باید از وحدت حوزه و دانشگاه و علم و دین فهم حداکثری داشته باشیم

همایش «وحدت حوزه و دانشگاه» با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و محمد شریفانی، مسئول نهاد نمایندگی مقام‌معظم‌رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی در کتابخانه زنده‌یاد دکتر حبیبی واحد علوم‌وتحقیقات برگزار شد. در این مراسم که به همت نهاد نمایندگی مقام‌معظم‌رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی و بسیج اساتید برگزار شد، بیژن رنجبر قائم‌مقام رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، عبدالحسین خسروپناه معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی، جواد علمائی معاون علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی، نفیسه فیاض‌بخش مشاور رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در امور زنان و خانواده و سیدمحمود هاشمی رئیس بسیج اساتید و دفتر هماهنگی کانون‌های دانشگاه آزاد اسلامی حضور داشتند. دکتر طهرانچی در ابتدای این همایش با تسلیت ایام فاطمیه و شهادت حضرت فاطمه‌زهرا(س) گفت: «اهل‌بیت(ع) مصلحان عالم هستند و دلیل بی‌صبری و گریه‌های بیشمار حضرت زهرا(س) پس از رحلت پیامبراکرم(ص)، شناخت ایشان از تاریخ و درک ایشان از انحراف دین بود. ماجرای سقیفه، قصه محرومیت حضرت علی(ع) از خلافت نبود و حضرت زهرا(س)، برای دفاع از انسان‌ها و تاریخ برخاست؛ چراکه این موضوع ازدست دادن جوهر هدایت بود. سال‌ها بعد، این اتفاق در کربلا نیز تکرار شد و حضرت زینب(س) به دفاع از امام‌حسین(ع) نقش‌آفرینی کرد؛ همان‌طور که در زیارت اربعین می‌خوانیم امام‌حسین(ع) خون داد تا مردم از جهالت نجات پیدا کنند.» وی با اشاره به اینکه موضوع وحدت حوزه و دانشگاه دارای ابعاد چیستی، چرایی و چگونگی است، تصریح کرد: «هنوز بعد از 42 سال، چیستی وحدت حوزه و دانشگاه به‌درستی درک نشده و هرچه در این‌باره مطرح می‌شود، برداشت‌های متفاوت از این مقوله است. واقعیت این است که اگر «چیستی» را به‌درستی درک نکنیم، چرایی را نمی‌فهمیم و در «چگونگی» به انحراف می‌رویم. شاید تکرار این جلسات برای بررسی موضوع «چگونگی» وحدت حوزه و دانشگاه باشد، اما «چیستی» همچنان جای بحث دارد و باید جلسات بیشتری به آن اختصاص داد.» رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: «نیم‌قرن پس از مطرح شدن نظریه وحدت حوزه و دانشگاه توسط امام‌خمینی(ره)، مبحث  «The Conflict Between Religion And Science» در غرب مطرح شد و درمقابل تعارض علم و دین، یک نظریه چهاروجهی شامل وحدت، استقلال، گفت‌وگو و تعارض ارائه شد که این موضوع نشان از اهمیت وحدت علم و دین دارد. باتوجه به اهمیت این موضوع، کسی نباید در آموزش‌عالی زمامدار مسئولیت شود، مگر آنکه در «چیستی» نظریه وحدت حوزه و دانشگاه اشراف لازم را داشته باشد.» دکتر طهرانچی اظهار داشت: «پیش از ایجاد مدارس نظامیه در قرن پنجم، علوم طبیعی، الهیات و علوم عقلی باهم تدریس می‌شد، اما پس از آن، علوم عقلی و طبیعی از مدارس خارج شد و علوم نقلی و خانقاه به‌عنوان مکاتب اشراقی توسعه پیدا کرد که ماحصل آن افرادی همچون ابوسعید ابوالخیر در قرن پنجم و حافظ شیرازی در قرن هشتم بود، اما با این روند، وحدتی که در این علوم شکل گرفته بود، از بین رفت و نزول تمدن اسلامی آغاز شد.» وی با بیان اینکه آنچه در کلان به‌عنوان علم غرب وارد دانشگاه شد، نمی‌تواند با علم دین پیوند بخورد، تصریح کرد: «برخلاف نظر برخی علمای تاریخ علم که معتقدند دوره اسلامی فقط علم یونان را گرفت و همان را تحویل داد، درواقع پس از اسلام، مکتب علمی شکل گرفت و پایه‌های علم که از یونان آمده بود، در اسلام قوام یافت، اما در علم غرب، ربوبیت خدا حذف شده و این علم تنها به خالقیت پرداخته است، درحالی‌که آنچه نظام‌ساز است، ربوبیت خداوند متعال است.» دکتر طهرانچی خاطرنشان کرد: «اگر «چیستی» وحدت حوزه و دانشگاه و علم و دین را درمقابل تعارض این دو بدانیم، «چرایی» این وحدت منجربه تمدن نوین اسلامی خواهد شد و «چگونگی» و اداره دانشگاه معطوف به آن خواهد شد.» رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه آنچه در دانشگاه‌های ما وجود دارد، استقلال علم و دین است، به‌طوری که کلاس‌های معارف و علوم طبیعی هرکدام به کارکرد خود می‌پردازند، گفت: «باید فهم حداکثری از وحدت حوزه و دانشگاه و علم و دین داشته باشیم، نه استقلال و نه گفت‌وگو موضوع ما نیست، بلکه به‌دنبال وحدت هستیم تا چگونگی‌ها دگرگون شود.» دکتر طهرانچی در پایان از نهاد نمایندگی مقام‌معظم‌رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی خواست تا در ادامه جلسات اندیشه تمدن‌ساز، به تبیین و بررسی مباحث مقام‌معظم‌رهبری درباره وحدت حوزه و دانشگاه بپردازند.

