ابوالقاسم رحمانی، دبیرگروه جامعه: هرکسی در زندگی خودش، ترس‌هایی دارد؛ از برخی موقعیت‌ها می‌ترسد و از خیلی از همین موقعیت‌ها فرار می‌کند. ناظر به این مسائل و سوای ترس‌های فردی، بعضی اتفاقات و موضوعات، تبدیل به یک ترس مشترک برای یک جمعیت خاص و زیاد هستند. مصداقش را می‌توان برای پسرها خیلی مستقیم سربازی دانست. یعنی جز اندک پسرهایی که به هردلیلی خیال‌شان از سربازی نرفتن راحت و جز آقازاده‌ها که ککی نمی‌گزدشان، باقی پسرها از 18 سالگی و قبل و بعد از آن، مدام در نگرانی و ترس از سربازی عمر می‌گذرانند؛ ترس از دو سال وقت‌کشی و خدمتی که خیلی شبیه به خدمت نیست. این مقدمه کلاسیک را نوشتم تا برسیم به اینکه سربازی با تمام تعاریف و توصیفات، یک ترس بزرگ برای نسل‌های مختلف پسران این کشور است و ما می‌خواهیم آخرین تحولات پیرامون این واقعه ترسناک را در گفت‌وگو با سیدمحسن دهنوی، عضو هیات‌رئیسه مجلس شورای اسلامی بررسی کنیم.

خریدوفروش سربازی جهت تعیین‌تکلیف 3 میلیون مشمول غایب طرح شد که خب اساسا پیشنهاد اشتباهی بود

یکی از پرحاشیه‌ترین و ناامیدکننده‌ترین تصمیم‌ها و پیشنهادها برای سامان بخشیدن به وضعیت فعلی سربازی در کشور، پیشنهاد خرید سربازی بود. این پیشنهاد از کجا بود و چه کسی آن را طرح کرد؟ سوای این چرا این‌طور بازنمایی شد که فقط با فروش سربازی می‌توان به وضعیت سربازان سامان بخشید؟

یک‌سری نکته را درباره سوال شما بیان می‌کنم. واقعیت این است که این‌دو هیچ ربطی به هم ندارند. پیشنهاد فروش سربازی را یکی از همکاران داد و بحث حقوق را سال گذشته هم کار کردیم و امروز هم کار می‌کردیم و با محاسبات آماده داشتیم، حتی یک‌ماه قبل از بودجه جلسه‌ای در ستاد کل همه مسئولان و سرلشکر باقری حضور داشتند و بحث کردیم. پیشنهاد فروش سربازی چرا مطرح شد؟ اساسا یک پدیده‌ای در کشور داریم به اسم سربازی که 3 میلیون نفر از مشمولان آن غایب هستند. در جلسه‌ای به مسئولان ستاد کل می‌گفتم نگویید 3 میلیون نفر، بلکه بگویید 20 میلیون نفر خانوار ایرانی هستند. پس با مساله‌ای مواجه هستیم که 25 درصد جامعه ایرانی را درگیر کرده است. اصلا مساله کمی نیست. برای 25 درصد از خانوارهای ایرانی مساله ایجاد کردیم. این در ذهن خیلی از نمایندگان و مردم وجود دارد. طبعا یکی از ایده‌هایی که به ذهن آنها می‌رسد اینکه اینها را چه کار کنیم؟ نمی‌توان رها کرد و خیلی از اینها بعدا سربازی نمی‌روند، باید چه کرد؟ یکی از ایده‌هایی که به ذهن هرکسی می‌رسد این است که چون قبلا این تجربه شده است، مساله تعدادی از اینها را با فروش سربازی حل کنیم و درآمدی ایجاد شود و این درآمد را برای بهبود وضعیت سربازی بدهیم. این ایده در ذهن یکی از همکاران بود و یکی از نماینده‌ها پیشنهاد داد. در چهارچوب ذهنی کمک به حل مساله مشمولان غایب یکی از گزینه‌ها از قدیم در کشور ما فروش سربازی بود. در دهه گذشته این تجربه وجود داشت. سر اعداد و ارقام خیلی بحث شد که این مبالغ را چه کسانی می‌توانند بدهند و چه کسانی نمی‌توانند. واقعیت این است که اخطار قانون اساسی به‌درستی داده شد که این پیشنهاد تبعیض است. من جزء کسانی بودم که پیگیری کردم تا این مساله لغو شود. مفصل صحبت و نطق کردم که با عدالت سازگار نیست و حاشیه هم دارد و رئیس جلسه نیز اخطار را وارد دانست و بلافاصله پیشنهاد جایگزین دادم که گفتم به‌جای اینکه خریدوفروش شود بگوییم در راستای سیاست‌های نظام، البته نظر من یک فرزند و بیشتر بود، ولی موافقت نشد و روی دو فرزند رفتیم. دو فرزند و بیشتر، از سربازی به‌صورت رایگان معاف شوند.

