سیامک خاجی، خبرنگار گروه ورزش: رودی ژستد فرانسوی‌الاصل یکی از خریدهای پرسروصدای استقلال در نقل‌وانتقالات تابستانی بود و با توجه به اینکه این بازیکن سابقه بازی در لیگ برتر انگلیس و درخشش در ترکیب تیم‌هایی چون استون‌ویلا، میدلزبورو، بلکبرن و کاردیف در فوتبال بریتانیا را داشت انتظار می‌رفت خط‌حمله آبی‌ها زهردارتر از قبل فصل جدید را آغاز کند. ژستد اگرچه پابه‌سن گذاشته و دیگر آن مهاجم جوان و پرانرژی نیست اما تجربه بازی در تیم‌های بزرگ می‌توانست به فرهاد مجیدی و تیمش برای نتیجه‌گیری کمک کند. با این حال با گذشت 20هفته از رقابت‌های لیگ برتر این مهاجم 33ساله در 16بازی تیمش در ترکیب قرار گرفته اما فقط 2گل به ثمر رسانده است. او اگرچه سه پاس‌گل هم برای هم‌تیمی‌هایش فراهم کرده اما نمایش نه‌چندان خوبش در این تیم باعث بروز انتقادهایی از او شده است. هواداران استقلال که منتظر عملکرد بهتری از او بودند معتقدند در این مدت فرصت کافی به این بازیکن داده شده و حالا بهتر است ژستد مدتی نیمکت‌نشین شود تا شاید بتواند به فرم خوبش برگردد و از طرف دیگر فرصتی هم برای دیگر مهاجمان آبی‌ها که ذخیره او شده‌اند فراهم شود، خصوصا اینکه ارسلان مطهری به‌عنوان مهاجم ذخیره آمار بسیار خوبی در این فصل داشته است. این نکته را نیز نباید فراموش کرد که این مهاجم بلندقامت آخرین‌بار در فصل 2015-2014 در دسته چمپونشیپ انگلیس موفق شد عملکردی عالی در گلزنی داشته باشد و 20گل زد و پس از آن در هیچ فصلی در رقابت‌های لیگ نتوانسته بیشتر از 5گل وارد دروازه حریفان کند.

البته او اولین مهاجمی نیست که در لیگ ایران و حتی تیم‌های بزرگ دنیا شروع ضعیفی داشته و نتوانسته‌ انتظارات را برآورده کند و قبل از او هم نفرات زیادی به این مشکل دچار شدند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.

سابقه نه‌چندان خوب آبی‌ها

اگرچه ژستد با توجه به رزومه خوبی که داشته و سابقه بازی در تیم‌های شناخته‌شده اروپایی بازیکن ضعیفی محسوب نمی‌شود و جزء نفراتی است که با پیشینه مناسب راهی لیگ ایران شده است اما در تاریخ فوتبال ما بازیکنان زیادی بوده‌اند که در این پست خریداری شدند اما کمتر توانستند توفیقی در باشگاه‌های‌شان داشته باشند. در همین تیم استقلال نمونه‌های مشابه زیادی وجود دارد ازجمله در لیگ سوم که آنها راجر فابریتسیوی برزیلی را به خدمت گرفتند اما او درمجموع 12بار پیراهن آبی‌ها در لیگ را به تن کرد که حاصل آن فقط یک‌گل بود. لئونارد کوئیکه کامرونی دیگر خرید خارجی استقلال بود که در خط‌حمله این تیم نمایش خوبی نداشت و درطول 8بازی برای آنها موفق به گلزنی نشد. البته کوئیکه فصل بعد به استیل‌آذین رفت و در آنجا در 15بازی 6گل زد و آمار قابل‌قبولی از خود به‌جای گذاشت. کوئیکه بعدها در تیم‌های آینتراخت‌فرانکفورت، انرگی‌کوتبوس، اسپارتاپراگ و ریزه‌اسپور هم به میدان رفت و در این تیم‌ها نشان داد مهاجم گلزن و خوبی بوده است.

اندرسون دوس‌سانتوس برزیلی هم فقط نیم‌فصل برای استقلال بازی کرد و بدون زدن حتی یک‌گل این باشگاه را ترک کرد. پروپئیچ کروات هم درحال راهی لیگ ایران شد که 2بار آقای‌گل لیگ آلبانی شده بود اما در ترکیب استقلال تنها 3گل در 13بازی زد و نمایش چندان پرفروغی نداشت. جالب اینکه ظاهرا فقط در لیگ آلبانی می‌توانست به‌راحتی گل بزند و راه دروازه تیم‌های این کشور را به‌خوبی بلد بود چراکه پس از جدایی از استقلال دوباره راهی لیگ این کشور شد و در ترکیب تیم کوکسی دوباره عنوان آقای‌گلی را به‌دست آورد و رکورد بهترین گلزن تاریخ لیگ آلبانی را هم به‌نام خود ثبت کرد.