  راهکارهای ارائه‌شده در نشست‌های حوزه و دانشگاه باید عملیاتی شود

محمد شریفانی، مسئول نهاد نمایندگی مقام‌معظم‌رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی در این همایش با تسلیت ایام شهادت حضرت‌فاطمه زهرا(س) گفت: «درطول 40 سال اخیر مراسم‌های گوناگونی درخصوص وحدت حوزه و دانشگاه در کشور برگزار شده که اگر حاصل این نشست‌ها را جمع‌آوری کنیم، به راهکارها و نکات مهم زیادی دست خواهیم یافت.» وی افزود: «لازم است در این زمینه راهکارها عملیاتی شود تا وحدت حوزه و دانشگاه به‌معنای واقعی اتفاق بیفتد.» شریفانی ضمن تقدیر از خسروپناه گفت: «نماد عینی وحدت حوزه و دانشگاه، شخصیت‌هایی مانند دکتر خسروپناه هستند که باید از علم و دانش آنها در حوزه و دانشگاه نهایت استفاده را ببریم.»

  تعامل حوزه و دانشگاه باید یک تعامل دانشی باشد

عبدالحسین خسروپناه، معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی همچنین در ادامه این همایش با تسلیت شهادت حضرت‌فاطمه زهرا(س) و گرامیداشت هفته وحدت حوزه و دانشگاه به ارائه تاریخچه وحدت حوزه و دانشگاه و نحوه ارتباط این دو نهاد درطول تاریخ پرداخت. خسروپناه با بیان اینکه منظور از وحدت حوزه و دانشگاه، تعامل حوزه و دانشگاه در مسیر پیشرفت ایران اسلامی و امت اسلامی است، گفت: «چگونگی تعامل این دو نهاد موضوع بسیار مهمی است که باید به آن پرداخت. درواقع تعامل بین این دو نهاد باید یک تعامل دانشی باشد.» وی افزود: «تعامل دانشی می‌تواند عامل پیشرفت شود؛ چراکه مهم‌ترین عنصر پیشرفت همه‌جانبه، پیشرفت علمی است. اگر تعامل فلسفه با علوم طبیعی را داشته باشیم، همان تعامل دانشی و وحدت حوزه و دانشگاه اتفاق می‌افتد. تعامل حوزه و دانشگاه، دوسویه است.»

  برگزاری همایش وحدت حوزه و دانشگاه در دانشگاه آزاد اسلامی در راستای عمل به فرامین مقام‌معظم‌رهبری است

همچنین سیدمحمود هاشمی، رئیس بسیج اساتید و دفتر هماهنگی کانون‌های دانشگاه آزاد اسلامی در این همایش با گرامیداشت یاد آیت‌الله شهید مفتح گفت: «برگزاری همایش وحدت حوزه و دانشگاه در دانشگاه آزاد اسلامی در راستای عمل به فرامین و منویات مقام‌معظم‌رهبری درجهت گسترش اصل وحدت حوزه و دانشگاه در سطح نخبگان و جامعه است.» وی با بیان اینکه یکی از مسائل بسیار مهم و اساسی در انقلاب اسلامی، بحث وحدت است، گفت: «وحدت به طریق اولی که همان وحدت حوزه و دانشگاه است، همواره مورد تأکید و توجه امام‌خمینی(ره) و مقام‌معظم‌رهبری بوده است.» وی با تأکید بر لزوم ایجاد وحدت به‌معنای واقعی کلمه بین حوزه و دانشگاه گفت: «حوزه باید بتواند به تحولات جامعه و مسائل موردنیاز دانشگاه پاسخ داده و دانشگاه نیز باید به حوزه کمک کند. نقش هدایتگری حوزه در دانشگاه می‌تواند موثر باشد.» هاشمی خاطرنشان کرد: «وحدت حوزه و دانشگاه به‌معنای واقعی کلمه زمانی اتفاق می‌افتد که هم حوزه و هم دانشگاه انقلابی باشند. اگر این دو نهاد به یکدیگر خوشبین باشند و تفکر و تعقل درکنار یکدیگر قرار بگیرند، پیوند علم و دین به‌صورت اجرایی در جامعه ظهور و بروز پیدا می‌کند.» وی با بیان اینکه جامعه اسلامی و تحقق تمدن نوین اسلامی می‌تواند یکی از برون‌دادهای وحدت حوزه و دانشگاه باشد، گفت: «اگر ارزش‌های اسلامی و استاد و دانشجوی متدین در دانشگاه غریب باشند، فاصله بین حوزه و دانشگاه که خواسته اصلی دشمنان است، اتفاق می‌افتد. اما خوشبختانه امروز استاد و دانشجوی متدین در دانشگاه در اکثریت هستند.» لازم به ذکر است، در پایان این همایش با حضور رنجبر، شریفانی و هاشمی از خسروپناه به‌عنوان نماد وحدت حوزه و دانشگاه تقدیر شد.