مصادیق انتصابات غیرشفاف بسیاری در بازار سرمایه ما وجود دارد

فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه درخصوص وجود تعارض منافع در بازار سرمایه به «فرهخیتگان» گفت: اگر هم تضاد منافع هم اسمش را نگذاریم در بازار سرمایه ما مصادیق انتصابات غیرشفاف بسیاری وجود دارد. مثلا آقای دهقان دهنوی زمانی معاون آقای دژپسند بود. حالا دژپسند خودش تشخیص می‌دهد که رئیس سازمان بورس دهقان دهنوی باشد و شورای عالی بورس هم این انتصاب را تایید می‌کند. همین رویه باعث می‌شود که برداشت‌هایی شود که مثلا تضاد منافع در بازار سرمایه ما وجود دارد و منافع کلان دستگاه یا سازمانی مدنظر مدیران عالی است. این موارد مصادیق روابط انتصابات غیرشفاف است. 

این کارشناس بازار سرمایه معتقد است اعضای شورای عالی بورس در قانون تمام بافتش دولتی است؛ از وزیر صمت گرفته تا وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی، نماینده وزارت دادگستری و سایر افراد هم اتفاقا با حکم وزیر اقتصاد تعیین می‌شوند. این تکلیف مربوط به قانون سال ۱۳۸۴ است. اما سوال این است که چگونه می‌‌توان در شرایطی که تعداد سهامداران بیش از ۵۰ میلیون نفر رسیده با همان قانون کار را پیش برد.

آقابزرگی تاکید می‌کند که تضاد و تعارض منافعی که به این شکل وجود دارد ریشه‌اش به این برمی‌گردد که ضوابط و قوانین بازار سرمایه در ایران به‌روز نیست.

فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه می‌گوید درخصوص پیشنهاد‌هایی که فعالان بازار سرمایه و کارشناسان مطرح می‌کنند، نظر من این است که قبل از هر چیزی، ما باید به زیرساختارها و بعضی از نکات کلیدی که در بازار سرمایه اثرگذاری بیشتری دارند، بپردازیم. اگر به این زیرساختارها بپردازیم، این زیر ساختارها سایر اهداف همچون دامنه نوسان، حجم مبنا و سایر مسائلی که بازار سرمایه ما درگیر آن است را پوشش خواهد داد.   این اصلاحات شامل به‌رسمیت شناختن و اهمیت دادن به استقلال سازمان بورس است.

آقابزرگی معتقد است مادامی که این نهاد استقلال کافی نداشته باشد، نگاه دولت به بازار به‌عنوان «قلک دولت» خواهد بود. این کارشناس بازار سرمایه معتقد است بازنگری در قانون بازار اوراق بهادار با محوریت تغییر و اصلاح ترکیب شورای عالی بورس به‌عنوان مهم‌ترین رکن تصمیم‌گیری در بازار سرمایه به‌نحوی که محوریت‌ بخش خصوصی در آن دیده شود، یک الزام و ضرورت است. درحال حاضر تمامیت بازار سرمایه بافت دولتی دارد. این وضعیت برای زمانی بوده که سهامداران بورس کمتر از 4 و 5 میلیون نفر بودند، اما امروز بیش از 50 میلیون نفر سهامدار بورس بوده و بورس ما به‌لحاظ تعداد سهامداران بزرگ‌ترین بازار مالی منطقه است.  افزایش سهام شناور آزاد شرکت‌ها به ترتیبی که از سلیقه همراهی و همیاری و چشم‌پوشی کردن از این تخلفاتی که دست دولت وجود دارد، یک الزام دیگر است. ما درحال حاضر شرکت‌هایی را داریم که سهم بسیار بزرگی در بازار سرمایه دارند، اما شرکت‌های تابعه آنها سهام شناور آزاد کافی ندارد و به همین دلیل به‌واسطه ارتباطات و لابی‌هایی که انجام می‌شود، چشم‌پوشی ‌شده است.

موضوع بعدی این است که سازمان بورس وظایف و تکالیف مشخص دارد که محوریت آنها به افزایش نقش شوندگی در بازار سرمایه برمی‌گردد. شفافیت در انتشارات اطلاعات و کمک به کارایی و افزایش کارایی بازار سرمایه و حفظ منافع سهامداران، اینها مهم‌ترین وظایف سازمان بورس است. درحال حاضر وضعیت طوری پیش می‌رود که مدیران بورس ناچارا به ساماندهی شاخص و مدیریت روند معاملات می‌پردازند. درحالی که این مسائل جزء وظایف بورس نیست. اما چون در گذشته با دخالت دولت‌ها انجام شده، این وضعیت به یک عادت تبدیل شده است.  آقابزرگی معتقد است همه این مشکلات به ترکیب شورای عالی بورس و نحوه انتخاب اعضای هیات‌مدیره و رئیس سازمان برمی‌گردد. وی می‌گوید اگر می‌خواهیم شرایط بازار سرمایه به‌حالت عادی برگردد، باید به ترتیبی عمل کنیم که منافع ۵۸ میلیون ایرانی سهامدار و ذی‌نفعان بازار سرمایه را تامین کند. نه به این صورت که مثلا وزیر اقتصاد بر اساس صلاح‌دید خود و طبق رویه گذشته مدیران بازار سرمایه را انتخاب کند. وی تاکید می‌کند این وضعیت و حاکمیت دولت بر روندهای بازار سرمایه برای زمانی است که کل سهامداران این بازار کمتر از 5 میلیون نفر بوده است.