سیامک خاجی، خبرنگار گروه ورزش: یکی از مهم‌ترین راه‌های درآمدزایی در فوتبال دنیا فروش پیراهن است که در سال‌های اخیر توجه بسیار زیادی به آن می‌شود و نه‌تنها باشگاه‌ها بلکه کمپانی‌های تولید پوشاک هم رقابت نزدیکی با هم برسر امضای قرارداد با باشگاه‌های بزرگ و معتبر دارند. از سوی دیگر محبوبیت برخی بازیکنان در بین هواداران گاهی سبب می‌شود تا باشگاه‌ها بدون توجه به اینکه آیا واقعا نیازی به آنها دارند یا نه و اینکه این بازیکنان در شرایط خوبی قرار دارند آنها را به خدمت بگیرند تا جدا از جنبه ورزشی، از لحاظ اقتصادی بتوانند سود خوبی از حضور او و فروش البسه و همچنین سایر اقلام باشگاه با نام این بازیکنان داشته باشند. اگرچه رقابت اصلی برای بستن قرارداد با باشگاه‌ها در این سال‌ها معمولا بین سه کمپانی آدیداس، نایکی و پوما بوده اما در سال‌های اخیر برند‌هایی چون آندر آرمور، نیوبالانس، ماکرون، جوما و آل‌اشپورت هم خود را به جمع بزرگان نزدیک کرده‌اند و توانسته‌اند قراردادهای خوبی ببندند. در چنین شرایطی اگرچه برخی باشگاه‌ها همچنان به برندهای داخلی خود وفادار مانده‌اند اما برخی تیم‌های بزرگ برای منافع مالی بیشتر به سراغ تولید‌کنندگان خارجی می‌روند.

همکاری 66 ساله با برند داخلی

بایرن‌مونیخ در این سال‌ها در فوتبال آلمان یکه‌تازی می‌کند و به همین دلیل است که مدت‌هاست مشهورترین تولید‌کننده پوشاک ورزشی در این کشور یعنی آدیداس با آنها قرارداد همکاری امضا کرده است. شاید یکی از قدیمی‌ترین همکاری‌های تاریخ فوتبال باشگاهی در زمینه اسپانسرینگ لباس را این دو دارند؛ چراکه آدیداس از سال 1974 لباس این باشگاه مشهور و موفق را تامین می‌کند و مونیخی‌ها نیز به این تولید‌کننده داخلی خود وفادار مانده‌اند. البته اینکه آدیداس حدود 8 درصد سهام باشگاه آلمانی را در اختیار دارد نیز در ادامه این همکاری بی‌تاثیر نبوده است. بایرنی‌ها با موفقیت‌های چشمگیری که در سال‌های اخیر داشته‌اند و یکه‌تازی در فوتبال آلمان طرفداران زیادی در داخل و حتی خارج از آلمان دارند، به همین دلیل است که در سال 2021 بیشترین فروش پیراهن را در بین تمام باشگاه‌های دنیا داشته‌اند. بایرن در این سال حدود 3 میلیون و 250 هزار پیراهن فروخته و در صدر فهرست قرار گرفته است. در آلمان 8 تیم از 20 باشگاه حاضر در بوندس‌لیگا از برندهای داخلی ازجمله آدیداس، پوما، آل‌اشپورت و جاکو استفاده می‌کنند و جالب اینکه به جز نایکی که اسپانسر 7 باشگاه این کشور است دو کمپانی ایتالیایی ماکرون و کاپا و همچنین برند جوما که دفترش در اسپانیاست نیز به‌عنوان برندهای فعال در این کشور حضور دارند. دورتموند، دیگر تیم پرطرفدار آلمانی نیز از دیگر برند داخلی یعنی پوما استفاده می‌کند که در سال 2021 هم جزء 10 باشگاه برتر در فروش پیراهن در کل دنیا لقب گرفت و با فروش 1.22میلیون لباس رتبه هشتم را به خود اختصاص داد.

تیم ملی آلمان نیز سابقه همکاری بسیار طولانی با آدیداس دارد و حتی پیش از بایرنی‌ها با این برند داخلی خود قرارداد داشته است. ژرمن‌‌ها از سال 1954 لباس‌های تولیدی این برند را به تن دارند و البته با توجه به اینکه آلمان دومین تیم پرافتخار در تاریخ جام‌جهانی محسوب می‌شود قرارداد خوبی هم با آدیداس بسته بود که در 4 سال گذشته سالانه 50 میلیون یورو به حساب فدراسیون فوتبال این کشور واریز می‌شد و البته این قرارداد به تازگی تا سال 2026 نیز تمدید شده است.

