نباید به دیدارها سوپاپ اطمینانی نگاه شود

با امیرحسین پناهی، دبیر تشکیلات اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل سراسر کشور پیرامون جلسات مطالبه‌گرایانه جنبش دانشجویان با مسئولان رده‌بالای کشوری در آستانه 16 آذر به گفت‌وگو نشسته‌ایم. متن گفت‌وگوی وی با «فرهیختگان» را در ادامه می‌خوانید.

به‌نظر شما دیدار‌ها و تریبون‌های دانشجویی‌ای که در آستانه 16 آذر ازسوی مسئولان در اختیار نمایندگان تشکل‌های دانشجویی قرار داده می‌شود، باید چگونه باشد تا آن را موثر بدانیم؟ آسیب‌شناسی شما به‌عنوان یک فعال دانشجویی از چنین جلساتی که در سالیان گذشته برگزار می‌شده، چیست؟

سالیانه جلسات متعددی در ایام منتهی‌به 16 آذر با حضور دانشجویان برگزار می‌شود. چنانچه بخواهیم به آسیب‌شناسی این مساله بپردازیم، می‌توانیم به نکات زیر اشاره کنیم. اولین آسیب این‌گونه برخورد و رویکرد به روز دانشجو، نمایشی بودن آن است. بسیاری از این جلسات صرفا به‌جهت درج در رزومه مسئولان برگزار می‌شود. در این رویکرد نسبت‌به این مناسبت، دانشجو صرفا در روز یا هفته منتهی‌به 16 آذر دانشجو است و صدای او شنیده می‌شود و در دیگر ایام سال اهمیتی ازسوی مسئولان به دانشجویان داده نمی‌شود.

آسیب‌شناسی این دیدار‌ها مربوط به این واقعیت است که چنین جلساتی درنظر مسئولان به‌مثابه سوپاپ اطمینان انگاشته می‌شود. بدین نحو که برای دانشجویان به‌عنوان قشر مطالبه‌گر، آرمان‌گرا و آرمانخواه که مطالباتی دارند و در بزنگاه‌های سیاسی و اجتماعی در اجتماع حاضر شده‌اند، فرصتی مهیا کنیم تا در تریبون‌های مختلف مطالبات خود را فریاد بزنند، اما متاسفانه از فردای روز دانشجو یعنی 17 آذر، همان رویه‌های قبلی مسئولان ادامه خواهد داشت. به‌عبارتی ثمره این دیدارها تحول و تغییر رویه مدیریتی مسئولان نیست، صرفا خالی شدن دانشجو و تخلیه هیجانی آنان است. البته در این خصوص باید اشاره داشت که دانشجویان به‌رغم غنیمت دانستن و استفاده از این تریبون‌ها بیان مطالبات خود را محدود به 16 آذر نمی‌کنند و برای دانشجویان دغدغه‌مند، هر روز روز دانشجوست.

برای بهتر شدن و ثمربخش شدن این‌گونه نشست‌هایی که الحق زحمات زیادی برای برگزاری آن کشیده می‌شود، باید از جنبه‌های همایشی و هیجانی آن کاسته شود. هرچه زمان جلسات بیشتر و جنبه‌های کارشناسی این‌گونه نشست‌ها افزایش یابد و البته محدود در ایام منتهی‌به 16 آذر نشود و به‌صورت دوره‌ای و مستمر و بابرنامه ادامه یابد، می‌توان به خروجی این جلسات امیدوارتر بود.

آیا تشکل‌های دانشجویی می‌توانند به‌طور مستقل و کاملا  تخصصی به موضوعات مهم کشور پرداخته و راهکار ارائه کنند؟

برای جنبش دانشجویی رسالت‌های متفاوتی می‌توان ترسیم کرد. اما یکی از دوگانه‌های مهم در مسیر فعالیت‌های دانشجویی آن است که تشکیلات باید خود تولیدکننده محتوا و نظرات کارشناسی باشد یا وظیفه جریان دانشجویی استفاده مناسب و سعی در انتشار محتواها و نظرات کارشناسی‌شده توسط دیگران است. نظر به شرایط جریان دانشجویی که اکثر دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه‌ها و درحال کسب تحصیلات آکادمیک در رشته‌های مختلف هستند و ازسوی دیگر بسیاری از دانشجویان فعال در تشکیلات در حوزه‌هایی بعضا نامرتبط با رشته تحصیلی خود فعالیت می‌کنند، نمی‌توان این توقع را از جریان دانشجویی داشت که به‌عنوان یک عنصر مولد در بدنه کارشناسی و بعضا نظریه‌پردازی کشور نقش‌آفرینی داشته باشد. هرچند موارد بسیاری را می‌توان مثال زد که جریانات دانشجویی یا ادوار جنبش دانشجویی در زمینه مسائل تخصصی  ورود کرده و نتایج مثبتی هم از خود به‌جای گذاشته‌اند.

لذا باتوجه به مطالب گفته‌شده، می‌توان در پاسخ به سوال فوق این نکته را متذکر شد که جریان دانشجویی در مسیر آرمان‌خواهی و عدالت‌طلبی باید به طرق مختلف زمینه را برای انتشار و تولید محتوای کارشناسی در زمینه‌های مختلف تخصصی فراهم کند. دانشجویان در خلال ارتباطی که با متخصصان، کارشناسان و اساتید دانشگاه‌ها دارند، می‌توانند با برگزاری جلسات کارشناسی و زمینه‌سازی تضارب آرا کارشناسان بستری برای تولید محتوای کارشناسی را جهت انتشار و ارائه به تصمیم‌سازان فراهم کنند. ازسوی دیگر جریان دانشجویی با ضریب دادن به مسائل تخصصی و فشارهای رسانه‌ای می‌تواند اولویت‌های تصمیم‌گیران را جابه‌جا سازد و از این طریق در راستای مسئولیت اجتماعی خود نقش‌آفرینی داشته باشد.