آدمی که 30 سال و دو بچه دارد سربازی بفرستیم برای چه؟

پیشنهادهای جایگزین شما برای بهبود وضعیت فعلی سربازی چه چیزهایی بود؟

این را بیان کنم که چون اطلاع داشتم هم ستاد کل نیروهای مسلح و هم برخی از نهادهای بالادستی با خریدوفروش سربازی در حال حاضر موافق نیستند، لذا طبعا اگر این به شورای نگهبان می‌رفت رد می‌شد. این‌طور بود که این را جایگزین کردم که با بحث معافیت بود. یک جمله‌ای را درباره خریدوفروش سربازی بیان کنم که واقعا اگر اصل خریدوفروش به‌معنای خریدوفروش باشد، به‌نظر من تبعیض و بی‌عدالتی است. یعنی نباید در جامعه طوری باشد کسی که پول دارد صرفا به‌خاطر پولدار بودن مزیتی نسبت‌به کسی که پول ندارد داشته باشد. یعنی او باید خدمت نظامی به کشور کند و این چون پولدار است نباید خدمت کند. با اصل این موضوع نمی‌توان کنار آمد. البته چهارچوب پیشنهادی به ستاد کل برای حل اساسی مساله سربازی دادیم. آنجا به‌نوعی یک مساله‌ای را طرح می‌کنیم که اساسا این را از طرف دیگر ببینیم؛ یعنی بگویید آحاد جامعه باید مالیاتی را بابت امنیت خود پرداخت کنند، اگر کسی سربازی رفت معاف مالیاتی می‌کنم. این فرق دارد. این نوعی جایزه و حق‌الزحمه برای کسی است که خدمت سربازی می‌رود. خیلی از مشاغل این‌طور است که معافیت مالیاتی به قشری می‌دهیم به‌خاطر زحمتی که می‌کشند و بقیه باید مالیات بدهند. مثلا آنجا می‌گوییم مالیات‌ها می‌توانند پشتوانه مالی برای مدل سربازی حرفه‌ای شوند و بحث‌هایی در این زمینه وجود دارد. با این مدل خریدوفروش مخالفیم و به‌نظر ما ایراد داشت. اینکه در گزارش تلفیق آمده است، فکر می‌کنم مغایرتی با سیاست‌های کلی نظام و تدابیر رهبری و حتی سیاست‌های اعلامی ستاد کل نیروهای مسلح و اسناد بالادستی کشور ندارد. مغایرتی در اینجا نمی‌بینم، لذا در این موضوع پیشنهاد دادیم و حال اینکه شورای نگهبان تایید کند یا خیر، مشخص نیست. شورای نگهبان ملاحظات خود را دارد و حتما با ستاد کل مشورت می‌کند و نظر مراجع دیگر را می‌گیرد. ما پیشنهاد خود را دادیم و به‌نظرم پیشنهاد ما قابل‌دفاع است. آدمی که 30 سال و دو بچه دارد سربازی بفرستیم برای چه؟ یکی از آقایان تعبیری می‌کرد که برای این فرد باید نیروی کمکی هم بگیریم که از بچه‌ها نگهداری کند به‌جای اینکه این فرد را به سربازی بفرستیم.

