امیر ابوالفتح، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:
پیرامون روند مذاکرات ایران با 1+4 در وین با امیر ابوالفتح، کارشناس مسائل بین‌الملل به گفت‌وگو پرداختیم. او همزمان با اینکه معتقد است مذاکرات در جریان است، گفت: «سرعت رسیدن به توافق خیلی زیاد نیست یا می‌شود اصطلاحا گفت مذاکرات به‌کندی پیش می‌رود، به‌خاطر اینکه موضوعات مورد بحث متعدد است و رسیدن به جمع‌بندی نهایی کار را دشوار کرده و از یک طرف همین که مذاکرات ادامه دارد خود نقطه‌قوتی است و نشان می‌دهد ایران با گروه 1+4 به همراه آمریکا -که به‌شکل گسترده در مذاکرات وین حضور دارد- همگی بر این تاکید دارند که باید از طریق مذاکرات اختلافات را حل کنند. بههرحال بین انتظارات ایران و آمریکا فاصله وجود دارد و موارد متعددی برطرف شده است. ایران خواسته‌هایش را بیان کرده و اتفاقا ایران خیلی پیگیر است که مذاکرات به نتیجه هم برسد اما نه به قیمت اینکه خواسته‌های اصلی ایران نادیده گرفته شود. از این جهت می‌شود گفت امیدواری به حصول توافق وجود دارد اما فعلا نمی‌شود درباره زمان آن و اینکه توافق چه شاخصه‌هایی داشته باشد، قطعی صحبت کرد.»
همچنین این کارشناس مسائل بین‌الملل درباره سفرهای درون‌منطقه‌ای تیم سیاست خارجه ایران و میانجیگری برخی کشورها در حل‌وفصل مسائل مذاکرات وین معتقد است: «الان دیگر میانجیگری بین کشورها وجود ندارد و ضرورتی هم ندارد. اکنون ایران و آمریکا به شکل غیرمستقیم در وین درحال تبادل دیدگاه‌ها و مواضع خودشان هستند. وقتی نماینده ایران و نماینده آمریکا در وین حضور دارند، گرچه در یک اتاق حضور ندارند و با هم صحبت نمی‌کنند اما پیام‌هایشان از طریق گروه 1+4 منتقل می‌شود، بنابراین نیازی به میانجی نیست اما بخشی از سفرهای منطقه‌ای وزیر خارجه مربوط به روابط عادی ایران با بقیه کشورهاست، چون وظیفه دستگاه دیپلماسی است که این سفرها را انجام دهد. بههرحال همه سیاست خارجی ایران که در مذاکره وین جمع نشده است، البته هرچه فعالیت دیپلماتیک ایران گسترش بیشتری پیدا کند، به‌خصوص با آن دسته از کشورهایی که رابطه نزدیکی با ایالات‌متحده دارند مناسبات بیشتر شود و اختلافات کاهش پیدا کند، می‌تواند به‌طور غیرمستقیم بر مذاکرات وین اثرگذار باشد. اینکه با سفر امیرعبداللهیان به عمان، برخی موارد در مذاکرات وین حل‌وفصل شود، خیلی نزدیک به واقعیت نیست. در مذاکرات سال‌های گذشته هم عمان وظیفه انتقال پیام‌ها بین ایران و آمریکا را داشت، یعنی عمان فقط یک کانال ارتباطی بود، چون وزن زیادی در روابط بین‌الملل ندارد که بتواند مسائل بین ایران و آمریکا را حل کند یا حتی روسیه و چین هم نمی‌توانند، بلکه در جریان مذاکرات باید مسائل بین خودشان را حل‌وفصل کنند. همان کاری که سال‌ها قبل توسط عمان انجام می‌شد، همین‌الان به‌طور آشکار انجام می‌شود.»
ابوالفتح در پایان به نقش عربستان در مذاکرات وین اشاره کرد و گفت: «ایران و عربستان اختلافات متعددی دارند. ایران هم بارها اعلام کرده که آماده رفع اختلافات با ریاض بوده و مذاکرات هم در جریان است. پیشرفت‌هایی بین رابطه ایران و عربستان بوده اما هنوز نتیجه نهایی حاصل نشده است که به عادی‌سازی روابط دو کشور منجر شود. می‌خواهم بگویم راه رسیدن به واشنگتن از ریاض نمی‌گذرد، بلکه راه رسیدن به ریاض از واشنگتن می‌گذرد. به‌عبارتی تا زمانی که اختلافات ایران و آمریکا حل‌وفصل نشود، زمینه برای عادی‌سازی روابط ایران و عربستان فراهم نمی‌شود، چون عربستان دنباله‌رو آمریکاست و درحقیقت پشت آمریکا قرار گرفته. الان بعضی از کشورها منتظرند تکلیف روابط ایران و آمریکا در قالب برجام مشخص شود سپس به‌سمت عادی‌سازی یا کاهش تنش‌ها بروند. از این جهت باید ابتدا مشکل تهران-واشنگتن با هم حل شود، نه روابط بین ریاض و تهران.»
مطالب پیشنهادی
