ندا اظهری، مترجم: همه‌‌گیری کرونا که حدود دوسالی است دنیا را درگیر کرده، تنها یک بیماری ویروسی ساده و گذرا نبود که تنها چندماهی کشورها را درگیر کند، بلکه در تمام ابعاد، دنیا را تحت‌تأثیر قرار داد، تا جایی‌ که برخی کشورها دوره‌ای رکود اقتصادی را تجربه کردند و حتی برخی از آنها هنوز هم با این بحران دست‌وپنجه نرم می‌کنند. این بحران در بخش‌های مختلف جوامع ایجاد شده و یکی از حساس‌ترین آنها که آسیب‌های زیادی را هم متحمل شده، بخش آموزش‌عالی کشورها است. شیوع ویروس، اعمال قرنطینه‌های سراسری، مسدود شدن مرزهای بین کشورها، تعطیلی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی و بازگرداندن دانشجویان بین‌المللی به کشورهای خود، ازجمله اصلی‌ترین دلایل وخامت شرایط آموزش‌عالی، عدم حضور دانشجویان در دانشگاه‌ها و گاه کاهش شهریه پرداختی ازسوی آنها است. علاوه‌بر این، برخی کشورها که از نظر جذب دانشجویان بین‌المللی قدرتمند هستند، به‌دلیل همه‌‌گیری کرونا و کاهش شمار دانشجویان خارجی به‌دلیل بسته بودن مرزها و عدم تمایل افراد به حضور در دانشگاه به‌دنبال آنلاین شدن کلاس‌های درس، شرایط به‌هم‌ریخته‌ای پیدا کرده‌اند. آمریکا تا پیش از همه‌‌گیری کرونا بالاترین شمار دانشجویان بین‌المللی را به خود اختصاص داده بود، اما با توجه به شرایط کرونایی، این کشور موقعیت خود را در این زمینه از دست داده است. این روند کاهشی علاوه‌بر اینکه بر ادامه فعالیت دانشگاه‌ها تأثیر منفی می‌گذارد و حرف و حدیث‌هایی را در روند کاری آنها ایجاد می‌کند، بر فعالیت‌های دانشجویان هم تأثیر منفی دارد، به‌طوری‌که بسیاری از آنها از تحصیل بازمانده و وقفه‌های طولانی در کسب مدرک تحصیلی و مهارت‌آموزی در آنها ایجاد می‌کند.

  تداوم روند کاهش دانشجویان

گزارش‌ها حکایت از آن دارد که در کمتر از نیم‌قرن، بزرگ‌ترین کاهش ثبت‌نام‌های دانشگاهی در آمریکا اتفاق افتاده است. مدیر اجرایی مرکز تحقیقاتی مرکز پژوهش ملی دانشجویان مستقر در ویرجینیا می‌گوید: «دانشگاه‌ها و کالج‌های آمریکا بیشترین کاهش روند ثبت‌نامی خود را در نیم‌قرن گذشته تجربه می‌کنند. این روند کاهشی تقریبا در هر بخشی از آموزش‌عالی قابل‌مشاهده است. نرخ ثبت‌نام در مقطع کارشناسی نسبت‌به مدت مشابه در سال گذشته حدود 3.2درصد کاهش یافته و این بدان معناست که شمار دانشجویان سال اولی در پردیس‌های دانشگاهی آمریکا درمقایسه با سال گذشته 6/6درصد کاهش نشان می‌دهد. درحالی‌که آمریکا هنوز نتوانسته از رکود سال گذشته کمر راست کند و کاهش شمار دانشجویان دانشگاه‌های خود را جبران کند، گزارش‌ها حاکی‌از آن است که بازهم این روند کاهشی در سال اخیر هم ادامه دارد. با گذشت یک سال‌ونیم از همه‌‌گیری کرونا، دولت آمریکا همچنان شاهد کاهش قابل‌توجه دانشجویان در سراسر کشور است.

