عبدالرضا فرجی‌راد، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:
دور هشتم مذاکرات وین درحالی جریان دارد که رسانه‌های هر دو طرف کشورهای مذاکره‌کننده، خبر از پیشرفت در روند مذاکرات می‌دهند. در این رابطه عبدالرضا فرجی‌راد، کارشناس مسائل بین‌الملل معتقد است احتمالا سفر روز گذشته حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران به عمان و دیدار وی با سران این کشور نیز در همین راستا قابل تعریف است. در ادامه گفت‌وگوی این دیپلمات سابق را با «فرهیختگان» می‌خوانید.
از زمان شروع دور جدید مذاکرات وین تا به الان هم تیم مذاکره‌کننده غربی، هم تیم مذاکره‌کننده ایرانی معتقدند پیشرفتهای زیادی در مذاکرات حاصل شده، این پیشرفت‌ها به چه صورت است و به‌طور مصداقی چه چیزی را شامل می‌شود؟ همچنین مطرح‌شده که زمان مذاکرات به کندی پیش می‌رود و عامل اصلی فرسایشی‌شدن مذاکرات نیز کشورهای غربی هستند. نظرتان دراین‌باره چیست؟
مذاکرات دارد جلو می‌رود، اما چون مذاکره‌کنندگان به نقاط حساس رسیده‌اند، باید روی بعضی موارد بحث و چانه‌زنی صورت بگیرد تا توافق شود. بنابراین هرچه جلوتر می‌روند، فشردگی کار مذاکرات بیشتر می‌شود و طبیعتا گفت‌وگوها زمان بیشتری هم می‌برد. بنابراین من فکر می‌کنم راه خوبی انتخاب‌شده و بر همین اساس دارند موانع را یک‌به‌یک از جلوی پای‌شان برمی‌دارند. من معتقدم به احتمال قوی در مذاکرات هسته‌ای به نتیجه برسند. در رابطه با پیشرفت در مذاکرات هم باید بگویم ما سه مساله مهم در مذاکرات وین داشته‌ایم؛ یکی رفع تحریم‌ها بود که در مورد آن چانه‌زنی می‌کنند که تحریم‌های بیشتری برداشته شود. طبیعتا معتقدم در این زمینه‌ها موفقیت‌ها بیشتر شده است. دوم مساله راستی‌‌آزمایی‌هاست که بالاخره راه‌هایی حاصل می‌شود که وقتی می‌گوییم به توافق رسیدند، آمریکایی‌ها در کار شرکت‌ها و تجارت نفتی دیگر سنگ‌اندازی نکنند. من فکر می‌کنم سفر معاون وزیر امور خارجه کره‌جنوبی به آنجا هم در همین رابطه است تا یک تضمینی به ایران داده شود و یک جورهایی اعتمادسازی کنند. در این زمینه کار هنوز تمام نشده و دارد گفت‌وگو انجام می‌گیرد، اما من معتقدم یک اعتمادسازی نسبی دارد صورت می‌گیرد. سوم بحث تضمین است که راهی پیدا شود تا آمریکایی‌ها دیگر از توافق خارج نشوند. در این مورد هم دارند روی مساله میزان اورانیوم و سانتریفیوژهای پیشرفتهای که داریم، بحث می‌کنند، یعنی می‌خواهم بگویم قفل این سه مساله باز شده و حقیقتا دارد مسیر گفت‌وگوها به‌خوبی ادامه پیدا می‌کند.
سفرهای درون‌منطقه‌ای تیم وزارت امور خارجه ایران مانند سفر امیرعبداللهیان به عمان تا چه میزان روی مذاکرات تاثیرگذار است؟
یک‌سری مذاکرات در وین انجام می‌شود، یک‌سری هم تبادلات افکار و نظراتی است که بین ایران و آمریکا با واسطه انجام می‌شود و احتمال دارد سفر وزیر امور خارجه، امیرعبداللهیان به عمان در همین راستا باشد. من فکر می‌کنم یک دور دیگر هم در هفته قبل یا هفته‌های قبل عمانی‌ها این کار را کردند، یعنی مکاتباتی بین ایران و آمریکا انجام دادند که در همین دور از مذاکرات خودش را نشان می‌دهد که مفید بوده و کار را تسهیل کرده است. از نظر من قطعا در این سفر یک‌روزه وزیر امور خارجه، هم روابط دوجانبه مطرح می‌شود، هم نقشی که عمان در روابط دوجانبه ایران و آمریکا دارد. احتمالش هم وجود دارد که در رابطه با یمن گفت‌وگوهایی در عمان صورت پذیرد.
اخیرا نماینده‌ای از سوی عربستان نیز به وین سفری داشته است، تحلیل شما از تاثیر این سفر به روند مذاکرات هسته‌ای میان ایران و کشورهای 1+4 چیست؟
سفر نماینده عربستان به وین به این دلیل بود که به آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها فشار بیاورد تا امتیاز بیشتری از ایران بگیرند؛ اما آمریکایی‌ها راه خودشان را می‌روند، درواقع به ایران فشار می‌آورند اما آنجایی که نتوانند فشار بیاورند، به حرف عربستان گوش نمی‌دهند. این نکته هم وجود دارد که آمریکایی‌ها خودشان را متعهد می‌دانند که با رژیم‌صهیونیستی و عربستان مشورت کنند که آنها هم به‌عنوان متحد قانع شوند یا در جریان قرارشان بدهند که در روند مذاکرات سنگ‌اندازی نکنند. بنابراین عربستان در اینجا نمی‌تواند نقشی داشته باشد. قبلا البته دخالت عربستان بوده اما نه به‌وضوح الان. در گذشته هم آمریکا این کشورها را در جریان مذاکرات قرار می‌داد. به‌نظر من عربستان اکنون هیچ نقشی ندارد و حتی نقش اروپا هم پایین است. آمریکا اراده‌اش بر این است که این مساله را حل کند و از آن‌طرف هم آمریکایی‌ها گرفتاری داخلی خود را دارند و با توجه به مسائل داخلی‌شان هم سعی می‌کنند مذاکرات در وین را حل‌وفصل کنند.
مطالب پیشنهادی
