یگانه عرب، خبرنگار گروه دانشگاه: یکی از اقدامات و دیپلماسی‌های علمی-فرهنگی که کشورهای مختلف برای رسیدن به توسعه اکوسیستم فناوری و نوآوری خود در بازارهای جهانی دنبال می‌کنند، برگزاری رویدادهایی برای معرفی و آشنایی بازار جهانی با روند فعالیتی این کشورها در حوزه فناوری‌ است که نمونه‌های فراوانی نیز دارد. جمهوری اسلامی ایران نیز در راستای معرفی اکوسیستم فناوری و نوآوری خود به بازار بین‌المللی، جذب سرمایه و نشان‌دادن ظرفیت و توان علمی کشور، رویدادی تحت‌عنوان نشست سرمایه‌گذاری فناوری کشورهای D8 را برگزار می‌کند که امسال چهارمین دوره خود را در اسفندماه سال جاری پشت‌سر گذاشت.

 نشست سرمایه‌گذاری فناوری TIM چیست؟

نشست سرمایه‌گذاری فناوری D8 از آذرماه سال 1396 با هدف هم‌افزایی بین صندوق‌های مخاطره‌پذیر کشورهای عضو گروه تشکیل شد. نخستین دوره آن نیز با نام TIM 2017 با محوریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری مخاطره‌پذیر برگزار شد و پس از آن هرساله با مشارکت سرمایه‌گذارانی از این هشت کشور در راستای حمایت و جذب سرمایه بر طرح‌های فناورانه، ورود به بازار جهانی فناوری و نوآوری و فراهم‌کردن زمینه برای تعامل و همکاری میان صندوق‌های جسورانه کشورها به میزبانی جمهوری اسلامی ایران و پارک فناوری پردیس برگزار می‌شود.  این دوره از رویداد با نام TIM 2022 با حضور نمایندگانی از کشورهای عضو سازمان D8، سرمایه‌گذاران، شرکت‌ها و استارتاپ‌های فعال در حوزه فناوری در پارک فناوری پردیس برگزار شد. هدف از برگزاری این نشست بین‌المللی میان کشورهای عضو سازمان D8، بالا بردن سطح کسب‌وکارهای فناورانه در هشت کشور اسلامی درحال توسعه شامل کشورهای مصر، نیجریه، ترکیه، ایران، پاکستان، مالزی، اندونزی و بنگلادش و هم‌افزایی میان سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران این حوزه است که موجب می‌شود ظرفیت‌های مناسب سرمایه‌گذاری میان کشورهای عضو سازمان D8 مورد استفاده قرار بگیرد و به خروجی‌های تاثیرگذار حوزه فناوری و نوآوری در کشورها برسد.

گروه D8 یا گروه هشت کشورهای مسلمان درحال توسعه، به‌عنوان سازمانی بین‌المللی فعالیت می‌کند. این گروه در راستای بهبود موقعیت کشورهای درحال‌توسعه در اقتصاد جهانی، ایجاد فرصت‌های جدید در روابط تجاری و افزایش مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها در سطح بین‌المللی قدم برمی‌دارد. کشورهای عضو این گروه شامل جمهوری اسلامی ایران، اندونزی، بنگلادش، پاکستان، ترکیه، مالزی، مصر و نیجریه می‌شود. گروه D8، پیمان‌ منطقه‌ای به‌منظور ایجاد روابط مستحکم اقتصادی میان کشورهای درحال توسعه اسلامی و تقویت نفوذ این کشورها در بازارهای جهانی است. پایه‌گذاری این گروه، در تیرماه سال ۱۳۷۵ انجام شد. این گروه درحال حاضر در رویداد نشست سرمایه‌گذاری فناوری کشورهای D8 با هدف توسعه اکوسیستم فناوری و نوآوری خود در بازار جهانی فعالیت می‌کنند.

