به گزارش «فرهیختگان»، «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) در نشست هفتگی با خبرنگاران رسانه‌های داخلی و خارجی ضمن تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.

وی به سفر وزیر خارجه ایرلند به تهران اشاره کرد و گفت: گفت‌وگوهای خوبی در سفر وزیر خارجه ایرلند انجام شد و ملاقاتی با آقای رئیس جمهور داشت.

خطیب‌زاده به دیدارهای امیرعبداللهیان در مونیخ اشاره کرد و گفت:‌نزدیک به ۳۰ نفر از مقامات و شخصیت‌های مختلف ملاقات داشت و در کنفرانس مواضع ایران را در حوزه سیاست خارجی تبیین کرد.

این دیپلمات ارشد کشورمان به سفر رئیس جمهور به دوحه اشاره کرد و افزود: ملاقات‌ها در سطوح مختلف طراحی شده و رئیس جمهور فردا از قطر باز می‌گردد.

* گفت‌وگوها پیشرفت‌های بسیار قابل توجهی داشته/دامنه و تعداد موضوعات کاهش جدی یافته، ولی موضوعات باقیمانده سخت‌ترین، کلیدی‌ترین و جدی‌ترین موضوعات هستند

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سؤالی درباره برداشته شدن تحریم‌های غیرهسته‌ای و این‌که آیا از وین پالسی رسیده مبنی بر این‌که طرف‌های غربی و آمریکا برای رفع این تحریم‌ها اقدامی کرده باشند؟ نیز عنوان کرد: هیأت جمهوری اسلامی ایران بعد از بازگشت از تهران پیشنهادات خودش را در مورد موضوعات باقیمانده به صورت مکتوب داد و این پیشنهادات به صورت مکتوب روی میز قرار داده شد از جمله در خصوص برخی موضوعاتی که شما اشاره کردید. آنچه مسلم است در چارچوب گفت‌وگوها، رفع همه تحریم‌هایی که فارغ از برچسبی که زده شده با تعهدات طرف مقابل و انتفاع اقتصادی وعده داده شده در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ ناهمخوان باشد، همه باید مرتفع شود. این جزو اصول ما بوده و تا امروز این موضوعات پیگیری شده است.

وی گفت:‌ گفت‌وگوها پیشرفت‌های بسیار قابل توجهی داشته است. البته دامنه و تعداد موضوعات کاهش جدی یافته، ولی موضوعات باقیمانده سخت‌ترین، کلیدی‌ترین و جدی‌ترین موضوعاتی هستند که باید حل شود.

* مردم بزرگ ایران مطمئن باشند با حقوقشان مصالحه نخواهیم کرد

سخنگوی وزارت خارجه ادامه داد: همانطور که آقای امیرعبداللهیان در مونیخ اعلام کرد اگر ما به نقطه‌ای برسیم که طرف مقابل تصور کند ما از خطوط قرمز و منافع و حقوق مردم عبور می‌کنیم و یا به توافق نرسیم، مردم بزرگ ایران مطمئن باشند با حقوقشان مصالحه نخواهیم کرد. منافع قطعی مردم و منافع قطعی ملت بزرگ ایران و حقوق حقه جمهوری اسلامی ایران و دستاوردها و دانش صلح آمیز هسته‌ای، همه باید صیانت شود و هم برای این نسل و نسل‌های آتی به عنوان افتخار باقی بماند و این هم جزو حقوق قرمز ما بوده و هست و طرف مقابل هم به خوبی از این آگاه است.

این دیپلمات ارشد ایرانی یادآور شد: اگر در همین دو سه موضوع باقیمانده تعهد طرف مقابل را در عمل ببینیم قطعا می‌توان گفت ما وارد فاز نهایی سازی توافق می‌شویم. هنوز منتظر تصمیمات اروپا و آمریکا هستیم و هنوز آن اراده را در آنها ندیدیم.

