محمدرضا حاجیعبدالرزاق، روزنامهنگار: چالش بزرگ فوتبال ایران درخصوص درآمد تبلیغات محیطی و اینکه آیا این درآمد حق باشگاههاست یا خیر که توسط باشگاه استقلال استارت خورده همچنان ادامه دارد و حالا موضوع عدم استفاده از بازیکنان خارجی برای این باشگاه به خاطر عدم ارائه ضمانتنامه بانکی به یک چالش مهم اساسی دیگر تبدیل شده که البته خیلیها این دو موضوع را مرتبط با هم میدانند. این درحالی است که موانع و برخی ایرادها برای جا افتادن قوانین جدید در فوتبال ایران که خیلیها از جمله عضو سابق هیاتمدیره استقلال برخی از این قوانین را نابجا و سست بنیاد میدانند همچنان وجود دارد و به نظر میرسد برای تثبیت این مقررات باید آزمون و خطا و زمان زیادی سپری شود. درخصوص اتفاقات اخیر در فوتبال ایران و همچنین ایجاد برخی از این قوانین و این موضوع که آیا درآمدهای تبلیغات محیطی حق باشگاههاست یا سازمان لیگ، دقایقی با حجت نظری عضو سابق هیاتمدیره استقلال صحبت کردیم. با این توضیح که او خیلی تمایلی به صحبت کردن در برهه زمانی فعلی را نداشته چون اعتقاد دارد به خاطر بعضی حساسیتها روی افراد و سمتهای آنها برخی اظهارات میتواند به جای تسریع کردن امور بیشتر نقش مانع را داشته باشد. با این حال با توجه به اینکه او در گذشته نهچندان دور در باشگاه استقلال صاحب منصب بوده و درخواست برای مقایسه دوران فوق با دوران فعلی باعث شد تا این مصاحبه شکل بگیرد. گفتوگوی «فرهیختگان» با حجت نظری را در ادامه میخوانید.
زمانی که عضو هیاتمدیره باشگاه استقلال بودید پولی از بابت تبلیغات محیطی از سازمان لیگ دریافت کردید؟
اگر صادقانه بخواهم بگویم جزئیات دریافتها و پرداختیهای آن دوره را به یاد نمیآورم اما به هر حال اگر هم پرداختیای سازمان لیگ به باشگاه داشت، عدد قابلتوجهی نبوده اما باز هم تاکید میکنم حضور ذهن ندارم و باید قاعدتا به گزارشهای مالی که مدیران عامل وقت ارائه کردند مراجعه کنم تا ببینم اگر پرداختی وجود داشته چه مبلغی بوده است.
اما معمولا باشگاهها اشاره میکنند در سالیان گذشته اگر قرار به پرداختی از سوی سازمان لیگ بوده این موضوع با جرایم تیمها و 5 درصد قرارداد بازیکنان یر به یر شده و چیزی دستشان را نگرفته است.
به صورت کلی میخواهم به همین موضوع اشاره کنم فارغ از اینکه در دوره مدیریتی ما سازمان لیگ به باشگاه استقلال پرداختی داشته یا خیر اما نکته اساسی و مهم این است که وقتی ما حرف از باشگاهداری حرفهای میزنیم و به دنبال این موضوع هستیم که لیگ حرفهای داشته باشیم باید به لوازم و الزامات آن هم پایبند باشیم، در این بین خیلی وقتها شاهد این هستیم که علاقهمندان به دیگر رشتههای ورزشی به این موضوع اعتراض میکنند که چرا این همه دولت برای فوتبال هزینه میکند و اگر بخواهیم به این موضوع نگاه منصفانه داشته باشیم شاید این صحبت خیلی بیراه هم نباشد و این انتظار، انتظار نابجایی نیست که در رشتههای ورزشی دیگر هم هزینه شود اما موضوع اینجاست که وقتی رشتههای دیگر و منتقدان به این مساله اعتراض میکنند که چرا در فوتبال تا این اندازه هزینه میشود به نظرم اتفاقا دولت باید به این موضوع بهعنوان فرصتی نگاه کند و از این رهگذر تلاش کند تا لیگ برتر ما و دیگر لیگهای فوتبال کاملا حرفهای دنبال شوند، یعنی مثل کشورهای دیگر که ورزش در بخش خصوصی امورش دنبال میشود و دولت صرفا سیاستگذار و ناظر است، اینجا هم همین انتظار میرود که در فوتبال و تمام رشتههای ورزشی همین اتفاق بیفتد که یکی از الزامات سپرده شدن کارها به بخش خصوصی و خود مردم این است که شما امکان درآمدزایی برای آنها را فراهم کنید. در همه جای دنیا باشگاههای فوتبال و مشخصا فوتبال از محل پخش تلویزیونی و تبلیغات