ناکارآمدی ارتش امارات با «اف ۱۶ آمریکایی و آواکس سوئدی» در برابر پهپادهای یمنی

به گزارش «فرهیختگان»، هفته گذشته و بعد از اخطارهای متوالی ارتش و مقاومت یمن خطاب به مقامات دولتی و نظامی اماراتی در خصوص عواقب کمک مجدد این کشور برای اشغال خاک یمن، یک حمله هوایی غافلگیرانه با استفاده از پرنده های بدون سرنشین و موشک به طرف اهداف مختلفی در منطقه ابوظبی انجام شد. مشخصا حمله بدون سرنشین های یمنی به بخشی از فرودگاه ابوظبی و انفجار چند تانکر سوخت، دود و آتش گسترده ای را به پا کرد و نشان یک حمله کاملا موفق بوده است. اما در عین حال، یک علامت سوال بزرگ در خصوص نحوه عملکرد و اطمینان به سیستم های مختلف پدافندی کشور امارات بویژه در محدوده ابوظبی به وجود آورد.  

با توجه به اینکه نوع حمله، چه از نظر زمان و چه مکان، جای هرگونه لاپوشانی و تکذیب را از نیروهای مسلح امارات سلب کرده، لذا رسانه ها و برخی مقامات این کشور، بهانه های مختلفی را برای این غافلگیری ذکر کرده اند که توسط کارشناسان رد شده است. اما برای فهم بهتر این اتفاقات، بهتر است ابتدا به سال ۲۰۱۸ برویم.

در روز ۲۶ جولای سال ۲۰۱۸ میلادی برابر با ۴ مرداد ماه ۱۳۹۷ و در حدود ساعت ۴ عصر، صدای انفجاری در فرودگاه ابوظبی شنیده و بر اساس اعلام آن زمان مقامات اماراتی، مشخص شد یک ماشین خدماتی در ترمینال ۱ این فرودگاه دچار حادثه و آتش سوزی شده است. بعد از مدتی نیروهای یمنی، کلیپی از حمله اخطارگونه یک پهپاد در آن روز را نشان داده و تایید کردند که رخداد پیش آمده در این فرودگاه، نه یک حادثه فنی بلکه یک حمله محدود پهپادی بوده است.

حمله پهپاد یمنی به فرودگاه ابوظبی در سال ۱۳۹۷

تصاویر مربوط به حمله اخیر به نزدیکی فرودگاه ابوظبی

در آن زمان شاید این امکان وجود داشت که گفته شود برخی از توانایی های مقاومت و ارتش یمن برای متجاوزان سعودی و اماراتی نا مشخص بوده و نیروهای مسلح این کشور در جریان آن عصر تابستانی غافلگیر شده اند اما بعد از این چند سال و خصوصا مشاهده آنچه بر سر متحد سعودی آنها آمده و ایضا اضافه کردن این مسئله که در مدت اخیر نیز مقامات یمنی بارها به اماراتی ها درباره نتیجه دخالت ها هشدار داده بودند، قطعا بحث غافلگیری مجدد و بی اطلاعی اماراتی ها غیرمنطقی است و به یک توجیه رسانه ای شبیه است.

در عین حال نگاهی به دارایی های اماراتی ها در حوزه دفاع هوایی و موشکی نیز روایت های جالبی را به ما می گوید.

کلکسیونی از بهترین های غرب و شرق در خدمت شیوخ امارات

نیروهای نظامی اماراتی بر خلاف بسیاری از همسایگان عرب خو، د به عنوان یک ارتش کوچک ولی حرفه ای شناخته می شد و ادعا می کردند که توان رزمی بالایی دارند و در مواردی، حتی برخی کارشناسان و رسانه های غربی، ارتش امارات را با امپراطوری کوچک ولی قدرتمند اسپارتا در دوره یونان باستان تشبیه کرده اند!

در بحث دفاع هوایی و برای مقابله با تهدیداتی مثل جنگنده های سرنشین دار، توان اصلی اماراتی ها بر اساس دو نوع شکاری مشهور یعنی اف ۱۶ بلوک ۶۰ به تعداد بیش از ۷۰ فروند و نزدیک به ۶۰ فروند میراژ ۲۰۰۰ ساخت فرانسه پایه گذاری شده است. در پشتیبانی این شکاری ها نیز حداقل ۴ فروند هواپیمای آواکس بر مبنای راداری  Erieye روی پلتفرم های پروازی مثل ساب ۲۰۰۰ یا گلوبال اکسپرس حضور دارند. اف ۱۶ های اماراتی تا سالها پیشرفته ترین نمونه عملیاتی این جنگنده در جهان بوده و به لطف داشتن رادارهای آرایه فازی فعال هنوز هم از جمله توانمند ترین مدل های این جنگنده هستند.

اف ۱۶ نیروی هوایی امارات

هواپیمای آواکس مدل Erieye ساخت سوئد که به تازگی تحویل اماراتی ها شده

 میراژهای امارتی نیز به بالاترین استاندارد ممکن ارتقاء یافته و آواکس های اماراتی نیز از جمله مدل های بسیار پیشرفته در دنیا هستند. همین مدل از آواکس در خدمت پاکستان در سال ۲۰۱۹ میلادی در جریان درگیری معروف با هند، در کنار اف ۱۶ های پاکستانی که به نسبت نمونه اماراتی کم توان تر نیز هستند، توانایی کشف و شلیک اول را علیه جنگنده های هندی پیدا کردند و دست برتر را در میدان نبرد داشتند.