*  اگر تاریخ دور پنجم قطعی باشد شرکت خواهیم کرد

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤال خبرنگاری درباره اظهارات مشاور امنیت ملی عراق در خصوص برگزاری دور پنجم مذاکرات بین ایران و عربستان بزودی در بغداد و همچنین اظهارات وزیر خارجه عربستان مبنی بر این‌که منتظر دور پنجم هستیم و پیشرفت بنیادینی صورت نگرفته و امیدواریم ایران تمایل جدی داشته باشد، اضافه کرد: همکاران من در عربستان سعودی می‌دانند هر گفت‌وگو و مذاکر‌ه‌ای دو پایه‌ اصلی دارد برای این‌که ثمربخش باشد. یکی استمرار و دیگری اراده واقعی در اطراف مذاکره برای رسیدن به نتایج خوب از گفت‌وگوها.

وی بیان کرد: اگر این دو در طرف مقابل ما در همکاران در عربستان هر چه زودتر تجمیع شود و یعنی هم استمرار و هم اراده واقعی برای رسیدن به نتایج خوبی از گفت‌وگوها را ببینیم شاهد گفت‌وگوهای ثمربخش خواهیم بود.

سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: همواره با همه مشکلات و اختلافلات آمادگی داشتیم از روز اول با همسایه خود در خلیج فارس گفت‌وگو داشته باشیم و اگر تاریخ دور پنجم قطعی باشد شرکت خواهیم کرد و امیدواریم حفظ استمرار گفت‌وگوها و اراده برای حل و فصل موضوعات باقیمانده شکل بگیرد.

*  نمی‌توانند موضوعات خلق الساعه را مطرح کنند و هر شبی وارد اتاق مذاکره می‌شوند یک موضوع فرابرجامی را مطرح کنند و هیچ ابتکاری نداشته باشند و هیچ انعطافی از خودشان نشان ندهند

وی در پاسخ به سؤال دیگری بر این‌که ایران عنوان می‌کند طرف مقابل باید تصمیم سیاسی بگیرد و این در حالی است که امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه در اظهاراتی بیان کرده که ایران باید تصمیمات سیاسی را اتخاذ کند، اظهار داشت: مقامات اروپایی برخی اوقات اشتباهات محاسباتی دارند و فکر می‌کنند با صرف اظهارات سیاسی می‌توانند در داخل اتاق‌های مذاکرات برای خودشان دستاوردهایی داشته باشند. روشن و مسلم است اگر به دنبال توافق هستند و زمان برایشان مهم است، نمی‌توانند اولا موضوعات خلق الساعه را مطرح کنند و هر شبی وارد اتاق مذاکره می‌شوند یک موضوع فرابرجامی را مطرح کنند و ثانیا هیچ ابتکاری نداشته باشند و هیچ انعطافی از خودشان نشان ندهند و فکر کنند در موضوعات هسته‌ای می‌توانند مطالبه گر باشند اما در موضوعات انتفاع اقتصادی ایران می‌توانند کنار نشسته و هیچ کمکی نکنند.

خطیب‌زاده همچنین گفت: هم فرانسه و هم بقیه کشورهای اروپایی  نکات ما را به خوبی می‌دانند. توصیه می‌کنیم در اتاق مذاکرات درباره دو سه موضوع باقیمانده تمرکز کرده و وقت و انر‌ژی خودشان را در این زمینه مصروف کنند که به توافق معنادار برسیم. آنهایی که این اظهارات تکراری را می‌شنوند خسته‌اند.

اقدام استرالیا در قرار دادن حماس جزو گروه‌های تروریستی سؤال دیگری بود که در این نشست پرسیده شد و خطیب‌زاده بیان کرد: این استفاده ابزاری از برخی مفاهیم کلیدی در روابط بین‌الملل و استانداردهای دوگانه در به کارگیری واژه‌ها و به کار گرفتن مفاهیم بنیادین در دست برخی افراد و دولت‌ها، بیشترین ضربه را به این‌ مفاهیم زده است.