محیطی و بسیاری از امکانات دیگر استفاده میکنند تا بتوانند امور جاری خود را بگذرانند اما این دو فاکتور مهم درآمدی در فوتبال ایران در انحصار بخش دولتی و عمومی است و هرگز به باشگاهها عملا پرداختیای صورت نمیگیرد و اگر هم پرداختی داشته باشند بسیار ناچیز است. در پخش زنده تلویزیونی که انحصار در اختیار صداوسیماست و در تبلیغات محیطی نیز سازمان لیگ عملا این انحصار را به دست خود گرفته است و تمام درآمدهای حاصل از این دو نهاد به خود این دو محل تعلق پیدا میکند، بنابراین عملا فوتبال هیچ بهرهای از درآمدهای حاصل از تماشاگران خودش نمیبرد. بنابراین این انتظار میرود که سازمان لیگ، فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش و جوانان برای این موضوع برنامه جدی داشته باشند و اقدام جدی هم انجام بدهند تا مردم احساس کنند که وعدههای داده شده به واقعیت نزدیک است و اگر واقعا حرف از حرفهایگری میزنیم یا حرف از سپردن امور به دست مردم میزنیم باید لوازم و امکانات آن را هم فراهم کنیم تا واقعا باشگاهها بتوانند به صورت خصوصی اداره شوند. این مساله خصوصیسازی باشگاههای استقلال و پرسپولیس که سالهاست مطرح میشود بنده از ابتدا هم به آن خوشبین نبودم و تصور میکردم امکان این اتفاق خیلی مهیا نیست، الان هم مطرح شده و واقعیت این است اگر این دو باشگاه و باشگاههای دیگر بخواهند به صورت خصوصی اداره شوند، نمیشود شما امکانهای درآمدزایی متداول در دنیا را برای آنها فراهم نکنید.
در راستای همین موضوعی که به آن اشاره کردید به نظر میرسد که این تابو یعنی مقابله با سازمان لیگ برای گرفتن تبلیغات محیطی توسط باشگاه استقلال شکسته شد اما به جای اینکه سایر باشگاهها همراه استقلال باشند به نظر میرسد گاهی برخی مقابل این تیم قرار گرفته و اجازه نمیدهند تا حق واقعی باشگاهها به آنها برسد. همچنین در این بین یک چند دستگی به وجود آمده که هرگز اجازه نمیدهد این امر محقق شود تا جایی که حتی بوی انتقام از سوی سازمان لیگ در اتفاق ممانعت از حضور بازیکنان خارجی استقلال در زمین به ادعای مسئولان استقلال به مشام میرسد.
خیلی طبیعی است وقتی یکی جایی یک چرخش مالی خیلی بزرگ دارد برای تغییر ریل در آن محیط مقاومت وجود داشته باشد. بهطور طبیعی عدهای از این درآمدهای تبلیغات محیطی دارند سود میبرند و اگر قرار باشد این درآمد به باشگاهها تعلق پیدا کند طبیعی است که سود آنها از بین رفته یا کاهش پیدا خواهد کرد و طبیعیتر هم هست که بخواهند مقاومتی داشته باشند اما فکر میکنم مسیر خوب و درستی که جناب آقای آجرلو مدیریت باشگاه استقلال آغاز کردند را باید ادامه داد و وظیفه همه ما این است که از آن حمایت کنیم و هر کاری هم که میتوانیم برای تحقق این اتفاق خوب رقم بزنیم. واقعیت این است که اگر این امکان بهعنوان گام اول برای درآمدزایی باشگاهها فراهم شود ما میتوانیم تصور کنیم که در سالهای پیش رو انشاءالله یک لیگ حرفهای با باشگاههایی تماما حرفهای داشته باشیم. همین الان متاسفانه بسیاری از امورات باشگاهها به صورت دیگری رقم میخورد و شاید در برخی از تصمیمات مدیران باشگاهها آنچنان اثرگذار نباشند که به نظر میرسد با حرفهایتر شدن فضای لیگ و باشگاهها انتظار استقلال بیشتری از سوی تصمیمات مدیریتی داشته باشیم. لذا این اتفاق مبارک و میمون را باید قدر بدانیم و باید تلاش کنیم که به سرانجام برسد. امیدوارم همه باشگاههای دیگر هم این دید و طبع بلند را داشته باشند و آیندهنگری کنند و صرفا به امروز و منافع کوتاهمدت خود توجه نکنند و به این فکر کنند اگر این اتفاق خوب برای باشگاه استقلال بیفتد برای همه این باشگاهها خواهد افتاد و این موضوع برای لیگ ما مفید خواهد بود.
