رئیس بنیاد ایران‌شناسی:
نخستین نشست مشترک بین‌المللی دانشگاه آزاد اسلامی و بنیاد ایران‌شناسی با محوریت آشنایی با ایران‌شناسی، فرهنگ و گردشگری به‌صورت وبینار برگزار شد. این نشست صبح دیروز با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و علاءالدین بروجردی معاون بین‌الملل و امور دانشجویان غیرایرانی و جمعی از کارشناسان بنیاد ایران‌شناسی، پژوهشگران و مدیران فرهنگی به‌صورت وبینار برگزار شد.
در این جلسه، پیام آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای، رئیس بنیاد ایران‌شناسی به نخستین نشست مشترک دانشگاه آزاد اسلامی و بنیاد ایران‌شناسی قرائت شد. در بخش‌هایی از این پیام آمده است: ذکر این نکته ضروری است که در آغاز، ایران‌شناسی نیز به‌عنوان یک علم، محصول منویات سردمداران غرب بود که به‌عنوان یک سیاست طراحی شده و با اصول تعیین شده‌ای مثل اینکه تمدن غربی جهانشمول است و شرقیان باید از گذشته خود منفک شده و تمدن غرب را اقتباس کنند و این اقتباس باید به دور از ابداع باشد، به دنبال تحریف واقعیت تاریخی و فرهنگی جوامع شرق بودند و درواقع شناخت ایران را به‌منظور تحقق اهداف از پیش تعیین شده خود در دستورکار قرار می‌دادند.» آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای در بخش دیگری از پیام خود به این نشست اضافه کرد: «امروز که به یمن حضور بسیط جامعه علمی در دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های جهان و فرصت تبادل اطلاعات در تصدیق و تکذیب تالیفات و تحقیقات در عرصه شرق‌شناسی و به تبع آن ایران‌شناسی فراهم است، نتایج مطالعات آنچنان جسورانه به بوته نقد و بررسی گذاشته می‌شود که می‌توان فارغ از هرگونه دست‌اندازی‌های سیاسی و استعمارگرانه به شناخت صحیح فرهنگ و تمدن شرقی دست یافت و از میراث ملموس و ناملموس آنها و خلاقیت‌ها و ابداعات منحصربه‌فرد و دانش‌های زمینی و کیهانی موحدترین جامعه بشری که حاصل تعامل صحیح با طبیعت بوده، منتفع شد و فرصت انتقال دانش بین نسلی مشرقیان را در جهان میسر ساخت.» در پایان این پیام تاکید شده است: «فرصت حضور دانشگاه آزاد اسلامی در کشورهای مختلف جهان و ایجاد کرسی‌ها و رشته‌های ایران‌شناسی می‌تواند نقطه‌عطفی در انتقال صحیح واقعیت فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی باشد. رشته ایران‌شناسی در شعبه آکسفورد دانشگاه آزاد اسلامی فرصتی است که به قلم پژوهشگران ایرانی خارجی، غنای محتوایی و صور ممتاز فرهنگ و تمدن ایرانی در تنیده با آموزه‌های اسلامی را در دانشگاه‌های معتبر جهان بیرون بکشیم و ایران را آنچنان که شایسته ملتی که میراث‌دار میراث نبوی است در جهان معرفی نماییم. بنیاد ایران‌شناسی با ظرفیت علمی و اجرایی خود برای همکاری مشترک در ایجاد کرسی و رشته ایران‌شناسی در شعبه آکسفورد دانشگاه آزاد اسلامی اهتمامی جدی دارد و برای همکاری در تاسیس و راه‌اندازی این مهم آمادگی خود را اعلام می‌کند.
