مستندسازان از من آرشیو می‌خواهند

مهدی شامحمدی، سازنده مستند تاریخی «ثبت با سند برابر نیست» در رابطه با فیلم‌هایی که تولید می‌کند گفت: «من به‌دلیل اینکه مستند تاریخی زیاد کار می‌کنم یک آرشیو برای خودم آماده کرده‌ام که به‌صورت محدود برای موضوعات تاریخ معاصر به آن دسترسی دارم. اما اگر در پروژه‌ای که مورد خاص در آن وجود داشته باشد و آن آرشیو را نداشته باشم مجبورم دنبالش بگردم. مساله‌ای که وجود دارد این است که خیلی از دوستان مستندساز برای آرشیو به من مراجعه می‌کنند و وقتی از آنها می‌پرسم از تلویزیون مجوز دارید جواب‌شان مثبت است، اما تلویزیون آرشیوی دراختیارشان نمی‌گذارد و می‌گویند گرفتن آرشیو از تلویزیون حتی برای موضوع پیشنهادی خودشان آنقدر سخت است که ترجیح می‌دهند بی‌خیال شوند. این بارها اتفاق افتاده و یکی از تلفن‌های مرسومی که به من می‌شود این است که از من آرشیو می‌خواهند و من هم کمک می‌کنم.»

 هیچ مسئولی پاسخگو نیست

شامحمدی در ادامه درباره میزان و محدودیت‌های دسترسی به آرشیو گفت: «مساله‌ای که وجود دارد و خیلی ترسناک است اینکه ما از شبکه‌های مختلف فارسی‌زبان در لندن و مستندهای پخش‌شده آنها با موضوعات انقلاب و... استفاده کردیم. موضوع مربوط به ایران است، اما شبکه‌ای در لندن بیشتر از ما دسترسی به آن دارد و من برای تولید مستند باید لوگوی آنها را پاک کرده و از تصاویر آنها استفاده می‌کردم. این موضوع خیلی دردناک است که آرشیو تلویزیون دست من نمی‌رسد، اما به شبکه لندن می‌رسد و آنها اورجینالش را استفاده می‌کنند و من مستندساز ایرانی باید لوگوی آنها را پاک کنم. بالای 10بار در موضوعات مختلف این اتفاق افتاده است. بهترین تصویرهای ایران به کشورهای دیگر می‌رسد و هیچ‌کس پاسخگو نیست. آرشیو مثل یک چیزی شده که هر مسئولی در تلویزیون می‌آید از آن می‌ترسد و هیچ‌کس هم جرات ندارد کاری انجام دهد.»

وی در ادامه راجع‌به وجود آرشیو ملی ایران در کشورهای دیگر گفت: «من چرا به آن دسترسی ندارم و چرا آرشیو سر از کشورهای خارجی درمی‌آورد؟ چرا هیچ‌کس جواب این سوال را نمی‌دهد؟ همه خودشان را به نشنیدن می‌زنند و رسانه‌ها هم راجع‌به آن حرف نمی‌زنند. آرشیو ما خارج از کشور چه‌کار می‌کند؟ مگر نمی‌گویند گنجینه ملی است؟ این گنجینه خارج از ایران چه کار می‌کند و چرا من مستندساز برای تولید باید بروم از آنها کمک بگیرم و استفاده کنم. یک‌جایی یک اتفاقی افتاده و آرشیو ما در دست آنها افتاده است. الان یکی بگوید بله اشتباه بوده و عذرخواهی کند و این آرشیو را دراختیار مستندسازانی که خود تلویزیون به آنها پیشنهاد موضوعی می‌دهد قرار دهند. یکی حداقل این حرف را بزند. هیچ‌کس جواب نمی‌دهد. مسئولان تلویزیون باید پاسخگو باشند.»

  از شبکه‌های خارجی کمک گرفتم

شامحمدی در پاسخ به اینکه به‌تازگی با این مشکل روبه‌رو شده یا خیر، گفت: «من یک مجموعه‌ای دارم که هنوز به دلایل مختلف به مرحله تولید نرسیده است. موضوع فیلم اتفاقات سال 42 و 43 است؛ یعنی قیام 15 خرداد. ما یک نفر را گذاشتیم با مجوزی که ازطرف شبکه قرآن صادر شده بود، پنج‌ماه هم دستمزد دادیم تا در آرشیو مرکزی لیست جزئیاتی را که نیاز داشتیم، از عکس‌ها و فیلم‌ها درآورد، درحالی‌که این ماجرا باید درطول یک‌ماه تمام می‌شد، اما پنج‌ماه طول کشید؛ این‌هم مهم نیست. اما مدیر گروه و قائم‌مقام شبکه جلسه گذاشتند و ما گفتیم این آرشیوی که برایش آدم گذاشتیم و تهیه‌کننده ما یادداشت کرده چرا نمی‌دهید و چیزی که می‌گفتند این بود که بخش عمده‌ای از دسترسی برای هرکسی میسر نیست و بهانه‌های مختلف می‌آوردند و می‌گفتند ان‌شاءالله درست می‌شود. الان دوسال از این ماجرا گذشته و هنوز مشکلی حل نشده و آرشیو را به ما ندادند. بعد من برای همین کار از BBC و manoto کمک گرفتم و آدم آوردم تا لوگوی آنها را پاک کند و من بتوانم از آن عکس استفاده کنم. وقتی هیچ‌کس جواب نمی‌دهد این مشکلات را به چه کسی باید بگویم. ما آرشیو داریم اما دردسترس ما قرار نمی‌دهند، ولی مستندساز در لندن دسترسی به این آرشیو دارد.»