سارا طاهری، روزنامه نگار: تربیت یک دانشجوی کارآفرین حلقه گمشده‌‌ای است که صنعت با آن روبه‌رو است. این روزها صنعت به‌دنبال دانش‌آموختگانی است که به کمک آنها بتواند مشکلات و معضلات خود را حل کند؛ چراکه خود به‌تنهایی نمی‌‌تواند مشکل رونق تولید و بیکاری را رفع کند. به همین دلیل است که مهم‌ترین دانشگاه‌های جهان به دنبال تربیت دانش‌آموختگانی هستند که با دست توانای آنها بتوانند چرخ صنعت را به حرکت درآورند. دانشگاه آزاد اسلامی نیز مدت زیادی است به این مهم ورود کرده و تلاش دارد مدارک دانشگاهی و پژوهش‌های علمی براساس نیاز صنعت باشد تا صنعت بتواند با تولیدات علمی و با استفاده از نیروهای کارآمد دانشگاهی و پژوهش‌های کاربردی عمل کند. درواقع پژوهش‌های علمی براساس نیاز صنعت و استفاده از نیروهای دانشگاهی لازم و ملزوم همدیگر هستند.

دانشگاه آزاد اسلامی می‌خواهد نیروهای متخصصی را تربیت کند که با صنعت آشنا هستند و در سوی مقابل از صنعت هم می‌خواهد اشتغال این دانشجویان را تضمین کند. به همین دلیل سال 98 مسئولان این دانشگاه یکی از سرفصل‌های ارتباط خود با صنعت را ورود دانشجویانش به صنایع بزرگ تعریف کرده و این مهم را با طرحی به نام پویش آغاز کرد.

«پویش» همان طرح تحصیل دانشجو با یک حامی صنعتی است؛ در «طرح پویش» دانشجو مطابق با استاندارد صنعت تربیت شده و در زمان تحصیلش مهارت خود را نیز افزایش داده و برای حضور در میدان صنعت آماده می‌شود. درواقع دانش‌آموختگان بعد از گذراندن دوره‌‌های لازم، تبدیل به همان نیروی توانمندی می‌شوند که صنعت به‌دنبال آن است. البته صنعت نیز وظایفی در این میان دارد که تضمین اشتغال دانشجو مهم‌ترین وظیفه اوست. طرح پویش درحال حاضر در ۱۰ استان اجرا می‌شود که آذربایجان‌شرقی و تبریز پیشقراول این طرح هستند و بر همین اساس چند روز پیش هم مراسم رونمایی از طرح پویش دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز برگزار شد.

استان آذربایجان‌‌شرقی یکی از پیشگامان طرح پویش خواهد بود که با تشکیل شورای سیاستگذاری پویش استان، اجرای این طرح را آغاز کرده است. شیوه‌‌نامه طرح پویش استان تدوین شده و در گام بعدی این شیوه‌نامه در قالب سامانه نرم‌افزاری تحت وب‌ طراحی و توسط معاونت آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه در سالروز تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز از آن و سند پویش استان رونمایی شد.

آنطور که رحمانی‌کهنموئی، رئیس دبیرخانه برنامه علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌شرقی در مراسم رونمایی از طرح پویش دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز گفته است طرح پویش مزایایی دارد؛ نخست انتخاب‌واحد کارآموزی پویش اختیاری و رایگان است؛ دوم دانشجو در محیط کار واقعی حداقل دو روز در هفته کار می‌‌کند که منجر به مهارت‌آموزی او می‌شود و سوم به‌طور غیرمستقیم از کارفرمایان صنایع حق‌‌الزحمه‌ای دریافت می‌‌کند که به حساب شهریه دانشجو منظور می‌‌شود و چهارم دانشجو به‌‌دلیل کسب مهارت‌های لازم در اولویت استخدام صنایع قرار می‌گیرد. از سوی دیگر کارفرمایان صنایع نیروی کار ارزان و باانگیزه در اختیار دارند که مشمول قوانین دست‌وپاگیر کارگری و کارفرمایی نیست که می‌‌توان آن را از دیگر مزایای طرح پویش نامگذاری کرد.

