رئیس پارک علم‌وفناوری دانشگاه تربیت‌مدرس در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:
فاطمه طاری‌بخش، خبرنگار: شرکت‌های دانش‌بنیان در سال‌های تحریم به‌خوبی توانستند جای بسیاری از محصولات خارجی را در بازار پر کنند. با توجه به اهمیت علم و به‌کارگیری آن در صنعت سال 1401 تولید، دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین نام‌گذاری شد. قطعا یکی از دستگاه‌هایی که به‌خوبی با توجه به ظرفیت‌های خود می‌تواند روی این موضوع تمرکز کند، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است. تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک‌های علم و فناوری 1664 مورد می‌شود و فناورانی که در این پارک‌ها مشغول به کار هستند به 65 هزار نفر می‌رسند. با توجه به این آمار متوجه می‌شویم یکی از مجموعه‌های تاثیرگذار در وصل کردن جریان دانش و فناوری به یکدیگر پارک‌های علم و فناوری در استان‌ها و دانشگاه‌های کشور است، پارک‌های علم و فناوری دانشگاهی به‌دلیل وصل بودن به زنجیره علم و قشر تحصیلکرده در تحقق شعار سال نقش ویژه‌ای را ایفا خواهند کرد. حسین نادری‌منش، ریاست پارک علم و فناوری دانشگاه تربیت‌مدرس در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درمورد تغییرات آیین‌نامه‌ای در راستای تحقق شعار سال گفت: «مهم‌تر از تغییرات آیین‌نامه‌ای برجسته و مشخص‌شدن نقش پارک‌هاست. پارک‌های علم و فناوری دو نوع پارک‌های دانشگاهی و پارک‌های استانی هستند. پارک‌های دانشگاهی نیمه‌دوم دانشگاهها هستند که بعد از سطح آمادگی فناوری دانشگاهها یا کشور شکل می‌گیرند. خوشبختانه در این 40 سال در زمینه ایجاد رشته‌ها یا دانشگاهها و تربیت نیرو بسیار موفق بودیم. زمانی‌که در وزارت بودم بعضی‌ها می‌گفتند چرا ظرفیت ایجاد می‌کنید و دلیل ما توانمندسازی کشور بود.» او ادامه داد: «این ظرفیت باید در خدمت کشور قرار بگیرد و اشتغال ایجاد کند نه اینکه به خارج بروند. مهم‌ترین بحث گام دوم این است. همان‌طور که سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری ریاست‌جمهوری نیز گفته، پارک‌ها باید نقش محوری پس از دانشگاه شکل دهند تا بتوانیم اقتصاد دانش‌بنیان داشته باشیم. برای مثال برای کشوری با توانمندی ما ناامیدکننده است که سطح خودروسازی ما به این صورت باشد، درصورتی‌که دانش این موضوع را داریم که بتوانیم جزء خودروسازان اول جهان باشیم.»
باید تولیدکنندگان دانش‌بنیان از وام 3 درصدی بهره‌مند شوند
رئیس پارک علم و فناوری دانشگاه تربیت مدرس در ادامه تصریح کرد: «در ابتدا باید نگاه و تمامی آییننامهها و ابزار و ادوات کشور در راستای تولید باشد. مثلا در زمینه تولید دانش‌بنیان نمی‌توانیم به تولیدکننده وام 20 یا 30 درصدی بدهیم به این دلیل که سود یک تولیدکننده باید 9 درصد باشد تا فضا رقابتی باشد. بنابراین باید وام سه درصدی بدهیم که با سود تولیدکننده همخوانی داشته باشد. برخی اوقات تسهیلاتی می‌دهند اما جوابگو نیست. از نظر قوانین باید حامی تولیدکننده باشیم. نباید حامی واردکنندگان بود. بنابراین بیشتر از اینکه در پارک‌ها قوانین و آییننامهها اصلاح شود؛ باید در سطح کشور نگاه تولیدمحور حاکم باشد. قوه‌قضائیه، قوانین مجلس، قوه مجریه و همگی باید در این راستا کار کنند. تنها در این صورت می‌توان به شعار سال رسید.»