وی ادامه داد: حماس امروز بیشترین نماینده را در پارلمان فلسطین دارد و نمایند غالب مردم در ساختار حکومتی فلسطین است و اینکه استرالیا تصمیم بگیرد در ظلم آشکار چند دهه‌ای در کنار ظالم قرار بگیرد و در کنار رژیم آپارتاید قرار بگیرد. بعید می‌دانم هیچ آزاده‌ای به این تصمیمات سیاسی نگاه کند و ببیند ذره‌ای از شرافت سیاسی وجود دارد و همه متوجه هستند با چه جهت گیری‌هایی این تصمیمات اتخاذ می‌شود.

سخنگوی وزارت خارجه درباره سفر هیأت ایرانی به کره جنوبی و رایزنی‌های انجام شده نیز گفت: هیأت ایران به درخواست کره‌ای بعد از ملاقات معاون وزیر خاجه کره با آقای باقری در وین، به سئول رفت همچنان هیچ اقدام عملی را از سوی کره شاهد نیتسیم. متاسفیم دولت کره به مسئولیت قطعی خود نگاه شکلی دارد و مادامی که وجوه مردم ایران در بانک‌های کره‌ مسدود است هیچ موضوعی فراتر از این را در دستورکار دو کشور قرار نمی‌دهیم.

وی یادآور شد: البته فرآیندها در جریان است و هیچ فرآیندی را متوقف نکردیم و دولت کره بداند ما این موضوع را فراموش نخواهیم کرد.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره بدهی انگلیس به ایران نیز بیان کرد:‌ گفت‌وگو با انگلیس درباره بازپرداخت بدهی انجام شده و سفرهایی بوده و در این سفرها جزییات آن مجددا و برای چندمین بار نهایی شده و پیشرفت‌های قابل توجهی داشته و امروز منتظر عملیاتی شدن این توافقات هستیم. دولت انگلیس در یکی دو سال اخیر نشان داده که به آنچه توافق می‌شود در شب توافق اجرا می‌کنند. بدهی قطعی دارند و باید بپردازند و متاسفانه شاهد این فرآیند هستیم.

خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی درباره بیانیه دیروز نمایندگان مجلس اظهار داشت: شورای امنیت ملی راهبری مذاکرات را بر عهده دارد و سران سه قوه در شورا هستند و در جریان جزییات مباحث هستند و در یکی دو ماه اخیر چندین بار امیرعبداللهیان در صحن مجلس و در کمیسیون امنیت ملی حضور یافت و باقری با نمایندگان صحبت کرد. اصل تفکیک قوا اصل وزینی است و تفکیک قوا را قانون اساسی به رسمیت می‌شناند. ما صدای نمایندگان ملت را خصوصی و در علنی شنیدیم و دولت تمام تلاش خود را می‌کند در چارچوب نظرات نمایندگان قدم بردارد و تصمیم نهایی با شورای عالی امنیت ملی است به عنوان مرجع نهایی درباره پرونده وین. از خطوط قرمز کوتاه نخواهیم آمد. 

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره مذاکرات وین تصریح کرد: ملت ایران مطمئن باشند روزی که توافق بشود ابعاد توافق و جزییات آن را در اختیار مردم قرار می‌دهیم. هیچ موضوعی نیست که اصل و نگاه ایران را رسانه‌ها و مدیران رسانه‌ای ما ندانند و این اطمینان و مفاهمه‌ای را بین دو طرف ایجاد کرد است و باید آن را پاس بداریم.

وی درباره مذاکره مستقیم با آمریکا نیز گفت:‌ بارها آمریکایی‌ها بحث مذاکره مستقمیم را مطرح کردند و می‌خواهند برخی موضوعات را در گفت‌وگوهای مستقیم با ما مطرح کنند. دولت ترامپ این درخواست را از ما می‌کرد و برداشت قطعی ما این بود که مثل سایر کارهای نمایشی ترامپ یک نمایش زرد است که به اهداف سیاسی برسد. امروز به صورت غیرمستقیم نان پیپرهای Non-Paper را با آمریکا رد و بدل می‌کنیم. نمی‌شود با سیاست‌های یکسان نتایج متفاوتی را ببینند. 