در سال‌های اخیر نیز این باشگاه دو مهاجم خارجی دیگر را خرید که نتوانستند در مدت کوتاه حضور خود، انتظارات را برآورده کنند. الحاجی گرو نیجریه‌ای از اوسترشوندس سوئد به این تیم آمد اما در نیم‌فصلی که پیراهن تیم را به تن کرد در 7بازی تنها یک‌گل زد و سپس به‌صورت توافقی از این تیم جدا شد. آبی‌ها که در ابتدای آن فصل مامه تیام گلزن را از دست داده بودند و گرو هم نتوانسته بود گره‌ای از مشکلات خط‌حمله این تیم باز کند به‌سراغ اسماعیل گونسالوس اهل گینه‌بیسائو رفتند تا شاید استقلال به کمک او بتواند قهرمانی لیگ را کسب کند. با این حال ایسما هم نتوانست شروع خوبی در این باشگاه داشته باشد و پس از 13بازی زیرنظر وینفرد شفر و فرهاد مجیدی با 3گل زده قراردادش را فسخ کرد و از این تیم جدا شد.

گادوین منشا نیجریه‌ای هم اگرچه در فوتبال ایران با پیکان و بعدها گل‌گهر و مس‌رفسنجان عملکرد خوبی به نمایش گذاشت اما در دو تیم مطرح پایتخت نتوانست توقعات را برآورده کند. حضورش در پرسپولیس در فصل نخست با 27بازی و فقط 4گل در لیگ همراه بود و در فصل بعد هم در 15مسابقه قرمزها یک‌گل زد تا در نیم‌فصل با انتقالی جنجالی راهی تیم رقیب شود؛ اما در آنجا هم نتوانست دوران موفقی را سپری کند و فقط یک‌بار توانست هواداران این تیم را با گلزنی‌اش خوشحال کند.

بی‌کیفیت‌های پرسپولیس

البته تیم رقیب آمار بسیار بدتری در خرید مهاجمان بی‌کیفیت خارجی دارد و یکی از نخستین موارد آنها سامبو چوجی نیجریه‌ای بود که یکی از بدترین خارجی‌هایی بود که وارد فوتبال ایران شد و حتی گفته می‌شد بیشتر نقش توریست را دارد تا یک فوتبالیست. 12بازی و فقط یک‌گل حاصل عملکرد او در این باشگاه بود و خیلی زود مجبور شد ایران را ترک کند. مدتی بعد یکی دیگر از هموطنان او به‌نام رافائل راهی پرسپولیس شد اما او هم در 6بازی فقط یک‌گل زد و جدا شد.

ماته دراگه‌چوویچ از دیگر خریدهای خارجی فوتبال ایران بود که به پرسپولیس رفت اما این مهاجم کروات هم دوران موفقی در فوتبال ایران نداشت و با 3گل در 12بازی فصل را به پایان رساند تا از او هم به‌عنوان یک بازیکن ناکام در لیگ ایران یاد شود. در سال87 یکی از شاهکارهای مدیران این تیم رخ داد و مهاجمی برزیلی به‌نام پائولو دی‌کارمو وارد تهران شد. در آن زمان گفته می‌شد او آمار گلزنی بسیار خوبی در کشورش داشته اما وقتی در ترکیب قرمزها به میدان رفت حتی درباره اینکه او واقعا یک فوتبالیست حرفه‌ای است تردیدهایی ایجاد شد. دی‌کارمو که بعدها به یک مثال مشهور برای بازیکن بی‌کیفیت خارجی تبدیل شد در 8بازی یک‌گل زد و به کشورش برگشت تا به کارهای دیگر مشغول شود. وسلی برازیلیا که از اسمش پیداست که اهل برزیل است دیگر مهاجمی بود که شروع خوبی در این باشگاه نداشت و با دو گل‌زده در 14مسابقه برای تیمی که زلاتکو کرانچار فقید هدایت آن را برعهده داشت کارش را به پایان رساند و تاثیرگذاری چندانی در تیم نداشت.

پرسپولیس با برانکو وقتی برای برپایی یک اردوی تدارکاتی راهی اوکراین شده بود با دو بازیکن اهل این کشور قرارداد بست که یکی از آنها مهاجمی به‌نام ولودیمیر پریموف بود. او که سابقه بازی در شاختاردونتسک و متالیست‌خارکی‌یف کشورش را داشت درحالی راهی پرسپولیس شد که مشخص بود از اضافه‌وزن رنج می‌برد و با وجود انتقادهایی که در این زمینه وجود داشت با این باشگاه قرارداد بست. 11بازی و فقط یک‌گل زده نشان داد منتقدان به‌درستی معتقد بودند که او خرید مناسبی برای این باشگاه نیست و در پایان فصل هم از این تیم جدا شد و به اوکراین برگشت.

