شاید با بیان عنوان «نکاتی برای نشریات دانشجویی»، ذهنها به سمتهای مختلفی، از اصول کار نشریه و مقالهنویسی و گزارشنویسی و مصاحبه و تیتر و... تا طراحی قالب و صفحهبندی و... برود، اما در همان طراحی، به ریزهکاریهای خاصی که در چاپ نشریات وجود دارد، توجه نشود. حتی فرآیند بعد از چاپ، یعنی توزیع و بازخوردگیری هم معمولا موردتوجه قرار میگیرد، اما مسائل دیگری همچنان مغفول باقی میمانند. مسائلی غیر از آنچه تا الان بیشتر به آنها پرداختیم و در جای خود از اهمیت برخوردارند. درواقع، اگر اصول کار نشریه بهدرستی طی شده باشد، مطالب خوبی تهیه شده باشد و طراح هم یک نشریه خوب را روی کاغذ! (درحقیقت در سیستم رایانهای) طراحی کند، اما به نکاتی که در چاپ نشریه اهمیت دارند توجه نشده باشد، ممکن است خروجی مطلوب از آب درنیاید و البته هزینه اضافی یا سنگینی بتراشد. باتوجه به اهمیت این امر، میخواهیم به بیان 5 نکته کاربردی برای بهبود فرآیند چاپ نشریات دانشجویی بپردازیم.
1- باتوجه به نوع چاپ، کیفیت کار را بالا ببرید
چاپ دیجیتال دو حالت دارد. باتوجه به توانمندیهای دستگاههای چاپ دیجیتال، هر برگ کاغذ، یا تمامرنگی چاپ میشود یا سیاه و سفید. بنابراین چاپ دورنگ یا سهرنگ یا تکرنگی که غیر مشکی باشد، در چاپ دیجیتال معنی ندارد. چاپ دیجیتال برای چاپ در تعداد محدود است. این محدودیت تعداد، باتوجه به تعداد صفحه، صحافیشده یا تکنسخهای بودن، تکرنگ یا رنگی بودن و... میتواند از یک تا حدودا 300 نسخه متغیر باشد. اما نشریه کمحجم در تعداد زیر پانصد نسخه، کماکان در چاپ دیجیتال مقرونبهصرفه است. البته این نکات قابلبررسی در هر نشریه بهصورت جداگانه است.
چاپ افست برای کارهایی با تعداد بالا مناسب است و ملزومات خاص خودش را دارد.
در چاپ دیجیتال، شکل رنگبندی فایل ترجیحا RGB تحویل انتشارات شود و اگر CMYK باشد هم چاپ میشود، اما ممکن است رنگها دقت لازم را نداشته باشند و رنگ فایل با رنگ نسخه چاپی تفاوت چشمگیری پیدا کند. دستگاههای چاپ دیجیتال سیستم کارشان بر پایه RGB است. فایل ارسالی برای چاپ افست حتما باید بهصورت CMYK تحویل انتشارات شود. طراحان بهطور معمول با این نوع خروجیها آشنایی دارند.
2- به تعداد صفحات و نوع صحافی دقت کنید
وقتی تعداد صفحات نشریه چند برگ باشد، ترجیحا منگنه صحافی مناسب است. نکتهای که در این نوع صحافی باید رعایت شود، تعداد صفحات است. نشریهای که قرار است از وسط منگنه بخورد، در هر اندازهای که باشد، باید تعداد صفحاتش ضریبی از چهار باشد، مگر درصورتیکه پشت جلد سفید باشد؛ که جداگانه یک دو صفحه روبهروی هم محاسبه میشود و صفحات داخلی بازهم باید ضریب چهار باشد. در نشریاتی که بهعلت بالا بودن تعداد صفحات یا خواست سفارشدهنده قرار است صحافی با چسب گرم انجام شود، تعداد صفحات محدودیت خاصی ندارد.
3- به سفیدخوانی در چاپ هم باید توجه کرد
هر صفحه از نشریه باید بهاندازه کافی سفیدخوانی اطراف صفحه داشته باشد، لذا اگر حتی در طراحی نشریه نیاز به سفیدخوانی کمی میبینید، برای چاپش، حتما از چهار طرف هر صفحه، 1.5 سانتیمتر برای خطاهای چاپ و برش درنظر بگیرید. در این محدوده البته میتوانید مواردی مثل شماره صفحه و سرصفحه و زیرنویس را قرار دهید، اما این موارد هم ترجیحا حداقل از کناره کاغذ یک سانتیمتر فاصله داشته باشند.
4- نور تصاویر را تنظیم کنید
در نشریاتی که قرار است سیاهوسفید چاپ شوند، حتما نور عکسها ازنظر کنتراست و تاریکی و روشنی بررسی شود. برای اینکه مطمئن شوید پس از چاپ نشریه، عکسها خوب از کار درمیآید، بعد از طراحی حتما یک پرینت بهعنوان نمونه بگیرید و وضوح تصاویر را در پرینت سیاه و سفید بررسی کنید. سعی کنید در عکسهای مورد استفاده، تیرگی و روشنی زمینه در نسبت با افراد یا سوژه عکسها، فاصله در سیاهی و روشنی زیادی داشته باشد. در غیر اینصورت، بعد از چاپ همه تصویر یا خیلی روشن یا خیلی تیره میشود که در هر دو حالت تصویر نامفهوم خواهد شد.
5- زمان را درنظر بگیرید
برای هر کاری به میزان خاصی زمان نیاز است؛ لذا همانگونه که برای طراحی و نوشتن مقالات زمان اختصاص میدهید، برای چاپ هم زمان کافی درنظر بگیرید. فایل را هرچه زودتر بهدست انتشارات برسانید، به همان نسبت سر وقت نشریه را تحویل میگیرید. فایل را تحویل انتشارات داده و هماهنگیها را صورت دهید تا در زمان شلوغی و در نوبت چاپ ماندن، به مشکلات دیرکرد انتشار برنخورید.