وی درباره اوضاع اوکراین نیز اظهار داشت: منطقه اوراسیا نمی‌تواند شاهد درگیری باشد. متاسفیم که برخی طرف‌های غربی بر عکس در طبل جنگ می‌کوبند و تلاش می‌کنند بر این اختلاف مواد آتش زا ریخته و شعله ور کنند. جدا به جامعه جهانی توصیه می‌کنیم آمریکا را از افزایش تنش در آن منطقه بازدارند.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره برخورد با مسلمانان در هند نیز اظهار داشت: دادگاه عالی هندوستان این قضیه را در دست بررسی دارد و با دوستان در هندوستان در ارتباط هستیم و می‌دانیم تا چه حد این کشور بر مبنای تکثر و رواداری استوار است.

وی همچنین در پاسخ به پرسشی عنوان کرد: ملاقات امیرعبداللهیان با گوترش موضوعات مختلفی را در برداشت از جمله وضعیت دردناکی که مردم یمن در آن قرار دارند و پیشنهاد امیرعبداللهیان که سطح اقدامات به سطح دبیرکل ارتقا یابد که بتوانیم جنگ یمن را تمام کنیم. البته در مورد اوکراین سطح عمل دبیرکل سطح موثرتری خواهد بود. باید تلاش کنیم منطقه اوراسیا را از درگیری دور کنیم.

خطیب‌زاده در پاسخ به پرسشی گفت: هیچ توافقی در وین انجام نمی‌شود مگر این‌که پول این ملت در اختیار این ملت قرار بگیرد. در ذهن هیچ کسی نمی‌گنجد که پول این ملت در اختیار این ملت قرار نگیرد.

وی در پاسخ به سؤالی خاطرنشان کرد: شیعه هراسی یک کارزار تخریب در فضای بین‌المللی وجود داشته و سال‌ها با این کارزار مقابله کردیم. بیش از توان این اردوگاه پر از زر و زور و تزویر که در مقابل این ملت ایستاده است. آگاهی چیزی نیست که با کارزار ضد اطلاعاتی در کوتاه مدت تخریب شود. ما رسالت‌مان تلاش برای آگاه کردن دوستان و مردم درباره واقعیات ایران و جمهوری اسلامی است و قطعا در این مسیر هر چه کار کنیم کم است. الگوهای رفتاری خود را از کارزارهای ضد اطلاعاتی و تخریبی برنمی‌داریم. در قاموس ما جوانمردی و ادب را از که آموختی از بی ادبان قرار داشته است و ما رسالت خود را بر آگاهی بخشی گذاشته‌ایم.

سخنگوی وزارت خارجه درباره حق آبه هیرمند نیز اظهار داشت: برای ما یکی از مهمترین سنجه‌های مسئولیت پذیری هیأت حاکمه سرپرستی افغانستان، حق آبه است. آنچه در کلام گفته می‌شود آبی به ایران نرسیده و این را به عنوان عمل غیرمسئولانه در پرونده هیأت حاکمه فعلی افغانستان ثبت کردیم. توضیحاتی را می‌دهند و مسائل فنی را مطرح می‌کنند اعلام آمادگی کردیم که این مسائل فنی را حل کنیم.

خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی گفت: با دوستان و همسایگان دربارره موضوعات مختلف صحبت می‌کنیم گفت‌وگوهای هسته‌ای در وین مخاطبان آن ۱+۴ و شرکای ما در پرونده مذاکرات وین آنها هستند و آمریکا تلاش می‌کند که بلیت بازگشت به اتاق برجام را از طریق این گفت‌وگوها به دست بیاورد. با دوستان در خصوص وین در حوزه مشورت آنچه اتفاق می‌افتد صحبت می‌کنیم ولی بیش از آن انجام نمی‌شود و چون مذاکرات وین مربوط به مضووع دیگری است و همانطور که درباره منطقه و ارتباط با دوستان در منطقه هیچ وقت اجازه ندادیم کشورهای فرامنطقه‌ای ورود و مداخله کنند البته با آنها درباره تحولات منطقه صحبت کرده و نکاتی را گفتیم و تبادل تجربیاتی کردیم.

