سیدرضا صدرالحسینی، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «فرهیختگان» :
نرگس چهرقانی، روزنامه‌نگار: انتشار خبر توقیف نفتکش آمریکایی در آستانه چهل‌ودومین سالگرد تسخیر لانه جاسوسی، آمریکاییها را که پیش از این ترجیح داده بودند درمورد این اتفاق سکوت کنند، مجبور به واکنش انفعالی کرد. در همین راستا مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا بعد از چند روز سکوت و بلافاصله بعد از انتشار فیلم عقب‌نشینی نیروهای تحت امرش در اظهارنظری در واکنش به این اتفاق، جملاتش را با این عبارت که ایران خواهان رویارویی آشکار با ما نیست، آغاز می‌کند. بعد از این اتفاق رسانه‌های خارجی نیز اقدام به بازنشر خبر توقیف نفتکش توسط ایران می‌کنند و حتی روزنامه هاآرتص رژیم‌صهیونیستی در خبری فوری با پرداختن به این موضوع نوشت که نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مانع از دزدی نفت ایران توسط ایالات‌متحده در دریای عمان شده‌اند. این خبر در ایران نیز غالبا با واکنش‌های حمایت‌گرانه روبه‌رو شد، اما بودند برخی افراد که هم‌راستا با آمریکا، توقیف نفتکش توسط نیروی دریایی سپاه را کوچک به‌حساب آوردند و اینگونه اقدامات را فاقد دستاورد برای ایران بیان کردند و حتی پارا فراتر گذاشته و در جبران موضع انفعالی آمریکا خود به زبان آمریکا تبدیل شده و این اقدام را تقبیح کردند. در گفت‌وگویی که با سیدرضا صدرالحسینی، کارشناس مسائل بین‌الملل داشته‌ایم، او اینگونه اظهارنظرها را ناشی از عدم‌شناخت مفهوم قدرت در نظام بین‌الملل می‌داند. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
اقدامی که رخ داده توسط یک‌سری از فعالان سیاسی داخلی نادیده گرفته شده یا مورد طعن و تمسخر آنها قرار گرفته است. مثلا عده‌ای از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب معتقدند این اتفاق آنقدر مهم نبوده که ارزش پوشش دادن توسط رسانه‌های داخلی داشته باشد و معتقدند بیشتر تلاش ایران برای برای اقتدارنمایی در آغاز مذاکرات است. یا معتقدند اینگونه اقدامات برای ایران هیچ دستاوردی ندارد. اینگونه تحلیل‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ با توجه به اینکه رسانه‌های آمریکایی تا الان واکنش درخوری ندادند، ولی برعکس ما در داخل کشور با طیفی مواجه هستیم که از جانب آمریکا هم واکنش نشان می‌دهند، به‌طوری‌که نه‌تنها این اقدامی که می‌تواند ابعاد و تاثیرات مهمی داشته باشد را تایید نمی‌کنند، بلکه آن را تضعیف نیز می‌کنند.
دیدگاه اصلاح‌طلبانی که در این باره نظر دادند، کاملا مشخص است. به‌نظر می‌آید غرب‌زدگان داخلی در شرایط کنونی نشان دادند که هیچ شناختی از مفهوم قدرت در نظام بین‌الملل ندارند و قدرت را فقط خاص آمریکا می‌دانند. اگر نگاهی کنیم به سابقه کسانی که در این رابطه اظهارنظر منفی کرده‌اند، متوجه می‌شویم که رابطه فکری آنها با غرب چگونه بوده و همانطور که بعضی از افراد این جریان غرب‌گرا در داخل ایران را به‌عنوان سربازان خط مقدم نظام سلطه دانستند، یک‌بار دیگر نشان داده شد که این اصطلاح برای اینها کاملا برازنده است.