هدف از نگارش این گزارش، این است که بدانیم در برگزاری این رویداد، چه سرمایه‌گذاری‌هایی از سوی هشت کشور مسلمان بر طرح‌های دانش‌بنیان و خلاق ایرانی صورت گرفته‌ و کشور تا چه ‌اندازه از این سرمایه منتفع شده‌ است. پس درخصوص انعقاد قراردادهای فناورانه میان ایران و هفت کشور دیگر، تعامل بازار فناورانه ایرانی با بازار دیگر کشورها، حضور ایران در فضای بین‌المللی فناوری و نوآوری، سرمایه‌گذاری‌ بر طرح‌های ایرانی و... با میلاد صدرخانلو، دبیر نشست سرمایه‌گذاری تیم 2022 گفت‌وگویی داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

 هدف شبکه‌ تبادل و انتقال فناوری D8، توسعه همکاری‌های فناورانه بین‌المللی است

میلاد صدرخانلو، دبیر چهارمین نشست سرمایه‌گذاری تیم 2022 با اشاره به تاثیر برگزاری این رویداد بر توسعه تعامل و تبادل فناورانه در کشور گفت: «شبکه‌ای به‌نام تبادل و انتقال فناوری هشت کشور درحال توسعه تحت‌عنوان D8 وجود دارد که این شبکه زیرمجموعه سازمان همکاری‌های اقتصادی هشت کشور فعالیت می‌کند. این هشت کشور، کشورهای درحال توسعه‌ای هستند که از غرب آفریقا تا شرق آسیا را همچون مصر، نیجریه، ترکیه، ایران، پاکستان، مالزی، اندونزی و بنگلادش شامل می‌شود و این سازمان برای توسعه همکاری‌‌های اقتصادی هشت کشور تشکیل شده‌ است.»

وی با اشاره به اینکه شبکه‌ تبادل و انتقال فناوری D8 بنابر پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران میان این سازمان تشکیل شده‌ است، بیان کرد: «دبیرخانه دائمی این نشست در ایران و محل پارک فناوری پردیس فعالیت می‌کند. هدف این شبکه توسعه همکاری‌های فناورانه میان این هشت کشور است. یکی از الزامات اینکه این همکاری‌های فناورانه اتفاق بیفتد، روند اجرای سرمایه‌گذاری‌هاست، یعنی تا سرمایه‌گذاری خوب و مناسبی در حوزه فناورانه اتفاق نیفتد، توسعه فناوری و همکاری‌های بین‌المللی فناورانه را شاهد نخواهیم بود.»

صدرخانلو با بیان اینکه رویداد نشست سرمایه‌گذاری فناوری (تیم) با این هدف اجرایی شد، ادامه داد: «این رویداد سالانه توسط شبکه‌ تبادل و انتقال فناوری D8 برگزار می‌شود و امسال نیز چهارمین دوره آن در اسفندماه سال جاری در سه حوزه سلامت، ‌ای‌سی‌تی و فناوری مالی به‌عنوان سه حوزه برتر و پرتراکم در ارائه طرح‌های سرمایه‌گذاری برگزار شد.»

 کشورهای D8، بازار قابل‌توجهی برای توسعه فعالیت‌های فناورانه دارند

وی افزود: «این نشست در پی آن است تا تمامی سرمایه‌گذاران تخصصی حوزه فناوری که یا متعلق به این هشت کشور هستند یا تمایل دارند در این هشت کشور که بازار قابل‌توجهی را شامل می‌شود و یک‌هشتم جمعیت دنیا در این هشت کشور پراکنده شده ‌است را دور هم جمع کند تا ضمن آشنایی سرمایه‌گذاران و فعالان حوزه فناوری و نوآوری با یکدیگر و اقدام به سرمایه‌گذاری‌های احتمالی، با طرح‌های سرمایه‌گذاری فناورانه این هشت کشور نیز برخورد کنند و روی این طرح‌ها سرمایه‌گذاری تخصصی انجام بدهند.»

به‌گفته دبیر چهارمین نشست سرمایه‌گذاری تیم 2022، دبیرخانه چهارمین دوره این رویداد از تابستان سال جاری کار خود را آغاز کرد و فراخوانی برای تمامی شرکت‌های خلاق و استارتاپ‌ها اعلام شد که برای شرکت در رویداد اقدام کنند. در این دوره 176 طرح از هشت کشور ارسال شد که از میان آنها، 61 طرح انتخاب شد تا به سرمایه‌گذاران بین‌المللی معرفی شود.

