حسام زندحسامی، عضو هیاتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوموتحقیقات و مدیرگروه کشوری کارآفرینی دانشگاه آزاد اسلامی بهعنوان استاد و کارشناس در این عرصه درخصوص بررسی روند فعالیت دانشگاه در تربیت و ورود دانشجویان رشته کارآفرینی به بازار کار میگوید: «عملکرد دانشگاهها را باید در دو سطح ترویجی و توانمندسازی سنجید. دانشگاهها در امر ترویج فرهنگ کارآفرینی بسیار خوب عمل کردهاند، به این دلیل که اگر شرایط 15 یا 16 سال پیش را که فرهنگ و رشته کارآفرینی تازه در کشور جاری شده بود، با حالحاضر مقایسه کنیم، به این نتیجه خواهیم رسید که در شرایط کنونی مردم با واژه کارآفرینی آشنا شدهاند و در این سالها دانشگاهها دانشجویان کارآفرین را تربیت کرده و ما شاهد کارآفرینی، ایجاد کسبوکار در کشور، آشنایی دانشجویان با مفاهیم و تئوریهای کارآفرینی و... بودهایم که دانشجویان فارغالتحصیل شده و برخی از این دانشجویان جذب بازار کار و اشتغال در این عرصه شدهاند، بهگونهای که واژه کارآفرینی وایرال شد.» به گفته او، در این راستا وزارتخانهها و نهادهایی همچون معاونت علمیوفناوری ریاستجمهوری، دانشگاههای آزاد اسلامی، تهران و علامه طباطبایی شروع به آموزش و تربیت دانشجویان و کارآفرینان در این عرصه کردند و دانشگاه توانست در این عرصه دیالوگ بسیاری ایجاد کند و در این زمینه هم موفق عمل کرده است. اما اینکه انتظار داشته باشیم دانشجویی که در این رشته فارغالتحصیل میشود، کارآفرین شود، اشتباه است.
به گفته زندحسامی، کارآفرینی را نمیتوان آموزش داد، بلکه میتوان مفاهیم کارآفرینی را به دانشجویان منتقل کرد که این دانشجویان پس از درک و کسب این مفاهیم به کارشناس در این عرصه تبدیل بشوند و به کمک یک کارآفرین بیایند. دانشجویان این رشته علومی همچون منابع انسانی در کارآفرینی، سرمایهگذاری و... را در مقاطع فوقلیسانس و دکتری میگذرانند که وقتی در کنار یک کارآفرین قرار میگیرند، میتوانند او را همراهی کنند. عضو هیاتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوموتحقیقات در ادامه با اشاره به بهروزبودن سرفصلهای دروس این رشته توضیح میدهد: «خداراشکر منابع دروس دانشجویان کارآفرینی قدیمی نبوده و بهروز است. اتفاق خوبی که در کشور افتاده، این است که معاونت علمیوفناوری ریاستجمهوری برگزاری رویدادهای کارآفرینی را آغاز کرده تا دانشجویان و علاقهمندان این حوزه در جریان بهروزترین اتفاقات این عرصه باشند. آخرین کتابها در این عرصه ترجمه میشود؛ چراکه نگاه کسبوکاری در کشور وجود دارد که لازمه این نگاه بهروزبودن دانش کارآفرینی در این عرصه است. همچنین معاونت علمی و پارکهای علموفناوری نیز رویدادهای این حوزه را برگزار میکنند؛ درنتیجه ما از لحاظ بهروز بودن اطلاعات دانشی کارآفرینی از دنیا عقب نیستیم. شاید با دو یا سه سال فاصله هر آنچه در دانشگاهها میگوییم، در عمل جبران کنیم.»
به گفته زندحسامی، درحالحاضر در دانشگاه آزاد اسلامی با تدبیر ریاست دانشگاه آزاد تیم کشوری کارآفرینی تشکیل شده است که این تیم وظیفه دارد استادان و ژورنالها و کتابهای این حوزه را بررسی کرده و سرفصلها را بهروز کند و ما در دانشگاه آزاد اسلامی تلاش میکنیم این اتفاق بهخوبی و درستی با تاثیرگذاری بالا شکل بگیرد.» عضو هیاتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوموتحقیقات همچنین چالشهای دانشجویان رشته کارآفرینی را حضور استادانی دانست که کارآفرینی را درک نکردهاند و در ادامه بیان میکند: «در عرصه آموزش کارآفرینی، کسانی مثل ما حضور دارند که نسل اول آموزش کارآفرینی در کشور به حساب میآیند که هیچکدام کارآفرینی نخواندهاند بلکه در این عرصه کار کردهاند و حال با شکافی مواجه هستیم و آن این است که دانشجویانی که کارآفرینی خوانده و فارغالتحصیل شدهاند، ما را فعال در این حوزه نمیدانند؛ چراکه درس این رشته را نخواندهایم. از طرفی دیگر استادانی را از رشتههای دولتی، بازرگانی و... داریم که کارشان صرفا آموزش مبانی کارآفرینی بوده و خودشان در این عرصه کار نکردهاند و درک درستی از این کسبوکار ندارند؛ چراکه کارآفرینی ذاتا درسی تئوریمحور نیست و باید در عمل حس شود.»
مدیرگروه کشوری کارآفرینی دانشگاه آزاد اسلامی درخصوص خروجی دانشجویان موفق دانشگاهها برای فعالیت در عرصه کارآفرینی در کشور اشاره میکند: «در عرصه کارآفرینی برای صدور مدرک دکتری برای کسانی که در دستگاههای دولتی سمت داشتند، یا دانشجویانی دکترایی که کسبوکار خودشان را راهاندازی کرده، اما مجبور بودند با تئوریهای این حوزه آشنا شوند و یک تحول در نگاهشان ایجاد کنند، موفق عمل کردیم.»
وی در ادامه میگوید: «یکی از نکاتی که دانشجویان کارآفرینی باید توجه کنند، این است که دانشجو نباید فکر کند وقتی در این رشته تحصیل میکند، حتما کارآفرین میشود و نباید چنین تصوری نسبت به دانشگاه داشته باشد. ما در دانشگاه دانشجو را با این مفاهیم آشنا میکنیم تا در فضای نوآورانه کار کنند. نیاز داریم که در رشتههای کارآفرینی آدمهای متخصص فعالیت کنند و تجربههای خوب و مناسب برای فعالیت دانشجویان را به آنها منتقل کنند. اگر میخواهیم در عرصه کارآفرینی متخصص تربیت کنیم، باید استادان در این عرصه به سمت تخصصی فعالیت کردن حرکت کنند.»