برندهای داخلی محبوب در ایتالیا

ایتالیایی‌ها اما بیشتر به برندهای تولید داخل خود وفادارند و از 20 باشگاه حاضر در رقابت‌های این فصل سری A، 12 تیم با کمپانی‌های ایتالیایی قرارداد دارند که مشهورترین آنها لاتزیو و ناپولی هستند. اگر چه بیشتر تیم‌های مشهور این کشور با برندهای خارجی نظیر نایکی و آدیداس قرارداد دارند اما بیشتر تیم‌های متوسط به سراغ ایتالیایی‌ها رفته‌اند. یوونتوس بیشترین فروش لباس در بین تیم‌های ایتالیایی در سال 2021 را داشته و با یک میلیون و 420 هزار بالاتر از بارسلونا و چلسی در رتبه پنجم قرار دارد. البته یووه همچنین تنها تیم ایتالیایی حاضر در این فهرست است. بیانکونری از سال 2015 با آدیداس قرارداد دارد و در سال‌های اخیر نزدیک به سالی 51 میلیون یورو از این قرارداد سود برده است. اینترمیلان نیز به سراغ نایکی رفته و از سال 1998 با این برند مشغول همکاری است. قهرمانی اخیر آنها در لیگ سبب شده تا این برند آمریکایی همچنان به ادامه این همکاری علاقه‌مند باشد. میلانی‌ها هم از ابتدای دهه 90 میلادی تاکنون با برندهای مختلفی ازجمله آدیداس و لوتو کار کرده‌اند و از سال 2018 با پوما قرارداد همکاری امضا کرده‌اند که به نسبت سایر تیم‌های مدعی ایتالیایی رقم آن چندان زیاد نیست. براساس اعلام رسانه‌های روسونری از این همکاری تنها مبلغی بین 10 تا 15 میلیون یورو در سال درآمد دارد. البته نباید فراموش کرد که میلان در سال‌های اخیر افت زیادی را تجربه کرده و از جمع تیم‌های مدعی دور بوده است و به همین دلیل در بحث اسپانسرینگ نتوانسته موفق باشد. کاپا بیشترین قرارداد را با تیم‌های ایتالیایی دارد و پس از این برند نام‌هایی چون آچربیس، زئوس، ماکرون و EA7  که زیرنظر برند مشهور جورجو آرمانی قرار دارد و اسپانسر ناپولی است در این فهرست دیده می‌شود. تیم ملی ایتالیا هم پس از سال‌ها همکاری با آدیداس از سال 2003 با پوما قرارداد بسته و لباس‌های لاجوردی یکدست این تیم را این کمپانی آلمانی تامین می‌کند.

قرارداد میلیاردی غول‌های لالیگا

در لالیگا اما ظاهرا علاقه چندانی به استفاده از برندهای داخلی وجود ندارد و تنها 4 تیم اسپانیایی از لباس‌های دو برند داخلی «جوما» و «کلمه» استفاده می‌کنند. آلاوس و اسپانیول دو تیمی هستند که به برند داخلی وفادار هستند و از کلمه که زمانی لباس‌های تیم رئال مادرید را در اواخر دهه 90 میلادی تامین می‌کرد استفاده می‌کنند. ختافه و ویارئال هم از جوما که به تازگی در بین 10 برند برتر دنیا در تولید پوشاک ورزشی قرار گرفته استفاده می‌کنند اما با این وجود هنوز سایر باشگاه‌های لالیگایی علاقه زیادی به امضای قرارداد با این برند ندارند. نایکی، آدیداس، نیو بالانس، ماکرون، کاپا و حتی برند انگلیسی آمبرو نیز با تیم‌های باشگاهی این کشور قرارداد همکاری امضا کرده‌اند. دو باشگاه مشهور این کشور سال‌هاست که با دو کمپانی بزرگ دنیا قرارداد دارند و درآمد بسیار خوبی هم در این زمینه کسب کرده‌اند. همان‌طور که رئال و بارسا دو رقیب و دشمن دیرینه در فوتبال اسپانیا هستند، آدیداس و نایکی هم در این سال‌ها همواره رقابت نزدیکی در جدول برترین برندهای ورزشی داشته‌اند و همیشه در رتبه‌های اول و دوم قرار داشتند. جالب اینکه هر دو تیم قرارداد همکاری خود با کمپانی‌های تولید لباس را در سال 1998 امضا کردند. رئال مادرید به سراغ آدیداس رفت که در سال‌های اخیر هم پول خوبی به آنها پرداخت کرده است. قرارداد قبلی و 6  ساله رئال با این شرکت آلمانی مجموعا حدود یک میلیارد یورو ارزش داشت و قرارداد جدید و 8 ساله که از سال 2020 آغاز شده درنهایت 1.11 میلیارد یورو برای این باشگاه سود به دنبال دارد. بارسا نیز در سال 2016 قراردادش را با نایکی تا سال 2028 تمدید کرد و قرار است سالانه 155 میلیون یورو از این برند آمریکایی درآمد داشته باشد. البته درصورت عدم راهیابی این تیم به لیگ قهرمانان، این مبلغ کاهش خواهد یافت. نایکی همچنین موفق شده با اتلتیکو مادرید، دیگر تیم مدعی اسپانیایی نیز قرارداد همکاری امضا کند. رئال‌مادرید در سال 2021 دومین باشگاه در زمینه فروش پیراهن بود و 3.05 میلیون لباس فروخت و بارسا نیز با 1.34 میلیون رتبه ششم را در اختیار دارد که مسلما افت این تیم در سال‌های اخیر و جدایی مسی در تابستان گذشته نقش مهمی در افت فروش لباس آنها داشته است.