در طرح پویش نظارت و تایید انتخاب‌واحد کارآموزی و ثبت نمره نهایی بدون تاثیر در معدل برعهده معاونت آموزشی، ایجاد دوره‌های کوتاه‌مدت مهارتی مکمل برعهده معاونت مهارتی، اخذ فرصت‌های کارآموزی از صنایع برعهده ارتباط با صنعت و معاونت پژوهشی، پیگیری بیمه دانشجویی برعهده معاونت فرهنگی-دانشجویی‌، ایجاد زیرساخت‌‌های لازم برای تراکنش‌‌های مالی طرح برعهده معاونت اداری مالی، تهیه و تایید تفاهمنامه‌‌ها و قرارداد‌های همکاری برعهده اداره حقوقی و نظارت و راهبری برعهده دبیرخانه برنامه علمی به‌عنوان مجری طرح پویش استان گذاشته شده است.

حالا قرار است دانشجویانی در طرح پویش به مراکز صنعتی معرفی شوند که حتما تجربه کار در صنعت را داشته باشند و برای دانشجویان علاقه‌مند در حوزه صنعت که تجربه یا هیچ مدرکی ندارند، قرار است دوره‌های کوتاه‌مدت با حداقل هزینه برگزار شود.

افتتاح مدرسه عالی مهارتی چرم و کفش و مدرسه عالی مهارتی اقتصاد دیجیتال در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز هم نمونه‌ای از طرح پویش در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز است. مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی معتقدند با توجه به قطب بودن تبریز در این رشته صنعتی و مهارتی، می‌توان با زمینه‌سازی مناسب علمی و فناوری نسبت به ایجاد اشتغال، انتقال تجربه و علم گام‌های بسیار مثبت و مهمی برداشت.

بنابراین رونمایی از طرح پویش آذربایجان شرقی، افتتاح مدرسه عالی مهارتی کفش و چرم، مدرسه عالی مهارتی اقتصاد دیجیتال، مرکز مدیریت مهارت‌آموزی و مشاوره شغلی تبریز، ساختمان جدید دانشکده مهارت و کارآفرینی ازجمله طرح‌هایی بود که در راستای طرح پویش کلید خورد.

همکاری صنعت و دانشگاه در قالب کارآموزی‌ها و 250 ساعت خواهد بود

عزیز جوانپور، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌شرقی و واحد تبریز در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درخصوص اجرای این طرح گفت: «استان آذربایجان‌شرقی جزء 10 استانی است که قرار بود طرح پویش در آن اجرایی شود؛ به محض ابلاغ این طرح از سوی دکتر طهرانچی مقدمات اجرای آن را کلید زده و با سازمان فنی و حرفه‌ای و اصحاب صنعت نیز جلساتی در این خصوص برگزار شد.»

او ادامه داد: «نحوه حضور دانشجویان در صنعت در این جلسات بررسی و استقبال خوبی نیز از سوی صنایع انجام شد. البته در سازوکار اجرای این طرح و ثبت‌نام دانشجویان در سامانه آموزشیار و انتخاب موضوعات موردعلاقه آنها و نهایتا انتخاب صنعت، نیازمند طراحی یک نرم‌افزار بودیم که این نرم‌افزار آماده شد.»

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌شرقی و واحد تبریز با بیان اینکه سند طرح پویش درنهایت آماده و رونمایی شد، توضیح داد: «دانشجویان در وهله اول در این طرح ثبت‌نام خواهند کرد و در گام دوم رشته موردعلاقه خود را تعیین کردند به صنعت معرفی شده و صنعت نیز این دانشجویان را انتخاب خواهد کرد. بعد از انتخاب دانشجویان، به صنعت معرفی شده و انتخاب‌واحد در رشته مربوطه نیز انجام می‌شود. تمام این مراحل به‌صورت مجازی است یعنی حتی مصاحبه صنعتگر با دانشجویان نیز به صورت مجازی خواهد بود و هیچ حضوری در دانشگاه و صنعت نخواهند داشت و بعد از انجام روال ثبت‌نام، زمان حضور دانشجو در صنعت مشخص شده و همکاری بین صنعت و دانشگاه آغاز خواهد شد.»

