نخستین چالشی که ناشران دانشگاهی و دانشجویان در جریان برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تهران به آن اذعان دارند، جریان تخصیص بنهای دانشجویی به دانشجویان و دانشگاهیان برای خرید کتاب از نمایشگاه مجازی کتاب تهران است که باتوجه به قیمتهای گزاف کتاب بهویژه کتابهای دانشگاهی که بنابر حجیم بودن و مرجع بودن قیمتهای بالایی دارند، از رقم کمی برای خرید کتاب برخوردارند.
مجتبی شفیعی، دانشجوی دکتری دانشگاه شهید بهشتی که یکی از خریداران کتاب دانشگاهی از هر دو دوره نمایشگاه مجازی کتاب تهران بودهاست، درخصوص تخصیص بن به دانشجویان برای خرید کتابهای دانشگاهی معتقد است عدد و رقم بنهای دانشجویی که آن هم باتوجه به قیمت کتاب، تورم و شرایط زندگی در جامعه اختصاص داده شده است، شوخیای بیش نیست.
وی رقم بن دانشجویی تخصیص داده شده به قشر فرهنگی و دانشگاهی جامعه را فکاهی دانست؛ چراکه کتابهای دانشگاهی بسیاری در حوزههای مختلف وجود دارد که قیمتشان از تمام بنهای دانشجویی که اختصاص داده میشود، بیشتر است و هیچ کاربردی در چنین شرایطی ندارد و بهجای اینکه هرسال یارانه بیشتری برای خرید کتاب و بنهای دانشجویی تخصیص داده شود تا به گسترش فرهنگ مطالعه کمک شود، انگار شرایط جوری رقم میخورد که سرانه مطالعه به صفر برسد و واقعا جای سوال دارد که چرا در چنین شرایطی تخصیص بنهای دانشجویی آن هم باتوجه به قیمت کتابهای دانشگاهی که هرکدام قیمتی کمرشکن دارد و البته نیاز یک دانشجو در طول ترم تحصیلی است، آنقدر کم است؟
فاطمه سالاری، دانشجوی ارشد دانشگاه تهران همچنین در این خصوص بیان میکند که بنهای دانشجویی باید حداقل خرید کتابهای دانشگاهی را تسهیل کند، نه آنکه امکان خرید یک کتاب را هم غیرممکن کند. بنهای دانشجویی شاید برای خرید کتابهای عمومی کارساز باشد که البته آن هم بعید است و متولیان نمایشگاه کتاب باید به حال افزایش بنهای دانشجویی فکری کنند.
علیاکبر تورانیان، رئیس هیاتمدیره انجمن ناشران دانشگاهی با بیان اینکه شرایط امروز با شرایط گذشته قابل قیاس نیست، میگوید: «وقتی حرف از تغییر شرایط میزنیم، یعنی اینکه درصد بنی که در گذشته به دانشجویان و دانشگاهیان برای خرید کتاب در نمایشگاه تخصیص داده میشد، باید با شرایط حال حاضر متفاوت بوده و بنها براساس قیمتگذاریهای جدید، هزینههای سربار چاپ کتاب همچون صحافی، زینک و... کتابهای دانشگاهی به دانشجویان و جامعه دانشگاهیان اختصاص داده شود.»
وی در ادامه عنوان میکند که بنهای تخصیص داده شده در نمایشگاههای کتاب آن هم باتوجه به قطور بودن و حجیم بودن کتابهای دانشگاهی عمدتا جواب یک کتاب را هم نمیدهد و کتابهای دانشگاهی مرجع و کاربردی قیمتهایی بین 300 تا 800 هزار تومان دارند، حال باید پرسید این بن جوابگوی خرید کدام کتاب دانشگاهی میشود؟ بنابراین رقم بنهای دانشجویی باید براساس قیمتهای روز کتابها تعیین شود. بنهایی که برای خرید کتاب در نمایشگاههای کتاب اختصاص داده میشود، در حد خرید کتابهای کودک و عمومی است و برای کتابهای دانشگاهی به یک کتاب هم نمیرسد. دانشجویان نیازمندترین مخاطب کتاب هستند و هزینه تامین کتاب دارند؛ پس بن کتاب باید افزایش داشته باشد.
مرتضی زینعلی، مدیر انتشارات دانشگاهی «جامعهنگر» نیز مهمترین چالش ناشران دانشگاهی و دانشجویان در خرید کتاب از نمایشگاه را، میزان بن دانشجویی به دانشجویان میداند و میگوید: «دانشجویان در نمایشگاه مجازی کتاب تلاش میکنند کتابهای یک ترم دانشگاهی خود(حداقل 6 تا 7 کتاب) را خریداری کنند که با این رقم بن صرفا میتوان یک کتاب دانشگاهی تهیه کرد.» مدیر انتشارات دانشگاهی «جامعهنگر» با بیان اینکه نشر جامعهنگر، ناشر کتابهای پزشکی است و کتابهای پزشکی تصاویر زیاد داشته و کتابهای رنگی هستند، توضیح میدهد که با چنین مبلغی، دانشجو نمیتواند کتابهای پزشکی خود را تهیه و دریافت کند؛ چراکه این بنها حتی رغبتی برای خرید کتاب دانشجو باقی نمیگذارد. متاسفانه در قیمتگذاری میزان بن به دانشجویان باتوجه به میزان تورم و قیمت کتابها خوب فکر نشده و این مبلغ بن، رقم کمی است و انتظار میرفت که دو برابر این مبلغ، به بن دانشجویی اختصاص داده شود؛ چراکه اهدای بن به دانشجویان، نکته مهمی است که میتواند میزان اقبال دانشجویان را به امر خرید کتاب افزایش بدهد.