3 میلیون و 400 هزار تومان، حداقل دریافتی سربازان در 1401

گفتید که ماجرای فروش سربازی ربطی به تامین منابع برای افزایش حقوق سربازان نداشت. با این اوصاف از سال آینده افزایش حقوق سربازان اعمال می‌شود؟ منابع آن از کجا تامین خواهد شد؟

درباره حقوق باید چند نکته را عنوان کرد. اولا سال 98 بعد از انتخابات، یعنی سال 99 که وارد مجلس شدیم، وقتی وارد موضوع سربازی شدم اولین چیزی که توجه من را جلب کرد این بود که قانونی به نام نظام وظیفه عمومی داریم و یک چیزهایی که توصیه می‌کنم مخاطبان مطالعه کنند در آرشیو سایت کتابخانه مجلس وجود دارد. سال 1304 قانون نظام وظیفه عمومی در مجلس آن زمان آمده است و شهید مدرس بحث می‌کنند که سربازی چه کسانی بروند، خانم‌ها بروند یا خیر، همه بروند یا خیر. خیلی از موضوعات امروز هم مطرح است. یک چیزی که نظر من را جلب کرد این بود که ما دو خط را باید همزمان جلو برویم؛ یک خط اصلاح کلی سربازی و دیگری بهبود وضع موجود است. نباید بهبود وضع موجود را معطل این کنیم که می‌خواهیم فرآیند کلی را درست کنیم. یکی از موارد بهبود وضع موجود این است که 300 هزار تومان میانگین حقوق سربازی بود، درحالی‌که در قانون نظام وظیفه، ماده 49 می‌گوید یک سرباز مجرد باید 60 درصد از حقوق کادر رسمی را دریافت کند، متاهل باشد تا 90 درصد است. این خیلی فاصله داشت. یکی‌دو سال هم نبود. تصوری در ذهن همگی شکل گرفته است، قانون نظام وظیفه می‌گوید دولت‌ها موظف هستند منابع لازم برای این موضوع را دراختیار ستاد کل قرار دهند، منتها در ذهن دولت‌ها و همه این شکل گرفته که سرباز نیروی مجانی است و بر سر آن بزنید و حق و حقوقی ندارد. قانون نظام وظیفه قانون مترقی است. حقوق سرباز را خوب دیده و گفته باید سرباز و خانواده او بیمه شوند. گفته باید خوراک، پوشاک، سلامت، بهداشت و سرانه اینها را دولت‌ها تامین کنند. هیچ‌یک از این موارد قانونی اجرا نمی‌شود. در قسمتی می‌گوییم به زور باید به سربازی بیایید و می‌گفتیم قانون است و اگر نیایید پاسپورت نمی‌دهند و فراری می‌شوید، ولی در این قسمت که باید حق و حقوق سرباز را می‌دادیم انگار نه انگار قانونی وجود دارد. سال گذشته این 300 هزار تومان را به یک میلیون و 400 هزار تومان رساندیم. این را نیز بیان کنم که نه‌تنها در لایحه گذاشتیم، بلکه درطول سال پیگیری کردیم؛ یعنی حتی چندبار با طرح و برنامه ستاد کل نیروهای مسلح، با تبصره 4 سازمان هدفمندی یارانه‌ها پیگیری می‌کردیم که این پول واریز شد یا خیر. چون قانون این نیست که بنویسید و مصوب شود. باید پیگیری کنید تا اجرا شود. گزارش من واقعی است و بارها فراخوان دادیم. چندجا که عمل نشد به سربازها حقوق یک میلیون و 50 هزار تومان دادند ولی میانگین یک میلیون و 400 هزار تومان پرداخت شد. بارها بیان کردم که دریافتی زیر یک میلیون داشتید مراجعه کنید. امسال پیش‌بینی‌ای‌ که دولت در لایحه کرده است یک میلیون و 650 هزار تومان بود. ما گفتیم میانگین را از یک و 400 به یک و 600 رساندید، این چه میزان افزایش است؟ نهایتا 15 درصد افزایش یافته است. معلوم است این کفاف نمی‌دهد. منطق هم داشتیم. دریافتی کادر نیروهای مسلح چقدر است؟ در مجلس تبصره 12 در تلفیق مصوب کردیم حداقل حقوق 5 میلیون دریافتی باشد. یک قانونی هم وجود دارد که نیروهای مسلح ضریب یک و دو درصد می‌خورند. حداقل دریافتی نیروهای مسلح 5 میلیون و 600 می‌شود و 60 درصد این 3 میلیون و 400 می‌شود، لذا در تبصره 12 عین متنی که پیشنهاد دادیم و روی آن مصر هستیم این است که سرباز مجرد باید سال آینده حداقل 60 درصد دریافتی کادر را داشته باشد، یعنی 3 میلیون و 400 داشته باشد. این پیشنهاد در تلفیق رای بالایی آورد.

