برف‌روبی به شکل سنتی باعث از بین‌ رفتن پوشش گیاهی در کشور می‌شود

فاطمه طاری‌بخش، خبرنگار: برف برایمان نعمت الهی است تا وقتی که دردسرساز نباشد، جاده‌ها را نبندد و خیابان‌ها را شلوغ‌تر از آنکه هست، نکند. اما در روزهای اخیر برف جاده‌های زیادی را بست و برف‌روبی نیز با سرعت پایینی انجام می‌شد. از حدود 30 سال پیش تا امروز در ایران برای برف‌روبی از همان روش سنتی نمک و ماسه استفاده می‌‌کنند و درنهایت ماشین‌های راهداری به کمک می‌آیند. این روش علاوه‌بر هزینه‌ و زمانبر بودن، روی محیط‌زیست و گیاهان تاثیر خوبی ندارد و به آنها آسیب می‌زند. درباره تاثیرات و روش‌های جایگزین در ادامه بخوانید.

محمدابراهیم رمضانی، استاد گروه محیط‌زیست دانشگاه آزاد اسلامی تبریز در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درباره تاثیر برف‌روبی سنتی بر محیط‌زیست گفت: «طبیعی است زمانی که ما نمک را وارد خاک می‌کنیم، به‌نوعی این گیاهان را در معرض آب‌نمک قرار می‌دهیم، همچنین طبیعتا با ورود نمک به خاک EC خاک تغییر می‌کند. مهم‌ترین اثری که هدایت الکتریکی EC روی حاصلخیزی دارد آن است که هدایت الکتریکی شاخصی از میزان دسترسی به موادمغذی در خاک است. هرقدر که EC بالاتر باشد، ذرات با بار منفی در خاک بیشتر است و افزایش EC یا افزایش شوری خاک باعث می‌شود گیاهانی که به شوری حساس هستند، از بین بروند و در رشد گیاهان اثر منفی بگذارد.

او با تاکید بر اینکه چنین آسیبی بیشتر مربوط به مناطقی است که برای آب‌کردن برف‌ها از نمک‌پاشی استفاده می‌شود، اظهار داشت: «چراکه اگر آب برفی که همراه با نمک است؛ وارد خاکی شود که درآنجا پوشش گیاهی است، مسلما به گیاهان لطمه می‌زند. حتی باعث شورشدن خاک می‌شود و درنتیجه موجب از بین رفتن و نابودی گیاهان می‌شود. در مناطق شور اصلا گیاهان نمی‌توانند رشد کنند.»

رئیس مرکز توسعه پایدار ارومیه، درباره جایگزینی برای روش سنتی برف‌روبی، اظهار داشت: «اگر دقت کرده باشید، در کشورهای پیشرفته برف‌روبی به دو صورت انجام می‌شود. روش اول این است که سیستم‌هایی وجود دارد که از طریق مکش از جاده‌ها برف را برمی‌دارند و در فواصل دورتر پخش می‌کنند، درست عملکردی مثل جاروبرقی دارند. این روش در کشورهای پیشرفته رایج‌تر و بیشتر است. در این روش با استفاده از ماشین «اشمیت سوپرا» و مخزن ظرفیت بالای آن، تا هشت ساعت به‌طور مستمر برف‌روبی کرده و برف‌ها را تا فاصله 30 متری پرتاب می‌کنند. این ماشین همچنین سازگار با محیط‌زیست است؛ چراکه مصرف سوخت بهینه و آلودگی صوتی بسیار کمی دارد.»

رمضانی در توضیح بیشتر این مساله افزود: «روش دوم نیز سیستمی هیتری است که معمولا در کف جاده‌ها استفاده می‌شود، البته این مورد کمتر دیده می‌‌شود چون هزینه بالایی را می‌طلبد. ولی دستگاه‌هایی که بتوانند برف را آب کنند، می‌توانند جایگزین خوبی برای این موضوع باشند. این ماشین‌آلات به‌گونه‌ای کار می‌کنند که هیترهایی کف ماشین‌آلات وجود دارد که از طریق این هیترها گرما ایجاد می‌شود و برف‌ها را آب می‌کند. ساده‌ترین شکل برف‌روبی هم گریدرها و ماشین‌های برف‌روبی هستند که در کشور ما موجود است و از آن استفاده می‌شود. اخیرا مسئولان مطرح می‌کنند تا ما شرایطی را داشته باشیم که از بابت زود آب شدن از هیترها در کشورمان استفاده کنیم اما زمان اجرایی شدن این مورد مشخص نیست.»