رهبر معظم انقلاب اسلامی روز گذشته در دیدار خانواده سردار شهید حاج‌قاسم سلیمانی و تنی چند از همرزمان او، «صدق» و «اخلاص» را خلاصه و نماد و نمایه مکتب سلیمانی خواندند و با اشاره به الگو شدن حاج‌قاسم در میان جوانان منطقه افزودند: «سلیمانی عزیز، ملی‌ترین و امتی‌ترین شخصیت ایران و دنیای اسلام بود و هست.» ایشان در این دیدار با انتقاد از کسانی که خواسته یا ناخواسته خط دشمن در ترویج دوگانه دروغین «ملت و امت» را دنبال می‌کنند، گفتند: «حاج‌قاسم ثابت کرد که می‌توان ملی‌ترین و در عین‌حال امتی‌ترین بود.»

تشییع‌ پیکر میلیونی شهیدسلیمانی در شهرهای ایران و عراق مصداق خوبی است برای اثبات این مدعا که ایشان شخصیتی ملی و امتی بودند. قرارگرفتن شهیدسلیمانی در چنین جایگاهی در نگاه امت و ملت درحالی تحقق یافته است که سپهبد سلیمانی خود نیز نقش ویژه‌ای را برای ملت ‌ایران و امت اسلام قائل بوده و بار‌ها به اهمیت این نقش گوشزد کرده است.  شهیدسلیمانی در مهم‌ترین صحبت‌های تاریخ زندگی خود که آن‌را در وصیتنامه خود نگاشته است، توافق حول اصول را از شروط باهم بودن و تفکیک مرزها برمی‌شمارد و (اعتقاد حقیقی به جمهوری اسلامی) را یکی از این اصول می‌خواند. چنین نگاهی به جایگاه ملت و امت مکررا در صحبت‌های شهید موردتاکید قرار گرفته است. در ادامه به مرور برخی از این صحبت‌های شهیدسلیمانی خواهیم پرداخت.

1   بی‌‌اهمیت بودن خط و ربط‌های سیاسی در جبهه‌ها

سردار قاسم سلیمانی در یادواره عملیات رمضان که مردادماه سال 97 در حسینیه امام‌خمینی(ره) برگزار شد، به نقش دسته‌بندی‌های سیاسی در ایجاد فساد اشاره کرده و توجه به اصول را لازمه وحدت می‌خواند. شهید سلیمانی اساس گودال فساد را نگاه جناحی و حزبی در انتخاب مدیران دانسته و می‌گوید: «ممکن است ما در مدیریت معجزه نکنیم، اما می‌توانیم رضایتمندی، عدالت‌محوری و اخوت و برادری و همراهی و همپایی و همزیستی و مثل‌هم بودن را در جامعه خودمان ایجاد کنیم. شما سراغ ندارید در دفاع مقدس برای مسئولیت‌های خونین، کسی سوال بکند در چه خطی هستی؟ چپی هستی یا راستی؟ اصلاح‌طلب هستی یا اصولگرا؟ کسی به این توجه نمی‌کرد. به لیاقت‌ها نگاه می‌کردند، به قابلیت‌ها نگاه می‌کردند، به تطبیق فرد با مسئولیت نگاه می‌کردند، به امتحان‌داده‌ها نگاه می‌کردند. این مال من است، این دوست من است، این از من تعریف کرده است، این با من بوده است، این مال حزب من بوده است، این فسادآور است.»

