اینکه چه ویژگیهایی باعث میشود شهید سلیمانی به الگویی ملی و امتی تبدیل شود، سوالی است که شاید شیوه رفتاری او بخشی از پاسخ آن باشد. برای اینکه ویژگیهای رفتاری شهید سلیمانی را موردبررسی قرار دهیم، بهسراغ یکی از نزدیکان شهید رفتهایم که سالها در کسوت نظامی با شهید همکاری کرده و روابط نزدیکی نیز با او داشته است. سردار محمد کرمی، فرمانده سپاه کرمان که جانشینی شهید سلیمانی در لشکر 42 ثارالله کرمان را در سابقه خود داشته است، مردمی بودن، نگاه فراجناحی، شجاعت و توجه به جایگاه پدر و مادر را از برجستهترین ویژگیهایی رفتاری شهیدسلیمانی برشمرده که شخصیت او را به مکتب تبدیل کرده است. مشروح گفتوگوی «فرهیختگان» با سردار محمد کرمی را در ادامه میخوانید.
مهمترین ویژگیهای شخصیتی حاجقاسم که منش ایشان را به مکتب تبدیل کرده، چیست؟
بسیاری از فرماندهان شاخص ما همچون شهیدان خرازی، همت و زینالدین در دوران جنگ به شهادت رسیدند. بعضی از فرماندهان نیز همچون شهیدکاظمی بعد از جنگ به شهادت رسیدند. از عنایاتی که خدای متعال به مردم ما داشت این بود که حاجقاسم علیرغم مجروحیتهای پیاپی در جنگ تحمیلی به شهادت نرسیدند و عمر طولانی و بابرکتی داشتند. بعد از پایان جنگ تامین امنیت شرق کشور به ایشان سپرده شد. ناامنیهای سیستانوبلوچستان، جنوب کرمان، جنوب خراسان و مقداری نیز استان هرمزگان بعد از پایان جنگ رخ داد. در این زمان لشکرها به استانهای مبدا اعزام خود بازگشته بودند. لشکر ثارالله نیز در کرمان مستقر شد. در ناامنیهای منطقه جنوب شرق کشور کار به جایی رسیده بود که برای تامین امنیت جاده کرمان به بم و بم به زاهدان ژاندارمری مجبور شده بود تعدادی برجک احداث کند تا جاده اصلی را بتواند از خطر اشراری که راهبندی و ناامنی ایجاد میکردند کنترل کند. در چنین وضعیتی به ایشان ماموریت داده شد که در موضع فرماندهی قرارگاه قدس سپاه و لشکر۴۱ ثارالله امنیت منطقه را تامین کند. این ماموریت از حدود سال ۷۵-۷۴ آغاز شد و سردار سلیمانی با استفاده از ترکیب ابتکارات و تجربیات خود در دوران دفاع مقدس توانست امنیت را تامین کند. بعد از ماجرا نیز ایشان بهمدت ۲۲ سال فرماندهی نیروی قدس سپاه را برعهده داشت. ترکیب این موارد بهعلاوه ویژگیهای شخصی که سردار سلیمانی داشتند یعنی صداقت و اخلاص ایشان چنین نتایجی را در پی میآورد. شهید سلیمانی جمع اضداد بود. بنده تقریبا یک دوره 10ساله جانشین شهیدسلیمانی در لشکر ثارالله بودم و با ایشان همکاری داشتم و وقتی بررسی میکنم متوجه میشوم شهیدسلیمانی علاوهبر صداقت و اخلاص ویژگیهای برجسته خاص خود را نیز داشتند. ایشان بهلحاظ ارتباطات مردمی انسان برجستهای بودند. شهیدسلیمانی در خانوادهای کشاورز و روستایی زندگی کرده بودند و ارتباط با مردم و میهماندوست بودن ذات ایشان بود. در خانه شهیدسلیمانی همواره به روی مردم باز بوده است. علاوهبر مردمداری، شجاعت عنصر دیگری بود که جاذبهای خاص را در ایشان بهوجود آورده بود. محبوبیت ایشان صرفا منحصربه دوره فعلی نیست. ایشان زمانی که در لشکر ثارالله فرمانده بود و سنوسالی نیز نداشت، بسیار فرد محبوبی بود، به این دلیل که بدون غرور و تکبر رفتار میکرد. ایشان در هیچ حالتی طوری رفتار نکردند که بخواهند خود را ممتازتر از بقیه نشان دهند. تلاش ایشان این بود که مشکلات مردم را حل کند و این پیگیر بودن برای رفع مشکل مردم را ما در روابط اجتماعی ایشان در کرمان شاهد بودیم. این ویژگیهای منحصربهفرد درکنار عبادت و توجهی که شهیدسلیمانی به اهلبیت داشتند، ایشان را به شخصیتی ممتاز تبدیل کرده بود. چنین ویژگیهای شخصیتی در شهیدسلیمانی ایشان را به جایگاهی رساند که به تعبیر مقاممعظمرهبری تبدیل به یک مکتب شد.
دلیل اینکه شخصیت شهیدسلیمانی طیفهای مختلف مردم با سلایق و علایق گوناگون را به خود جذب کرده است چیست؟
نگاه فراجناحی فارغ از دستهبندیهای معمول و البته با حفظ اصولی که شهیدسلیمانی داشتند در این امر خیلی موثر بوده است. شهیدسلیمانی معیارهایی والاتر از این مباحث برای تعامل با مردم داشت. به همین دلیل است که حتی در عرصه سیاسی هردو جناح غالب از هواداران ایشان هستند. گاهی توفیق میشد در مجالس افطاری که ازجانب مقاممعظمرهبری برگزار میشد شرکت میکردم و در این مجالس شاهد بودم که طیفهای مختلف تلاش میکردند با شهیدسلیمانی احوالپرسی داشته باشند. دلیل این امر نیز این بود که شهیدسلیمانی براساس تفکرات افراد به آنها نگاه نمیکرد، بلکه معتقد بود افرادی که به کشور خدمتی میکنند باید براساس جایگاه خدمتگزاریشان به آنها نگاه شود. شهیدسلیمانی معتقد بود کشور ما بهقدری با مشکلات درگیر است که دیگر نباید نگاههای جناحی در آن حاکم باشد. البته نگاه فراگیر ایشان به افراد مبتنیبر حفظ اصول بود. ولایت فقیه برای ایشان یک اصل بود. شهیدسلیمانی با شناختی که از علمای دینی در کشورهای مختلف داشته است، قسم میخورد و خدا را شاهد میگیرد که مقاممعظمرهبری از همه آنها سرآمد است. شهیدسلیمانی میزان را علاقه قلبی و دلی به ولیفقیه دانسته و میگوید در روز قیامت از این سوال خواهد شد و خود او نیز این تعلق خاطر به ولیفقیه را در عمل نشان داده است.
اگر بخواهید یکی از بهترین خاطراتی که در برخوردتان با شهید سلیمانی داشتهاید را نقل کنید، آن خاطره کدام است؟
حاجقاسم بعد از فوت مادر من در سال ۹۶ به منزل ما در کرمان آمده بودند و خاطره معروفی که از بوسه شهیدسلیمانی بر پای مادرشان در رسانهها بازنشر یافته را در منزل ما نقل کردند. آنچه شهید در این خاطره بیان کردند دارای یک نکته ارزشمند است برای همه افرادی که پدر و مادری در قید حیات دارند. رفتار محبتآمیزی که شهیدسلیمانی با پدر و مادر خود داشت، الگویی برای صله رحم و توجه به والدین است.