راه‌اندازی 50 شرکت دانش‌بنیان در دانشگاه تربیت‌مدرس
نادری‌منش درباره حمایت و تسهیلات دانشگاه تربیت‌مدرس به دانشجویان در راستای تولیدات دانش‌بنیان بیان کرد: «هر دانشگاهی درخصوص این حمایت‌ها برنامه‌ریزی می‌کند اما در دانشگاه تربیت‌مدرس برنامه‌ای برای 1401 تدوین شد. مثلا در بخشی از این برنامه آمده است که باید 50 شرکت دانش‌بنیان جدید با محصول دانشجویان یا اساتید دانشگاه شکل دهیم. ابتدا باید پیگیری کنیم ببینیم چه تحقیقاتی می‌تواند عملی شود یا به محصولی تبدیل شود. دانشگاه باید حمایت کند و پایان‌نامه‌ها نیز در این جهت بیاید و اساتید باید در ارتقای فناوری به دانشجویان کمک کنند. در بحث دستیاری نیز باید حمایت صورت بگیرد و ریل‌گذاری باید درجهت تولید باشد. اینکه فقط مقاله بدهیم، تاثیری ندارد.» وی با تاکید بر اینکه، مقاله باید محصول جانبی حل یک مساله باشد، بیان کرد: «ما تعدادی کارگزار انتخاب کردیم که در دانشکده‌ها حضور می‌یابند و با اساتید و گروه‌ها صحبت می‌کنند و از بین آنها محصولات را انتخاب می‌کنند و بعد از آن در مرکز رشد دانشگاه از آنها حمایت مالی خواهیم کرد. سپس شرکت‌های دانش‌بنیان به پارک فناوری دانشگاه تربیت‌مدرس می‌رسند. بنابراین این زنجیره باید شکل بگیرد. مهم‌تر از آن زیست‌بوم و اکوسیستم است. پارک محل کسب‌وکار است. دولت به دانشگاهها پول می‌دهد و خروجی از محصول مهم نیست اما باید سودده باشد. ما فقط می‌توانیم مدت‌زمان معینی از شرکت‌ها حمایت کنیم، از جایی به بعد قطعا باید شرکت روی پای خودش بایستد.»
بودجه پارک‌های علم‌وفناوری حداکثر کمتر از 20میلیارد تومان است
ریاست پارک علم و فناوری دانشگاه تربیت‌مدرس با اشاره به کم‌بودن بودجه پارک‌ها، افزود: «مثلا بیشترین بودجه‌ای که دو پارک دانشگاهی تربیت‌مدرس و تهران داشته‌اند زیر 20 میلیارد است. 20 میلیارد تومان برای این نوع فعالیت‌ها عددی نیست درصورتی که بودجه دانشگاه تهران بالای هزارمیلیارد است. اتفاق بدی که امسال افتاد –البته امیدوار هستیم با توجه به شعار سال اصلاح شود- ردیف بودجه پارک‌های علم و فناوری با این وجود که مستقل شده بودند دوباره زیر ردیف بودجه دانشگاه رفت.» وی درمورد ضرورت استقلال پارک‌ها در بحث بودجه و مدیریت گفت: «دانشگاهها نمی‌توانند حمایت خاصی انجام دهند. پارک‌ها باید استقلال بودجه و کاری داشته باشند، البته خوشبختانه هیات‌امنای آنها مجزا شده است. با توجه به اینکه وظیفه پارک‌ها این است که بخش خصوصی را درگیر کنند اما باید زیرساخت‌های آن نیز وجود داشته باشد. بخش خصوصی هنوز یاد نگرفته است که از دانشجو و استاد حمایت کند. پارک باید توانمندی مالی را نیز داشته باشد اما در بودجه‌ای که امسال تصویب شد این‌طور نیست و با شعار سال همخوانی ندارد.» نادری‌منش درمورد تاثیر دانشگاهها بر تولیدات دانش‌بنیان خاطرنشان کرد: «کشور دانش‌بنیان یعنی براساس دانش کار کند و موتور دانش دانشگاه است. نقش دانشگاهها نقشی کلیدی و اساسی است، زیرا انسان‌های تحصیلکرده دانش دارند و نقش دانشگاه در این حوزه بی‌بدیل است. دانشگاهها بسیار مهم هستند اما باید در اکوسیستم پارک‌ها و صنعت ورود کنند و در آن تاثیرگذار باشند.»
مطالب پیشنهادی