2 دفاع مقدس؛ ملت‌سازی انقلابی با هویت دینی

سردار قاسم سلیمانی در مراسم هفته دفاع‌مقدس که مهرماه 96 در محفل هیأت رزمندگان اصفهان برگزار می‌شد، به نقش دفاع مقدس در ساختن ملتی انقلابی اشاره کرد و گفت: «دفاع مقدس ما در ملت‌سازی انقلابی با هویت دینی نقش داشت و نقش آن نقش محوری بود، ملت ما را به یک ملت انقلابی،‌ ملت پایدار، به یک ملت موفق، به یک ملت انقلابی، به یک ملتی که ایستادگی می‌کند، تا به امروز، این اثرات یک کار ارزشمند است، اثرات یک کار موفق است، اثرات یک اخلاص بزرگ است. لذا دفاع مقدس غیر از آن چیزی که ما در صحنه‌های ظاهری جنگ دیدیم، آن اخلاق کریمانه، آن حالت خاکی بودن، آن اخلاص و فداکاری، تاثیرات بزرگی داشت.» شهیدسلیمانی که خود هم‌اکنون به الگویی بی‌بدیل در بین امت اسلام تبدیل شده است، در ادامه سخنرانی خود در این محفل ویژگی‌های مدیرانی که به الگو تبدیل می‌شوند را برمی‌شمارد. شهیدسلیمانی در این‌باره می‌گوید: «سه مساله در تحول جامعه اثرگذار است، چه جامعه دفاع مقدس باشد، چه جامعه بزرگ امروز ما، هرکدام از این سه اثر بِلنگند، جامعه راه کجی خواهد رفت، یکی اثر رهبری است، دوم هدف‌گذاری است، این هدف چقدر قدسیّت دارد؟ چقدر مقدس است؟ چقدر صحیح است؟ چقدر اخلاص در این هدف وجود دارد؟ سوم مدیران هادیِ این امرند، آن کسانی که این سیاست‌ها را می‌خواهند اجرایی و عملیاتی کنند، عمل بکنند. دلیل آن پاکی دوران دفاع مقدس یکی از دلایل اساسی‌اش مدیریت پاک شهیدان ما بود. اینها چند ویژگی مهم داشتند، این مدیریت که منظورم مدیریت شهید و شهیدمان است، البته انسان‌های آن‌روز هم خیلی ارزشمند بودند که درطول این دوره‌‌ها خودشان را آلوده نکرده باشند، آنها هم که آن‌روز بودند الان زنده هم هستند، آن‌روز همین خصوصیت را داشتند، اما اینکه آیا من همان قاسم سلیمانی آن‌روز مانده‌ام؟ یک سوالی است که باید از خودم بپرسم، اما آن روز یک‌چیز دیگری بود.

یکی از ویژگی‌های مدیریت در دوران دفاع‌مقدس که فقط منحصربه دفاع مقدس نیست و در هر دوره‌ای می‌تواند اثرگذار باشد، این بود که فرماندهان جلودار بودند، خطرپذیرتر بودند، در نوک بودند، دوم شجاع‌ترین بودند، با معنویت‌ترین بودند.

... برادر مهدی(باکری)، حمید خودش یک شخصیتی بود، یک مبارز بود، یک اندرزگو بود در قبل از انقلاب، جنازه‌اش آن طرف پل شِیتات جا مانده بود، بچه‌های تخلیه شهدا به مهدی اصرار می‌کردند، آن‌وقت مهدی به روی خودش نمی‌آورد، من نمی‌دانستم،‌ حس نمی‌کردم برادرش شهید شده، برادر شهید شدن، ساده نیست، کمر را تا می‌‌کند! حس نمی‌کردم هیچ بروزی نداشت، آمدم پیش او گفتم ما می‌توانیم برویم حمید را بیاوریم، گفت اگر دیگر شهدا را می‌توانید بیاورید حمید را هم بیاورید...!

این مدیریت، خب این می‌شود که امروز مثل یک مرجع‌تقلید، تقلیدش می‌کنند، این فرمانده‌ها قابل‌افتخارند.»

3 شهید؛ پیروزمندترین انسان در دنیا و آخرت

سردار قاسم سلیمانی در مراسم چهلم شهید مرتضی حسین‌پور که شهریورماه سال 96 در لنگرود برگزار می‌شد، نقش انسان فداکار و شهید در دفع خطر از ملت را مورداشاره قرار داده و گفته بود: «رهبری ولو امام معصوم باشد، اگر جامعه‌ای از انسان‌های فداکار تخلیه شد، آن جامعه دچار مشکل خواهد شد... .

 اگر جامعه فردای ما فاقد چنین جوانان فداکار و غیرتمندی شد، این جامعه بالاترین ثروت‌ها را هم داشته باشد، با هر هجومی و هر تحرک و طمعی از بین خواهد رفت. این وظیفه ملی ما است، این وظیفه انسانی ما است، ما باید این روح، این فرهنگ را در جامعه خودمان ترویج کنیم. مگر می‌شود کسی شهید را دوست نداشته باشد؟

 پیروزمندترین انسان در دنیا و آخرت شهید است. اولین اقدام او دفع خطر از ملت است، پیشگیری و اصطلاحی که به نام بازدارندگی عرف است، با فداکاری حاصل می‌شود.

امروز بیش از هر زمان دیگری از تاریخ و عالم شیعه و سنی محبت بین شیعه و سنی ایجاد شده است، به‌رغم تصوری که وجود داشت، چون خون جوانان شیعه برای دفاع از نوامیس اهل‌سنت بر زمین ریخته شد.

اگر جوانان شیعه در موصل به شهادت نمی‌رسیدند، امکان نداشت سال‌‌های طولانی کسی بتواند این شهر را از دست این شر خارج کند. اگر خون جوانان شیعه از افغانستان و پاکستان و ایران به‌مدد مردم حلب نرفته بود، این شهر در زیر تیرهای آخته داعش ذبح می‌شد. اینها را من از زبان علمای سنی می‌گویم نه از زبان خودم! نه به‌عنوان تعریف یک شیعه از شیعه، نه! این امروز یک واقعیت تثبیت‌شده‌ای است.

