کیفیت بالای آثار داوران جشنواره را با مشکل انتخاب نفر برتر مواجه کرد

علیرضا عراقیه، عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی اسلامشهر و داور جشنواره فرهیختگان گفت: «برگزاری جشنواره‌های پژوهشی مانند جشنواره فرهیختگان می‌تواند زمینه‌ساز افزایش توانمندی اساتید دانشگاه و دانشجویان در راستای حل مسائل علمی جامعه باشد. این جشنواره‌ها نقش موثری در جمع‌آوری و تدوین تجربیات پژوهشی و آشنایی با آثار ارزشمند و ماندگار پژوهشگران دارد.»

او اضافه کرد: «جشنواره فرهیختگان تصمیم دارد با دراختیار قرار دادن تجربیات پژوهشی اعضای هیات‌علمی و دانشجویان به کل دانشگاه و جامعه، زمینه مدیریت دانش و بهره‌برداری از نتایج پژوهش‌ها را فراهم کرده و قدرت حل مساله دانشگاه و جامعه را افزایش دهد؛ بنابراین این همایش‌ها زمینه تشویق پژوهشگران به انجام پژوهش و ارائه تجربیات پژوهشی آنها را فراهم می‌کند.»

داور جشنواره فرهیختگان در ادامه درخصوص کمیت و کیفیت آثار این دوره از جشنواره نسبت‌به جشنواره‌های سال‌های گذشته توضیح داد: «امکانات، منابع و سرمایه انسانی که در دانشگاه آزاد برای فعالیت‌های پژوهشی و شاخص‌هایی که در این حوزه وجود دارد نشان می‌دهد تا حصول به وضعیت مطلوب در انجام فعالیت‌های پژوهشی هنوز فاصله داریم و باید ضمن شناسایی موانع فعالیت‌های پژوهشی و یا معرفی پژوهشگران برتر نسبت‌به ارائه تسهیل‌کننده‌های پژوهشی نیز اقدام کنیم.»

عراقیه تصریح کرد: «جشنواره فرهیختگان 1400 نسبت‌به جشنواره‌های سال‌های قبل به‌ویژه سال 99 ازنظر کیفیت به‌ویژه درخصوص کتاب‌های علوم انسانی، رساله‌های دکتری برتر علوم انسانی، کرسی‌های علمی ترویجی برگزار شده، طرح‌های پژوهشی و مقالات برتر از کیفیت بالاتری برخوردار بود و این کیفیت بالا داوران جشنواره را با مساله انتخاب نفر برتر مواجه کرد. در برخی موارد داوران بسیار علاقه‌مند بودند که در برخی رتبه‌ها دو نفر را همزمان به‌عنوان نفر برتر انتخاب کنند که طبق قوانین جشنواره فرهیختگان در هر حوزه تنها یک نفر را می‌توان انتخاب کرد که این انتخاب انجام شد، اما کیفیت پژوهش‌ها در حوزه‌های مختلف از رشد قابل‌ملاحظه‌ای برخوردار بود.»

