تنش میان روسیه و اوکراین از زوایای مختلفی قابلبررسی است. ازطرفی این تنش بهخاطر تحریک ناتو بوده است و ازطرف دیگر، اشتباه خود اوکراین در اعتماد به غرب. در همین راستا برای بررسی علل حمله روسیه به اوکراین با سیدوحید کریمی، تحلیلگر مسائل بینالملل به گفتوگو پرداختیم. کریمی همزمان با اینکه معتقد است ناتو تحریککننده روسیه برای حمله به اوکراین بوده است، میگوید: «اگر غرب اعلام نمیکرد که اوکراین را عضو ناتو میکند، شاید هیچ حملهای به اوکراین نمیشد.»
او در ادامه درباره هدف ناتو میگوید و به این میپردازد: «قبلتر مرز بین شرق و غرب، آلمان بود، ولی الان مرز بین شرق و غرب، اوکراین شده و این نشاندهنده پیشروی ناتو در مرزها است. در این پیشروی بهنظرم سه عامل دخالت داشته است؛ اول اینکه بیش از نیم قرن، کمونیسم نصف دنیا و نصف اروپا را تحتنظر داشت و هزینههای زیادی برای غرب ایجاد کرده بود، همان نظریه معروف تز و سنتز و آنتیتز را میگویم، لذا غرب بهدنبال انتقام از روسیه است و این حس انتقامجویی جدی است و خاموششدنی نیست. منتها غرب و آمریکا سعی میکنند در بزنگاههای مختلف تاریخی کمکم برنامههای خود را جلو ببرند تا به تجزیه شوروی سابق که مرکزش روسیه است، دست پیدا کنند. این یک استراتژی درازمدت و دائمی است. دومین عامل، مساله انرژی است. اروپا انرژی لازم را دارد و پوتین سعی کرده تمام گلوگاههای ارسال انرژی به اروپا را در انحصار روسیه قرار بدهد و این باعث میشود پوتین و روسیه مورد سوءظن غرب قرار بگیرند. چون غربیها رسیدن به انرژی ارزان در سیبری را در دستورکار خود داشته و قصد تجزیه روسیه را دارند.»
وحید کریمی در ادامه با اشاره به اینکه اوکراین یک بهانه و قربانی برای انتقامجویی غربیها است، میگوید: «نظم جدید جهانی درحال شکلگیری است، منتها با ایجاد تنش در اوکراین دارد انجام میشود. سومین عامل بهنظرم خروج انگلیس از اتحادیه اروپا است. از زمانی که انگلیس از اتحادیه اروپا خارج شد، ایجاد بحران در اوکراین قابلپیشبینی بود. چون انگلیس از اتحادیه اروپا خارج و به آمریکا نزدیک شد و این دو کشور درصدد هستند بهصورت مشترک اروپای غربی و اتحادیه اروپایی را کنترل کنند، به چند دلیل؛ یکی اینکه اتحادیه اروپا با محوریت آلمان و فرانسه در قاره اروپا خیلی قوی میشدند و بهعنوان یک قطب میتوانستند مطرح باشند و این خوشایند انگلیس نبود، لذا انگلیس سعی کرد با بحران اوکراین، ناتو را فعال کند و ناتو اشرافش بر امنیت اروپا را تشدید و تثبیت کند و خود به خود، استقلال امنیتی اروپا که فرانسویها به آن معتقد بودند، فعلا از بین برود. دومین نکته این است که روسیه انرژی گاز را مستقیم به آلمان صادر میکرد و همین مساله خودبهخود، همزیستی مسالمتآمیزی را بین روسیه و آلمان بهدنبال داشت که بازهم خوشایند انگلیس و آمریکا نبود، لذا من فکر میکنم اگر از یک بعد دیگر یا کلانتر به این مساله نگاه کنیم، در این تنش آمریکا و انگلیس به یک قربانی نیاز داشتند که این قربانی اوکراین بود که آن اهداف بزرگتر نظم نوین یا نظم جدیدی را با محوریت اَنگلوساکسز بر صحنه اروپا پیاده کنند.»
این کارشناس مسائل بینالملل با اشاره به اینکه اوکراین نمادی است که به غرب اعتماد کرد و سلاحهای دفاعیاش را به آنها واگذار کرد، گفت: «این رویه غرب و آمریکا است. آنها با لیبی و بسیاری از دیگر کشورها هم چنین کاری کردند. کشورهایی که توسط غرب و آمریکا خلع سلاح میشوند، بازیچه آمریکا هستند و دولتهایشان متزلزل میشود و جمهوری اسلامی ایران باید توجه داشته باشد که به چنین سرنوشتی دچار نشود.»
کریمی با تاکید بر اینکه غرب برای دفاع از اوکراین هیچ هزینهای نکرد و نمیکند، توضیح داد: «یکی از موضوعاتی که خیلی مهم است اینکه غرب تنها با ابزار نرم با تحریمها بازی میکند و حتی اوکراین را هم قربانی همین ابزار کرد. یعنی غرب عملا هزینهای برای اوکراین نکرد و نمیکند. اهرمهایی که غرب با آنها بازی میکند، ابزارهای نرم است. یعنی غرب صراحتا گفت لشکرکشی نمیکنم و نیرو نمیفرستم، و فقط به تحریمهای ظاهری بسنده کردند. درحالیکه تاثیر اهرمهای سخت بهمراتب بیشتر و سریعتر است، اهرمهای نرم ممکن است بهتدریج در افکار عمومی تاثیرگذار باشد، اما جلوی آسیبهایی که الان به دو کشور وارد میشود را نمیگیرد.»