الگویی برای جهاد تبیین

 اسماء اسدی‌پور، خبرنگار: یکی از تهدیدهایی که متوجه جهاد تبیین است، گرفتارشدن امت حزب‌الله در تبیین «جهاد تبیین» و به‌حاشیه رفتن اصل این ماموریت خطیر است. شاید یکی از دلایل این امر، فقدان الگوی تبیین است. لکن به‌نظر می‌رسد با تدقیق در بیانات رهبر انقلاب، بتوان چنین الگویی را نیز استخراج کرد.

یک نمونه عالی برای نحوه انجام جهاد تبیین، دیدار اخیر رهبر انقلاب با تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی است که به‌صورت حضوری ۱۰بهمن امسال برگزار شد. از این دیدار چند نکته حائزاهمیت برای استنباط یک الگو برای جهاد تبیین قابل برداشت است:

۱ -وقتی دیداری در مرئی و منظر مردم برگزار می‌شود به این معناست که حتی اگر موضوع تخصصی است -که بود- مردم باید بشنوند و تلاش کنند مباحث را متوجه شوند. در زمانه جنگ اقتصادی شایسته نیست که مردم اطلاعات کمی از این عرصه داشته باشند. در تمام این سال‌ها رهبر انقلاب تلاش کرده‌اند با عنوان‌کردن تخصصی‌ترین مباحث اقتصادی نزد مردم، آنها را مجهز به فهم راه‌حل‌های درست اقتصادی کنند، تا از این طریق هم مطالبه‌های درستی از مسئولان داشته باشند و هم شیوه‌های اقتصاد مقاومتی و اقتصاد سرمایه‌داری را بیشتر از هم متمایز کنند تا در تصمیم‌گیری‌های فردی و جمعی‌شان اثر بگذارد. بنابراین برای جهاد تبیین باید سواد مردم از رویکرد مقاومتی به اقتصاد را بالا برد و نقاط افتراقش با رویکرد لیبرالی را پررنگ کرد. در کتاب طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن وقتی که رهبر انقلاب به عبارت «اولی‌الالباب» در قرآن می‌رسند می‌فرمایند وقتی قرآن خطاب می‌کند ‌ای صاحبان خرد! «یعنی آنها که نیروی فکر و اندیشه و خرد را به‌کار می‌برند تا خردمند می‌شوند.» خردمند یعنی همه مردم درصورتی که فکر و هوش‌شان را به‌کار بیندازند (ص۸۹) یعنی اگر خردمند هم نیستید، بروید و صاحب خرد بشوید. حال ما باید به خودمان نهیب بزنیم که اگر این اطلاعات را متوجه نمی‌شویم و نمی‌دانیم، باید زحمت بکشیم، مطالعه و تحقیق کنیم و یاد بگیریم و یاد بدهیم.

۲ -در این دیدار رهبر انقلاب خود روایتگر جنگ اقتصادی می‌شوند که تمام مختصات جنگ را داراست. سال شروع و شدت گرفتنش را شرح می‌دهند و با عناوین جنگی، افسران و سربازان ما را در این جنگ تحمیلی مشخص می‌کنند. عدم موفقیت دشمن در این جنگ را اعلام و البته اعلام می‌کنند که اگر مسئولان دولتی همراهی بیشتری می‌کردند، آسیب‌های کمتری می‌دیدیم. درواقع یک روایت منصفانه از صحنه نبرد ارائه می‌کنند و از افسران این جنگ که کارآفرینان و مدیران شایسته اقتصادی هستند، می‌خواهند در رسانه‌ها به بیان حقایق این جنگ و موفقیت‌هایی که به دست آمده بپردازند، چون از طرفی در جنگ شناختی با دشمن هم قرار داریم و دشمن در تلاش است تا شناخت درستی از دستاوردهایمان نداشته باشیم و احساس شکست کنیم. در کتاب طرح کلی رهبر انقلاب می‌فرمایند: «از نقشه‌های خیلی روشن و از دست‌های رو شده شیطان، یکی این است که زودتر از موعد، شکست جبهه الهی و رحمانی را اعلام بکند.» (ص۷۰) مردم ما در معرض این روش شیطان هستند و باید آنها را مسلح کرد به فهمی درست از عرصه جنگ و چه کسانی بهتر از خود این افسران جنگ اقتصادی برای روایت فتوحات‌شان به مردم؟

۳ -بدون داشتن نقشه کلان، حرکت‌ها و تلاش‌ها هم‌جهت نمی‌شوند پس رهبر انقلاب فوری‌ترین نیاز را برای این مرحله از جنگ داشتن نقشه کلان راهبردی صنعتی برای کشور می‌دانند و همچنین مدیریت جامع و متمرکز. به ما می‌آموزند که در جهاد تبیین وقتی جایگاه مخاطب را مشخص کردی مسیر پیش‌روی او را هم بگو تا بداند بقیه راه باید برچه اساسی و کجا حرکت کند. افراد و گروه‌ها اگر به هویت خود و نقشی که باید ایفا کنند، مسلط نباشند، احساس مسئولیت نمی‌کنند و شادی و غم خود را خرج این مسیر نخواهند کرد. داشتن نقشه کلانی که برآمده از اقتصاد مقاومتی است و نه اقتصاد لیبرالی و نقش مردم و مسئولان در آن مشخص است، هم هویت‌بخش است و هم انسجام درونی در جامعه ایجاد می‌کند. در جامعه مطلوب اسلام، همه افراد وقتی مشغول انجام بخش کوچکی از نقشه هستند، از کلان نقشه هم مطلعند و می‌دانند چه اثری در کل دارند. امیرالمومنین(ع) می‌فرمایند: «خداوند رحمت کند کسی را که بداند از کجا آمده و در کجاست و به کجا خواهد رفت.» این مدل تبیین‌هاست که اثرگذار است.