سارا طاهری، روزنامه‌نگار: این روزها با متداول شدن نگاه نظام‌مند به نوآوری، نقش دانشگاه‌ها در نوآوری و خلق ثروت نیز اهمیت بیشتری یافته است. دانشگاه آزاد اسلامی هم با توجه به اهمیت توسعه فناوری و نوآوری و ترویج فرهنگ کارآفرینی در کشور چندی پیش معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری را تاسیس کرد؛ این معاونت نیز راه‌اندازی سراهای نوآوری را در دستورکار خود قرار داد تا رسیدن به این هدف را آسان‌تر کند. سرای‌های نوآوری سه جز اصلی شتاب‌دهنده، مرکز رشد و سرا را در خود جای دادند. شتاب‌دهنده یک ماهیت نرم‌افزاری دارد که آموزش خلاقیت و شتاب‌دهی را دنبال می‌کند، بعد از مرحله شتاب‌دهی هم تیم‌ها وارد مرکز رشد شده و تبدیل به یک شرکت با محصول می‌شوند. قباد بهزادی‌پور که پیش از این مدیریت مراکز رشد را برعهده داشت، حالا با تغییرات چارت معاونت تحقیقات عهده‌دار مدیریت سراهای نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی شده تا هدایتگر 48 سرای نوآوری فعال، 18 شتاب‌دهنده و 150 مرکز رشد دانشگاه باشد. آن‌طور که مدیرکل سراهای نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی می‌گوید در دو سال اخیر متراژ زیرساخت‌های فناوری دانشگاه از 46 هزار مترمربع به بیش از 140 هزار مترمربع افزایش یافته است. موضوعی که نشان می‌دهد دانشگاه آزاد اسلامی به‌سمت فناوری و توسعه زیرساخت‌های فناوری حرکت می‌کند. مشروح گفت‌وگوی «فرهیختگان» با قباد بهزادی‌پور، مدیرکل سراهای نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی را در ادامه می‌خوانید.

چارت معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری چندی پیش مورد تغییر و تحول قرار گرفت. در ساختار جدید اداره‌کل سراهای نوآوری در زیست‌بوم فناوری دانشگاه آزاد اسلامی چه ارکانی دارد؟

سرای نوآوری بخشی از بازار فناوری است که در یک زمینه تخصصی فعالیت کرده و شامل تمام عناصر زیست‌بوم فناوری و نوآوری در دانشگاه آزاد اسلامی است. اداره‌کل سراهای نوآوری دارای سه جزء اصلی شتاب‌دهنده، مرکز رشد و سرا است. شتاب‌دهنده یک ماهیت نرم‌افزاری داشته که کار آن ترویج، آموزش خلاقیت و شتاب‌دهی است. بعد از مرحله شتاب‌دهی تیم‌ها وارد مرکز رشد شده و تبدیل به یک شرکت با محصول می‌شوند. شتاب‌دهنده و مرکز رشد از ارکان سراهای نوآوری در واحدهای دانشگاهی هستند.

  ابلاغ بخشنامه نحوه راه‌اندازی برنامه شتاب‌دهی واحدها؛ به‌زودی

نقش شتاب‌دهنده‌ها در پیشبرد برنامه‌های فناورانه دانشگاه آزاد اسلامی را چطور ارزیابی می‌کنید؟

ما در واحدهای دانشگاهی حدود 18 شتاب‌دهنده داریم. اداره‌کل سراهای نوآوری درحال تدوین بخشنامه‌ای درخصوص نحوه راه‌اندازی و تاسیس برنامه شتاب‌دهی در واحدهای دانشگاهی است که ظرف یک تا دو ماه آینده به واحدهای دانشگاهی ابلاغ می‌شود. در کنار بخشنامه فوق، درحال تهیه کتابی با عنوان کتاب آموزش خلاقیت و شتاب‌دهی هستیم. این کتاب دارای چندین فصل با 68 عنوان است و به تیم‌ها و علاقه‌مندان حوزه شتاب‌دهی ارائه خواهد شد. یکی از عوامل زمینه‌ساز موفقیت در حوزه فناوری آموزش فراگیری است که منجر به مهارت‌افزایی در یک زمینه تخصصی می‌شود. علاقه‌مندان با ورود به حوزه شتاب‌دهی می‌توانند مهارت‌های لازم برای ایجاد یک کسب‌وکار را به دست آورند. درنتیجه ما به‌دنبال آموزشی هستیم که طی آن برای فرد مهارتی ایجاد کرده و مهارت او به اندازه‌ای باشد که پس از ورود به عرصه فناوری، دچار شکست نشود. آموزش‌ها باید منجر به این شود که فرد بتواند نقاط قوت و ضعف ایده خود را شناسایی کند.