خطیب‌زاده خاطرنشان کرد: سفر دکتر رئیسی به دوحه به دعوت امیر قطر به عنوان سفر رسمی دوجانبه است و پیش از اجلاس اوپک گازی انجام می‌شود و تلاش شده بود این‌ها به یک فضای مشترک برسند.

وی درباره تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا نیز اظهار داشت: یکسری اتباع ما هستند که تابعیت مضاعف دارند، جرایمی را مرتکب شدند. دادگاه صالحه در جمهوری اسلامی ایران به آن جرایم رسیدگی کرده و احکامی درباره آنها صادر شده است و به خاطر تابعیت مضاعف، درخواست‌هایی را طرف آمریکایی و برخی طرف‌هایی اروپایی درباره یکی دو نفر دیگر داشتند. این به عنوان مسائل انساندوستانه همواره در اولویت بحث ما قرار داشته و به همین خاطر ما دفعه پیش گفتم جدا و موازی از وین انجام می‌شود.

خطیب‌زاده بیان کرد: هیچ وقت اجازه ندادیم مسائل و گفت‌وگوها در وین بر سرنوشت انسان‌ها تاثیر بگذارد. زندانیان زیادی از ایران و اتباع ما به بهانه دور زدن تحریم‌ها که غیرقانونی و ظالمانه بوده، توسط آمریکا و متاسفانه با مداخله و همراهی برخی کشورهای اروپایی انجام شده است برای ما اولویت داشته است. مذاکرات و گفت‌وگوها جدی بوده و تفاهماتی داشتیم و امیدواریم طرف مقابل آماده اجرایی کردن این گفت‌وگوها باشد یا خیر.

*  رژیم صهیونیستی هر جا پا گذاشته با خودش ناامنی و ترور برده

وی درباره سفر رئیس رژیم صهیونیستی به ترکیه نیز عنوان کرد: رژیم جعلی و اشغالگر قدس هر جا پا گذاشته با خودش ترور، ناامنی و خشونت برده است و بارها از این سفرها در برخی کشورهای منطقه انجام شده و بلافاصله مشخص شده که جا پای درست کردن این رژیم برای چه بوده است.

خطیب‌زاده خاطرنشان کرد: در برخی از کشورهای منطقه ترورهای متعددی با رد پای سرویس اطلاعاتی و  سرویس ترور رژیم اشغالگر قدس رخ داده و همه ناظران دیده‌اند. این‌که برخی خودشان را پایگاه نفوذ و گسترش رژیم اشغالگر قدس کنند باید مسئولیت عواقب آن را بپذیرند. کما این‌که در قبل هم نشان دادند که چقدر این رژیم بحران آفرین است.

* گسترش خشونت و ناامنی به پهنه بزرگ خلیج فارس نگرانی و حساسیت جدی ما بوده

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره سرد شدن جنگ در یمن و این‌که برخی این قضایا را مرتبط با مذاکرات پشت پرده بین کشورهای تاثیرگذار در صحنه یمن می‌دانند، بیان کرد: گسترش خشونت و ناامنی به پهنه بزرگ خلیج فارس، نگرانی و حساسیت جدی ما بوده است. مردم یمن هفت سال است که در محاصره کامل و در جنگی نابرابر قرار دارند. میلیون‌ها زن و مرد و کودک یمنی امروز در محاصره‌ای هستند که آنها را از دارو، آب آشامیدنی و مواد غذایی مورد نیاز محروم کرده است به طوری که ما شاهد یک تراژدی انسانی هستیم.

