پیچیدن شمیم رمضان در فضای دانشگاه

مریم طیبی‌نظری- فاطمه طاری‌بخش، گروه دانشگاه: امسال دانشگاه‌ها در شرایطی به استقبال ماه مبارک رمضان می‌روند که ستاد ملی مقابله با کرونا در اواسط تعطیلات نوروز اعلام کرد همه مراکز آموزشی باید از ۱۴ فروردین‌ماه با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی، نسبت به برگزاری کلاس‌های حضوری اقدام کنند. برخی از دانشگاه‌های کشور از تاریخ اعلام‌شده فعالیت حضوری خود را از سر گرفته و برخی دیگر نهایتا تا چند روز آینده نسبت به پذیرش حضوری دانشجویان اقدام می‌کنند. حضور دانشجویان می‌تواند دوباره فضای هیئات دانشجویی و برنامه‌های آنها را رونق بخشد. فعالان دانشجویی هیات‌ها هم از این موقعیت استفاده و برای برگزاری ویژه‌برنامه‌های رمضانی برنامه‌ریزی کردند. بخش ویژه‌ای از این برنامه‌ها در ایام لیالی قدر برگزار خواهد شد اما هستند هیات‌های دانشجویی که از ابتدای ماه مبارک رمضان، برنامه‌های ویژه‌ای تدارک دیده‌اند. در این گزارش به سراغ دانشگاه‌ها و هیات‌های دانشجویی رفتیم تا از برنامه‌هایشان در ماه مبارک رمضان امسال بگویند. 

علیرضا پناهیان میهمان دانشجویان امیرکبیری
علیرضا زینل، مسئول هیات رهروان دانشگاه امیرکبیر در گفت‌وگو با «فرهیختگان» با اشاره به برنامه ویژه ماه مبارک رمضان این هیات گفت:‌ «برپایی روزانه نماز ظهر و عصر در مسجد دانشگاه در ایام ماه مبارک از برنامه‌های ثابت هیات است. همچنین از اولین روز ماه مبارک به صورت روزانه پناهیان در مسجد دانشگاه به ایراد سخنرانی خواهد پرداخت.»  زینل اظهار داشت:‌ «برنامه‌های ما در ماه مبارک رمضان از ساعت 18:30 شروع می‌شود. در شب‌های قدر نیز به دلیل فشردگی برنامه‌ها از ساعت 11:30 آغاز می‌شود تا مشکلی از این بابت وجود نداشته باشد. قطعا امسال با توجه به اینکه بعد از مدت‌ها دوری دانشجویان به دانشگاه‌ها برمی‌گردند، برگزاری برنامه‌های ویژه ماه مبارک رمضان حال و هوای خاصی را به دانشگاه می‌دهد و از طرف دیگر دانشجویانی که در ایام کرونا به دانشگاه آمده‌اند، می‌توانند حال و هوای گذشته را به خوبی درک کنند.» 