نمایندگان دولت تا توانستند برای مخدوش کردن این مصوبه تلاش کردند

هیچ مخالفت و مقاومتی دربرابر این موضوع خصوصا ازسوی دولت و ستاد کل نبود؟

مقاومت درباره این بود. نماینده دولت هم در جلسه رسما مخالفت کرد و هم بعدا به انحای مختلف به‌صورت گروهی نماینده‌های دولت سعی می‌کردند این مصوبه را مخدوش کنند و استدلال می‌کردند که منابع نداریم، پول نداریم. من می‌گفتم چرا درباره حقوق بقیه اقشار هیچ‌وقت نمی‌گویید منابع نداریم ولی درباره سربازها  قانون را می‌خواهیم عمل کنیم؛ یعنی چیزی اضافه‌تر نیست، می‌گویید منابع نداریم. از هرجایی حقوق بازنشسته، کارمند، معلم و غیره را می‌دهیم که باید هم پرداخت کنیم، چون دولت و حاکمیت وظیفه دارد حقوق اینها را بدهد، باید حقوق سرباز را هم طبق قانون بدهیم. در مصوبه ما دست بردند، ما در مصوبه گفتیم 60 درصد حداقل دریافتی باشد و اینها می‌گفتند 60 درصد حداقل حقوق باشد. این خیلی فرق دارد. حداقل حقوق 2 و 400 می‌شود و حداقل دریافتی 3 و 600. در مصوبه تلفیق که برای چاپ می‌رفت حداقل دریافتی را حداقل حقوق دریافتی نوشتند؛ یعنی یک ابهام در این بود. اثبات کردیم و به فایل برگشتیم و مذاکرات و متن مکتوب و رای آوردن و مصوبه را دیدم که در مصوبه نوشته بود 60 درصد دریافتی است، لذا پای این ایستادیم. اگر تا الان پای این نمی‌ایستادیم 10بار این را عوض می‌کردند. الان هم این رای آورده و روال بودجه‌ریزی در مجلس و کشور این‌طور است که وقتی حکمی در بودجه رای می‌آورد در جداول باید اثر این دیده شود. وقتی تصویب می‌کنید همسان‌سازی حقوق بازنشستگان و حقوق هیات‌علمی و معلمان چه میزان باشد، باید در جدول منابع عمومی دولت باشد. من از آقای حاجی‌بابایی این را پیگیری می‌کردم که این در جدول باید از منابع عمومی دیده شود. 12 هزار میلیارد باید از منابع برای این دیده شود. دولت 8 هزار میلیارد گذاشته بود که درمجموع 20 هزار میلیارد نیاز است.