  24 مرکز رشد دانشگاه از وزارت علوم مجوز گرفتند

شما پیش از این مسئولیت مراکز رشد را برعهده داشتید. چه برنامه‌هایی تاکنون در حوزه مراکز رشد انجام، پیگیری و دنبال شده است؟

در مراکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی اتفاقات خوبی افتاده است. خوشبختانه درحال‌حاضر 150 مرکز رشد در دانشگاه آزاد اسلامی فعال است که از این تعداد 100 مرکز رشد دارای مجوز اولیه و 50 مرکز رشد نیز به‌عنوان مراکز رشد اقماری شناخته می‌شوند. باید به این مساله اشاره کرد که در اسفند سال 99 و فروردین‌ماه امسال مدارک و مستندات عملکرد مراکز رشد دانشگاه‌ها جمع‌آوری شده و درنهایت سطح‌بندی شدند. براساس این، 9 مرکز رشد در سطح یک و 15 مرکز رشد در سطح 2 و بقیه آنها در سطح 3 قرار گرفتند. در سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی شورایی به نام شورای سیاستگذاری و راهبری مراکز رشد وجود دارد که نماینده وزارت علوم نیز عضو این شوراست. این شورا تشکیل شده و سطح‌بندی مراکز رشد تایید شد و مراکز رشد سطح یک و دو به وزارت علوم برای اخذ مجوز قطعی یا همان مجوز فعالیت ارسال شد. سطح‌بندی انجام‌شده در شورای گسترش وزارت علوم نیز مطرح شد و 24 مرکز رشد ما در سال 1400 توانستند مجوز فعالیت دو ساله را دریافت کنند. زمانی که مرکز رشدی از وزارت علوم مجوز فعالیت دریافت کند، می‌تواند از امکانات و امتیازات معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری استفاده کند. به‌طور مثال شرکت‌هایی که در داخل این مراکز رشد باشند می‌توانند از معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری برای دانش‌بنیان شدن نوع 3 تقاضای خود را ارائه دهند. درحال‌حاضر بیش از 100 شرکت دانش‌بنیان در زیست‌بوم فناوری دانشگاه مشغول فعالیت هستند که انتظار داریم در سال آینده یک تحول در تعداد این نوع شرکت‌ها رخ دهد.

  اخذ تاییدیه دانش‌بنیان توسط 100 هسته و واحد فناور

تفاوت بین هسته فناور و واحد فناور چیست؟

هسته فناور یعنی تیمی که هنوز ماهیت حقوقی نداشته و چند دانشجو با تعدادی از اعضای هیات‌علمی با یکدیگر روی یک محصول کار می‌کنند. واحد فناور به تیمی گفته می‌شود که ماهیت حقوقی داشته و شرکت خود را ثبت کرده است. درواقع شرکتی است که دارای هیات‌مدیره و مدیرعامل و محصول بوده و توانسته مجوزهای لازم را اخذ کند. از 505 هسته و واحد فناور به 1113 در ابتدای سال رسیدیم و اکنون بیش از 1200 هسته و واحد فناور داریم که بالغ‌بر 100 هسته و واحد فناور توانسته‌اند از معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری تاییدیه دانش‌بنیان بگیرند.

  افزایش زیرساخت‌های فناوری از 46 هزار مترمربع به 140 هزار مترمربع

زیرساخت‌های دانشگاه آزاد اسلامی در راستای حمایت از واحدهای فناور چگونه است؟

طی دو سال اخیر متراژ زیرساخت‌های فناوری از 46 هزار مترمربع به بیش از 140 هزار مترمربع افزایش یافته است. موضوعی که نشان می‌دهد دانشگاه آزاد اسلامی به‌سمت فناوری و توسعه زیرساخت‌های فناوری حرکت می‌کند. در سال جهش تولید تعداد محصولات تولیدشده از 700 محصول به بیش از 1400 محصول رسیده است که این موضوع نیز نشان‌دهنده جهشی در توسعه فناوری بود و با توجه به شرایط کرونایی کشور توانستیم این جهش را ایجاد کنیم. همچنین تعداد واحدهای فناور در دانشگاه آزاد اسلامی که مشغول فعالیت بودند از 500 به بیش از 1200 هسته و واحد فناور افزایش یافته است. سالانه بیش از 1000 رویداد فناورانه در دانشگاه آزاد اسلامی در راستای ترویج فرهنگ کارآفرینی و توانمندسازی واحدهای فناور برگزار می‌شود. چندین تفاهمنامه طی دو سال اخیر منعقد شده است که ازجمله آنها می‌توان به تفاهمنامه‌ای با وزارت علوم، شرکت شهرک‌های صنعتی و... اشاره کرد.