جهاد تبیین؛ محور اصلی برنامه‌های ماه مبارک رمضان دانشگاه امام‌صادق(ع)
مهدی طورانلو، خادم هیات میثاق با شهدای دانشگاه امام‌صادق(ع) از برگزاری مراسم ویژه ماه مبارک رمضان از شب نهم ماه مبارک خبر داد و گفت: «برنامه هیات از شب نهم ماه مبارک رمضان آغاز می‌شود و تا پایان ماه مبارک ادامه دارد. شب اول میزبان شهیدی‌فر به‌عنوان سخنران خواهیم بود و مناجات‌خوانی را نیز خواهیم داشت.»  او با تاکید بر اینکه پنج شب دوم قاسمیان به‌عنوان سخنران به جمع هیات اضافه می‌شود، اظهار داشت: «قطعا برای شب‌های قدر مراسم ویژه‌ای تدارک دیده‌ایم. در همین راستا سخنران اولین شب قدر حسینعلی سعدی، رئیس دانشگاه خواهد بود. شب بیست‌ویکم در محضر قاسمیان و شب بیست‌وسوم در محضر صدیقی خواهیم بود. با این حال باید به این مساله اشاره کنم که از شب بیست‌وچهارم تا پایان ماه نیز در خدمت قنبری به‌عنوان سخنران هیات هستیم.» خادم هیات میثاق با شهدای دانشگاه امام صادق(ع) با بیان اینکه محمد رستمی و محمود علوی به‌عنوان مداح در برنامه‌ها حاضر خواهند بود، ادامه داد:‌ «برنامه‌های این دانشگاه از ساعت 11 آغاز و تا یک بامداد ادامه خواهد داشت. براساس زمان‌بندی تعیین شده، 20 دقیقه اول همخوانی قرآن و بعد از مراسم به سخنرانی با موضوع جهاد تبیین می‌پردازیم. مراسم با مناجات‌خوانی به اتمام خواهد رسید. همزمان با این برنامه‌ها، اطعام نیازمندان را نیز داریم.» طورانلو خاطرنشان کرد: «یکی دیگر از برنامه‌های ما در ماه مبارک رمضان توزیع افطاری ساده است که با کمک خیرین و هر کسی که بخواهد در این زمینه کمک کند، انجام می‌شود. همچنین غرفه‌های فرهنگی هیات مثل غرفه کتاب و توزیع محصولات فرهنگی در این مدت برقرار است. برخی از مراسم‌ها نیز مخصوص نوجوانان است که در این مورد در زمان مناسب اطلاع‌رسانی می‌شود.»

دانشگاه شهید بهشتی میزبان اعتکاف رمضانیه
علی رحمانی، مسئول هیات دانشجویی دانشگاه شهید بهشتی درخصوص برنامه‌های این هیات در ماه مبارک رمضان به «فرهیختگان» گفت: «برای ماه مبارک رمضان در ایام لیالی قدر و شب میلاد امام حسن‌مجتبی(ع) برنامه‌هایی برنامه‌ریزی کرده‌ایم اما با توجه به اینکه اجرا یا عدم‌اجرای همه آنها هنوز مشخص نشده، جزئیات آنها را نمی‌توان از حالا اعلام کرد. با این حال قطعا پیگیر برگزاری اعتکاف رمضانیه هستیم که امیدواریم در عملی شدن آن موفق باشیم.» وی در ادامه درباره نحوه برگزاری مراسم‌های ویژه ماه مبارک رمضان گفت: «باتوجه به شرایط کشور و دانشگاه برای برگزاری مراسم‌ها تصمیم‌گیری می‌شود. اگر فعالیت دانشگاه‌ها همچنان حضوری بود مراسم هیات نیز حضوری برگزار می‌شود. اگر شرایط کشور تغییر کند و کلاس‌ها به‌صورت مجازی برگزار شود، مراسم هیات نیز به صورت غیرحضوری برگزار می‌شود و بخشی از آن را به‌صورت محدود حضوری برگزار می‌کنیم. در تمامی این مراسم‌ها پروتکل‌های کرونایی رعایت خواهد شد.» 