صدرخانلو اشاره کرد: «از طرفی دیگر، 73 سرمایه‌گذار از 19 کشور اعلام آمادگی کردند که در این رویداد فعال باشند و مشارکت کنند. این 61 طرح و 73 سرمایه‌گذار ارائه شد و تا زمان رویداد 11 قرارداد و تفاهمنامه به ارزش 10.6 میلیون دلار نهایی شد و میان سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران به امضا رسید. آنچه به دنبالش هستیم، افزایش سطح همکاری میان سرمایه‌گذاران فناوری بین‌المللی در این هشت کشور است.»

 49 طرح فناورانه ایرانی، 10.6میلیون دلار سرمایه بین‌المللی جذب کرد

وی با بیان اینکه از 61 قراردادی که برای سرمایه‌گذاری بر طرح‌های استارتاپ‌ها و شرکت‌های خلاق معرفی شد، 49طرح ایرانی و 12 طرح برای هفت کشور دیگر بود، گفت: «تمام مبلغ 10.6میلیون دلار سرمایه‌گذاری روی طرح‌های استارتاپ‌های ایرانی بود و طرح‌های هفت کشور دیگر تا روز رویداد موفق به جذب سرمایه نشدند؛ البته این فرآیند ادامه‌دار است و این امکان برای سایر استارتاپ‌های هشت کشور وجود دارد که تعداد و رقم قراردادها را افزایش بدهند. این رقم تا روز رویداد بود؛ اما همچنان روند جذب سرمایه و سرمایه‌گذاری بر طرح‌ها ادامه دارد.»

به‌ گفته دبیر چهارمین نشست سرمایه‌گذاری تیم 2022، در دوره چهارم نشست، بین سایر کشورهای D8، کشور ترکیه در این دوره بیشترین سطح همکاری و تعامل را در سرمایه‌گذاری بر طرح‌های فناورانه و نوآوری ایرانی داشت.

صدرخانلو در ادامه توضیح داد: «در چهارمین دوره نشست 28 سرمایه‌گذار داخلی و 100 سرمایه‌گذار خارجی حاضر بودند. نکته قابل‌توجه این است که برخی از این سرمایه‌گذاران در دوره‌های پیش که طرحی از طرح‌های فناورانه ایرانی را دریافت نکرده‌ و در این تعامل سرمایه‌گذاری نبودند، به جمع علاقه‌مندان اضافه شده‌ بودند و این امر شانسی را برای طرح‌های خلاق و دانش‌بنیان ایرانی ایجاد کرد تا سرمایه‌گذاران جدیدی که به‌تازگی به این شبکه ملحق شده ‌بودند، سرمایه‌گذاری لازم را بر طرح‌ها انجام بدهند.»

 بازار طرح‌های فناورانه ایرانی توجه سرمایه‌گذاران بین‌المللی را جذب کرده ‌است

دبیر چهارمین نشست سرمایه‌گذاری تیم 2022 با اشاره به تاثیر برگزاری این رویداد بر افزایش ورود طرح‌های فناورانه و نوآورانه ایرانی به بازار بین‌المللی عنوان کرد: «این رویداد و تبادل و انتقال فناوری D8 به پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران و ابتکار پارک فناوری پردیس انجام شده‌ است و با گذشت چهار دوره از برگزاری آن، می‌توان دید که بازار طرح‌های فناورانه و خلاق ایران توانسته به‌صورت مشهود و ملموسی توجه سرمایه‌گذاران بین‌المللی را با شیب قابل‌توجهی جذب کند؛ به این صورت که در دوره اول و دوم برگزاری نشست، مشغول معرفی این رویداد و ارتباط با جامعه سرمایه‌گذاران بین‌المللی بود و هرچه بیشتر گذشت و به پیش آمدیم، شرایط بهتر شد.»

