حذف ارز ترجیحی فشار زیادی را به طبقه پایین جامعه وارد می‌کند

ناصر نقدی از فعالان و افراد باسابقه صنعت دارو کشور هم در ارتباط با حذف ارز ترجیحی دارو به «فرهیختگان» گفت: «برداشتن ارز ترجیحی یک‌سری مزایا و معایب دارد. برداشتن ارز ترجیحی سبب از  بین رفتن رانت شده و قیمت‌ها واقعی می‌شود. همه این محاسن را دارد مضاف براینکه اُوِر پرایس در آن‌ور آب نمی‌کنید. شاهد هستیم خیلی از شرکت‌های وارداتی یا حتی برخی از شرکت‌های تولیدی برای اینکه بتوانند قیمت‌های موجهی را بگیرند اور پرایس در پرفرم‌هایی که از آن سو می‌گیرند انجام می‌دهند. این اقدامات از بین می‌رود و قیمت دلار و همه موارد مشخص است. ولیکن عوارض از این‌ور است. واردکننده‌ها نیز شرط دارند که به شرطی ارز ترجیحی از بین برود و قیمت‌ها هم بر همان منوال اصلاح شود که تولیدکننده بتواند کار تولید را انجام دهد وگرنه اگر ارز ترجیحی را به ارز آزاد برسانید باعث افزایش قیمت می‌شود و اگر متناسب با این افزایش قیمت نداشته باشید تولید خود‌به‌خود نمی‌تواند وظایف خود را کامل انجام دهد. ولیکن مهم‌ترین بحث در اینجا بیمار است.

حذف ارز ترجیحی با وضعیت فعلی و تجربیات قبلی فشار زیادی را به طبقه پایین جامعه وارد می‌کند

با توجه به وضع معیشتی مردم قیمت دارو به‌شدت افزایش می‌یابد. من نکته‌ای را اضافه کنم که در داروخانه‌ها پزشکان که نسخه می‌نویسند دو گروه روی نسخه‌ها می‌آید؛ یکی داروها و یکی مکمل‌هایی است که در کنار دارو نوشته می‌شود. قیمت اصلی دارو یعنی نسخ بیماران در مکمل‌هایی است که نوشته می‌شود. یعنی به این دلیل که مکمل‌ها را سال‌هاست از نرخ ترجیحی خارج کرد‌ه‌اند و قیمت‌گذاری آن توسط سندیکا یا خود شرکت‌ها انجام می‌شود، قیمت‌های بالایی دارند، مثلا یک قرص ویتامین B6 را در نظر بگیرید، قیمت آن 15 هزار تومان است، درحالی‌که ویتامین B1 هر 10 قرصش 10 هزار تومان است. یعنی شما دقت کنید یک مکمل چقدر قیمت متفاوتی باید  با دارو داشته باشد چون ارز ترجیحی می‌گیرد و قیمت توسط کمیسیون قیمت کنترل می‌شود. اگر دارو را از ارز ترجیحی خارج کنید همانند مکمل‌ها می‌شود و بیمار نمی‌تواند قرص‌ها را تهیه کند. این شرط دارد و البته این شرط سال‌های سال امتحان شده و همیشه رفوزه شده است که مابه‌التفاوت ارز ترجیحی و ارزی که به تولیدکننده می‌دهند را به بیمه بدهند. این را در بودجه آورده بودند و در دوره احمدی‌نژاد و دوره خاتمی این اتفاق افتاده ولی عملا پولی که به بیمه می‌رود خرج مسائل دیگر می‌شود و در درمان و جاهای دیگر می‌رود و عملا به دارو چیزی اختصاص نمی‌یابد. به این بهانه که نمی‌توانند، بیمه‌ها هم بسیاری از اقلام را از تعهدات خود خارج می‌کنند به خاطر اینکه بتوانند داروهای خاص را پوشش دهند. الان اگر یک نسخه داشته باشید و برای شما داروهای عمومی بنویسند شاهد هستید هیچ چیزی را بیمه نمی‌دهد. به نظرم می‌رسد اگر بتوانند فکری به حال این قضیه کنند بسیار خوب است که ارز ترجیحی را بردارند اما با شرایط فعلی این بسیار خطرناک است، چون اگر نتوانند این را کنترل کنند سلامت مردم به خطر می‌افتد. من به شرطی که دولت بتواند مابه‌التفاوت را به نوعی در بیمه‌ها مدیریت کند که به مردم برسد بسیار موافق هستم ولی اگر این کار را نکنند یا نتوانند این کار را انجام دهند حذف ارز ترجیحی علی‌رغم حذف رانت و... فشار زیادی به مردم طبقه پایین جامعه وارد می‌کند.»