او با بیان اینکه برخی از استان‌های دانشگاه آزاد اسلامی نسبت‌به جمع‌آوری و ارسال به‌موقع و ارزشیابی پژوهش‌ها از کیفیت بالاتری برخوردار بودند، ادامه داد: «در برخی استان‌ها همچنان بروکراسی باعث تاخیر در ارسال آثار شده و آثار برخی از پژوهشگران به‌موقع به جشنواره نرسید، زیرا این فعالیت‌ها ابتدا در استان مورد ارزشیابی قرار گرفته و آثار برتر استان‌ها به سازمان مرکزی دانشگاه ارسال شد. با رویکرد آینده‌نگری لازم است مطالعات آینده‌نگرانه‌ای انجام شده و از فرصت‌های فناوری اطلاعات استفاده شود تا پژوهشگران بتوانند براساس سامانه‌های معرفی‌شده از سراسر کشور فعالیت‌های پژوهشی خود را که شایسته تقدیر می‌دانند معرفی کنند تا  هیچ اثری در مسیر ارسال به سازمان مرکزی دانشگاه دچار فراموشی نشود.» او در ادامه درخصوص تاثیر کرونا بر فعالیت‌های پژوهشی گفت: «تاثیر کرونا بر آموزش و فعالیت‌های پژوهشی غیرقابل اجتناب بوده و این مساله بر کیفیت و کمیت آثار تاثیر گذاشته است، زیرا آموزش خوب، پژوهشگر خوب را تربیت خواهد کرد و زمانی که در کلاس‌های درس تعامل بین استاد و دانشجو و کلاس‌های حضوری به حداقل برسد، شناسایی دانشجویان پژوهشگر و استعدادهای بالقوه در این فرآیند با نقاط ضعفی همراه می‌شود. با این‌حال آثار پژوهشی ارسال‌شده بیانگر آن بود که کرونا در زمینه مطالعات و فعالیت‌های پژوهشی اعضای هیات‌علمی باتوجه به مقالات، کتاب‌ها، رساله‌ها، پایان‌نامه‌ها و کرسی‌های علمی و ترویجی که به‌صورت علمی برگزار شده بود مانع برگزاری این فعالیت‌ها نبود، اما بر تعداد پژوهش‌ها یا فرآیند طراحی پژوهش‌ها تاثیرگذار بوده است.» عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی اسلامشهر و داور جشنواره فرهیختگان درخصوص فرآیند داوری نیز عنوان کرد: «فرآیند داوری جشنواره فرهیختگان با ارسال بخشنامه معرفی پژوهشگران برتر واحدهای دانشگاهی به استان‌ها و سپس واحدها آغاز و گروه‌ها نسبت‌به اطلاع‌رسانی بخشنامه مربوط اقدام و اعضای هیات‌علمی نسبت‌به تکمیل فرم‌ها و ثبت‌نام در سامانه مربوطه اقدام کردند. در مرحله بعد فعالیت‌های پژوهشی در گروه‌ها بررسی و پژوهش‌های برتر به دانشکده و سپس به معاونت پژوهشی واحد دانشگاهی ارسال شد. همچنین در مرحله بعد به معاونت پژوهشی استان‌های مربوطه ارسال و در استان‌ها نیز بعد از داوری پژوهش‌های برتر مورد ارزشیابی قرار گرفته و برترین آنها به پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی ارسال شدند.»

او بیان کرد: «در مرحله بعد در سازمان مرکزی دانشگاه نمایندگانی ازطرف معاونت‌های مربوطه، معرفی و باتوجه به تخصص داوران که همگی از پژوهشگران بودند، آثار دریافتی از استان‌ها را براساس فرم‌ها و ضوابط مشخص مورد بررسی و داوری قرار داده و از مجموع فعالیت‌های پژوهشی صورت‌گرفته درقالب کتاب برتر، کتاب تالیفی برتر، کتاب ترجمه‌شده برتر، رساله دکتری برتر، مقاله برتر، پژوهش برتر و کرسی علمی و ترویجی برتر از هر حوزه‌ای یک نفر به‌عنوان نفر برتر انتخاب و در سال آینده در جشنواره فرهیختگان مورد تشویق قرار خواهند گرفت.»

او تاکید کرد: «اگر بخواهیم زمینه فعالیت‌های پژوهشی را بیش از گذشته فراهم کنیم، به هیچ عنوان نمی‌توان به برگزاری جشنواره‌های پژوهشی با هدف گسترش پژوهش در دانشگاه اکتفا کرد. باید در فرآیند فعالیت‌های دانشگاهی نسبت‌به شناسایی موانع اجتماعی، اقتصادی، روحی و عاطفی فعالیت‌های پژوهشی دانشجویان و اعضای هیات‌علمی اقدام کنیم. بعد از شناسایی این موانع، باید تسهیل‌کننده‌های فعالیت‌های پژوهشی را استخراج و شناسایی کرده و درقالب هدف‌های پژوهشی در دانشگاه‌ها اجرا کنیم. همچنین باید اولویت‌های تسهیل‌کننده‌ها را شناخته و به‌ترتیب آنها را اجرا کرده و درکنار آن اولویت، منابع را نیز به‌ترتیب شناسایی و نسبت‌به برطرف کردن آن اقدام کنیم.»