نجوای مناجات شبانه دانشجویان شریفی در ایام ماه مبارک رمضان
رسول اقبالیان‌آرانی، دبیر هیات دانشجویی الزهرا(س) دانشگاه صنعتی شریف نیز درباره برنامه ماه رمضان دانشگاه گفت: «سفره افطاری ساده هر شب در داخل مسجد دانشگاه برپا خواهد شد و پیش‌بینی می‌شود باتوجه به شرایط دانشگاه‌ها در سال جاری، تعداد خوبی از اساتید و دانشجویان و کارکنان دانشگاه در این برنامه شرکت کنند، البته بخشی از هزینه‌های مربوط به این افطاری توسط اساتید و فارغ‌التحصیلان سال‌های قبل این دانشگاه تامین می‌شود.» او ادامه داد:‌ «قبل از نماز صبح برنامه مناجات سحر را داریم که حوالی ساعت 3 الی 3ونیم آغاز می‌شود و تا یک ساعت قبل از اذان صبح به پایان می‌رسد تا مخاطبان بتوانند به سحری خود برسند. همچنین برنامه مناجات که سابقه بیش از 10 ساله در هیات این دانشگاه دارد، امسال با حضور قاسمیان و رشدی برگزار می‌شود.»  دبیر هیات دانشجویی الزهرا(س) دانشگاه صنعتی شریف اظهار داشت:‌ «از هفته دوم ماه رمضان علاوه‌برمناجات، برنامه سخنرانی نیز خواهیم داشت که به صورت روزانه برگزار می‌شود. در اصل از ساعت 12 تا 13 برنامه ترتیل قرآن و جزخوانی را در مسجد دانشگاه خواهیم داشت. بعد از آن نیز برنامه سخنرانی تدارک دیده شده است. برنامه هیات هفتگی را نیز داریم که در این سال‌ها روند روبه رشدی داشته است و خوشبختانه نظم برنامه و مدوین بهتر شده است.»  اقبالیان با بیان اینکه حامد کاشانی به‌عنوان سخنران و محمد رستمی به‌عنوان مداحل در روزهای سه‌شنبه در مسجد دانشگاه حضور خواهند داشت، ادامه داد:‌ «در شب‌های قدر نیز ویژه برنامه مراسم احیا را خواهیم داشت. دعای جوشن کبیر، سخنرانی، مناجات‌خوانی و قرآن از برنامه‌های این شب‌هاست و سخنرانان این مراسم امینیان و قاسمیان خواهند بود. برنامه‌ شب قدر از بزرگ‌ترین برنامه‌های هیات از لحاظ جمعیت شرکت‌کننده در این سال‌ها بوده است.»  وی در پایان به برنامه اعتکاف ماه رمضان اشاره و خاطرنشان کرد: «برنامه اعتکاف رمضان نیز با توجه به تاکیدی که در روایات و سیره ائمه معصومین وجود دارد ناظر به اهمیت اعتکاف مخصوصا ثواب آن در ماه رمضان و 10 شب پایانی برگزار می‌شود. تلاش‌مان این بود که هرسال این برنامه برگزار شود و امسال با توجه به شرایط حاکم برنامه‌های مختص شب قدر از شب بیست‌وپنجم آغاز می‌شود و تا شب بیست‌وهفتم ماه رمضان ادامه می‌یابد. چندروز دیگر نیز ثبت‌نام آن شروع خواهد شد.»

طرح قرائت قرآن کریم در دانشگاه‌های سراسرکشور
در کنار این دانشگاه‌ها، برخی از دانشگاه‌ها نیز از طریق فضای مجازی برنامه‌های خود را اعلام کرده‌اند. هیات عشاق الولایه دانشگاه علوم پزشکی کاشان در کانال خبری خود از برگزاری محفل انس با قرآن در ایام ماه مبارک رمضان در نمازخانه خوابگاه‌های دانشجویی خبر داد. این برنامه در ساعت 18:30 دقیقه برگزار می‌شود. دانشگاه شیراز و هیات الرضای این دانشگاه نیز از برگزاری پنجمین دوره طرح قرائت جمعی قرآن کریم در ماه مبارک رمضان خبر دادند. در این طرح، هر فرد می‌تواند هر مقدار از قرآن را قرائت کند. فرد مشخص می‌کند و متعهد می‌شود که در طول ماه مبارک رمضان، تلاوت آن را به پایان برساند. 
هیات دانشجویی باقرالعلوم دانشگاه گیلان با تدارک برنامه ویژه‌ای به استقبال ماه مبارک رمضان رفته است. برگزاری مسابقات زندگینامه امام حسن(ع) و عکاسی مراسمات شب قدر، ارسال محتوا با موضوعات خواص روزه و اذکار، خودسازی، طب سنتی و قرائت قرآن به همراه دعای هر روز همراه با شرح آن ازجمله برنامه‌های این دانشگاه در ماه میهمانی خداست که همگی در بستر فضای مجازی برگزار می‌شود.