ما محکوم به یادگرفتن هستیم

معصومه حیدری: همه ما در زندگی روزمره با کلی موضوع مختلف مواجهیم و برای آنکه عقب نمانیم و بتوانیم پابه‌پای عصر خود پیش برویم محکوم به شرکت در آموزش‌های مختلف و کسب مهارت‌های گوناگون‌ هستیم. حالا سوالی که پیش می‌آید این است که مهارت‌های ما چقدر در زندگی روزمره‌مان اثر گذاشته و کاربردی بوده است؟ این آموزش‌ها چقدر کمک کرده که بتوانیم کالایی بهتر، غذایی بهتر و... تهیه کنیم. چقدر با فرهنگ اصیل خود آشنا شدیم؟ چقدر به کمک جسم و روح ما آمده؟ در عصر ارتباطات، روزگار پیشرفت تکنولوژی و افزایش پرشتاب رسانه‌های دیداری _ شنیداری نقش رسانه در ارائه این آموزش‌ها چیست؟ اصلا رسانه موثر کدام است؟ شاید بشود گفت در بحث آموزش تلویزیون جایگاه خود را از دست نداده و هنوز می‌تواند خوراکی را تحویل تماشاگران دهد که با دیدنش وقت‌شان هدر نرود، خصوصا در شبکه مهم و اثرگذاری مثل «مستند» که نامش خود گویای اهمیتش است. همه دغدغه برنامه تلویزیونی «چجوری» شبکه مستند مفیدبودن بوده و است؛ چه در فصل اول و چه در فصل دوم سعی کرده در پازل پخش شبکه مستند جای خودش را پیدا کند و حرف جدیدی در عرصه آموزش مهارت به بینندگان داشته باشد. «چجوری» با شعار یادگیری کلی مهارت کاربردی در نوروز ۱۴۰۰ روانه آنتن تلویزیون شد. با موضوعاتی که شاید در نگاه اول اسم‌های ساده‌ای داشته باشند اما خیلی از ما با اینکه هر روز با این موضوعات درگیر هستیم اما نسبت به انتخاب و انجام‌شان ناآگاه هستیم. در فصل اول گروه پژوهش و سردبیری برنامه تلویزیونی «چجوری» ۱۳ موضوع مهم را از بین ۴۰ یا ۵۰ موضوع منتخب گزینش کرد؛ موضوعاتی که از گشت‌و‌گذار و پژوهش گروه سردبیری در فضای مجازی و گفت‌وگو با مردم به دست آورده بود. از دیگر موضوعات موردتوجه گروه سردبیری برای این برنامه، جنبه تاریخی و فرهنگی و سلامت موضوعات بود، می‌شود گفت جدا از بحث فرم برنامه که با ریتمی تند و دارای ضرباهنگی است، سعی داشتیم به همه موضوعات نگاه چندوجهی داشته باشیم. شاید بشود گفت اصلی‌ترین تفاوت برنامه «چجوری» با دیگر برنامه‌های مشابه همین است، همین که سعی می‌کنیم ساده و متفاوت نگاه کنیم. مثلا در قسمت اول برنامه با موضوع «چایی»، خب! شاید در نگاه اول یکی بگوید چایی مگر چقدر اهمیت دارد که باید برایش برنامه ساخت و آنتن تلویزیون را صرف چنین موضوعی کرد؟ ما موضوعات مهم‌تری در جامعه داریم... چرا به چایی می‌پردازید!؟ باید به آن عزیز گفت: اتفاقا اگر به چایی پرداخته نشود به چه موضوعی باید بپردازیم مهم‌تر از چایی! نوشیدنی پرمصرف ما «ایرانی‌ها» بعد از آب، چایی است. اکثر ما در شبانه‌روز چایی میل می‌کنیم. حالا نمی‌شود برنامه‌ای ساخت که اولا به ما آموزش بدهد چایی از کجا آمده، چرا برای ما ایرانی‌ها مهم است؟ یا اینکه چند نوع چای وجود دارد، خوردن کدام‌شان مفیدتر است؟ و... «چجوری» به بیننده کمک می‌کند چایی خوب و بد را از هم تشخیص بدهد، یاد می‌دهد چگونه چایی خوب دم کنیم، چه میزان خوردن چایی برای ما مفید است یا کلا ضرر دارد و... نکات جالبی که ما به همه آنها پرداختیم. اصلا دغدغه گروه پژوهش «چجوری» همین مساله است که موضوعاتی را بررسی کند که مردم با آن سروکار دارند و در دسترس‌شان است، اما بیشتر ما مهارتی نسبت به انتخاب یا انجام آن نداریم. مثل انتخاب و درست‌کردن قهوه، انتخاب و درست‌کردن ماهی، انتخاب عسل، انتخاب خرما، انتخاب کفش، درست کردن آش، سالم نگه‌داشتن خودرو، اهدای خون، انتخاب و درست کردن آبگوشت و کله‌پاچه، معامله خوب کردن و... حتی چجوری خواب خوب داشتن. به این موضوعات و سوژه‌ها نگاه فرهنگی و تاریخی و نکات تغذیه‌ای و سلامت را هم اضافه کنید. شاید کمتر کسی بداند در گروه پژوهش «چجوری» بیش از ۳۰ کارشناس فرهنگی روی تک‌تک موضوعات در تعامل و همفکری بودند. یا بیش از ۴۰ پزشک، کارشناس تغذیه و سلامت چه در پزشکی نوین و چه در طب سنتی در تعامل و همفکری بودند. یکی از نکاتی که برای گروه پژوهش مهم بوده و است، پیداکردن قدیمی‌ترین و باتجربه‌ترین فرد در موضوع مرتبط خودش است که می‌شود گفت شاید یکی از نقاط‌قوت برنامه هم پیگیری همین اصل بود، زیرا حرف این افراد سند بود و یک‌جورهایی منبع معتبری برای مخاطب به شمار می‌روند. تیم پژوهش از طریق «فضای مجازی» یا ارتباط با اتحادیه‌های مختلف و از همه مهم‌تر پژوهش میدانی، میهمانان خودش را پیدا می‌کرد و می‌شود گفت سخت‌ترین کار هم پیدا کردن افراد با تجربه و سالخورده بود، زیرا مثل خیلی‌ها نه در فضای مجازی صفحه‌ای داشتند و نه عموما ارتباط خوبی با تلفن و موبایل دارند. برنامه تلویزیونی «چجوری» همه سعی‌اش مفیدبودن برای مخاطب است و همچنین احترام به وقتی که بیننده پای تلویزیون می‌نشیند. گروه سردبیری چجوری همه دغدغه‌اش این بود و هست که بیننده در ۲۵دقیقه، جوری که زمان برایش خستگی‌آور نباشد هم لبخندی در صورتش نقش ببندد و هم با موضوع همراه شود و به مهارتش بیفزاید.