سیدرضا صدرالحسینی، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:
نرگس چهرقانی، خبرنگار گروه سیاست: یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که همواره سرعت مذاکرات در وین را کند می‌کند، جوسازی رسانه‌ای طرف غربی و آمریکایی است. به‌طوری که هرچه به توافق خوب نزدیک می‌شویم، طرف غربی و آمریکایی می‌خواهد با عملیات روانی، ناکامی‌های خود در مذاکرات را جبران کند و خواسته خود را به کرسی بنشاند. در همین جهت پنجشنبه هفته گذشته، رسانه رویترز مدعی شد به متنی 20 صفحه‌ای از متن توافقات دست پیدا کرده است. رویترز ادعا کرده است که ایران طبق این سند باید به سه مورد بعد از توافق عمل کند. درباره این شایعات و ادعای رویترز با سیدرضا صدرالحسینی، کارشناس مسائل بین‌الملل به گفت‌وگو پرداختیم.
رویترز مدعی شده که تعلیق سطح غنی‌سازی بالای 5 درصد، در پیش‌نویس توافقات آمده و یکی از اولین گام‌هایی است که ایران باید انجام دهد. با توجه به اینکه ایران بارها گفته است که تعلیق غنی‌سازی بالای 5 درصد را قبل از مشخص شدن وضعیت لغو تحریم‌ها، به‌خصوص تحریم نفتی و دریافت پول‌های ایران از طریق مبادی رسمی انجام نخواهد داد، این ادعای رویترز کذب نیست؟
طرف غربی و آمریکایی برای هر یک از بخش‌ها، حوزه‌ها و حتی برای هر یک از گفت‌وگوهای حال و آینده در قالب یک عملیات پیچیده روانی و رسانه‌ای برنامه‌ریزی کرده‌اند و این ادعای رویترز یکی از سناریوهای آنها بود که عملیاتی شد. چون غرب به تاثیرگذاری بر افکار عمومی ایران و بازتاب این تاثیرگذاری بر میز مذاکرات نیاز دارد و می‌خواهد از این طریق به مذاکره‌کنندگان جمهوری اسلامی فشار بیاورد. در‌واقع رویترز بدون اطلاع از واقعیت‌ها، به‌عنوان یکی از مولفه‌های قدرت غرب و به‌منظور تاثیرگذاری بر اراده و رفتار مذاکره‌کنندگان جمهوری اسلامی، این خبر دروغ را منتشر کرد. درصورتی‌که هنوز هیچ‌گونه توافقی درخصوص میزان غنی‌سازی جمهوری اسلامی انجام نشده است. همچنین با توجه به اینکه جمهوری اسلامی تصمیمات سیاسی، فنی، کارشناسی و حقوقی خود را پیش از حضور در مذاکرات گرفته بود، در همه جریان مذاکرات طبق همین تصمیمات عمل کرده و خواهد کرد؛ و آن یا همه چیز یا هیچ چیز است. یعنی در‌حقیقت این موضوعی که سوال می‌شود آیا در رابطه با سطح غنی‌سازی جمهوری اسلامی تصمیمی گرفته شده یا خیر؟ پاسخ این است که تصمیمی گرفته نشده است و در ارتباط با این مساله در فرآیند تصمیمات و توافقاتی که به توافق طرفین مذاکره خواهد رسید، در این مورد هم تصمیم‌گیری خواهد شد.
دومین موردی که رویترز ادعا کرد در سند توافقات آمده، بحث آزادسازی 7 میلیارد دلار پول بلوکه‌شده ایران در کره‌جنوبی بود. آیا این مورد ارتباطی با مذاکرات وین دارد؟
از حدود یک‌سال قبل، ایران و کره‌جنوبی درباره آزادسازی پول‌های جمهوری اسلامی در کره‌جنوبی گفت‌وگوها و مذاکراتی داشته‌اند و این هیچ ارتباطی به موضوع مذاکرات هسته‌ای ندارد و باید به این نکته توجه کنیم که درحال حاضر تیم مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی برای آزادسازی پول‌ها در کره‌جنوبی و چگونگی بازگشت این پول‌ها درحال گفت‌وگو هستند و خود این مساله نشان می‌دهد که رویترز در این رابطه اطلاعات دروغی را بیان کرده است؛ چراکه در ارتباط با موضوع آزادسازی پول‌های جمهوری اسلامی هنوز هیچ توافقی در وین صورت نگرفته است که پول‌های ایران در کره‌جنوبی بخشی از توافقات باشد یا نباشد. بنابراین این ادعای کذب رویترز برای تاثیرگذاری بر بازار داخلی جمهوری اسلامی و شرطی کردن بازار ما به مذاکرات وین است.