تیم ملی اسپانیا هم از سال 1991 با آدیداس همکاری خود را آغاز کرد که براساس قرارداد جدیدی که امضا کرده این اسپانسری تا سال 2030 ادامه خواهد داشت. آدیداس البته با توجه به موفقیت ماتادورها در حدود 15 سال اخیر و قهرمانی‌های آنها در یورو و جام‌جهانی سود خوبی از این قرارداد داشته‌اند.

سقوط محبوبیت آمبرو

لیگ برتر جزیره اگرچه وضعیت کمی بهتری نسبت به لالیگا در استفاده از تولید‌کنندگان داخلی دارد اما در این لیگ نیز تیم‌های مدعی ترجیح می‌دهند به سراغ برندهای مشهور و نامدار بروند تا قراردادهای بهتر و گران‌تری بسته و بخش مهمی از هزینه‌های خود را از این طریق تامین کنند. آمبرو در سال‌های نه‌چندان دور یکی از کمپانی‌های معتبر در فوتبال دنیا محسوب می‌شد اما این برند انگلیسی در این سال‌ها دچار افت شده و حالا تنها 3 تیم لیگ برتر این کشور به دنبال استفاده از آن هستند. وستهام، برنلی و تیم تازه صعود کرده برنتفورد با این برند قرارداد دارند و دو تیم نیوکاسل و ولورهمپتون نیز از برند انگلیسی کاستوره استفاده می‌کنند. در بین 6 تیم برتر این کشور که به بیگ سیکس مشهور هستند نیز آرسنال و منچستریونایتد آدیداس می‌پوشند و لیورپول، چلسی و تاتنهام با نایکی قرارداد بسته‌اند. منچسترسیتی نیز قراردادی به ارزش سالانه 65 میلیون پوند با کمپانی آلمانی پوما امضا کرده که تا سال 2029 اعتبار دارد و یکی از گران‌ترین قراردادهای فوتبال انگلیس محسوب می‌شود. در بین تیم‌های این کشور لیورپول با فروش 2.34 میلیون، منچستریونایتد1.95، چلسی 1.31و منچسترسیتی با 1.08 میلیون لباس به ترتیب در رده‌های سوم، چهارم، هفتم و دهم پرفروش‌ترین‌های سال 2021 قرار دارند.

تیم ملی انگلیس نیز پس از نزدیک به 30 سال همکاری با برند داخلی آمبرو از سال 2013 با نایکی قرارداد همکاری امضا کرد و قرارداد کنونی آنها که 12 ساله است و تا 2030 اعتبار دارد سالی 3.33 میلیون پوند برای آنها درآمد به همراه خواهد داشت.

کمترین توجه به داخلی‌ها

فرانسوی‌ها در بین 5 لیگ معتبر کمترین استفاده را از برندهای داخلی دارند و البته شاید مهم‌ترین دلیل آن نبود برند معتبر و بزرگ در این کشور است که باعث شده 18 تیم فرانسوی در این فصل با لباس‌های خارجی به میدان بروند و فقط دو تیم سنت‌اتین و تروا از برند داخلی لکوک اسپورتیف استفاده کنند. این برند که 140 سال سابقه دارد و سابقه اسپانسری تیم‌های ملی ازجمله ایتالیا، آمریکا، اسپانیا، اروگوئه، کلمبیا و آرژانتین را در سال‌های دور دارد در این سال‌ها بیشتر روی سایر ورزش‌ها متمرکز شده و کمتر به دنبال حضور در فوتبال است. پاری‌سن‌ژرمن به‌عنوان مشهورترین تیم سال‌های اخیر فرانسه که ستاره‌های زیادی در ترکیب خود دارد با کمپانی نایکی قرارداد دارد و البته تنها نماینده این کشور در فهرست 10 تیم برتر در زمینه فروش پیراهن است که با1.18 میلیون لباس در سال 2021 در رتبه نهم قرار گرفته بود. لیون، مارسی و لیل به‌عنوان دیگر تیم‌های مدعی در فوتبال فرانسه نیز به ترتیب با آدیداس، پوما و نیوبالانس قرارداد امضا کرده‌اند و در بین برندهای حاضر در فوتبال این کشور نام کمپانی‌هایی چون کاپا، ماکرون، آمبرو و البته برند بلژیکی پاتریک هم دیده می‌شود.

تیم ملی فرانسه هم در سال‌های دور از برند داخلی لکوک اسپورتیف استفاده می‌کرد اما در سال 2010 پس از 38 سال همکاری با آدیداس به سراغ رقیب رفت و با نایکی قرارداد بست که براساس قرارداد جدید خود قرار است از سال 2018 تا 2026 سالی 50 میلیون یورو دریافت کند.