بعد از کاهش 7.8درصدی دانشجویان در پاییز 2020، تعداد دانشجویان فارغ‌التحصیل بین‌المللی 13.1درصد رشد کرد و درمقایسه با آن، شمار ثبت‌نام دانشجویان بین‌المللی مقطع کارشناسی همچنان روند نزولی داشت، به‌طوری‌که طبق آمار، کاهش این گروه از دانشجویان در سال گذشته 8.2درصد اعلام شد و این درحالی است که این گروه در سال گذشته و روند هرساله، کاهش 12درصدی را تجربه کرده است. کارشناسان بخش آموزش‌عالی آمریکا، این روند نزولی را بیش از هرچیز به همه‌‌گیری کرونا و محدودیت‌های مسافرتی برای دانشجویان ربط داده‌اند و عامل بعدی هم تمایل کمتر آمریکا به جذب دانشجویان بین‌المللی بیشتر درمقایسه با گذشته عنوان شده است.

دانشجویان زن، ریزش بیشتری داشته‌اند

درمقایسه با سال گذشته، زمانی که مردان در حوزه آموزش‌عالی بیشتر از زنان حضور فعال دارند و نسبت آنها 11.8 به 7.9 باشد، آمارها حکایت از آن دارد که در سال‌جاری، کاهش دانشجویان زن با 4.8درصد بیشتر از 2.6درصد در مردان بوده است. اداره پذیرش دانشگاه‌ها نشان داده‌ است که کاهش چشمگیر دانشجویان سال‌اولی در سال‌جاری 3.1درصد و تنها یک‌سوم سال گذشته با 9.5درصد بوده است. اما این گزارش هشدار می‌دهد این رقم با آنچه برای بازگرداندن خسارات وارده به کلاس‌های درس سال 2020 موردنیاز بوده، فاصله زیادی دارد. همان‌طور که در سال گذشته اتفاق افتاد، بیشترین ضرری که جامعه متحمل شد، در سطح کالج‌های دانشگاهی بوده است. کالج‌های محلی علاوه‌بر ارائه آموزش‌های فنی و گواهی‌های فارغ‌التحصیلی، دریچه‌ای برای ورود به موسسات و دانشگاه‌های چهارساله نیز هستند.

کاهش در کالج‌های محلی

ماه‌ها قبل، کالیفرنیا تنها ایالتی بود که فعالیت خود را برای طی مسیری هموار آغاز کرد و طی آن، دانشجویانی که ازنظر تحصیلی ضعیف‌تر بودند، دوسال دوره آموزشی را در کالج‌های محلی می‌گذرانند و سپس به یکی از دانشگاه‌های این ایالت منتقل می‌شوند. در این طرح که طرح 2+2 نامیده می‌شود، دانشگاه‌ها اعتبار خاصی برای دوره‌های گذرانده‌شده در یک کالج محلی قائلند، بنابراین اجازه فارغ‌التحصیلی دانشجویان را طی چهار سال عادی صادر می‌کنند. در سال‌جاری، ثبت‌نام در کالج‌های محلی 6.1درصد کاهش یافته و این بدان معناست که کلاس‌های درس سال 2021 در این کالج‌ها درمقایسه با سال 2019 حدود 20.8درصد کمتر شده است. این روند مداوم کاهشی در ثبت‌نام کالج‌های محلی طی سال‌های اخیر در آمریکا بسیار غافلگیرکننده است؛ چراکه معمولا ثبت‌نام در این کالج‌ها در زمان رکود، یعنی زمانی که مشاغل مهارتی یدی که اغلب هم کم‌درآمد هستند و دانشجویان به‌سختی این شغل‌ها را برای کار پیدا می‌کنند، افزایش می‌یابد. این گروه از دانشجویان معمولا در زمان رکود به‌صورت دسته‌جمعی ثبت‌نام می‌کنند، بنابراین انتظار می‌رود با بهبود بازار کار، این گروه از دانشجویان دوباره به کار بازگردند. طبق آمار ارائه‌شده، سه گروه سنی اصلی در کالج‌های محلی شامل سنین 18 تا 20 سال، 21 تا 24 سال و 25 تا 29 سال در سال گذشته به‌طور متوسط 8.1درصد کاهش داشته‌اند و از زمان پیش از شیوع همه‌‌گیری، 16.9درصد با روند روبه‌کاهش مواجه بوده‌اند.