این البته پایان خریدهای ناموفق قرمزها در خط‌حمله نبود چراکه برانکو بعدها به‌سراغ یکی از هموطنان خود رفت تا شاید او بتواند در خط‌حمله تیمش کار مثبتی انجام دهد. ماریو بودیمیر در لیگ ایران 10بازی انجام داد و حاصل اعتماد هموطنش به او تنها یک گل‌زده بود. البته او یک‌گل هم در لیگ قهرمانان زد اما مهم‌تر از عدم تاثیرگذاری در زمین، مشکلاتی بود که بعدها برای این باشگاه ایجاد کرد و بدهی به او باعث شد یکی از چندین‌بار بسته شدن پنجره نقل‌وانتقالاتی این باشگاه به‌نام مهاجم کروات ثبت شود.

بعد از بودیمیر نوبت به یک برزیلی دیگر رسید که با سروصدای زیادی راهی ایران شد اما با وجود هزینه 500هزار دلاری که تنها برای انتقال قرضی‌اش به باشگاه انجام شد جونیور براندائو هم به لیست بلند خریدهای عجیب‌وغریب فوتبال ایران اضافه شد. او 6بازی هم برای سرخ‌ها انجام داد اما بدون اینکه گلی برای تیم گابریل کالدرون به ثمر برساند قراردادش را فسخ کرد و به برزیل رفت تا شاید در کشورش بتواند شرایط بهتری پیدا کند، اما در این مدت نتوانسته روند خوبی در تیم‌های مختلف داشته باشد و فقط باعث افزایش هزینه‌های باشگاه و بروز مشکلات مالی شد.

با حضور یحیی گل‌محمدی روی نیمکت پرسپولیس او در نخستین گام به‌سراغ خرید کریستین اوساگونا رفت که پیش از آن در ذوب‌آهن بازی کرده بود و تجربه لیگ ایران را در کارنامه داشت که البته در این تیم اصفهانی هم در 13بازی فقط یک‌گل زده بود. آمار اوساگونا در پرسپولیس هم چنگی به دل نزد و مجموعا در 10بازی یک‌گل زد و این تیم را به مقصد عراق ترک کرد. اوساگونا هم مدتی بعد به یکی دیگر از نفراتی تبدیل شد که با بستن پنجره پرسپولیس، نامش را بیش از قبل بین هواداران پرسپولیس جاودانه کرد.

نمونه‌های ناکام خارجی

این اتفاقات در فوتبال دنیا هم کم‌سابقه نیست و مهاجمان زیادی بوده‌اند که با وجود درخشش در باشگاه‌های قبلی خود در تیم جدیدشان نتوانسته‌اند موفقیت‌های قبلی را تکرار کرده و به‌نوعی یک خرید ناموفق لقب گرفته‌اند. چلسی فصل پیش تیمو ورنر آلمانی را به خط حمله خود اضافه کرد و امیدوار بود با کمک او بتواند تحولی در این بخش از زمین ایجاد کند، اگرچه این جوان آلمانی در 8 بازی نخست خود در لیگ 4 گل زد اما در ادامه فصل تنها دوبار دیگر دروازه حریفان را باز کرد تا خریدی ناموفق لقب بگیرد و در این فصل هم با توجه به خرید نفرات جدید ازجمله روملو لوکاکو و تغییراتی که توخل در ترکیب تیمش ایجاد کرده در 11 مسابقه این تیم فقط یک گل زده که آماری ناامیدکننده برای این مهاجم ملی‌پوش آلمانی به‌شمار می‌رود. انتقال فرناندو تورس و آندری شوچنکو به چلسی هم اگرچه هزینه‌های زیادی روی دوش این تیم متمول انگلیسی گذاشت اما دستاورد چندانی برای آنها به‌دنبال نداشت. شوا در نخستین فصل خود در 30 بازی فقط 4 گل زد و تورس هم که به‌عنوان گران‌ترین بازیکن تاریخ انگلیس تا آن زمان در میانه‌های فصل راهی لندن شده بود تا انتهای فصل 14 بار پیراهن این تیم در لیگ جزیره را به تن کرد و فقط یک گل زد. فصل‌های بعدی او در استنفورد بریج هم چندان بهتر پیش نرفت تا یکی از خریدهای ناکام این باشگاه لقب بگیرد.