ایران‌شناسی بخشی از انسان‌شناسی جهان معاصر است
دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در این نشست گفت: «این نشست، اولین گام عملی در راستای اجرای تفاهمنامه مشترک همکاری بین بنیاد ایران‌شناسی و دانشگاه آزاد اسلامی است.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: «خدا را شاکرم که دانشگاه از رفتار تبعی در برداشت غلط از موضوع شناخت ملت‌ها و فرهنگ‌ها که صرفا به زبان و ادبیات تقلیل یافته بود، وارد مراحل جدیدی ازجمله ایران‌شناسی، جهان‌شناسی، ملت‌شناسی، شرق‌شناسی، غرب‌شناسی و... شده و این نگاه جدید در دانشگاه‌های ما درحال قوام است. بنیاد ایران‌شناسی از دوره مرحوم دکتر حبیبی در این زمینه اقدامات بسیار خوبی داشته و با دانشگاه‌های ایران در مسیر همراهی کرده است. در دوره آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای این جریان درحال تبدیل شدن به فرهنگ و ادبیات دانشگاهی است.» وی افزود: «شناخت زبان، همه شناخت یک ملت نیست، بلکه بخشی از آن است، بنابراین دانشکده‌ها و گروه‌های علمی باید به سمت تمدن‌شناسی بروند و شعب و ملت‌ها را بشناسند. ان‌شاءالله ثمره همکاری دانشگاه آزاد اسلامی و بنیاد ایران‌شناسی به ایجاد چند دانشکده فاخر در عرصه ملی و بین‌المللی بینجامد.» دکتر طهرانچی با بیان اینکه موضوع ایران‌شناسی نیازمند نگاه از درون و بیرون است، گفت: «واقعیت این است که در ایران‌شناسی یک غفلت بزرگ تاریخی داشته‌ایم، به‌طوری‌که بزرگ‌ترین کتاب‌های تاریخی ما در بیرون از ایران نوشته شده و این غفلت بزرگ نظام علمی و دانشگاه‌های ماست. بنابراین شناخت از ایران و تمدن ایرانی را باید از درون و بیرون به یک تعادل درآوریم. به ایران‌شناسی نباید صرفا از بیرون اتکا داشت، بلکه باید جریان و شبکه‌ای از ایران‌شناسان از درون و بیرون داشته باشیم تا دریای عمیق تمدن ایران را کاوش کنند.» عضو هیات‌امنای دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: «جای تأمل است که اکتشافات کشوری که مرکز فرهنگ، علم و تمدن بود، در اختیار جست‌وجوگران خارجی است و این موضوع نشان می‌دهد که محققان و دانشگاه‌های ما عقب مانده‌اند و به وظیفه خود به خوبی عمل نکرده‌اند. کشوری که توانسته در علوم مهندسی و پزشکی جهش داشته باشد و در جایگاه 15 جهانی قرار گیرد، چرا در باستان‌شناسی، فرهنگ‌شناسی و تمدن‌شناسی، افراد معدودی دارد. البته این موضوع به سرمایه‌گذاری دولت‌ها و نهادهای علمی نیز بازمی‌گردد. اگر صرفا به کاربردی کردن علوم با یک نگاه کوتاه‌برد نظر داشته باشیم، این موضوع جایگاهی ندارد، اما اگر می‌خواهیم هویت را به‌عنوان عنصر اصلی پیشرفت درنظر بگیریم و هزینه برای هویت را سرمایه‌گذاری قلمداد کنیم، مراکز علمی باید اعتبارات جدی پژوهشی برای این حوزه قائل شوند.» وی با بیان اینکه هویت نقطه اتکای پیشرفت است، گفت: «اگر نگاه ما به گذشته عمیق‌تر و بلندتر باشد، جهش ما نیز بلند خواهد بود. مقام‌معظم‌رهبری در بحث تمدن نوین اسلامی می‌فرمایند: «مهم‌ترین سوال پیش روی دانشگاه‌های ما باید مساله الزامات رسیدن به تمدن نوین اسلامی باشد و این باید برمبنای تجربه انقلاب اسلامی و میراث گذشتگان ملت باشد.» یعنی میراث یکی از نکات بسیار مهم رسیدن به تمدن نوین اسلامی است.» دکتر طهرانچی با تاکید بر اینکه ایران‌شناسی و فرهنگ نه یک موضوع صرفا ملی، بلکه خدمت به جامعه بشری است، اظهار داشت: «گردشگری، دریچه آشنایی مردم و ملل دیگر با غنای فرهنگی ایران است که در این حوزه نیز ضعیف عمل کرده‌ایم و گردشگری به معنای اوقات فراغت بوده، درحالی‌که نیاز به واژه جدیدی برای این موضوع داریم که جوانان و مردم ما با تعمق بیشتری به سیر آثار جامانده از گذشتگان بپردازند و ایران‌گردی را رونق دهند. امیدواریم با پشت‌سر گذاشتن همه‌گیری کرونا، شاهد فصل جدیدی از ایران‌گردی باشیم. دانشگاه در این زمینه کارهای عقب‌افتاده زیادی دارد.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: «امیدواریم این نشست بتواند به‌عنوان یک شروع خوب برای عملیاتی کردن تفاهمنامه مشترک ما با بنیاد ایران‌شناسی باشد.»
مطالب پیشنهادی