وی ادامه داد: «در دوره سوم این نشست، موفق شدیم یک سرمایه‌گذاری بین‌المللی میان ایران و اندونزی با ارقام بالایی شاهد باشیم که این رقم البته در دوره چهارم نشست افزایش دوبرابری داشت و نشان‌دهنده این است که در مسیر خود و تشخیص راه درست موفق عمل کرده‌ایم. می‌توان گفت در این چهار دوره، به‌تدریج در دوره نخست، توجه سرمایه‌گذاران بین‌المللی به این نشست، توانایی طرح‌ها و نتیجه‌گیری از آن جذب شد و از دوره سوم به بعد وارد فاز نتیجه‌گیری شدیم که عملا قراردادهای سرمایه‌گذاری منعقد شد و با نتیجه خوب و سرمایه‌گذاری مناسبی هم همراه بود و امیدواریم با همین روند پیش برویم و به‌تدریج خروجی‌های ملموس‌تری برای تمامی کشورهای سازمان D8 به‌ویژه کشور خودمان بگیریم.»

 طرح‌های فناورانه ایرانی قدرت بالایی نسبت به سایر کشورها دارد

صدرخانلو با اشاره به مطرح‌بودن طرح‌های فناورانه و نوآورانه ایرانی در بازار بین‌المللی فناوری توضیح داد: «وقتی طرح‌های فناورانه شرکت‌های خلاق و استارتاپی را پس از فراخوان عمومی جذب کردیم و به سرمایه‌گذاران بین‌المللی ارائه کردیم با استقبال غیرقابل پیش‌بینی مواجه شد و این به این معنا بود که تصوری که نسبت به بدنه فناور و دانش‌بنیان ایرانی در جامعه بین‌المللی وجود دارد، هنوز جای کار دارد. اکثر سرمایه‌گذاران از این حجم توانمندی متعجب می‌شدند و تمام آن 10.6میلیون دلار سرمایه‌گذاری بر طرح‌های ایرانی نشان از قدرت بالای طرح‌های فناورانه ایرانی درمقابل سایر کشورهاست.»

به‌گفته دبیر چهارمین نشست سرمایه‌گذاری تیم 2022، اطمینان دارم با توجه به خروجی‌هایی که در نشست دوره چهارم داشتیم، در دوره پنجم با طرح‌های قوی‌تر و بیشتری در کشورهای خارجی همراه خواهیم بود. یکی از دستاوردهای ما در این نشست، افزایش اطلاعات و معلومات شرکت‌های فناور ایرانی درخصوص سرمایه‌گذاری بین‌المللی و هم افزایش آگاهی و اطلاعات جامعه بین‌المللی از قدرت و توان دانشی و فناورانه شرکت‌های ایرانی است.

 شاخص داوری طرح‌های فناورانه به میزان آمادگی طرح شرکت‌های خلاق بازمی‌گردد

وی در ادامه با اشاره به شاخص‌های داوری طرح‌های فناورانه برتر در جریان سرمایه‌گذاری بین‌المللی توضیح داد: «کلیت شاخص‌ها به میزان آمادگی طرح شرکت‌های خلاق یا استارتاپ‌ مربوطه برای تعامل با نهاد یا سرمایه‌گذار بین‌المللی بازمی‌گردد. ورود به بازار بین‌المللی فناوری الزاماتی دارد که اگر آن شرکت یا استارتاپ مدنظر نتواند آن الزامات را رعایت کرده و استانداردهای مربوطه را داشته ‌باشند، آمادگی اولیه ورود با بازار بین‌المللی را ندارد.»

صدرخانلو اشاره کرد: «بیش از 30 ساعت بحث آموزشی با استارتاپ‌ها و شرکت‌هایی داشتیم که طرح‌هایشان را ارائه کردند و تلاش کردیم بلافاصله آنها را برای آموزش مقدماتی آماده کنیم. پس از دوره و مباحث آموزشی درنهایت، آن شاخص اصلی که خود متشکل از فرمول و زیرشاخه‌های جزئی نیز هست، در میزان آمادگی شرکت‌ها برای ورود به بازار بین‌المللی و تعامل بین‌المللی با سرمایه‌گذاران خارجی تاثیر داشت.»