  حضور 48 سرای نوآوری در دانشگاه آزاد اسلامی

درحال‌حاضر چه تعداد سرای نوآوری در واحدهای دانشگاهی مشغول فعالیت هستند؟

درحال‌حاضر 48 سرای نوآوری داریم که از این تعداد 21 سرا مجوز راه‌اندازی خود را اخذ کرده و 27 سرا مجوز موقت دارند. اولین شرط این که یک سرا به واحد دانشگاهی داده شود این است که ارکان سرای نوآوری را ایجاد کند. سراهای نوآوری در استان‌ها براساس نیازهای فناورانه صنعت و اقلیم هر منطقه، ماموریت تخصصی را دنبال می‌کنند. سراهای نوآوری به‌صورت مساله‌محور در زمینه‌های مختلفی مانند کشاورزی، گلخانه، گیاهان دارویی، رباتیک و هوش مصنوعی، نساجی، سلامت، گردشگری، فرش، کفش و چرم، پوشاک و الیاف، اجتماعی و صنایع خلاق و فرهنگی، انار، فولاد، نفت، گاز و پتروشیمی، علوم پایه همگرا، فناوری‌های آموزشی، تکنولوژی مواد، علوم و فنون دریایی، کشت بافت، صنایع‌دستی، مبل و منبت، دام و فرآورده‌های ژنتیکی و همکارهای فناورانه بین‌المللی، مشغول فعالیت هستند.

نقش آموزش به فعالان سراهای نوآوری برای عملکرد بهتر این حوزه را چطور ارزیابی می‌کنید؟

در یک واحد دانشگاهی تا زمانی که یک برنامه آموزشی مهارت‌محور و یک برنامه کارآفرینی و رشد وجود نداشته باشد نمی‌توان گفت یک سرای موفق در آن واحد دانشگاهی شکل گرفته است. ماهیت سرای نوآوری یک مفهوم مدیریتی است که یک ماموریت خاص در آن منطقه درخصوص صنایع یا اقلیم آن منطقه را برعهده دارد. به‌طور مثال در اصفهان مرکز رشد و شتاب‌‌دهنده گیاهان دارویی وجود دارد و در ادامه آن سرای نوآوری گیاهان دارویی شکل گرفته است. دانشجو وارد شتاب‌دهنده شده و مهارت‌های لازم را در حوزه گیاهان دارویی کسب می‌کند و بعد از کسب مهارت‌های لازم وارد مرکز رشد شده و محصول خود را تولید می‌کند. سرای نوآوری این چرخه را مدیریت کرده و کمک می‌کند تا امکان اینکه محصول به مرحله تجاری‌سازی رسیده و به صادرات برسد، بیشتر شود. همچنین امکان اینکه این شرکت بتواند با سرمایه‌گذاران خوب صحبت کند توسط این سرا انجام می‌شود.

  طرح پویش اشتغال دانشجویان غیرایرانی در سراهای نوآوری دنبال می‌شود

اهداف اصلی دانشگاه آزاد اسلامی در شرایط فعلی از ایجاد و حمایت سراهای نوآوری چیست؟

دو بحث اصلی را در سراهای نوآوری دنبال خواهیم کرد؛ بحث طرح پویش اشتغال یکی از این موارد بوده و دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان در این طرح پیشتاز است. طرح پویش اشتغال بحث بورس دانشجویان در صنعت را پیگیری کرده و ما انتظار داریم تعداد جالب‌توجهی از دانشجویان‌مان از طریق سرا به صنعت معرفی شوند و در کنار تحصیل خود مهارتی را نیز در صنعت کسب کنند که در آینده بتوانند در صنعت جذب شده یا درنهایت اشتغال‌زایی کنند.