در حوزه پدافند زمین پایه نیز با برخی نام های قابل توجه رو به رو می شویم. در بحث پدافند ارتفاع پایین و متحرک یک مثال جالب وجود دارد و آن هم اینکه کشور امارات به لطف سرمایه گذاری در پروژه پانتسیر روسیه، به عنوان اولین مشتری این سامانه اعلام شده و حتی زودتر از نیروهای مسلح روسیه به این سامانه دست پیدا کرد. اماراتی ها حدودا ۵۰ دستگاه از مدل اس ۱ این سامانه را در سال ۲۰۰۰ سفارش داده و از سال ۲۰۰۳ میلادی تحویل آن به این کشور آغاز شد. برخی از پانتسیرهای اماراتی حتی در جریان ماجراجویی های این کشور در سالهای اخیر به لیبی اعزام و در برخی موارد موفق به ساقط کردن پهپادهای معروف بیرقدار شده و البته در برخی موارد نیز شکار بیرقدارهای ترک شدند.

سامانه پدافندی پانتسیر اس ۱ متعلق به ارتش امارات

دو سامانه اصلی پدافندی زمین پایه اماراتی ها نیز سری پاتریوت پک ۲ و پک ۳ در کنار سامانه تاد هستند. سامانه پاتریوت ۲ در حقیقت به عنوان یک سیستم دفاع هوایی چند منظوره برای مقابله با موشک های کروز، پهپاد، جنگنده و موشک های بالستیک است در حالی که سامانه پاتریوت پک ۳ تمرکز بیشتری روی مهار موشک های بالستیک دارد. در مجموع حدود ۵۰۰ تیر از دو نوع مورد نظر از موشک های پاتریوت به اماراتی ها تحویل شده و با توجه به عملکرد سوال برانگیز این سامانه در عربستان سعودی خصوصا در مقابله موشک های کروز و پرنده های بدون سرنشین نباید  حساب خاصی روی این سیستم پر سر و صدای آمریکایی باز کرد.

نظامیان اماراتی در کنار نظامیان آمریکایی در حال آموزش و تمرین با سامانه پاتریوت

اما گزینه آخر اماراتی ها در بحث مقابله سخت با حملات، یک نام بزرگ حداقل در روی کاغذ است. امارات متحده عربی از دارندگان سامانه پدافند ضد موشک تاد بوده و گفته می شود حدود ۷ آتشبار از این سامانه را در اختیار دارد. این سامانه به صورت خاص برای درگیری با موشک های بالستیک آن هم در ارتفاع بسیار بالا در نزدیکی جو زمین توسعه پیدا کرده و می توان گفت لایه پوششی بالاتر از سامانه پاتریوت به حساب می آید.

تصویر ماهواره ای مربوط به سال ۲۰۱۸ میلادی - رادار سامانه تاد در نزدیکی ابوظبی

 نکته جالب این که بعد از چندین روز سکوت در خصوص ارتش امارات در مقابل پاسخ پهپادی یمن، در نهایت برخی منابع ناشناس اعلام کرده اند در جریان درگیری اخیر، سامانه تاد فعال و موفق شده یک موشک بالستیک شلیک شده توسط یمنی ها را رهگیری و نابود کند اما این ادعای بزرگ در حالی به نقل از مقامات ناشناس مطرح شده که تا به این لحظه هیچگونه تصویر یا مدرک قابل بحثی در خصوص این ادعا ارائه نشده و به نظر می رسد صرفا یک خبرسازی برای جبران بخشی از اعتبار از دست رفته سامانه های پدافندی آمریکایی باشد.

یک مسئله جالب دیگر این که حداقل بر اساس یک تصویر ماهواره ای مربوط به سال ۲۰۱۹ میلادی که اتفاقا مربوط به اطراف ابوظبی است، اماراتی ها سامانه های بالن حامل رادار و سیستم های اپتیک برای هشدار در خصوص حملات پهپادی و موشک های کروز را نیز در اختیار دارند.

تصویر مربوط به سال ۲۰۱۹ در نزدیکی ابوظبی و حداقل یک فروند بالن مجهز به سامانه رادار و اپتیک

همان طور که در ابتدای متن هم اشاره شد حمله پهپادی اخیر اولین حمله هوایی به امارات و ابوظبی نبوده و از قبل از آن نیز هشدارهای زیادی توسط ارتش و مقاومت یمن برای اماراتی ها ارسال شده بود اما علی رغم تجربه قبلی و اخطارهای جدید طرف مقابل و همچنین حجم بالایی از سامانه های پیشرفته پدافندی چه در هوا و زمین، کیفیت و عملکرد جنگ افزارهای مورد نظر و همچنین نوع آموزش و کارآمدی نظامیان اماراتی به خوبی مشخص شده و نشان می دهد با امکاناتی به مراتب ضعیف تر از کشورهای متجاوز، یمنی ها همچنان قادر به دفاع از خاک خود و پاسخ دادن به کشورهای متخاصم هستند./ مشرق