پپ گواردیولا در ابتدای این فصل با پرداخت 100 میلیون پوند -که رکوردی تازه در تاریخ نقل‌وانتقالات فوتبال انگلیس محسوب می‌شود- جک گریلیش، وینگر استون‌ویلا را به‌خدمت گرفت اما با وجود هزینه هنگفتی که برای به خدمت گرفتن او شد، این بازیکن ملی‌پوش در 17 مسابقه خود برای تیمش 2 گل و 2 پاس گل داشته و باعث شده رسانه‌های بریتانیایی از او انتقاد کنند. اگرچه گواردیولا معتقد است که گریلیش می‌تواند به یکی از بهترین‌های تیمش بدل شود اما تا اینجای فصل که نتوانسته هواداران را راضی کند.

آرسنالی‌ها نیز در این زمینه متخصص هستند و بارها در خرید بازیکنان جدید در فاز تهاجمی دچار اشتباه شده‌اند. یکی از این موارد جروینیو بود که در سال 2011 راهی لندن شد اما در همان بازی نخست اخراج شد و نخستین فصل حضورش در جمع توپچی‌ها را با تنها 4 گل زده به‌پایان برد. فصل بعد هم این ملی‌پوش ساحل‌عاجی 5 گل زد تا آرسن ونگر مجبور به فروش او شود. نیکولاس په‌په دیگر بازیکنی بود که به‌عنوان گران‌ترین خرید تاریخ آرسنال راهی این باشگاه شده بود اما به‌ندرت توانست روزهای درخشانش در لیل را تکرار کند. 5 گل در 31 مسابقه حاصل نخستین فصل حضورش در لیگ جزیره بود و اگرچه فصل قبل عملکرد بهتری داشت، هنوز نتوانسته رضایت هواداران را کسب کند.

الکسیس سانچز هم قرار بود به ستاره منچستریونایتد تبدیل شود اما در نیم‌فصل نخست حضورش در این باشگاه در 12 بازی فقط 2 گل زد و در فصل بعد هم با زدن تنها یک گل در 20 مسابقه نشان داد که اصلا نمی‌تواند خود را با شرایط این باشگاه وفق دهد و راهی اینترمیلان شد.

در فوتبال اسپانیا یکی از مشهورترین نمونه‌ها در این زمینه دنیلسون برزیلی است که در زمان خود رکورد نقل‌وانتقالات فوتبال دنیا را جابه‌جا کرد و بتیس امیدوار بود بتواند به کمک این ستاره تکنیکی خود را به جمع تیم‌های برتر لالیگا برساند و حتی بعدها او را با قیمت به‌مراتب بیشتری بفروشد اما این استراتژی آنها کاملا غلط از آب درآمد و دنیلسون در 5 فصل حضورش در این باشگاه 165 بازی انجام داد اما فقط 12 گل زد و سه پاس گل داد تا یکی از بدترین انتقالات تاریخ فوتبال لقب بگیرد.

در سال‌های اخیر دو باشگاه مطرح این کشور هم در خریدهای خود با ناکامی‌هایی مواجه شدند. با جدایی کریس رونالدو از رئال، این تیم برای جانشینی او سراغ گزینه‌هایی چون لوکا یوویچ و ادن آزارد رفت اما اولی نتوانست خود را با شرایط سخت لالیگا وفق دهد و در نخستین‌فصل خود در 17 بازی فقط دو گل زد که مورد انتقاد رسانه‌ها و هواداران قرار گرفت. ستاره بلژیکی هم بیش از اینکه در زمین مسابقه حضور داشته باشد در کلینیک باشگاه مشغول درمان مصدومیت‌هایش بود و به همین دلیل نخستین‌فصل در 16 بازی تنها یک‌بار پایش به گلزنی باز شد. فصل قبل در 14 بازی لالیگایی سه‌بار موفق به گلزنی شد و در این فصل هم با وجود اینکه 17 مسابقه انجام داده هنوز نتوانسته گلی به‌ثمر برساند تا حتی شایعه بازگشتش به چلسی هم مطرح شود. بارسا هم در این زمینه دست‌کمی از حریف دیرینه ندارد و خریدهای ناموفق متعددی در فاز تهاجمی داشته است. در این سال‌ها نفراتی چون فیلیپه کوتینیو، مالکوم، آنتون گریزمان و پاکو آلکاسر راهی نوکمپ شده‌اند اما آمار چندان خوبی در گلزنی از خود به‌جای نگذاشته‌اند و مجبور به ترک این تیم شده‌اند. مارتین برایت‌وایت یکی از آخرین نمونه‌های این بازیکنان است که فصل پیش توسط رونالد کومان خریداری شد اما با وجود اینکه 29 بازی فرصت داشت تا توانایی‌هایش را نشان دهد اما فقط دو گل زد و همه را ناامید کرد.