تامین 20 هزار میلیاردتومان برای حقوق 400 هزار سرباز با میانگین 4 میلیون تومان در ماه

دقیق‌تر توضیح می‌دهید؟ ما چند سرباز داریم و برای پرداخت حقوق واقعی آنها به چه میزان منابع نیاز است؟

ما حدود 400 هزار سرباز داریم و اگر میانگین 4 میلیون تومان پرداخت کنید، عدد حدودی 20 هزار میلیاردتومان می‌شود. این رای آورد و قابل تغییر نیست. عین مصوبه و مر قانون باید اجرا و مراحل باید در جداول دیده شود. یک نماینده دولت در جلسه عنوان می‌کرد اگر ما اینقدر حقوق بدهیم همه به سربازی می‌آیند. من گفتم مشکل الان چیست؟ مشکل این است که به سربازی نمی‌آیند یا اگر بیایند، معضل است. اگر نیایند که معضل و بدبختی است و باید فکر چاره کرد و الان اگر بیایند هم می‌گویید معضل است. مثلا می‌گفتند اگر 5 میلیون حقوق بدهیم طرف بعد از دو سال نمی‌رود. گفتم خیال شما راحت، اگر کارت پایان خدمت طرف را بدهید، او در پادگان نمی‌ماند. گفتند ستادکل نیروهای مسلح با این وضع مخالف است. من به معاونت طرح و برنامه زنگ زدم و با سردار سلیمانی صحبت کردم که ایشان با سردار باقری صحبت کردند و ایشان گفت ما استقبال می‌کنیم. گفتند هر چقدر کمک کنید به قانون عمل کنیم و به جوانان حق و حقوق آنها پرداخت شود، ما استقبال می‌کنیم و اینکه گفتند ما مخالف هستیم، غلط است. خلاصه اینکه هزار جور بهانه آوردند. من فکر می‌کنم ما دو رویکرد می‌توانیم در این موضوع داشته باشیم. یک رویکرد این است که دنبال حل مساله باشیم. با رویکرد حل مساله به‌عنوان نماینده مردم در مجلس حق ندارم مطالبه‌گری کنم و دعوا و کمپین راه بیندازم. این کار من نیست، کسی که بیرون است باید این کار را کند. من باید راه‌حل‌ها را بسنجم. ابتدا دو لاین کردیم، اول اینکه با ستادکل در اصلاح فرآیند سربازی صحبت کنیم. من نباید دعوا راه بیندازم و با دعوا چیزی گیر جوانان این کشور نمی‌آید. من در مجلس 10سال از لغو سربازی اجباری صحبت کنم، این محقق نمی‌شود. ما از روز اول گفتیم سربازی حرفه‌ای باشد و برای آن برنامه داریم و جزئیات را به ستادکل دادیم و چندین جلسه و جلسه کمیته مشترک را گذاشتیم و نظرات را مطرح کردیم. این را پیگیری می‌کنیم ولی نیاز به سروصدای رسانه‌ای نداریم. وظیفه من چیز دیگری است که باید به نتیجه برسانم.

دولت به بهانه کمبود بودجه حتی هزینه خوراک و پوشاک سرباز را هم نمی‌دهد!