مورد دیگری که در سراهای نوآوری دنبال می‌شود بحث فعال کردن دانشجویان غیرایرانی در سراهای نوآوری است. به‌‌دنبال آن هستیم تا دانشجویان غیرایرانی را به حوزه فناوری علاقه‌مند کنیم و آنها را به سراهای نوآوری بیاوریم. درحال تدوین آیین‌نامه‌ای در این خصوص هستیم تا نحوه همکاری دانشجویان غیرایرانی با سراهای نوآوری مشخص شود. این آیین‌نامه تا پایان سال به واحدهای دانشگاهی ابلاغ خواهد شد.

چقدر می‌توانید این اطمینان را به دانشجویان بدهید که در طرح پویش اشتغال آنها در آینده تضمین ‌شود؟

دانشجویان حتی اگر در صنعت نیز استخدام نشوند، از حضور در صنعت استقبال می‌کنند. صنعت می‌گوید در فلان حوزه با مشکل و معضل مواجه است؛ وقتی بخواهد یک نیرو را برای حل آن مساله جذب کند در ابتدا باید او را بیمه کرده و درنهایت نمی‌تواند مشکلی را از صنعت حل کند. بعد از اخراج چنین نیرویی اداره بیمه از صاحبان آن صنعت شکایت کرده و به مشکلات او افزوده می‌شود. در چنین شرایطی صنعت به دانشگاه می‌گوید اگر دانشجویان خود را به صنعت برای حل مشکلات معرفی کند در وهله اول از لحاظ مالی دانشجو را بورس می‌کند. همچنین تمام آموزش‌های موردنیاز را در اختیار دانشجو قرار می‌دهد؛ صنعت می‌گوید باید بین کسانی که به او معرفی می‌شود حق انتخاب داشته باشد و درنهایت از بین آنهایی که مورد تایید باشند افرادی برای کار در صنعت انتخاب می‌شوند. هر صنعتی تنها یک رشته را نمی‌خواهد؛ به‌طور مثال ذوب‌آهن اصفهان نیازمند رشته شیمی، کامپیوتر و... است و چون خود این نیروها را تربیت می‌کند احتمال اینکه این دسته از دانشجویان توسط آنها جذب شوند، بیشتر است.

طرح پویش اشتغال چه هدفی را دنبال می‌کند؟

طرح پویش اشتغال بحث بورس دانشجویان در صنعت را پیگیری می‌کند. در این طرح انتظار می‌رود که تعداد جالب‌توجهی از دانشجویان از طریق سراهای نوآوری به صنعت جهت کارآموزی و کسب تجربه معرفی شوند. این دانشجویان در کنار تحصیل خود مهارت‌هایی را کسب می‌کنند که می‌تواند زمینه‌ساز جذب این دانشجویان در صنعت شود. از آنجا که در طرح پویش اشتغال صنایع هر منطقه نیروهای انسانی خود را تربیت می‌کنند، بنابراین این طرح نیز مورد استقبال صنایع است. روسای سراهای نوآوری با تعاملاتی که با اتاق بازرگانی استان‌ها دارند باید زمینه اجرا و تحقق طرح پویش اشتغال را فراهم کنند.

  آیین‌نامه نحوه همکاری دانشجویان غیرایرانی با سراهای نوآوری تا پایان سال ابلاغ می‌شود

گفتید یکی از بحث‌هایی که در سراهای نوآوری پیگیری خواهید کرد بخش دانشجویان غیرایرانی است؛ دقیقا قرار است چه اتفاقی بیفتد؟

مورد دیگری که در سراهای نوآوری دنبال می‌شود بحث فعال‌کردن بخش دانشجویان غیرایرانی در سراهای نوآوری است. به‌دنبال آن هستیم تا دانشجویان غیرایرانی را به حوزه فناوری علاقه‌مند کنیم. درحال تدوین آیین‌نامه‌ای در این خصوص هستیم تا نحوه همکاری دانشجویان غیرایرانی با سراهای نوآوری مشخص شود. این آیین‌نامه تا پایان سال به واحدهای دانشگاهی ابلاغ خواهد شد. درحال حاضر نزدیک به 40هزار دانشجوی غیرایرانی در دانشگاه آزاد اسلامی مشغول تحصیل هستند. هدف از سرای نوآوری بخش دانشجویان غیرایرانی، آموزش خلاقیت و فناوری به این دسته از دانشجویان است. سراهای نوآوری تخصصی هستند، یعنی به‌صورت ماموریت‌گرا در یک حوزه خاص فعالیت می‌کنند. اگر یک دانشجو علاقه‌مند باشد در یک حوزه خاص کار کند می‌توانیم او را به سرای موردنظر معرفی کنیم تا بتواند در آن سرا آموزش‌های لازم را ببیند. در این خصوص با مرکز امور حقوقی و معاونت بین‌الملل و امور دانشجویان درحال رایزنی هستیم تا راهکارها مشخص شده و آیین‌نامه‌ای نیز در این خصوص تهیه شود.