درحالی‌که همه جمعیت‌های نژادی و قومی در تمام بخش‌ها این روند کاهشی را تجربه کرده‌اند، شدیدترین کاهش در میان دانشجویان سیاه‌پوست مشاهده شده است، به‌طوری‌که کاهش شمار دانشجویان سیاه‌پوست طی دوسال 11.1درصد درمقابل 10.6درصد کاهش در سفیدپوستان گزارش شده است. در این میان، کاهش دانشجویان لاتین و آسیایی در این مدت به‌ترتیب 5.1 و 5/5درصد بوده است. کارشناسان بر این باورند که کاهش کمتری که میان دانشجویان لاتین و آسیایی‌تبار شاهد هستیم، احتمالا به این دلیل است که جمعیت آنها سریع‌ترین رشد را داشته است.

شکاف ثبت‌نام در گذر سال‌ها

برخی تحلیلگران اشاره کرده‌اند که دانشجویان، سال تحصیلی 2021- 2020 را شکافی می‌دانند که تنها برای دانشگاه‌های چهارساله خصوصی مانند هاروارد، پرینستون و استنفورد و نیز کالج‌هایی چون اسمیت، وسلیان و هاورفورد صدق می‌کند. بعد از افت 8.7درصدی درطول سال اول بحران کرونا، این دانشگاه‌ها شاهد افزایش 11.7درصدی ثبت‌نام در ترم پاییز گذشته بودند. به این ترتیب، طی دوسال گذشته، این بخش درواقع 2 درصد رشد داشته است. موسسات آموزشی چهارساله فعالیتی بسیار رقابتی دارند، به‌طوری‌که بین سال‌های 2020 تا 2021 با رشد ثبت‌نام 2.9درصدی مواجه بوده‌اند. ‌با این‌حال، این مقدار رشد برای نادیده گرفتن کاهش 7.6درصدی موسسات آموزشی در سال گذشته کفایت نمی‌کند و افزایش ثبت‌نام‌ها باید بسیار بالاتر از این حرف‌ها باشد تا بتواند این کاهش را جبران کند. شاخص ثبت‌نام دانشجویان در موسسات آموزشی هنوز هم بین 4 تا 4/4درصد کمتر از ثبت‌نام‌های سال 2019 و پیش از بحران کرونا در دنیا است. دیگر سیستم‌های دولتی در آمریکا گاهی حتی شرایط وخیم‌تری از سیستم آموزش‌عالی هم دارند. آن دسته از موسسات دولتی که دسترسی گسترده‌ای دارند، به‌طور معمول به دانشجویان روستایی که در پردیس‌های محلی تحصیل می‌کنند، طی دوسال اخیر با بیشترین میزان 8درصد کاهش ثبت‌نام مواجه بوده‌اند. نرخ کاهش این موسسات به‌طور متوسط 5.2درصد گزارش شده که درمقایسه با سال گذشته حدودا دوبرابر شده است، بنابراین می‌توان ارزیابی کرد که اوضاع این موسسات آموزشی نسبت‌به دو سال قبل وخیم‌تر شده است.

برای دومین سال متوالی، رشته‌های علوم‌انسانی با 3.2درصد کاهش نسبت‌به 5.8درصد در سال گذشته گزارش شده که افت قابل‌توجهی را تجربه کرده است. به‌دنبال آن، رشته‌های مهندسی هم با روند کاهشی مواجه شده‌اند، به‌طوری‌که از زمان شروع همه‌‌گیری کرونا، این کاهش به 4.9درصد رسیده است. در سال 2020، زمانی که پزشکان و به‌ویژه پرستاران در خط مقدم مبارزه با کرونا تلاش می‌کردند، رشته‌های علوم بهداشت با رشد 2.5درصدی پذیرش دانشجو مواجه شد، اما با عادی‌تر شدن شرایط همه‌‌گیری، درصد دانشجویانی که در رشته‌های علوم بهداشت ثبت‌نام می‌کردند، 3/3درصد کاهش یافت.