برای بهبود سایر وجوه سربازی و مشکلات سربازان اقداماتی انجام شده یا می‌شود؟

سال گذشته دو هزار و 600 میلیارد و امسال بیشتر برای خوراک و پوشاک قرار دادیم. در خیلی از مرزبانی‌ها سربازان دو روز غذای گرم نمی‌خورند. پول غذای اینها در قانون دیده شده که باید به ستادکل پول غذای سربازان داده شود و نمی‌دهند. دولت می‌گوید کمبود بودجه دارم. ما می‌گوییم چطور حقوق و غذای بقیه مردم را تامین می‌کنید؟ در دانشگاه یک روز غذا بد بود، اعتصاب می‌کردیم. سرباز زور این را ندارد و صدایش درنمی‌آید، چون صدای سرباز درنمی‌آید نباید به او غذا بدهیم؟ اتفاقا می‌خواهیم صدای اینها باشیم. برای پوشاک و غذای اینها سال گذشته برای اولین‌بار پول جداگانه تعیین کردیم. پیگیری کردیم که ستادکل پول ایاب و ذهاب سربازان را پرداخت کند. نباید سرباز از جیب خود پول ایاب و ذهاب بدهد. تا سال گذشته سرباز به منطقه عملیاتی می‌رفت و پول رفت‌وبرگشت را خود سرباز پرداخت می‌کرد. اینها ظلم به این بچه‌هاست. همواره می‌گویم سربازان مهم‌تر از کارمندان هستند چون کارمند اختیاری رفته ولی سرباز اختیاری نرفته است. الزام داریم که باید به سربازی بروند. همچنین کارمند صبح می‌رود و بعدازظهر کار دیگری می‌کند ولی سرباز 5 صبح به پادگان می‌آید و خیلی مواقع شب هم اجازه نمی‌دهیم برود و باید کشیک بایستد. لذا من فکر می‌کنم به فضل خدا اگر بتوانیم این را 3-2 سال در بودجه بیاوریم در نظام برنامه‌ریزی و بودجه‌ریزی کشور رسوخ می‌کند که باید این میزان را برای سربازان درنظر بگیرند و نیاز نیست هر سال در بودجه پیگیری کنیم و بیاوریم.

سال گذشته با افزایش حقوق سربازان10درصد تعداد سربازان هم بیشتر شد

ماجرای بیمه سربازان به کجا رسید؟

یک موردی که امسال پیشنهاد دادیم و رای نیاورد، بیمه سربازان بود. طبق قانون باید بیمه سربازان پرداخت شود و دولت باید بیمه اینها را بدهد و سنوات بازنشستگی شود. اگر بتوانیم این کارها را بکنیم یعنی حقوق را افزایش دهیم، بیمه کنیم، شرایط را درست کنیم، بعد از چند وقت وضعیت بهبود می‌یابد. سال گذشته که حقوق بیشتر شد، ستادکل عنوان کرد 10درصد آمار سربازان افزایش یافت. امسال می‌گویند اگر حقوق‌ را بهبود ببخشیم تعداد غایب کمتر می‌شود. اگر بیمه و حقوق و شرایط را درست کنیم خیلی از بچه‌ها حاضر هستند اختیاری به سربازی بروند. ستاد نیروهای مسلح در آن زمان به‌تدریج به این سمت می‌آید که سربازی را به‌سمت سربازی حرفه‌ای ببرد. به جای اینکه 5 میلیون بدهد فردی دو سال خدمت آماتور انجام دهد و بعد از دو سال برود، یک آدم را حرفه‌ای‌تر بیاوریم و 5 سال سرویس بگیریم و در این مدت 8 میلیون حقوق بدهیم و بازدهی را بالا ببریم. ولی جمع‌بندی این است که در این مسیر همه باید کنار هم جلو برویم. با چالش و تضعیف ارکان مختلف نظام و کشور نمی‌توان مساله جوانان و مشکل کشور را حل کرد. این تجربه‌ای است که با تعامل خیلی راحت‌تر این مساله را حل می‌کنیم. ان‌شاءالله این یک مورد است. بعد از دو سال چند قدم این‌طور برداریم، مشخص می‌شود در جمهوری اسلامی مشکلات با قدم‌های کوچک حل می‌شود ولی نه با چالش و درگیری و دعوا. من خواهم گفت که چقدر برای من از هر سو چالش ایجاد شد. ابتدا که پیگیری می‌کردیم یکی از دستگاه‌های مسئول نامه تندی را به آقای قالیباف درباره من زده بود و قالیباف هم دستور داد و طبق گردش کار نامه نزد من آمد. نامه بر این مبنا بود که فلانی اقدام ضد امنیت ملی می‌کند و... . ما را در گروهی بردند که تضعیف ارکان نظام کردیم. به‌مرور که گذشت، به همان فردی که نامه زد، گفتم حرف و منطق داریم و مدل داریم و الان قدری اعتماد کرده‌اند. اگر می‌خواهیم مشکلات جوانان را حل کنیم، همین است.

یکی از نهادها به ما می‌گفت شما با افزایش حقوق سربازان ما را بدبخت کردید!

