«فرهیختگان» گزارش می‌دهد
سارا طاهریسارا طاهری، روزنامه‌نگار: حرکت در راستای تبدیل‌شدن دانشگاه از یک فضای متکی به تئوری به سمت فضای کار عملی، تولید و تامین نیازهای منطقه، یکی از مهم‌ترین سرفصلهای دانشگاههای برتر جهان است. دانشگاه آزاد اسلامی نیز از مدت‌‌ها پیش این روند را در دستورکار قرار داده و تلاش دارد فاصله واحدهای دانشگاهی خود با صنایع را کم کرده تا ظرفیتهای واحدها بیش از پیش مورد بهرهبرداری طرفین قرار گیرد. واحد سیرجان نیز به تبعیت از دانشگاه مادر، به این سمت‌‌وسو گام برداشته و به عنوان یک دانشگاه در جوار صنعت فعالیت می‌کند. از آنجایی که صنایع فولادی منطقه مجبور بودند نیازمندی‌‌های خود را از استان‌ها و حتی کشورهای دیگر تامین کنند، این واحد دانشگاهی با تعریف یک برنامه عملیاتی برای خود، تولید قطعات صنعتی را در دستورکار قرار داد تا بخشی از این نیازمندی‌‌ها را تامین کند.
حالا مدتی است این واحد دانشگاهی به صنعت قطعه‌سازی ورود کرده است و در این حوزه حرفی برای گفتن دارد. اما چرا دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان بحث قطعه‌سازی را در دستورکار خود قرار داد؟ سیرجان به واسطه وجود صنایع مختلف مانند فولاد و ایجاد منطقه ویژه اقتصادی از ابتدای دهه 70 به عنوان یک شهر مهم در اقتصاد کشور شناخته می‌شود. وجود معادن آهن گل‌گهر که به‌عنوان بزرگ‌‌ترین معدن سنگ آهن خاورمیانه نیز شناخته می‌شود رونق ویژه‌ای به صنایع فولاد این منطقه بخشیده است.
در سال‌های اخیر نیز تحریم‌ها باعث شده است تا فعالیت‌های صنایع فولاد تحت‌الشعاع قرار بگیرند و کشور برای وارد کردن این قطعات با مشکلاتی مواجه شده است. از آنجایی که واحد سیرجان ظرفیتهای زیادی را در این حوزه دارد، محققان و اساتید دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان برای رفع این چالش و معضل وارد شده‌اند. دانشگاه آزاد اسلامی سیرجان با توجه به نزدیکی جغرافیایی به صنایع فولاد و همچنین نیاز جدی این صنعت به تامین و ساخت قطعات تحریمی، برای رفع این نیاز وارد شده و حالا 40 قطعه صنعتی در این مدت در این واحد دانشگاهی ساخته و تجاری‌سازی شده است. این واحد دانشگاهی در چند سال اخیر در نمایشگاه پژوهش و فناوری نیز حضوری پررنگ دارد و امسال نیز محصولات خود در صنعت قطعه‌سازی را به نمایشگاه آورد تا شرکت‌های صنعتی در جریان این توانمندی قرار بگیرند.