ناپروکسن 28، ژلوفن 13 و نوافن 14 هزار تومان!

نقدی با اشاره به تغییر قیمت‌های روزانه و عجیب برخی از داروها به واسطه حذف ارز ترجیحی گفت: «ناپروکسنی که 6500 تومان بود 28 هزار تومان شده است. این یک نمونه است. مثلا ژلوفنی که حدود 4500 تومان بود الان 13 هزار تومان شده است و قیمت 19 هزار تومان را هم اعلام می‌کنند. برای اینکه ارز ترجیحی برداشته شده و به آنها ارز آزاد می‌دهند. الان استامینوفن همین اتفاق را دارد. نوافنی که 5 هزار تومان بود الان 14 هزار تومان شده است. تولیدکننده‌ها بسیار از این وضعیت ناراضی هستند برای اینکه ارز آزاد می‌خرند و قیمت خرید یک‌باره چند برابر می‌شود اما قیمت آن را نهایتا دو برابر می‌کنید و این برای تولیدکننده صرفه اقتصادی ندارد و در این شرایط به‌ویژه در بخش خصوصی تولید دچار مشکل می‌شود، کمبودها افزایش می‌یابد و افزایش کمبودها نارضایتی را مضاعف خواهد کرد. برداشتن ارز ترجیحی حسن دیگری هم دارد که قاچاق معکوس نداریم، یعنی یکی از مشکلاتی که الان وجود دارد بردن داروهایی با ارز ترجیحی همانند انسولین و... به خاطر گرفتن ارز ترجیحی است و قیمت دلاری آنها بیرون مرزها به‌شدت بالاست و از طرق مختلف قاچاق می‌شود. مصرف دارو در بیماری‌های خاص واقعی نیست و بیشتر از این است و اگر ارز ترجیحی برداشته شود در این زمینه کنترل‌کننده می‌شود. به یاد دارم در زمان اواخر دولت هاشمی یا اوایل دولت خاتمی، همین امر وجود داشت و به‌نوعی قاچاق معکوس انجام می‌شد. برای بازدید به کشور پاکستان رفتیم، داروخانه‌های آنجا پر از داروهای ایرانی بود که داخل کشور ما کمبود آنها وجود داشت. این اتفاق هم می‌افتد. بنابراین حذف ارز ترجیحی رانت را از بین می‌برد، قاچاق معکوس را از بین می‌برد، قیمت‌ها را واقعی می‌کند، مصرف دارو برای مدتی به خاطر گران شدن آن کنترل می‌شود و به شرطی است که قیمت‌ها برمبنای افزایش نرخ ارز برای تولیدکننده‌ها اعمال شود. همچنین بزرگ‌ترین مشکل و چالش بیماران مردمی هستند که برای دسترسی به دارو با مشکل مواجه می‌شوند و با درآمدهایی که دارند هزینه دارو را نمی‌توانند تحمل کنند و بیمه‌ها همین الان بسیاری از اقلام را حذف کرده‌اند و چاره‌ای ندارند بیمارانی همچون دیابتی، پروانه‌ای، سرطانی و... را پوشش دهند. این به نظر من چالش بزرگی است و این هم قبلا چون چندین بار امتحان شده و عملا بیمه‌ها نتوانستند در این امتحان قبول شوند مابه‌التفاوت ارز به بیمه‌ها داده شده و بیمه‌ها از پس آن برنیامدند و باز مردم چالش بزرگ داشتند. البته آن زمان درآمدها متناسب‌تر بود. الان که کاملا این امر نامتناسب است. فردی با حقوق 3 میلیون تومان چطور می‌تواند برای بیماری ساده سرماخوردگی دارو تهیه کند؟»