دانشگاه آزاد اسلامی تصمیم دارد رویدادی را با عنوان رویداد ملی گام دوم دانشگاه برگزار کند؛ درخصوص این رویداد توضیح دهید.

معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری در نظر دارد تجهیزات، محصولات، دستاوردها و فعالیت‌های حوزه فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی را در سطح ملی و در قالب رویداد ملی گام دوم دانشگاه آزاد اسلامی و با شعار هزار گروه پژوهشی و زیرساخت، هزار ایده و استارتاپ و هزار شرکت فناور خلاق در معرض دید اهالی زیست‌بوم فناوری کشور و مسئولان و نهادهای دولتی، غیردولتی و بخش خصوصی قرار دهد. بخش هزار ایده و استارتاپ و هزار شرکت فناور و خلاق دراختیار اداره کل سراهای نوآوری قرار گرفته است. از اهداف این رویداد می‌توان به ترویج ماموریت جدید دانشگاه در زمینه دانشگاه حل‌مساله و کارآفرین، تحقق اهداف کلان بسته توسعه فناوری و نوآوری سند تحول و تعالی دانشگاه، آشنایی با زیست‌بوم فناوری و نوآوری کشور با اقدامات فناورانه دانشگاه، نمایش پتانسیل‌‌ها، ظرفیت‌‌ها و زیرساخت‌های فناوری و نوآوری دانشگاه، ‌ایفای نقش رویداد ملی گام دوم دانشگاه در پیاده‌‌سازی اهداف سند تحول و تعالی دانشگاه و بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، ایجاد فرصت‌‌های سرمایه‌گذاری برای استارتاپ‌‌ها و شرکت‌های مستقر در دانشگاه و تشویق و تقدیر از پژوهشگران و فناوران برجسته دانشگاه و ایجاد روحیه امید و خودباوری در آنها شبکه‌سازی میان متخصصان، نوآوران و کارآفرینان داخل و خارج از دانشگاه اشاره کرد. ترویج ماموریت جدید دانشگاه در زمینه دانشگاه حل‌مساله و کارآفرین، تحقق اهداف کلان بسته توسعه فناوری و نوآوری سند تحول و تعالی دانشگاه، آشنایی با زیست‌بوم فناوری و نوآوری کشور با اقدامات فناورانه دانشگاه ازجمله اهداف دیگر برگزاری این رویداد است.

رئیس رویداد چه کسی است و دبیرخانه مرکزی متشکل از چه کمیته‌هایی است؟

طی حکمی از سوی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه به‌عنوان رئیس رویداد ملی گام دوم دانشگاه منصوب شد. دبیرخانه مرکزی رویداد ملی گام دوم دانشگاه آزاد اسلامی شامل دبیر رویداد، کمیته گروه‌‌های پژوهشی و زیرساخت، کمیته استارتاپ‌‌ها و شرکت‌ها، کمیته اجرایی و کمیته تولید محتواست. همچنین ستاد استانی رویداد ملی گام دوم دانشگاه شامل رئیس واحد دانشگاهی استان به‌عنوان رئیس ستاد، معاون پژوهشی واحد دانشگاهی استان به‌عنوان دبیر ستاد، رئیس سرای نوآوری واحد دانشگاهی استان، مدیر مرکز رشد واحد دانشگاهی استان، رئیس مرکز خدمات آزمایشگاهی و تحقیقاتی واحد دانشگاهی استان، رئیس مرکز تحقیقات واحد‌های دانشگاهی استان و یک نفر از صاحب‌‌نظران درحوزه صنایع خلاق به‌عنوان اعضای ستاد هستند.

دسته‌بندی حوزه‌های تخصصی محصولات در رویداد ملی گام دوم دانشگاه چگونه است؟

حوزه‌های تخصصی این رویداد شامل کشاورزی و صنایع غذایی و تبدیلی، دارو، تجهیزات پزشکی و فراسودمندها، ‌محصولات شیمیایی، ماشین‌‌آلات و تجهیزات فناورانه، فناوری اطلاعات و اقتصاد دیجیتال، صنایع خلاق، فرهنگی هنری و گردشگری، فناوری آب و محیط‌زیست، نساجی، چرم و فناوری‌‌های مرتبط است.