جوانپور با بیان اینکه این همکاری در قالب کارآموزی‌ها که بیش از 250 ساعت تعیین‌شده خواهد بود، تصریح کرد: «براساس قرارداد، شهریه دانشجویان توسط صنعت به دانشگاه پرداخت می‌شود و دانشجو در صنعت حضور پیدا کرده و بدون هیچ‌گونه دغدغه‌ای مهارت‌آموزی می‌کند. اگر بیمه دانشجو نیز توسط صنعت پرداخت شود، دانشجویان می‌توانند از بازنشستگی نیز بهره‌مند شوند.»

او تاکید کرد: «البته به دلیل ماهیت آموزشی در این طرح هیچ‌گونه تعهدی اعم از حق بیمه و قوانین روابط کار در قبال دانشجو ایجاد نمی‌‌شود.»

او درخصوص زیرساخت‌های استان آذربایجان‌شرقی برای اجرای طرح پویش نیز صحبت به میان آورد و توضیح داد: «شهر تبریز یک شهر صنعتی است که صنعت‌های بزرگ دراین شهر حضور دارند. بخش صنعت در این شهر بسیار فعال است و عمده فعالیت‌های ما در دانشگاه آزاد اسلامی تبریز در بخش صنعت و کشاورزی خواهد بود.» رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌شرقی و واحد تبریز بیان کرد: «درحال حاضر صحبت‌های لازم با بخش صنعت و صنعتگران انجام شده و در این زمینه رایزنی‌های لازم نیز صورت گرفته است. قسمت نرم‌افزاری طرح پویش نیز آماده شده و چند روز پیش رونمایی شد و فعلا درحال آماده‌سازی اپلیکیشن‌هایی هستیم که نحوه ورود و استفاده دانشجویان از طرح پویش آموزش داده شده تا به‌زودی به شکل گسترده‌ای کار را آغاز کنیم.»

جوانپور تاکید کرد: «درحال حاضر صنایع قطعه‌سازی، صنعت تراکتورسازی، ماشین‌سازی، صنایع شیر ایران و... پای کار آماده و برای اجرای این طرح اعلام‌آمادگی کرده‌اند. مدرسه عالی مهارتی چرم و کفش و اقتصاد دیجیتال نیز در راستای طرح پویش افتتاح شد و به‌زودی آموزش‌های لازم در این مدرسه مهارتی نیز آغاز خواهد شد.»

او افزود: «دانشگاه آزاد اسلامی به مسائل مهارتی براساس قطب‌بندی و آمایش سرزمینی استان‌های مختلف توجه دارد. به همین دلیل دانشگاه آزاد اسلامی براساس ظرفیت‌ها، مزیت‌ها و تولیدات خاص استان‌های مختلف در بخش‌های کشاورزی، صنعتی، نساجی و تجاری نسبت به راه‌اندازی مدارس عالی مهارتی اقدام کرده است که مدرسه عالی مهارتی چرم و کفش و اقتصاد دیجیتال نیز در این راستا راه‌اندازی شده است.»

او با بیان اینکه با این طرح انتظار و خواست اصلی صنایع از مراکز آموزش عالی در کشور، تربیت نیروی ماهر و کارآزموده با تخصص‌‌های موردنیاز این صنایع است، ادامه داد: «با این اوصاف با عملیاتی شدن طرح پویش قطعا شاهد اتفاقی ارزشمند و تحول‌آفرین در راستای پیشرفت تکنولوژی و صنعت کشور خواهیم بود.»

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌شرقی و واحد تبریز معتقد است اگر طرح پویش دانشگاه با همراهی صاحبان صنایع به‌صورت درست اجرا شود، بخش مهمی از معضل بیکاری حل شده و دانشجویان بعد از فارغ‌التحصیلی نگران آینده شغلی خود نخواهند بود.

طرح پویش با مهارت‌‌افزایی، اشتغال همزمان با تحصیل دانشجویان را ممکن می‌کند

جعفر رحمانی‌‌کهنموئی، رئیس دبیرخانه برنامه علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌‌شرقی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درباره طرح پویش این استان توضیح داد: «کار خود را درخصوص طرح پویش از دهم فروردین ماه امسال آغاز کردیم؛ دهم فروردین‌ماه امسال گام دوم طرح پویش که یک طرح محوری در پشتیبانی از تولید است با مشارکت استان‌های البرز، آذربایجان‌شرقی، زنجان، خراسان رضوی، خوزستان، کرمان، قزوین، مرکزی، یزد و واحدهای شهرقدس، شهریار و رباط‌کریم کلید خورد و از همان زمان نیز کارهای خود را در این خصوص آغاز کردیم.»

