به گزارش «فرهیختگان»، جهاد سازندگی یک  حرکت مردمی مبتنی برجوان انقلابی خلاق بود و مسائل مهم حاکمیتی را در عرض چند سال توانست حل کند، جهاد مردمی بود. نشست نقدوبررسی کتاب تاریخچه جهادسازندگی از تاسیس تا نهادی سازی برگرفته از رساله دکتری اریک سندرلاب عصرروز دوشنبه ۱۷ آبان ۱۴۰۰ با حضور دکتر روح الله ایزدخواه نماینده مجلس شورای اسلامی ،سجادهجری پژوهشگر و جمعی دانشجویان و جهادگران در محل خانه اندیشه ورزان برگزار گردید.

محسن جعفری دبیر این نشست در ابتدا به معرفی کتاب پرداخت و گفت: این کتاب توسط یک فرد آمریکایی به سفارش یک موسسه آمریکایی نوشته شده و دارای اشکالات فراوانی است ،به لحاظ روایی و از جهتی که موضوع جهاد را پررنگ می کند قابل تامل و بررسی است. وقت و هزینه ای که برای این کتاب صرف شده نیز قابل توجه است که ما خود در داخل معمولا انجام نمی دهیم. لاب در این کتاب می گوید جمهوری اسلامی از ادامه جنگ استقبال می کرد چرا که باعث توانمندتر شدن نهادهای انقلابی می شد.جهادرا به جنبش اجتماعی تقلیل داده که باعث شده از وجهه علمی کتاب کاسته شود البته نظرش را درباره حکومت اظهارنمی کند.

سجاد هجری پژهشگر توسعه روستایی در این مراسم گفت: نگارنده این کتاب یک فردآمریکایی است که آنجا متولد شده و تحصیل کرده و ساکن است و آنجا نیز تدریس می کند طبیعی است که پیش فرض ها و  نگاه به موضوع نیز اروپا مداری و غرب مداری باشد.و مخاطب این کتاب او غربی ها و اروپایی ها هستند.او نگاه سیاسی و نوآورانه دارد اما لوازم این کار را رعایت نکرده است ،احساس می شود نگاهش به آثار غربی نیز نگاه نقادانه است .درکتابهای خود جای خالی بازیگران مختلفی که در جامعه ماهست خالی است مردم و نخبگان دریک سری شبکه های ارتباطی جای می گیرند. لاب می گوید وقتی از جهادصحبت می شود حرف از قوه قهریه به میان می آید اما اینطور نیست من خواستم چهره دیگری از حکومت نشان دهم که آن را در جهاد دیدم  و آن مسئله قدرت نرم است .که اصالتا به ادبیات قدرت نرم ارجاعی نداده است.

روح الله ایزدخواه نماینده مجلس شورای اسلامی نیز که در این نشست حضور داشت، گفت: در ایامی هستیم که بحث احیای جهاد از طرف دولت مطرح شده و بحث پرچالشی درفضای اجتماعی ایجادکرده و موضوع حیاتی و مهمی است که طبعا نظرات متفاوت و متناقضی هم در برخواهد داشت. آقای لاب را در یک روز عصر دریکی از دانشکده های تهران از طریق مرحوم عظیمی ملاقات کردیم او گفت چند ماه است شهر به شهر می روم و درباره جهاد تحقیق می کنم و به کنایه گفت شما (ایرانی ها) یک کتاب هم که حتی منتشر نکردید!باید بروم از مسولان و فعالان جهادی آن دوران این حرکت که برای ما تازگی داشت بپرسم. لاب دانشجوی دکتری بود و با سفارش از بیرون دانشگاه یعنی موسسه جرج واشنگتن با پنج استادراهنما در حوزه های مختلف این کتاب را نوشته است. از لاب سوال کردم علت مهم بودن جهاد برای غربیها چیست ؟پاسخ داد ،برای  ما سوال شد بررسی کردیم  یک دولت نوپای انقلاب که جنگ داخلی و بیرونی دارد و هنوز نتوانسته خود را جمع کند چطور توانسته مردم را برای تامین اهداف حکومت به صحنه بیاورد  لذا به جهادسازندگی رسیدیم .دیدیم جهادسازندگی حزب نیست و متفاوت است ،جعبه سیاه اش را باید  باز کنیم  ببینیم چیست.