کاهش ثبت‌نام‌ها در ایالت‌های پُردانشگاه

طی چندماه گذشته، گزارش‌هایی مبنی‌بر ادغام سیستم آموزشی دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا منتشر شده که به‌دنبال اقدامات مشابه در ایالت‌هایی چون ویسکانسین و بازسازی موسساتی مانند دانشگاه اوهایو وسلیان انجام شده است. بررسی‌های جمعیت‌شناختی نشان می‌دهد تا سال 2024، سالانه حدود 500 هزار دانشجوی کمتر در گروه سنی دانشگاه‌ها وجود خواهد داشت. انتظار می‌رود مناطقی که بیشترین آسیب را از این روند کاهشی دیده‌اند، در نواحی غربی است. آمارها نشان می‌دهد بحران ثبت‌نام در ایالت‌هایی چون مینه‌سوتا شاهد کاهش 5 درصدی در سال گذشته بوده که کاهش 5درصدی ثبت‌شده درسال گذشته بوده است. کاهش 2.8درصدی ثبت‌نام دانشجویان در سال 2020 به 3.5 درصد در سال‌جاری افزایش یافته است. ایالت‌هایی چون نیویورک، کالیفرنیا و تگزاس که بیشترین تعداد کالج‌ها و دانشگاه‌ها را در آمریکا به خود اختصاص داده‌اند، هرکدام شاهد کاهش بیشتر در تعداد دانشجویان خود بوده‌اند، به‌طوری‌که ثبت‌نام در مقطع کارشناسی در دانشگاه‌های نیویورک پس از کاهش 3.9 درصدی در سال گذشته، در سال‌جاری با کاهش 5.8 درصدی روبه‌رو شده است. آماری که از دانشگاه‌های کالیفرنیا اعلام شده، در دوره‌های مشابه 4 و 6.4 درصد بوده است. دانشگاه‌های فلوریدا در سال 2020 کاهش 2.8 درصدی را تجربه کرده‌اند؛ این درحالی است که روند کاهشی در سال‌جاری 2.6 درصد بوده است. دانشگاه‌های تگزاس هم کمترین میزان کاهش دانشجو را با 1.9 و 1/1 درصد به ثبت رسانده‌اند. این کاهش به‌ویژه روی دانشجویانی تأثیر داشته است که طی دوسال گذشته قادر به ثبت‌نام در دانشگاه‌ها نشده‌اند. به‌ویژه برای دانشجویان مقطع کارشناسی و دانشجویان خانواده‌های کم‌درآمد و محروم، این فرآیندهای کاهشی، نگرانی‌هایی را درمورد دانشجویانی ایجاد می‌کند که طی دوسال گذشته از کالج انصراف داده‌اند و این موضوع در رکود آنها مطرح شده که آیا این گروه از دانشجویان می‌توانند به دانشگاه بازگردند و درکنار کسب مهارت‌های لازم، مدرک تحصیلی خود را نیز اخذ کنند. کارشناسان درحال حاضر، تأثیر کاهش ثبت‌نام دانشجویان را در آینده دانشگاه‌ها و کالج‌ها بررسی می‌کنند. این امر، پردیس‌های کوچک‌تر و منطقه‌ای به‌ویژه در میان موسسات دولتی و کالج‌های محلی در بسیاری از ایالت‌های آمریکا را در وضعیت دشواری قرار داده و کارشناسان بر این باورند که این کاهش ثبت‌نام دانشجویی، پیامدهای جدی برای ادامه فعالیت آنها خواهد داشت.