محمدعلی یوسفی‌زاده، مدیر پلتفرم تماشاخونه و مدیرعامل شرکت آسیاتک:
درباره عملکرد ساترا در مدت کوتاهی که از شکل‌گیری آن می‌گذرد، حرف‌وحدیث‌های بسیاری مطرح‌شده است. شاید بهترین قضاوت از عملکرد آن را بتوان از پلتفرم‌هایی که ذیل نظر این سازمان فعالیت داشته‌اند، شنید. ازاین‌رو با محمدعلی یوسفی‌زاده، مدیر پلتفرم تماشاخونه و مدیرعامل شرکت آسیاتک به گفت‌وگو نشستیم تا نگاهی به عملکرد ساترا و چالش‌های پیش روی آن در سال‌های آینده داشته باشیم.
عملکرد ساترا را از زمان تاسیس تاکنون چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ساترا نهادی است که به‌دلیل تغییرات در تکنولوژی، نوع استفاده و تنوع ابزارهای دسترسی به محتوا ایجاد شده است؛ این نهاد در دوسال گذشته بیشتر درحال رصد و شناخت جنس تکنولوژی، تولید محتوا و روابط انواع مدیاها و مدل‌های دسترسی به محتوا بوده است. این به‌معنای وارد شدن به فضای جدیدی است که یکپارچه و مشخص نیست و هر روز هم انواع مختلفی به این ارتباطات اضافه می‌شوند، بنابراین ساترا باید آنها را شناسایی کند، مزایا و معایب آنها را بشناسد و براساس آن تصمیم‌گیری کند تا آنها را به اصول خود نزدیک و قانون و قاعده خود را برای آنها تعریف کند. با توجه به فراوانی این موارد توقع نمی‌رود که در این مدت‌زمان صددرصد آنها دیده شده و شرایط آنها بر اساس شرایط ساترا و قوانین بالادستی آن ایجاد شده باشد. اگر بخواهیم با نگاهی کلی به قضیه بنگریم، حضور ساترا قطعا مثبت است؛ شناخت و نفوذی که بین ذی‌نفعان پیداکرده هم قابل‌قبول و پذیرش است. این امر به آن معنا نیست که راه کامل شده، بلکه مسیر کار درست است اما باید کامل‌تر شود.
فرآیندهای تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی ساترا چه نقاط قوت و ضعفی دارند؟
وظایفی از جانب مجموعه‌هایی مانند وزارت ارشاد و صداوسیما به ساترا تفویض شده است. هرکدام از این نهادها در مدت زمان فعالیت‌شان به ادبیات مختص به‌خود رسیده‌اند، بنابراین دلیل به‌وجود آمدن ساترا حتما ایجاد تحول و یکپارچه‌سازی در آن روش‌ها بوده است. وقتی با نگاهی از خارج به ساترا می‌نگریم، بزرگ‌ترین مساله‌ای که به چشم می‌آید، این است که همچنان ذی‌نفعان و تفویض‌کنندگان بیرونی درخصوص منطبق‌سازی مسائل جدید به روش‌های قبلی دچار چالش‌هایی هستند، در این زمینه چندگانگی‌هایی به‌وجود آمده است که بعضا درباره آنها انتقادها و تعاریفی هم وجود دارد، لذا قوانین یکپارچه، مشخص و شفافی برای ذی‌نفعان استفاده‌کننده از مراتب و پروانه‌های ساترا کامل و جامع نشده است که در قالب یک کتاب الزامات یا قانون از آن استفاده کنند برای بهره‌برداری نیز در ساترا ناظران یا تاییدکنندگان همین چالش را دارند، به‌طوری‌که برخی تصمیمات آنها سلیقه‌ای است و این مورد هم نیازمند یکپارچگی مدل و قوانین است.
ورود ساترا به حوزه محتوا تا چه حد موفق بوده است؟
ساترا نیمی از راه را پشت سر گذاشته و نمی‌توان گفت تاکنون ناموفق بوده اما همان‌طور که گفتم لازم است الزامات را یکپارچه و جامع کند، ضمن اینکه اطلاع‌رسانی و روابط عمومی بیشتری برای برندسازی ساترا صورت پذیرد تا خانواده‌ها و مصرف‌کنندگان بدانند مجوز ساترا تضمین چه ملاحظاتی را برای آنان نتیجه خواهد داد. همچنین تهیه‌کنندگان و مجریان بدانند طبق چه اصولی باید برنامه‌ریزی کنند؛ ساترا به‌نوعی زیرمجموعه صداوسیماست اما باید استقلال خود را به تثبیت برساند. اگر قرار باشد رویکرد این نهاد با صداوسیما یکپارچه شود و با نرخ ادبیات موردنیاز جامعه امروز به‌روزرسانی نشود، تضعیف خواهد شد، به شکلی که ساترا به یک دست انتقال‌دهنده برای صداوسیما تبدیل می‌شود. به‌علاوه نگاه‌های مردم تا حدی که باید در ساترا تحلیل شوند تا یا مورداستفاده قرار بگیرند یا برای اصلاح آنها فرهنگ‌سازی و برنامه‌ریزی شود، از بین خواهند رفت؛ چراکه ممکن است گاهی اوقات نگاه مردم با آنچه اصول قالب موردنیاز جامعه است، مغایرت داشته باشد اما نیاز است این نهاد از قدرت خود استفاده کند و اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی درست داشته باشد تا آنها هم اصلاح شوند.
به نظر شما نیاز است ساترا چه حوزه‌هایی را جدی‌تر دنبال کند؟
درحال‌حاضر ساترا بیشتر با ذی‌نفعان خود یعنی تولیده‌کننده، تهیه‌کننده، پخش‌کننده و با تکنولوژی‌های آنان در ارتباط است، برخورد می‌کند و رویکرد می‌دهد. اما اطلاع‌رسانی ساترا برای این قسمت هم باید طوری باشد که تحلیل‌ها و گمانه‌زنی‌های بیرونی اصل زحمات آن را زیر سوال نبرد. اما بخشی در جواب این سوال برجسته‌تر است و تاکنون ساترا با آن ارتباط برقرار نکرده جامعه عمومی است. این بخش نیز این نهاد را به‌طورکامل به‌عنوان نهاد تنظیم‌گر، قانونگذار و ناظر بر کیفیت و عملکرد نمی‌شناسد؛ درحال‌حاضر ساترا در نگاه عموم مردم خیلی شناخته‌شده نیست؛ چه در زمینه محتواهایی که در سایت‌های اینترنتی و دانلودی موجودند، چه محتوای پلتفرم‌ها، چه در آی‌پی تی‌وی که بین معاونت فضای مجازی ساترا و صداوسیما در رفت‌وبرگشت است و... درمجموع این موارد نکاتی هستند که باید حضور ساترا در آنها بیشتر اطلاع‌رسانی شود. ضمن اینکه برنامه‌ها، آینده‌نگری‌ها و پژوهش‌هایی که ساترا برای برنامه‌ریزی‌های بعدی در راستای ایجاد و به‌روزرسانی الزامات و قوانین خود انجام می‌دهد حتما بیشتر کمک خواهند کرد.
مطالب پیشنهادی