ارائه 30 قطعه تولیدی واحد سیرجان در نمایشگاه پژوهش
با نگاهی به غرفه دانشگاه آزاد اسلامی در سالن پنج نمایشگاه بین‌المللی پژوهش و فناوری، قطعات مختلف صنعتی محققان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان خودنمایی می‌کنند. آنطور که معاون نوآوری واحد سیرجان گفته است چهل قطعه از سوی محققان ساخته شده و هم‌اکنون به مرحله تجاری‌سازی رسیده که از این تعداد 30 محصول در بیست‌ودومین دوره نمایشگاه پژوهش و فناوری ارائه شده است. ساخت این قطعات ۸۰۰ میلیارد ریال برای این واحد دانشگاهی درآمدزایی داشته است. همچنین با اجرای طرح‌های برون‌دانشگاهی ۲۰۰ میلیارد ریال درآمد کسب شده که با حساب این درآمدها، درآمد غیرشهریه در واحد سیرجان به هزارمیلیارد ریال می‌رسد که سه‌برابر درآمد شهریه واحد سیرجان است. امیررضا بازرگان، رئیس سرای نوآوری فولاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان در گفت‌وگو با «فرهیختگان» گفت: «براساس سیاست‌های مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی مبنی بر اینکه دانشگاه‌ها باید به دانشگاه حل مساله و دانشگاههای جوار صنعت تبدیل شوند، دانشگاه آزاد واحد سیرجان در همین راستا گام برداشته است. از آنجایی که حدود 43 درصد معادن کشور ازجمله شرکت‌های صنعتی گل‌گهر، صنایع فولادسازی و... در استان کرمان و شهرستان سیرجان وجود دارد، ما چالش‌های موجود در این صنایع و معادن را رصد کردیم.» او درخصوص مشکلات صنایع و معادن در این منطقه نیز توضیح داد: «یکی از مشکلاتی که در این مناطق وجود دارد بحث تامین قطعات ماشین‌آلات صنعتی و معدنی است. اکثر قطعاتی که مورد استفاده تجهیزات ماشین‌آلات سنگین و فوق‌سنگین صنعتی و معدنی است یا به علت تحریم به کشور وارد نشده یا کالاها و اقلام نامرغوبی از چین وارد می‌شود.»
انعقاد قرارداد با 6 شرکت صنعتی و معدنی برای تامین قطعات
بازرگان ادامه داد: «در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان یک کارگاه مهندسی معکوس با توجه به امکانات و تجهیزات دانشگاه راه‌اندازی شده است. همچنین برای تامین قطعات توسط دانشگاه و سرای نوآوری فولاد واحد سیرجان قراردادهایی با 6 شرکت صنعتی و معدنی منطقه منعقد شده است که بالغ بر 800 میلیارد ریال در سال است.» رئیس سرای نوآوری فولاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان در ادامه اظهار کرد: «در این واحد دانشگاهی نه‌تنها در بحث تولید قطعه برای صنایع و معادن منطقه اقدام کردیم بلکه در حوزه‌های دیگر نیز موفق عمل کرده‌ایم، به‌گونه‌ای که برای هوشمندسازی خط تولید شرکت سنگ‌آهن گهرزمین سیرجان قراردادی منعقد شده و توسط تیم اعضای هیات‌علمی و دانشجویان ما این کار درحال انجام است.» او در ادامه با بیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان امروزه، اولویت اول صنایع منطقه برای حل چالش‌ها و مسائل آنان است، تصریح کرد: «بنابراین می‌توان گفت این واحد دانشگاهی به صورت عملی به یک واحد حل مساله و جوار صنعت تبدیل شده است. این واحد دانشگاهی همچنین در بحث طرح پویش و افزایش مهارت دانشجویان نیز گام‌های موثری برداشته و تا حدود 30 درصد سرفصلهای دروس فنی ما در واحد سیرجان مورد بازنگری قرار گرفته است.» بازرگان درخصوص بیست‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی پژوهش و فناوری نیز صحبت به میان آورد و گفت: «در نمایشگاه امسال در حوزه فناوری و نوآوری محصولات خوبی ارائه شده است. دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان نیز حدود 40 قطعه تولیدی فناورانه خود را در سرای نوآوری فولاد این واحد دانشگاهی تولید و تجاری‌سازی کرده است که از این تعداد 30 محصول در نمایشگاه درمعرض دید همگان قرار گرفت.»
او با بیان اینکه از این تعداد 20 محصول جدید بودند و در نمایشگاه سال گذشته ارائه نشده بودند، اظهار کرد: «این محصولات موردتوجه فعالان این بخش ازجمله فولاد خوزستان و ذوب آهن اصفهان و سایر نمایندگان شرکت‌هایی قرار گرفت که در این حوزه فعالیت دارند.»