ایزدخواه در ادامه گفت: تحلیل ها بعضا جهت دارد و با نگاه خارجی است. جهادبخشی از تاریخ شفاهی را کشف کرد ،درجایی که خبراز واقعیت می دهد و تحلیل ارائه نمی دهد و صرفا مصاحبه ای که با جهادی ها دارد قابل قبول و درس آموز است. او می نویسد جهاد از زمانی که وزارت خانه شده و اسمش نیز نهادی سازی حکومتی می گذارد و می گوید باعث جذب فعالان توسط حکومت شد! درحالی که اینطور نیست جهاد از وقتی وزارت خانه تبدیل شد به انحراف کشیده شد که مسیر روبه افول است. سازمان مهندسی جنگ که مهندسینی از متخصصین و حلقه های تخصصی بود که درجنگ زیرخمپاره  پل و جاده ساخت راههای میانبر را بلدشده بود بسازد و..‌ آن زمان با نیروی کادرو عده کثیری از نیروی داوطلب مردمی تازه وارد بزرگترین پروژه های جنگ اداره شد. رهبرانقلاب فرمود مردمی شدن اقتصاد فرمول دارد پیداکنید که ‌جهاد این کار را کرد. کتاب به میدان آوردن مردم و نقش مردم در سازندگی را سیاسی و حکومتی تفسیر می کند و می گوید برنامه و هوشمندی امام خمینی بود که می خواست حکومت خود را تثبیت کند .این درحالی است که چنین نیست و جهادتثبیت کرد انقلاب اسلامی را و سپاه انقلاب را امن کرد و مردم باورکردند انقلابیون بنای کار دارند و به قول شهید بهشتی تشنگان خدمتند نه تشنگان قدرت.

این نماینده مجلس با بیان اینکه مردم در عمل حس کردند و اثبات شد، گفت: «اما در این کتاب مردم انگار وجهه المصالحه شدند که حکومت می خواهد خود را تثبیت و مخالفین را سرکوب کند. اما ما می گوئیم مردم عاملیت و اصالت دارند. جهاد یعنی حضورمردم. هرجا امام خمینی (ره)اعلام جهادکرد مردم حاضر شدند .حضورمردم عامل تثبیت انقلاب اسلامی است و هیچ  موضوعی پشت پرده ندارد.سیصدهزارشهید مگر بدون باور امکان دارد !؟همه که عضو سپاه پاسداران نبودند. آنتی تز جهادمردمی خودکامگی دولتی و تمامیت خواهی جناحی و سیاسی (میرحسین موسوی) است ؛چیزی که جهادسازندگی را زمین زد. حضرت امام (ره) فرمان داد دربازسازی جنگ از جهاد استفاده شود اما نیروهای جهادی را کنار زدند و بعدها نیز رهبرانقلاب استفاده از نیروهای جهادی و کارجهادی را توصیه کردند اما  سیدمحمدخاتمی رئیس جمهور وقت گوش نداد. لذا  تا زمانی که خودکامگی و تمامیت خواهی باشد اتفاقی نمی افتد. جهاد سازندگی از خود هیچ نداشت هرچه داشت از مردم گرفت شورای مرکزی آن نیز شش ماه بعد از تاسیس انتخاب شد،یک حرکت فراگیر سازماندهی شده بود مانند حرکت مردمی پیاده روی اربعین امروز.»

ایزدخواه جهاد سازندگی را یک  حرکت مردمی مبتنی برجوان انقلابی خلاق دانست و گفت:«مسائل مهم حاکمیتی را در عرض چند سال توانست حل کند .جهاد مردمی بود اما نه باقرائتی که نویسنده این کتاب نوشته است.جهاد زایش های نهادی زیادی دارد اگر جهادوزارت خانه نمی شد امروز چندین جهاد داشتیم رهبری ۱۵ جهاد را در سخنانشان نام برده اندکه هرکدام یک حرکت اجتماعی ملموس و کف جامعه بودحرکت هسته های مردمی در میدان بود.در جهادسازندگی هیچ برنامه بودجه ای درکار نبود و مدیر و فرمانده میدانی حرف اول را می زد و قوی تر هم عمل می کرد. مدیریت و فرماندهی میدانی در جهاد بعداز وزارت خانه شد تضعیف شد. در حوزه دیپلماسی سازنده اقتصادی نیز نیازمند جهاد هستیم تا بتوان با کشورهای همسایه ارتباط برقرار کرد حرکتی که در سالهای اخیر دولت از آن غافل بود.»

گفتنی است، در پایان این نشست مقرر شد به رسم نمادین نسخه‌ای از کتاب به دفتر رئیس جمهور ارسال شود  تا رئیس جمهور در احیای جهادسازندگی، قرار بگیرند و دولت در احیای این نهاد، بیش از ساختارسازی به واگذاری ماموریت های بر زمین مانده از انقلاب به گروه های مردمی و جهادی اهتمام ورزد.