برای پیگیری طرح شفافیت قوای سه‌گانه، دستگاه‌های اجرایی و نهاد‌های عمومی غیردولتی با محمد رشیدی، عضو هیات‌رئیسه مجلس نیز به گفت‌وگو نشسته‌ایم. متن گفت‌وگوی «فرهیختگان» با وی را در ادامه می‌خوانید.

کمی پیرامون طرح شفافیت قوای سه‌گانه، دستگاه‌های اجرایی و نهاد‌های عمومی غیردولتی توضیح دهید و اینکه طرح کنونی چه تفاوتی با طرح شفافیت قبلی که در مجلس رای نیاورد، دارد؟
اخیرا پیرامون مساله شفافیت طرحی دراختیار هیات‌رئیسه مجلس قرار داد شده است که قید دوفوریت دارد و ان‌شاءالله فوریت آن رای‌گیری و این طرح نیز در صحن علنی اعلام وصول خواهد شد. در این طرح قرار است علاوه‌بر مصوبات مجلس، لوایح و طرح‌های سایر قوا و نهادهای مسئول نیز برای مردم شفاف شود.
طرح جدید با طرح قبلی متفاوت است، زیرا مورد قبلی در اصل اصلاح آیین‌نامه داخلی مجلس بود و برای اینکه تصویب شود به رای دوسوم نمایندگان مجلس نیاز داشت و درنهایت نیز خیلی لب‌مرزی رای نیاورد و تنها حدود سه رای موافق بیشتر نیاز بود تا تصویب شود، اما طرحی که اخیرا دراختیار هیات‌رئیسه مجلس قرار داده شده، اصلاح آیین‌نامه داخلی مجلس است و در اصل قانونی پیشنهادی است که دربرگیرندگی آن شامل سایر قوا نیز می‌شود.

طرح شفافیت قبلی چرا در مجلس رای نیاورد؟ چقدر احتمال دارد طرح جدید نیز با مخالفت نمایندگان روبه‌رو شود؟
در طرح قبلی برخی نمایندگان مجلس معتقد بودند ایراد طرح این است که در آن فقط شفافیت مجلس مدنظر قرار داده شده درحالی که مجلس تاحدی شفاف است، مذاکراتش علنی پخش می‌شود، حضوروغیاب نمایندگان و طرح‌هایی که امضا و آماده می‌کند نیز مشخص است اما قوای دیگر این حد از شفافیت را ندارند. مثلا تاکنون شما مواضع وزرا در هیات‌دولت به‌ویژه در موارد حساس را شنیده‌اید؟ مگر اینکه بعد از جلسات خودشان به‌صورت گزینشی بخشی از مواضعی را که داشته‌اند منعکس کنند. در قوه‌قضائیه نیز همین‌طور است.
 اکثر نمایندگان الان بحث‌شان این است که پذیرفتن شفافیت به‌صورت تک‌بعدی و آن‌هم صرفا برای مجلس اثرش در جامعه کم است و اگر سایر قوا نیز شفاف شوند اثر این امر برای مردم ملموس‌تر خواهد بود. از طرفی الان مجلس فقط شفافیت آرا را ندارد، شفافیت آرا نیز به‌هر‌حال تالی فسادهایی دارد که نمایندگان نیز کاملا به این موضوع واقفند ازجمله اینکه باعث ایجاد فشار به نمایندگان می‌شود و مجلس را به‌سمت کارهای پوپولیستی می‌برد، زیرا ممکن است نمایندگان تحت‌فشار افکارعمومی بدون در نظر گرفتن بودجه و سایر شرایط و امکانات به طرح‌ها و لوایحی رای بدهند که در آینده این طرح‌ها به‌دلیل نبود زیرساخت‌هایی که ذکر شد به نتیجه نمی‌رسد و خود این موضوع چالش‌آفرین خواهد شد، ولی وقتی شفافیت برای سه قوه اجرایی شود هم این مساله نزد مردم مقبول‌تر است هم اثر خوبی برای نظام دارد و هم اینکه نمایندگان نیز برای رای‌دهی به آن راغب‌ترند. به‌طور کلی نمایندگان معتقدند در شرایطی که بخش مهمی از فعالیت‌های مجلس به‌جز آرا شفاف است قوای دیگر نیز باید شفافیت را بپذیرند زیرا این مساله با اثر مثبتی که بر جامعه دارد و با همسان‌سازی‌ای که ایجاد می‌کند، باعث می‌شود نمایندگان نیز تحت‌فشار اقشار خاص تصمیمات نامتعارف نگیرند.

در این رابطه بیشتر بخوانید:

مجلس توپ شفافیت را به زمین همه قوا انداخت (لینک)

مجلس باید شفافیت را از خودش شروع کند (لینک)

شفافیت نداشتن نهادهای دیگر از علل رد طر ح شفافیت در مجلس بود (لینک)