به نظر شما اصولا درخواست ضمانتنامه بانکی برای بازیکن خارجی که امروز به یک قانون در سازمان لیگ تبدیل شده است کار درستی است؟
من فلسفه ضمانت بانکی برای بازیکنان خارجی را درک نمیکنم و اصلا نمیدانم این موضوع برای چه مطرح شده است. اگر هم چنین قاعده و قانونی در سازمان لیگ وجود دارد به نظر نمیرسد خیلی مبنای منطقی داشته باشد و ضمن اینکه فارغ از مبنای غیرمنطقی و غیرحقوقی آن نکتهای که الان خیلی مهم است تبعیضی است که در بین باشگاهها خواهناخواه به وجود میآید، چون برخی عملا امکان تودیع ضمانت بانکی را ندارند و برخی باشگاههای دیگر به راحتی میتوانند این ضمانتنامهها را تهیه و تودیع کنند، لذا خود این تبعیض به فوتبال ما آسیب خواهد زد و این دست قواعد و مقررات بیمبنا یا سست مبنا میتواند روی کیفیت لیگ ما اثر منفی بگذارد و قطعا اگر این دست قواعد تغییر کنند، ما میتوانیم انتظار بهبود وضعیت کیفی لیگ را داشته باشیم. الان درحال حاضر شرایط فعلی شرایط مناسبی نیست و به نظر میرسد این شرایط نامناسب باعث ظلم مضاعف در حق استقلال شده که امیدوارم با تلاشهایی که مدیران فعلی باشگاه انجام میدهند و همچنین با ورود وزارت ورزش و جوانان به این قضیه، این مشکلات هم خیلی زود حلوفصل شوند و امیدوارم سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال هم برای جبران این نقیصه هر آن چیزی که در توان دارند را در اولین فرصت به اجرا بگذارند.
شما نظر برخی مسئولان باشگاه استقلال مثل بیژن طاهری که گفته بود سازمان لیگ با این دسته قواعد و مقررات ناگهانی به خاطر حق تبلیغات محیطی میخواهد از استقلال انتقام بگیرد را قبول دارید؟
من نمیدانم چنین تعبیری را میتوان به کار برد یا خیر اما به نظر میرسد سازمان لیگ باید جوری رفتار کند که هیچ شائبهای درباره فعالیتهایش وجود نداشته باشد به هر حال رفتارها جوری است که شائبه برانگیز است و میتوان احتمالاتی را داد اما من امیدوارم این شائبهها با رفتار مناسب و درست و به موقع سازمان لیگ برطرف شود و این سوء تفاهمها رفع شود و امیدوارم سازمان لیگ با رفتار منطقی و درست و بجا باعث شود تا همه این نگاههای منفی برداشته شود و هواداران عزیز فهیم و پرشور استقلال بتوانند به سازمان لیگ و تصمیمات و اقداماتش اعتماد کنند. الان میلیونها ایرانی نسبت به اقدامات سازمان لیگ دل چرکین و نگران هستند و با دیده تردید به نیت این عزیزان نگاه میکنند، بنابراین امیدوارم خیلی زود با تصمیمات و اقداماتی که انجام میدهند این شائبهها را برطرف کنند.
از دوران حضورتان در استقلال خاطره یا نقل قولی در ارتباط با این بحث چیزی در خاطرتان هست؟
اتفاقا ً در این مورد صحبت بسیار است و من فکر میکنم نیاز است تا این حرفها فعلا نگه داشته شود تا این شرایط پر التهاب و حساس سپری شود اما به وقتش اتفاقا خیلی حرفها را باید گفت تا هوادار هم از خیلی از موضوعاتی که ما در سینه نگه داشتیم و فعلا راز مگو هستند و برای آرامش باشگاه و هواداران نگفتیم یک روز این حقایق را متوجه شود اما الان زمان بازگو کردن این حقایق نیست ولی به وقتش حتما در این خصوص صحبت خواهم کرد.