در سرای نوآوری واحد سیرجان برای 50 نفر اشتغالزایی ایجاد کردیم
رئیس سرای نوآوری فولاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان با بیان اینکه در سرای نوآوری واحد سیرجان به‌طور مستقیم برای 50 نفر اشتغالزایی ایجاد کردیم، افزود: «تا جایی‌که درحال حاضر هم از اساتید دانشگاه در این سرا فعال هستند و هم از دانشجویان رشته‌های فنی که در این سرا کارهای مربوط به مطالعه و تحقیقات و تولید قطعات فولادی را برعهده دارند. امروزه اعتماد خوبی به دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان از سوی شرکت‌های صنعتی و معدنی منطقه شکل گرفته است. هم‌اکنون ارتباط موثری با شرکت‌های صنعتی و معدنی منطقه برقرار کرده و به‌عنوان اولویت اول آنها در رفع نیازهای فناورانه چالش‌های موجود قرار گرفته‌ایم.» او در ادامه بیان کرد: «مطابق سیاست‌های ابلاغی سازمان مرکزی دانشگاه، قرار بر این است تا کنسرسیوم ساخت و تولید در دانشگاه آزاد اسلامی شکل بگیرد که مسئولیت این کنسرسیوم به واحد سیرجان محول شده است. امکان همکاری حدود 25 واحد دانشگاهی که توان همکاری با واحد سیرجان را داشته و تجهیزات مناسب را در اختیار دارند در این کنسرسیوم با واحد سیرجان فراهم می‌شود. درواقع واحد سیرجان قرار است با سایر واحدهای دانشگاهی برای تولید و ساخت فولادی موردنیاز کشور همکاری کند.»
بازرگان گفت: «درواقع به‌دنبال فعال‌سازی کارگاه‌های ساخت و تولید واحدهای دانشگاهی که امکان همکاری در حوزه ساخت و تولید را دارند، هستیم. با هم‌افزایی که بین تمام این واحدها اتفاق می‌افتد در حوزه ساخت و تولید صنایع فولادی و فلزی موفق خواهیم بود.» او تاکید کرد: «دکتر طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، دهقانی‌فیروزآبادی معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه و فداکار معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه روند اجرای فعالیت‌های نوآورانه و فناورانه را برای ما تسهیل کرده و حمایت‌های خوبی در این راستا انجام داده‌اند.»
تولید منیفولد تراک‌های 100 و 35 تن
رئیس سرای نوآوری فولاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان گفت: «در سرای نوآوری فولاد روی قطعاتی که فرسایش زیادی در معادن شهرستان دارند، کار کردیم. منیفولد تراک‌های 100 و 35 تن ازجمله این محصولات است. با توجه به اینکه فشارهای زیادی روی ماشین‌آلات صنعتی و معدنی منطقه برای تولید بیشتر وجود دارد، قطعه منیفولد دچار فرسایش می‌شود.» او در ادامه افزود: «نمونه‌هایی که در بازار وجود دارد عمر و کارکرد کمی دارند، بنابراین در سرای نوآوری فولاد واحد سیرجان روی این محصول کار و مطالعه کرده و نمونه‌ای را تولید کردیم که مشکل فرسایش این محصول را مرتفع کرده و موردتوجه صنایع منطقه قرار گرفته است.»
تولید حلزونی دود
او درخصوص دیگر محصول این سرای نوآوری توضیح داد: «حلزونی دود یکی‌دیگر از محصولات تولیدشده در این سرای نوآوری است که در این نمایشگاه ارائه شده است. این محصول مربوط به دستگاه‌های تراک با ظرفیت 100 تن است که با نام دانشگاه آزاد اسلامی تولید شده و مشکلی که در نمونه‌های مشابه و خارجی داشت، رفع و با موفقیت تست شده و روی ماشین‌آلات نصب شده است.»