ماجرای سربازی و حقوق سربازان خیلی شبیه معلمان و طرح رتبه‌بندی معلمان شده. طبعا همه خواسته سربازان حقوق و پول نیست، بخش زیادی از مطالبات حول مسائل اخلاقی و روانی و اجتماعی و... است. برای بهبود اینها و مطالبه شرایط مطلوب‌تر، چه اقداماتی صورت گرفته است؟

البته حرف شما را به یک معنا قبول دارم. من معتقدم که مبنا را قانون قرار دهیم. قانون نظام وظیفه عمومی را داریم که حقوق خوبی برای سرباز دیده و تنها حقوق مادی نیست. کرامت سرباز را حفظ کرده است. من می‌گویم ابتدا همین قانون را اجرا کنیم. اگر این قانون اجرا شود خیلی از مشکلات درست می‌شود. یکی از اساسی‌ترین مشکلات این است که این قانون به‌درستی اجرا نمی‌شود. در آن قانون به منزلت و کرامت سرباز توجه شده است، به خانواده سرباز توجه شده است. مثلا در آن قانون یکی از نکاتی که جالب است این‌که خانواده و همسر و فرزندان سرباز باید تحت‌پوشش بیمه قرار گیرند. پس ابتدا باید قانون را به‌درستی اجرا کنیم. نکته دیگر این است که این اتفاقی را که بیان می‌کنید، قبول دارم و موافق این هستم. آدم‌ها وقتی نیازهای اولیه خود را تامین می‌کنند تازه به یاد نیازهای بعدی می‌افتند ولی اشکالی ندارد. اینها جوانان این مملکت هستند و بهترین دوره سن آنهاست و اتفاقا باید به بقیه نیازهای آنها توجه شود. آنقدر اوضاع معیشتی اینها خراب است که می‌گوییم این را فعلا درست کنیم تا به بقیه برسیم. در جلسه‌ای که در ستادکل داشتیم، فرمانده ستاد کل سردار باقری و آقای زاده‌کمند و مسئولان حوزه نظام وظیفه بودند. ما نیز از مجلس حضور داشتیم؛ رئیس کمیسیون اصل 90، کمیسیون امنیت ملی و من و چند تن از نماینده‌ها بودیم. ساعت‌ها در این خصوص بحث کردیم. درنهایت به اینجا می‌رسد که ستادکل یک لایحه‌ای را برای بهبود فرآیند سربازی آماده می‌کند. پیشنهاد را به ما بیان کرد و ما هم پیشنهادهای خود را عنوان کردیم. مدل‌هایی که داریم و پیشنهادها را عنوان کردیم. یکی از مهم‌ترین کلیدواژه‌هایی که هم ستادکل قبول دارد و هم ما روی این ایستادیم استفاده از ظرفیت‌های تخصصی جوانان است. در لایحه پیشنهاد ستادکل نیز به‌صورت جدی عنوان شده است. 60درصد موضوع سمت همین بحث‌های مهارتی و استفاده از مهارت‌های جوانان در سربازی است. این یکی از اشتراکات است. یک تفاوت نگاه‌هایی هم وجود دارد. وقتی فرآیندی در کشور 100 سال طول کشیده و شکل گرفته، تغییر آن یک‌ساله امکان‌پذیر نیست. در فرهنگ دولت، نیروهای نظامی و حتی مردم از ابتدا به سربازی، اجباری می‌گفتند. در ذهن همه این بود که سربازی باید بروید، فحش بخورید و مرد شوید و... . این فرهنگ وجود داشت و از زمان رضاخان بود. شرح مذاکرات را در قانون می‌خواندم و افراد زیادی در این خصوص نظر دادند. فرآیند شکل‌گیری این اتفاقی صدساله بود و 3-2 سال یا 5 سال اصلاح آن طول می‌کشد و نباید عجله کرد. البته نباید کند صورت گیرد. آنچه در ذهن من است این‌که تا دو سال دیگر به نقطه خوبی