وی خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران تلاش کرده با توجه به روابط خوبی که با کشورهای منطقه دارد، تمامی توان خود را به کار بگیرد که بتواند تسهیل کند. گفت‌وگوهایی هم در جریان بوده و هست. جمهوری اسلامی ایران تلاش کرده در مسیر احقاق حقوق مردم یمن و براساس خواست مردم یمن اتفاق بیفتد.

* گفت‌وگوها درباره تضامین اقتصادی به سختی در جریان است

 سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سؤالی درباره بیانیه نمایندگان مجلس در خصوص مذاکرات جاری در وین و همچنین اخذ تضامین در مذاکرات وین نیز اظهار داشت: نمایندگان ملت بزرگ ایران می‌دانند که مذاکره کنندگان ملت در وین با چه دقت و سختی در حال مذاکره هستند برای این‌که حداکثر خطوط تعیین شده در شورای عالی امنیت ملی اجرایی و پیاده سازی شود که اگر غیر از این بود حتما چندین ماه قبل ما به نقطه توافق می‌رسیدیم.

وی ادامه داد: تا به نقطه توافق برسیم راه قابل توجهی باقیمانده است و برای این‌که حقوق مردم رعایت شود. تضامین حقوقی، سیاسی و اقتصادی تضامینی هستند که ذیل آنها ابتکارات و طرح‌‌هایی بوده است. برخی از آنها را طرف آمریکایی نپذیرفته و برخی از آنها را طرف‌های اروپایی و ۱+۴ اصرار دارد که آمریکا باید بپذیرد. گفت‌وگوها درباره تضامین اقتصادی به صورت ویژه به سختی در جریان است.

خطیب‌زاده بیان کرد: فارغ از این‌که اصل تضامین انجام خواهد شد و اصل آن در حال انجام است و جزییات آن در حال پی ریزی است، یکی از مهمترین تضامینی که در مذاکرات اعلام کردیم و به صورت جدی پیگیری کردیم، تضامینی است که به صورت ذاتی برای جمهوری اسلامی ایران قائل هستیم و آن هم برگشت پذیری سریع برنامه‌های ایران است در صورت هرگونه توافقی در وین. این یکی از اصولی است که به طرف مقابل گفتیم و به میزانی که آنها نتوانند تضامین واقعی ارائه کنند تضمین ذاتی که ایران پیگیری کرده حتما با کیفیت بهتری باید حفظ و پیگیری شود. این تضمینی است که ملت ایران و نمایندگان مردم بزرگ ایران هم می‌توانند اعتماد داشته باشند ما درباره آن موضوع صحبت کنیم.

* مخاطب صهیونیست‌ها، واشنگتن و پایتخت‌های اروپایی است

وی درباره اظهارات نفتالی بنت نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی مبنی بر این‌که توافق در وین بزودی حاصل می‌شود ولی ضعیف‌تر از توافق ۲۰۱۵ است، گفت: آنچه‌ سران رژیم صهیونیستی می‌گویند مخاطبشان واشنگتن و پایتخت‌های اروپایی است. مبنای اظهاراتشان هم همیشه یک جنگ روانی است برای این‌که بر پایتخت‌ها تاثیر بگذارند و به اقدامات ضد دیپلماسی خودشان به صورت موثری نقش و رنگ بدهند. ما نسبت به حرف‌هایی که آنها می‌زنند نه توجهی داریم و نه مبنای قضاوت ما قرار می‌گیرد.

خطیب‌زاده ادامه داد: روزی که بگویند ضعیف است روزی که بگویند قوی است روزی که بگویند راه زیاد است یا فاصله کم است. همه اینها را در پازل و موزاییک دسیسه‌های خود طراحی می‌کنند. خیلی توجه نکنید. مخاطب آنها شما نیستید و مردم بزرگ ایران آگاه هستند که مخاطب آنها چه کسانی هستند. آنها می‌خواهند باج خواهی‌ خود را بکنند که سال‌ها این باج خواهی‌ها را به انحای مختلف انجام دادند و اینجا کسی گوش شنوایی برای این اظهارات ندارد./ * حسین نقی پور ، روزنامه نگار