  برنامه واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی برای تقویت استارتاپ‌ها

در بخش هزار ایده و استارتاپ چه چیزی دنبال می‌شود؟

منظور از صاحبان ایده‌‌ها و استارتاپ‌‌ها، دانشجویان و اعضای هیات‌علمی دانشگاه هستند که دارای یک ایده فناورانه به‌منظور ایجاد یک کسب‌وکار هستند. درخصوص مراکز رشد دانشگاه، صاحبان ایده‌‌ها و استارتاپ‌ها، همان هسته‌‌های فناور مستقر هستند. مراکز رشد باید با برگزاری رویدادهای فناورانه‌‌ای مانند استارتاپ ویکند، چالش ویکند و ایده‌شو افراد صاحب ایده را برای شرکت در رویداد ملی گام دوم دانشگاه معرفی کنند. به‌طور مثال فردی وارد مرکز رشد شده و اعلام می‌کند دارای یک ایده بوده و می‌تواند با این ایده محصول تولید کند و آن را به فروش برساند. این شخص ممکن است یک فرد یا یک تیم باشد؛ همچنین اعضای هیات‌علمی می‌توانند عضو این تیم باشند. شرکت‌هایی که تازه متولد شده و 6 ماه از عمر آنها نمی‌گذرد نیز جزء هزار ایده و استارتاپ قرار می‌گیرند. درحال حاضر هسته‌های فناور در واحدهای دانشگاهی همان استارتاپ‌های ما هستند، زیرا هنوز شرکت نشده و ماهیت حقوقی ندارند. به واحدهای دانشگاهی اعلام کرده‌ایم در مراکز استان‌ها یک‌سری برنامه به نام استارتاپ‌ویکند، چالش‌ویکند و ایده‌شو برگزار کنند. در هر مرکز استانی حتما باید یک استارتاپ ویکند یا یک چالش‌ویکند برگزار شود. درواقع باید یکی از این دو به همراه ایده‌شو برگزار شود؛ البته امکان برگزاری هر سه نیز وجود دارد.

  استارتاپ ‌ویکند رویدادی حول‌وحوش یک موضوع تخصصی است

تفاوت استارتاپ‌ ویکند با چالش ‌ویکند چیست؟

در دستورالعملی که به واحدهای دانشگاهی ابلاغ شده تفاوت این دو تعریف شده است. استارتاپ ‌ویکند برنامه رویدادی است که حول‌وحوش یک موضوع تخصصی جلو می‌رود. به‌طور مثال در استارتاپ‌ ویکند حوزه گیاهان دارویی، ایده‌ها در حوزه گیاهان دارویی است یا ایده‌ها در استارتاپ‌های چرم و کفش در حوزه چرم و کفش خواهد بود. هدف از برگزاری این رویداد شناسایی ایده‌‌های فناورانه است. استارتاپ ویکندها به‌صورت مساله‌‌‌محوری موضوعات مختلف یک حوزه را مورد بررسی قرار می‌دهند. انتظار می‌‌رود واحدهای دانشگاهی در استان‌‌ها، استارتاپ‌ ویکند در حوزه‌های تخصصی مراکز رشد و سراهای نوآوری برگزار کنند. درخصوص چالش‌ ویکند باید گفت به‌طور مثال در صنایع منطقه وارد شده و از صنعت رنگ یک عنوان و یک نیاز فناورانه را آورده و از مبل و منبت یا فولاد یک عنوان و نیاز فناورانه را خواهد آورد. درنهایت او پنج یا 10 نیاز فناورانه را جمع‌آوری کرده و به‌عنوان نیازهای فناورانه صنایع ارائه می‌دهد. او اعلام می‌کند به‌طور مثال پنج عنوان و نیاز فناورانه دارد و هرکس برای این عنوان‌ها راه‌حل دارد می‌تواند ارائه دهد. چالش ویکند یک استارتاپ ویکندی است که در چند موضوع تخصصی است. به‌عبارت بهتر استارتاپ ویکند در یک موضوع و چالش ویکند در چند موضوع است که این موضوعات همان نیازهای صنعت است. این رویداد ترکیبی از رویدادهای استارتاپ ویکند و چالش فناوری است. در رویداد چالش فناوری نیازهای فناورانه صنعت به اعضای هیات‌علمی و دانشجویان فراخوان داده می‌شود، سپس برای هر نیاز یک پروپوزال تهیه شده و به صاحبان صنایع ارائه می‌شود. خروجی رویداد چالش فناوری منجر به قراردادهایی بین دانشگاه و صنعت می‌شود. در رویداد چالش ویکند نیازهای فناورانه صنایع منطقه در یک رویداد استارتاپ ‌ویکندی ارائه می‌‌شود. خروجی چالش‌ ویکند، ایده‌‌های فناورانه‌‌ای است که پاسخگوی چالش‌های صنایع و اقلیم منطقه خواهد بود.