ادعای سوم رویترز، تبادل زندانیان ایران با آمریکا و اروپاست. مشخصا از زمانی که ویروس کرونا همه‌گیر شد، کشورها به‌دنبال آزادسازی زندانیان بودند، می‌شود گفت این ادعای رویترز اساسا کذب است و هیچ ارتباطی با مذاکرات وین ندارد؟
با توجه به نگاه انسانی‌ای که جمهوری اسلامی به زندانیان ایرانی و غیرایرانی خودش دارد و با توجه به شیوع بیماری کووید-19 (کرونا)، تقریبا از حدود یک‌سال‌و‌نیم پیش جمهوری اسلامی اعلام کرده بود که برای آزادسازی زندانی‌های غربی و آمریکایی آمادگی دارد و هم‌اکنون این مساله در قالب اقدامات قضایی و انسانی از جانب جمهوری اسلامی پیگیری می‌شود. در‌حالی‌که خود آمریکایی‌ها در همان ایام برای این موضوع اعلام آمادگی نکردند و امروز رویترز خواسته از این موضوع به‌گونه‌ای بهره‌برداری کند که مساله آزادی زندانیان -که یک موضوع صرفا قضایی است- را به مذاکرات هسته‌ای ربط دهد. در‌حالی‌که موضوعات اصلی مذاکرات در وین، رفع همه تحریم‌ها و ضمانت دادن آمریکایی‌ها و بهره‌مندی جمهوری اسلامی از تکنولوژی هسته‌ای صلح‌آمیز و راستی‌آزمایی است. رویترز خواسته از این موضوع به‌گونه‌ای سوءاستفاده کند و مسائل خارج از حیطه مذاکرات را به متن مذاکرات بکشاند. بنابراین این سه اقدامی که رویترز ادعا کرده در سند 20 صفحه‌ای آمده است، هر سه دروغ است و بر همین اساس مشخص است که کاملا درباره دسترسی به اسناد و مدارک طبقه‌بندی شده دروغ می‌گوید. حتی میخائیل اولیانوف، مذاکره‌کننده روسیه هم گزارش رویترز را رد کرده و گفته است که هنوز برای نهایی کردن متن نهایی به زمان بیشتری نیاز است و این مذاکرات یک روند چندجانبه است و تمام طرف‌ها درگیر هستند. او حتی به این هم اشاره کرده که تبادل زندانیان ارتباطی به توافق هسته‌ای ندارد و در توافق احتمالی گنجانده نخواهد شد. علاوه‌بر این سه مورد، رویترز درباره انجام مذاکره مستقیم میان آمریکا و ایران به‌عنوان الزام دستیابی به توافق پایانی دروغ گفته است، چون درحال حاضر هیچ برنامه‌ای برای گفت‌وگوی مستقیم در دستور‌کار هیات ایرانی نیست و طرفی که از توافق مربوط به تبادل زندانیان نیز خارج شد، آمریکا بود و جمهوری اسلامی ایران در چهارچوب توافقات قبلی همچنان آمادگی دارد در این زمینه اقدام کند.
اکثر طرف‌های مذاکره‌کننده در وین و آمریکا درباره پیشرفت مذاکرات اتفاق‌نظر دارند، با توجه به این مساله، چون توافق خوب در دسترس و نزدیک است، می‌شود گفت که هرچه به توافق خوب نزدیک‌تر می‌شویم، فشار رسانه‌های غربی و آمریکایی و ادعاهای دروغ آنها برای رسیدن به مطلوب خودشان در مذاکرات بیشتر می‌شود؟
ممکن است این برداشت را از گفت‌وگوهای مختلف داشت. بعد از گذشت نزدیک به سه ماه مذاکرات حتما پیشرفت‌هایی داشته است که قطع نشده و تداوم دارد. این مذاکرات استمرار دارد و نشان‌دهنده این است که پیشرفت‌هایی صورت می‌گیرد. اما خوش‌بینی زیاد به این موضوع قطعا و یقینا به نفع هیچ‌کدام از طرفین نخواهد بود و این نکته را باید توجه داشته باشیم که انتشار گزارش‌های تحریف‌شده از وین کار را برای استمرار گفت‌وگوها دشوارتر می‌کند. به‌طوری که این مطالب تحریف‌شده -که در قالب شایعات مطرح می‌شود- هم طول مذاکرات را افزایش می‌دهد و هم اینکه نتایج مفید آن را به تاخیر می‌اندازد. هرچه بخش‌هایی از مذاکرات به نتیجه می‌رسد و به نقطه‌ای می‌رسیم که برای استمرار مذاکرات نسبتا خوب است، حتما تحریفات و شایعات در این ارتباط زیادتر خواهد شد و حتما این موضوع را باید رسانه‌ها موردتوجه داشته باشند که رسانه‌ای مانند رویترز مجموعه‌ای از اطلاعات غلط، ناقص و درست را که می‌تواند مخاطب را گمراه کند، منتشر می‌کند. رسانه‌ها باید این را کاملا درنظر بگیرند و تحت‌تاثیر این نوع گزارش‌هایی که ترکیبی از گزارش‌های مختلف است، قرار نگیرند. این نکته هم باید مورد توجه قرار گیرد که درحال حاضر طرف غربی به‌دنبال این است که اگر مذاکره به نتیجه برسد، بگوید ایران در این رابطه بیشترین باخت را داشته است، اگر هم به نتیجه نرسد یا مذاکرات طولانی شود، ایران را به‌عنوان مقصر اصلی طولانی‌شدن یا احتمال عدم‌توافق معرفی کنند.
مطالب پیشنهادی