تا قبل از اینکه سپاه فیلم توقیف نفتکش و مداخله نظامی بی‌نتیجه رزم‌ناو‌های آمریکایی را منتشر کند، مقامات رسمی آمریکا تقریبا واکنش و موضع خاصی نسبت به این اتفاق مهم نگرفتند. بعد از انتشار نیز آمریکاییها مدعی بودند آنچه ایران از آن به مداخله نظامی و شکست آمریکا یاد می‌کند، درست نیست و آنها صرفا به‌عنوان نظارت‌کننده در منطقه حاضر شده بودند. درحالی که اضافه شدن رزم‌ناو‌های کمکی و شلیک فلر از جانب بالگرد آمریکایی، خلاف این موضوع را نشان می‌داد. علت این سکوت و موضع تقریبا منفعلانه آمریکا را چه چیزی می‌دانید؟
یکی از دلایلی که آمریکاییها تاکنون موضعی نسبت به این اقدام ایران نشان ندادند، این است که نوعی ضعف آمریکا در حوزه نیروی دریایی محسوب می‌شود. شرایط دولت بایدن هم به گونه‌ای نیست که بتواند این شکست‌های مستمر را تحمل کند. افکار عمومی آمریکا بعد از فرار خفت‌بار و مفتضحانه ارتش آمریکا از افغانستان، دیگر علاقه‌مند نیست که نسبت به اقدامات غیراصولی خودش برای تامین منافع مردم آمریکا، این موضوعات را رسانه‌ای کند. ضمنا پس از رسانه‌ای شدن این مساله در جمهوری اسلامی، آنها فقط به این بسنده کردند که این حقیقت ندارد. به همین خاطر آنها هیچ واکنش رسانه‌ای در این باره نداشتند، به این دلیل که می‌دانند از همه این جریان‌های رخ‌داده، جمهوری اسلامی مستندات غیرقابل انکاری دارد، برای همین آمریکاییها در طول ایام گذشته این اقدام را انجام ندادند. و از این به بعد هم اگر انجام بدهند، با مخالفت مستند جمهوری اسلامی روبه‌رو می‌شوند.
این اقدام ایران، در انجام عملیات موفق‌آمیز توقیف نفتکش متعلق به آمریکاییها، در عرصه بین‌المللی چه پیامی را بازتاب می‌کند؟
عملیات مقتدرانه نیروهای مسلح با محوریت نیروی دریایی سپاه، نشان‌دهنده این است که جمهوری اسلامی ایران می‌تواند از منافع خودش به‌خوبی دفاع کند. امروز در نظام بین‌الملل یکی از مشکلات اساسی، عدم‌وجود توانمندی برای دفاع از منافع ملی و تامین آن است. بسیاری از کشورها کلید امنیت خودشان را به دست دیگر کشورها سپردند، اما جمهوری اسلامی، با توانمندی‌های بومی و نظامی خودش، امروز ثابت کرد که می‌تواند در حوزه دریا نیز از منافع ملی خودش دفاع کند و به‌نظر می‌رسد یک امتیاز قابل‌توجهی را در این حوزه توانسته کسب کند. به عبارتی جمهوری اسلامی توانست واقعیت توانمندی‌های عمومی خود در حوزه دفاع مشروع را به تصویر بکشد.
باتوجه به اینکه عملیات توقیف نفتکش حدودا چند روز قبل از سالگرد ۱۳آبان (تسخیر لانه جاسوسی) رخ داده و خبر آن همزمان با ایام تسخیر لانه جاسوسی در رسانه‌ها منتشر شده است، می‌شود این اقدام را در راستای یادآوری عزم جدی ایران در دفاع از استقلال و منافع خود برشمرد. از آنجایی که این یادآوری اراده برای دفاع از منافع با ایام مذاکرات هسته‌ای که قرار است مجددا آغاز شود، همزمان شده است. این اتفاق چقدر می‌تواند به مذاکرات پیش‌رو کمک‌کننده باشد؟ آیا می‌شود گفت دستاورد‌های میدانی به کمک دیپلماسی آمده و دست ما را در مذاکرات پر کرده است؟
واقعیت این است که همراهی میدان و دیپلماسی در این موضوع مشخص است. درحقیقت این اقدام باعث استحکام و پر شدن دست نمایندگان جمهوری اسلامی و افزایش اعتمادبه‌نفس تیم مذاکره‌کننده ایرانی در گفت‌وگوها و مذاکرات آینده خواهد بود. این اقدامی که چند روز گذشته صورت گرفت، این پیام را مخابره کرد که طرف‌های اروپایی درمقابل جمهوری اسلامی صدای خودشان را باید تنظیم کنند و به‌هیچ‌عنوان تصور نشود که جمهوری اسلامی توانمندی برای دفاع از منافع ملی خودش در حوزه اقتصادی و به‌ویژه در دریا، که ویژگی‌های خاص خودش را دارد، ندارد. بنابراین به‌نظر می‌آید که یک‌بار دیگر میدان به کمک دیپلماسی آمده تا در گفت‌وگوهای آینده، دیپلماسی بتواند با دست برتر و پر، منافع ملت ایران را در مذاکرات پیگیری کند.