به‌گفته دبیر چهارمین نشست سرمایه‌گذاری تیم 2022، اگرچه این رویداد و شبکه‌ تبادل و انتقال فناوری D8 تخصص و ابتکار پارک فناوری پردیس است، اما هیچ‌گاه نگاه پارک به این رویداد، نگاه انحصاری نبوده‌ است. همیشه و در برگزاری این سبک رویدادها، خود را نماینده جمهوری اسلامی ایران می‌دانستیم و در تلاش بودیم تا این سرویس را به تمام شرکت‌ها و استارتاپ‌های ایرانی، چه آنهایی که به پارک فناوری پردیس وابستگی دارند و چه آنهایی که هیچ وابستگی‌ای ندارند، ارائه کنیم.»

 نشست سرمایه‌گذاری، توسعه همکاری‌های فناورانه میان زیست‌بوم فناوری کشور با سایر کشورهاست

وی افزود: «برگزاری رویدادهای بین‌المللی به این‌ صورت نیست که متعلق به یک کشور خاص یا حتی سازمان و نهاد خاصی باشد، سایر نهادهای مربوطه، دیگر پارک‌های علم و فناوری و سازمان‌هایی که در امور بین‌الملل همکاری می‌کنند، در این مسیر مشارکت کنند تا چنین رویدادی با نتایج موفق‌تر و بیشتری برای کشور همراه باشد. این رویدادهای بسیار برای توسعه همکاری‌های فناورانه میان زیست‌بوم فناوری و نوآوری کشور با سایر کشورها لازم است و بدون همکاری و به‌نوعی حضور تمامی نهادها و ارگان‌های خصوصی و دولتی مربوطه ظرفیتی که باید را در حوزه فناوری و نوآوری از بالقوه به بالفعل در بیاورد.»

صدرخانلو در ادامه تاکید کرد: «در تلاش هستیم حتی‌الامکان دست بخش خصوصی را نبندیم و شرایط را برای فعالیت بیشتر بخش خصوصی باز کنیم، درنتیجه دبیرخانه رویداد نشست سرمایه‌گذاری فناوری در تعامل بین شرکت‌ها و عقد قراردادها، به‌عنوان یک ناظر و عامل کمکی حضور دارد. شرکت‌ها را آزاد گذاشته‌ایم که با سرمایه‌گذاران‌شان عقد قرارداد داشته‌ باشند و خودمان نیز به‌عنوان مشاور و مجموعه‌ تسهیل‌کننده و راهنما، مشورت‌های لازم را به سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران ایرانی می‌دهیم؛ اما آنها را ملزم به انجام قطعی راهنمایی‌ها نمی‌کنیم. حضور ما درکنار شرکت‌ها و استارتاپ‌ها قطعی است تا درصورت بروز چالش، بتوانیم نقش خود را به‌عنوان تسهیل‌کننده ایفا کنیم.»

 توافق بر سر ایجاد صندوق مشترک سرمایه‌گذاری فناوری میان 8 کشور

دبیر چهارمین نشست سرمایه‌گذاری تیم 2022 در ادامه اشاره کرد: «در برگزاری این نشست، حضور سایر کشورها را محدود نمی‌کنیم. در چهارمین دوره این رویداد نیز از 100 کشور اروپایی، آسیایی و آفریقایی نماینده داشتیم، به این معنا که ممکن است سرمایه‌گذارانی به‌غیر از سرمایه‌گذاران کشورهای D8 بوده ‌باشند که روی طرح‌ها سرمایه‌گذاری کرده و علاقه به حضور در این رویداد داشتند. این رویداد سرمایه‌گذاری فناوری، بهانه‌ای است برای تمامی سرمایه‌گذارانی که می‌خواهند در یکی از کشورهای D8 سرمایه‌گذاری کنند، به‌طور مثال یک سرمایه‌گذار عراقی روی طرح فناورانه‌ای از کشور ترکیه سرمایه‌گذاری کند.»

وی در پایان بیان کرد: «اتفاق بزرگی در چهارمین دوره این رویداد صورت گرفت و آن این بود که توافق اولیه‌ای برای ایجاد صندوق مشترک سرمایه‌گذاری فناوری میان هشت کشور انجام شد.»