  رویداد ایده‌شو بستری برای‌ایده‌پردازی و بیان ایده برای حل مسائل است

در ایده‌شو قرار است چه اتفاقی بیفتد؟

ایده‌شو متفاوت از چالش ویکند و استارتاپ‌ ویکند خواهد بود. یک برنامه‌ای با عنوان ایده‌شو برگزار شده و هر دانشجو و اعضای هیات‌علمی هر ایده‌ای در هر موضوعی تخصصی دارد را ارائه می‌دهد. به‌عبارت دیگر هر فردی ایده خود را در حوزه پزشکی، گیاهان دارویی، کشاورزی و... معرفی می‌کند. درنهایت این ایده‌ها بررسی شده و براساس معیارهای دستورالعمل به ما معرفی و انتخاب می‌شوند. مرحله اول داوری و مرحله دوم در دبیرخانه مرکزی رویداد خواهد بود. بنده رئیس کمیته استارتاپ‌ها و شرکت‌ها بوده و این هزار ایده و استارتاپ و هزار شرکت فناورانه خلاق را انتخاب می‌کنم. رویداد ایده‌شو بستری جهت‌ ایده‌پردازی و بیان ایده برای حل مسائل و حوزه‌های مختلف است. درواقع هدف رویداد ایده‌شو پرورش قدرت خلاقیت و‌ اید‌ه‌پردازی، توسعه کسب‌وکار مبتنی‌بر فناوری، حمایت از ایده‌های فناورانه و نوآورانه و تبدیل این ایده‌ها به محصولات موردنیاز بازار با توان رقابت با محصولات خارجی است. انتظار می‌رود 100 رویداد ایده‌شو در مراکز رشد سطح سه و مراکز رشد اقماری برگزار شود.

  برگزاری دوره‌های آموزشی برای توانمندسازی استارتاپ‌‌ها

آیا دوره‌های توانمندسازی برای صاحبان ایده و استارتاپ‌ها برگزار می‌شود؟

پس از انتخاب ایده‌های برتر، برای توانمندسازی این استارتاپ‌ها یک دوره فشرده شتاب‌‌دهی یک‌ماهه آغاز می‌‌شود. جهت توانمندسازی استارتاپ‌ها، دوره‌‌های آموزشی و ترویجی مختلفی برگزار خواهد شد. این دوره‌ها شامل دوره آشنایی نحوه نوشتن برنامه کسب‌وکار، دوره آموزشی آشنایی با بازاریابی فروش و کار تیمی، دوره آموزشی نحوه ارائه ایده به سرمایه‌گذاران و نحوه ارائه ایده/محصول/خدمات در رویداد (آماده‌سازی بنر، پوستر، کاتالوگ و محتوای الکترونیکی) است. واحدهای دانشگاهی اگر مرکز رشد دارند می‌توانند یک استارتاپ ویکند یا ایده‌شو برگزار کنند اما واحدهایی که هیچ زیرساخت فناوری ندارند حداقل باید یک ایده‌شو برگزار کنند.

واحدهای فناور هم در این رویداد حضور دارند. در این خصوص هم توضیح دهید.