او اضافه کرد: «در این استان با اجرای طرح پویش تلاش داریم تا گام عملی در راستای تبدیل به دانشگاه کارآفرین و حرکت در مسیر حل مسائل صنعت و اشتغال همزمان دانشجویان با تحصیل برداشته شود. بعد از آغاز اجرای طرح پویش در استان اصفهان و موفقیت‌آمیز بودن آن، استان‌ آذربایجان‌شرقی هم این طرح را استارت زد.»

رئیس دبیرخانه برنامه علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌‌شرقی با بیان اینکه در ابتدا یک شورای سیاستگذاری برای اجرای طرح پویش تشکیل شد، ادامه داد: «برمبنای این شورا، تمام ارکان دانشگاه در طرح پویش شرکت کردند. تمام معاونان دانشگاه با ریاست دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌شرقی جلسات خود را در این راستا تشکیل داده و سندی با عنوان سند پویش استان آذربایجان‌شرقی تهیه شد.»

برمبنای سند پویش استان، سامانه‌ای تحت‌وب طراحی شد

رحمانی‌‌کهنموئی اظهار کرد: «برمبنای سند پویش استان، سامانه‌ای تحت‌وب نیز طراحی شد که تمام فعالیت‌ها در این سامانه انجام خواهد گرفت و دانشجویان مراجعه حضوری به هیچ‌کدام از بخش‌های دانشگاه نخواهند داشت. آدمین نیز که سازمان یا استان است نحوه اجرای طرح پویش را مدیریت خواهد کرد. در‌واقع موقعیت‌های ایجادشده برای پویش را مدیریت و راهبری خواهد کرد.»

به گفته او طرح پویش با مهارت‌‌افزایی، اشتغال همزمان با تحصیل دانشجویان را ممکن می‌کند و از طرف کارفرمایان به دانشجویان کمک‌هزینه تحصیلی داده شده که به‌عنوان بخشی از شهریه دانشجویان منظور می‌‌شود.
او در ادامه خاطرنشان کرد: «با توجه به رایزنی‌ها با ادارات، سازمان‌ها و ارگان‌ها استقبال خوبی از این طرح شده است اما هنوز مشخص نیست چه تعداد از دانشجویان وارد این طرح می‌شوند. البته با صنعت تراکتورسازی، ماشین‌سازی و چندین شرکت خصوصی در زمینه تولید لوازم پزشکی و... رایزنی شده و قرار است با این صنایع تفاهمنامه نیز امضا شود.»

شرکت در طرح پویش برای دانشجویان اختیاری خواهد بود

رئیس دبیرخانه برنامه علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌‌شرقی با بیان اینکه شرکت در طرح پویش برای دانشجویان اختیاری خواهد بود، گفت: «اطلاعات دانشجویانی که انتخاب‌واحد کرده‌اند را وارد سیستم کرده و در گام دوم دانشجویانی که علاقه‌مند به شرکت در طرح پویش هستند را مشخص خواهیم کرد.»

رشته‌‌هایی که مشمول طرح پویش هستند، فقط محدود به رشته‌های فنی نیست

به گفته رحمانی‌کهنمویی با اجرای موفق طرح پویش، دانشجویان مستعد در اولویت استخدام بنگاه‌‌های اقتصادی یا صنایع مرتبط قرار می‌گیرند. همچنین رشته‌‌هایی که مشمول طرح پویش هستند، فقط محدود به رشته‌های فنی نبوده و رشته‌های علوم پایه، علوم‌ انسانی، دامپزشکی و کشاورزی نیز مشمول این طرح هستند. در این طرح پیش‌بینی شده که از ظرفیت‌‌های خالی آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌‌های دانشگاه آزاد اسلامی و دانشکده‌‌های مهارتی برای مهارت‌آموزی‌‌های مکمل نیز استفاده شود.»