بومی‌سازی پمپ‌ها برای مکش آب گود معادن سنگ‌آهن
بازرگان با بیان اینکه یکی‌دیگر از چالش‌های معادن، وجود آب‌هایی است که در گود معادن سنگ آهن وجود دارد، اضافه کرد: «برای عملیات معدن‌کاری باید این آب‌ها تخلیه شود و بعضا از عمق 170 تا 180 متری گود معدن است. پمپ‌هایی که در بازار برای مکش این آب‌ها وجود دارد با توجه به حالت اسید و شوری آب در معادن عمرشان بیش از 35 روز نیست. ما روی این پمپ‌ها کار کردیم و طبق مطالعات و تحقیقات انجام‌شده آن را بهینه‌سازی و بومی‌سازی کردیم.» او تصریح کرد: «تا امروز 50 روز از زمان بهرهبرداری نمونه‌ای که توسط واحد سیرجان ساخته شده است، می‌گذرد. این محصول باعث کاهش هزینه برای صنعت به‌منظور استفاده از این پمپ‌ها و همچنین افتخاری برای واحد سیرجان خواهد بود که اساتید آن موفق شدند این پمپ را تولید کنند تا مورداستفاده صنعت منطقه قرار بگیرد.»
رئیس سرای نوآوری فولاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان در ادامه خاطرنشان کرد: «طرح توسعه کارگاه مهندسی معکوس سرای نوآوری واحد سیرجان در آینده‌ای نزدیک مورد بهرهبرداری قرار خواهد گفت و شیفت دوم ساخت و تولید کارگاه نیز به زودی شروع به کار می‌کند. پتانسیلی که در منطقه سیرجان هست ما را بر آن داشت تا به سمت حوزه فولادسازی یعنی تامین قطعات موردنیاز صنعت فولاد و آهن گام برداریم.» او اظهار کرد: «قطعا در تمام کشور، پتانسیل‌های مختلفی وجود دارد که اگر این پتانسیل‌ها توسط سایر واحدهای دانشگاهی شناسایی شوند و متناسب با پتانسیل‌های هر منطقه گام بردارند واحدهای دانشگاهی سراسر کشور در حوزه‌های مختلف می‌توانند موفق باشند. سیرجان الگوی مناسبی برای این کار است و ما ثابت کرده‌ایم که به آنچه خواسته‌ایم رسیده‌ایم.»
مرکز تحقیقات فولاد در واحد سیرجان راه‌اندازی می‌شود
بازرگان در ادامه گفت: «پیگیر هستیم تا به زودی مرکز تحقیقات فولاد نیز در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان با مشارکت مجتمع صنعت و معدن سنگ آهن گل‌گهر و شرکت‌های معدنی مستقر در منطقه راه‌اندازی شود. خوشبختانه رویکرد دانشگاه آزاد اسلامی حرکت به سمت فعالیت‌های نوآورانه و فناورانه است تا ما شاهد حضور بیش از پیش دانشگاه در صنعت و درجهت رفع نیازهای فناورانه آنها باشیم.» رئیس سرای نوآوری فولاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان با بیان اینکه به این نوع فعالیت‌ها از سه منظر می‌توان نگریست، افزود: «نگاه اول این است که با توجه به کاهش نرخ جمعیت و به تبع آن کاهش تعداد دانشجویان، این فعالیت‌های فناورانه و نوآورانه می‌تواند بحث درآمدهای غیرشهریه‌ای واحدهای دانشگاهی را افزایش دهد. نگاه دوم این است که ارتباط طبیعی و واقعی مناسبی را در صنعت پیدا خواهیم کرد و در منظر سوم به دانشگاههای حل مساله تبدیل شده و می‌توانیم نیازهای فناورانه موردنیاز کشورمان را در دانشگاه‌ها تولید و عرضه کنیم.»
او در پایان گفت: «برای صنعت نیز مقرون به‌صرفه است که نیازهای خود را در ارتباط با دانشگاه‌ها و توسط محققان و اساتید دانشگاه‌ها در داخل کشور تامین کند.»
مطالب پیشنهادی