واحدهای فناور در مراکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی همان شرکت‌هایی هستند که ماهیت حقوقی دارند. ما برای هزار شرکت فناور و خلاق، هشت مدل شرکت معرفی کردیم. شرکت‌های فناور دانشگاه به این صورت دسته‌بندی می‌شوند: دسته اول واحدهای فناوری که در مراکز رشد دانشگاه مستقر است و دسته دوم شرکت‌هایی که در سرای نوآوری واحد دانشگاهی مستقر هستند. دسته سوم نیز شرکت‌هایی هستند از اعضای هیات‌علمی که در مراکز رشد و سرای نوآوری واحد دانشگاهی مستقر نیستند ولی مشمول بخشنامه حمایت از فعالیت فناورانه اعضای هیات‌علمی هستند. دسته چهارم هم شرکت‌هایی از دانشجویان و دانش‌آموختگان دانشگاه که در مراکز رشد و سرای نوآوری واحد دانشگاهی مستقر نیستند ولی مشمول بخشنامه حمایت از فعالیت‌های فناورانه و نوآورانه دانشجویان و دانش‌آموختگان هستند. دسته پنجم شرکت‌هایی خواهند بود که دارای مشارکت اقتصادی و سرمایه‌گذاری با واحد دانشگاهی هستند. دسته ششم شرکت‌هایی که دارای تفاهمنامه همکاری با واحد دانشگاهی هستند و دسته هفتم شرکت‌هایی از اعضای هیات‌علمی و دانشجویان که در شتاب‌دهنده‌های بیرونی مستقر هستند. دسته هشتم فرد یا مجموعه‌ای که در زمینه‌های صنایع خلاق، فرهنگی، هنری و گردشگری مشغول فعالیت بوده و توانسته است محصولی را به بازار عرضه کند. لازم به ذکر است هسته‌های فناور مرکز رشد جزء این بند محسوب نمی‌شوند. واحدهای دانشگاهی باید رویدادی تحت‌عنوان صنایع خلاق فرهنگی، هنری و گردشگری برگزار و تمام علاقه‌مندان محصولات خلاق خود را به ما معرفی کنند. همان‌طور که اشاره شد شرکت خلاق یعنی کارآفرینانی که محصول تولید کرده‌اند و الان محصولات خود را می‌فروشند که اینها نیز جزء آن هزار شرکت فناور و خلاق قرار می‌گیرند.

شاخص‌های ارزیابی ایده‌ها و استارتاپ‌ها و شرکت‌های فناور و خلاق چه چیزهایی هستند؟

واحدهای دانشگاهی در بخش ایده‌ها و استارتاپ‌ها ضمن برگزاری برنامه‌‌های فناورانه موردنظر باید شاخص‌های ذیل را جهت ارزیابی و انتخاب ایده‌‌ها و استارتاپ‌‌ها مدنظر قرار دهند. این شاخص‌ها شامل ابتکاری، امکان‌پذیر و فناورانه بودن ایده، ‌‌داشتن تیم کاری مناسب، تشریح دقیق مراحل کار و وجود برنامه کاری دقیق توسط تیم‌ها، توجیه فنی و اقتصادی ایده، بازار هدف مناسب، بررسی رقبا و تعیین مزیت رقابتی و میزان انطباق ایده با چالش‌های شناسایی‌شده در برنامه‌های فناورانه هستند. در این بخش اطلاعات شامل عنوان هسته فناور، تاریخ شروع و پایان استقرار هسته فناور، نام و شماره تماس مسئول هسته فناور، معرفی اعضای تیم کاری هسته فناور، مدل همکاری هسته فناور با واحد دانشگاهی (اجاره، رویالتی، درصد از فروش و...)، معرفی محصولات تولیدشده یا خدمات قابل‌ارائه، مجوزهای کسب شده، میزان فروش محصولات/ خدمات هسته فناور، توضیح مختصری از ایده هسته فناور هستند که باید به دبیرخانه رویداد ارسال شود. واحدهای دانشگاهی در بخش صنایع خلاق ضمن برگزاری برنامه‌های فناورانه در حوزه صنایع خلاق، باید شاخص‌هایی را جهت ارزیابی و انتخاب فرد یا مجموعه افراد منتخب، مدنظر قرار دهند.

این شاخص‌ها شامل مجوزهای صنفی در حوزه محصول توجیه فنی و اقتصادی مناسب، بازار هدف مناسب، انطباق محصول با حوزه صنایع خلاق، میزان فروش سالیانه محصول و امکان‌سنجی تبدیل مجموعه به شرکت فناور هستند. در بخش شرکت‌های فناور نیز اطلاعات شامل نام شرکت، شناسه ملی شرکت، نام و شماره تماس مدیرعامل شرکت، تاریخ شروع و پایان قرارداد استقرار شرکت، معرفی اعضای تیم کاری شرکت فناور، معرفی محصولات تولید شده یا خدمات قابل‌ارائه، مدل همکاری شرکت با واحد دانشگاهی (اجاره، رویالتی، درصد از فروش و...)، مجوزهای کسب شده، میزان فروش محصولات/خدمات شرکت، تاییدیه سطح دانش‌بنیانی (نوع 1، 2، خلاق یا غیردانش‌بنیان) و درنهایت توضیح مختصری از فعالیت شرکت است که باید به دبیرخانه مرکزی رویداد ارسال شود.