برسیم. الان هم خیلی جلو رفتیم و به این معنا عنوان می‌کنم که دو نکته جالب وجود دارد، در نگاه مسئولان امر در نیروهای مسلح و دولت به‌وضوح تغییر نگاه و رویکرد را در 3-2 اخیر می‌بینیم. طی پدیده‌هایی که 100ساله شکل گرفته، همین که اصلاح چند سال طول می‌کشد، بخش عمده این است که نگاه به مساله و گفتمان آن تغییر کند. خودبه‌خود اجرای این هم تغییر می‌کند. نکته‌ای که خیلی برای من جالب بود این‌که بارها در اسناد چیزی را دیدم و خبرهایی که دارم این است که به‌شدت رهبری این موضوع وضعیت سربازها را اهمیت می‌دهند و مکتوب دستورات دادند و موکد پیگیری کردند. از نظر شفاهی هم پیگیری کردند که کرامت سرباز حفظ شود و مسائل معیشتی سربازان و مشکلات برطرف شود و به مسائل فرهنگی سربازان توجه کنید. بارها اینها را از مسئولان ستادکل و دولتمردان شنیدم که گفته‌اند رهبری به ما تاکید کردند بچه‌های مردم که به سربازی می‌روند مشکلاتی نداشته باشند. این بدین‌معنا نیست که الان مشکلی وجود ندارد. مشکلات را همه می‌بینیم ولی روبه‌بهبود است. مثال‌هایی از سربازان بابلی و... بیان کردید و مثال‌هایی نیز من دیدم. نگاه مردم به کرامت اینها به‌وضوح در دو سال تغییر می‌کند. یک بخشی را مدیون رسانه هستیم یعنی رسانه در این موضوع خوب کار کرده است. نه فقط روزنامه‌ها که شبکه‌های اجتماعی و... دست‌به‌دست هم دادند که سرباز فردی است که به کشور خدمت می‌کند و خانواده دارد و علاقه دارد و به اجبار یا اختیار خدمت می‌کند و نگهبانی می‌دهد یا هر کار دیگری می‌کند. یکی از علل افزایش حقوق این است که هزینه سرباز بالا برود و هر کار چیپ و بی‌معنی را به سرباز ندهند. خیلی از دستگاه‌ها را می‌بینید که کلی سرباز دم دیوار گذاشته‌اند که کسی رد نشود. آنجا دو دوربین بگذارید مشکل حل می‌شود. چون سرباز مفت است از دوربین به‌صرفه‌تر است. اگر حقوق سرباز افزایش یابد دیگر این به‌صرفه نیست که از سرباز برای این کار استفاده کنید. خیلی از کارهایی که راهنمایی و رانندگی، ارتش و... به سرباز می‌دهند با تجهیزات و مکانیسم‌ها قابل حل است و یکی از علل استفاده از سرباز، ارزان بودن آن است. می‌توانند سرباز را بردارند و دوربین کار بگذارند. باور کنید بازدارندگی قبل را دارد و چه‌بسا بیشتر است. علاوه‌بر بهبود وضعیت سربازان این مزیت‌ها را نیز دارد. آن دستگاه می‌داند هزینه سرباز 7-6 میلیون است و اگر بخواهد حقوق اینها را بدهد به‌صرفه نیست. یکی از نهادها می‌گفت شما ما را بدبخت می‌کنید. حقوق سرباز همیشه با ما بوده، با نفری 500 هزارتومان حل می‌کردیم و الان باید نفری 5 میلیون حقوق بدهیم. از کجا باید تامین کنیم؟ ما دیگر سرباز نمی‌گیریم. من هم گفتم دنبال این هستم که شما سرباز نگیرید. کارهایی که به سرباز می‌دهید با گیت و دوربین قابل حل است.

پس سال بعد قضیه خریدوفروش سربازی به کل منتفی است و سال آینده حداقل حقوق سربازان 3 میلیون و 400 هزار تومان خواهد؟

به فضل خدا اینچنین است.