امروز اعتماد به ایران و به ملت ایران، به قدرت و اقتدار ایران درطول تاریخ ایران بی‌نظیر است، چنین چیزی سابقه ندارد. امروز ملت‌ها و دولت‌ها به ایران بالاترین سطح اعتماد را دارند، چون ایران توانست ناجی ملت‌های مختلفی بشود، هیچ کشوری هم در دنیا نمی‌تواند به‌خصوص کشورهای استکباری و استثماری، در این پیروزی با ملت ایران رقابت کند، چون نوع عمل ملت ایران و رهبری ایران و فرزندان این ملت با آنها کاملا‌ متفاوت است.»

4 ملت امام‌حسین؛ کم‌نظیر در تاریخ

سردار قاسم سلیمانی در سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی که در 22 بهمن 1396 در کرمان برگزار شده بود با اشاره به جایگاه والای ملت ایران گفت: «همه ما متحیریم، از جنس ملتیم، مال همین مردم هستیم، اما حقیقتا از این ملت در وفا، در صفا، در ایمان و اعتقاد به اصول، متحیریم! انسان می‌ماند چگونه می‌توان حق این ملت را ادا کرد؟ همین جمله آن یار باوفای امام‌حسین(ع) برای هر انسان آزاده اندیشمندی، بامعرفتی کفایت می‌‌کند که بگوید اگر من جانم را هزار بار فدای این ملت کنم ارزش این را دارد.

این ملت، ملت کم‌نظیری است. این ملتی است که امیرالمومنین(ع) و فرزندان گرانقدرش امام‌حسن مجتبی و حضرت سیدالشهدا(ع) در غربت او به سر می‌بردند، این ملت اگر آن روز در خدمت آن امام و امامان معصوم بود، امروز عالم اسلامی چیز دیگری بود، خداوند تقدیر کرد در این دوره و در این برهه.»

شهید سلیمانی در ادامه صحبت‌های خود در جمع مردم کرمان به نقش ملت ایران در کمک به مردم عراق اشاره کرده و گفت بود: «این ملت در کمک به ملت عراق برای ریشه‌کنی حزب بعث، در ریشه‌کنی خطرناک‌ترین شجره خبیثه‌ای به نام داعش و تکفیر به تعبیر مقام معظم رهبری خدمت به بشریت و انسانیت کرد، کما اینکه دیدید اروپایی‌ها چگونه در مقابله با آن عاجز بودند. این ملت آمد این ملت‌ها را نجات داد،‌ ما این خرمن آتش را دیدیم و عبور ابراهیم‌وار این ملت را از درون آتش دیدیم. امروز راه موفقیت ما در دو چیز است؛ یکی پیروی از رهبرمان این حکیم وارسته والامقام که همه وجودش با وجود امام(ره) عجین شده است، ... .

نکته دوم من مربوط به این ملت است که رمز پیروزی ما است و آن حفظ انسجام ملی ما است. حفظ انسجام یعنی اینکه در بیرون دشمن را کشتن، در داخل دشمنی را از بین بردن. حفظ وحدت ما به حفظ اجتماع ما فقط نیست، حفظ اجتماع ضروری و لازم است، ارزشمند است، ناجی است اما این هماهنگی باید هماهنگی جان‌ها و دل‌ها بشود.

ما که امروز در سوریه دفاع می‌کنیم، نه‌فقط از سوریه دفاع می‌کنیم؛ از همه عالم اسلامی دفاع می‌کنیم، ما از جمهوری اسلامی هم دفاع می‌کنیم.»

5 رواداری حداکثری در چهارچوب اسلام

در سال ۱۳۹۶ حاج‌قاسم سلیمانی در سخنانی به بهانه روز مسجد در جمع ائمه جماعات رفتار برخی افراد مذهبی را با بیان این عبارات مورد انتقاد قرار داد: «من و آدم‌های خودم. من و رفقای خودم. من و مریدهای خودم. این بی‌حجاب است، این باحجاب است. این چپ است، آن راست است، این اصلاح‌طلب است، او اصولگراست، خب پس چه کسی را می‌خواهید حفظ کنید؟»

6 مذهب؛ پشتوانه ملت

سردار قاسم سلیمانی 24 بهمن 92 در نخستین سالگرد سردار شهید حسن شاطری، امام را فردی خواند که «مذهب» را «پشتوانه قومیت و ملت» قرار داد و گفت: «اگر این عنصر مذهب نبود و وجود نداشت، آیا این دفاع در یک جنگ نابرابر اتفاق می‌افتاد؟...

در همه صحنه‌های دیگر هم که اتفاق بیفتد، اگر این دو عنصر مکمل هم باشند یقینا ایران پیروز است و رمز جاودانگی و پیروزی ایران در این است.»

در همین رابطه مطلب زیر را بخوانید: