انتخاب معاون هنری با گزینه‌هایی ناامیدکننده همچنان در ابهام

محراب محمدزاده، روزنامه‌نگار: پیش از این در گزارشی به شکل مبسوط به مساله انتخاب معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و لزوم اهمیت انتخاب هرچه سریع‌تر آن پرداخته بودیم که البته راه به جایی نبرد و همچنان با گذشت سه ماه از استقرار وزیر فرهنگ و ارشاد این معاونت توسط سرپرست اداره می‌شود. هرچند گزینه‌های مطرح‌شده در رسانه‌ها برای تصدی این معاونت خود نیز نوید فاجعه‌ای تازه برای این معاونت بحران‌زده را می‌دهد.

معاونت هنری، برای بخش مهمی از جامعه هنری ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ چراکه این معاونت علاوه‌بر بخش‌های هنرهای نمایشی، موسیقی و هنرهای تجسمی، بخش‌هایی چون کارگروه ساماندهی مد و لباس و دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری، برج آزادی، فرهنگسرای نیاوران، موزه هنرهای معاصر، بنیاد رودکی و...  را تحت پوشش خود دارد. همچنین بالاترین میزان هنرمندان فعال در رشته‌های تئاتر، موسیقی و به‌ویژه هنرهای تجسمی فعالیت دارند که پراکندگی بسیاری در سراسر کشور و حتی خارج از کشور را شامل می‌شوند.

با این حساب اما همچنان خبر انتصابات در پایین‌ترین سطح‌های مدیریتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شنیده می‌شود، اما خبری از انتخاب مهم‌ترین معاونت این وزارتخانه نیست. از آنجاکه لایحه بودجه سال 1401 نیز به‌زودی تقدیم مجلس می‌شود، نیاز است مدیران هنری به‌ویژه تئاتر که بیشترین آسیب را در دوران کرونا متحمل شده نیز تقاضای مالی خود را مطرح کنند. این درحالی است که نه‌تنها معاونت هنری بلاتکلیف است، مدیران بخش‌های ذیل آن نیز اندر خم یک کوچه هستند و معلوم نیست سیاست‌هایی که آنها در سر دارند، برای مدیران بعدی نیز کارساز باشد یا نه و اصلا مشخص نیست آیا حضور مدیران استمرار خواهد داشت یا خیر. همه این سوالات را باید کنار وضعیت نامطلوب تئاتر در سراسر کشور قرار داد و نتیجه گرفت که این عدم توجه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌تواند زمینه‌ساز ضربه‌های جبران‌ناپذیری بر بدنه هنر کشور باشد.

با این‌همه باید به یک مساله هم توجه کرد که گزینه‌هایی که در رسانه‌ها به‌عنوان معاون هنری مطرح شده است، درصورت صحیح بودن آنها، خود نیز فاجعه‌ای را درپی خواهد داشت. این گزینه‌ها که هریک در فیلد کاری خود در دوران غیربحرانی نتوانسته‌اند آن‌طور که باید تاثیرگذار باشند، اکنون چگونه می‌توانند سکاندار معاونتی شوند که سراسر بحران است.

در عرصه تئاتر نزدیک به دوسال است سالن‌های نمایشی تعطیل شده و آنچه به‌عنوان تئاتر به‌صورت مقطعی اجرا شده است، صرفا جرقه‌هایی بی‌رمق و تبلیغاتی بودند. اکنون نیز که سالن‌های نمایشی میزبان مخاطبان هستند شرایط اصلا مناسب نیست، چون همچنان سالن‌ها به‌صورت یک‌سوم میزبان مخاطبان هستند و ازطرفی دیگر مساله رعایت پروتکل‌های بهداشتی، پاکسازی سالن‌ها و مکان‌های عمومی همچون سابق انجام نمی‌شود. درکنار همین مسائل این را هم اضافه کنید که در روزهای شیوع ویروس کرونا و تعطیلی سالن‌های تئاتر، بسیاری از هنرمندان مجبور به تغییر شغل شده‌اند؛ چراکه تئاتر طی این مدت به‌معنای واقعی کلمه هیچ محل ارتزاقی برای هنرمندان نبوده و این مساله در استان‌ها فاجعه‌بارتر بوده است. تئاتر به‌عنوان زیان‌دیده‌ترین عرصه هنری کشور در دوران کرونا این روزها نیازمند توجه و اقدامات ویژه‌تری ازسوی دولت سیزدهم است، اما با بی‌تدبیری ناشی‌از وسواس انتخاب صحیح معاون هنری هنوز بلاتکلیف است.

در عرصه موسیقی و هنرهای تجسمی هم شرایط آنچنان خوب نیست. بسیاری از تهیه‌کنندگان موسیقی مدت زیادی است که به‌صورت جدی فعالیت نداشته‌اند و این امر در موسیقی سنتی و نواحی وضعیت بدتری دارد؛ در هنرهای تجسمی هم هرچند هنرمندان همواره درحال تولید اثر هستند، اما وضعیت عرضه آفرینش‌های هنری‌شان بلاتکلیف است، موزه هنرهای معاصر به‌عنوان مهم‌ترین زیرمجموعه هنرهای تجسمی به‌همراه برج آزادی یا همان میدان آزادی از مهم‌ترین مکان‌های زیرمجموعه معاونت هنری هستند که با شرایط فعلی و در آستانه بازگشایی معلوم نیست چه اتفاقی قرار است برایشان رخ دهد.

برخی هنرمندان معتقدند شاید کمترین توقع از اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی طی مدت سه‌ماه حضورش در وزارتخانه این است که به‌جای حضور در مراسم‌های غیرضروری در نهادهای مختلف، ابتدای امر همچون رئیس‌جمهور با بازدیدی میدانی از وضعیت مجموعه تئاتر شهر، برج آزادی، فرهنگسرای نیاوران، بنیاد رودکی، موزه هنرهای معاصر و دیگر مکان‌های زیرمجموعه‌اش مطلع شود تا شاید عمق مشکلات ناشی‌از دست‌دست کردن انتخاب معاون هنری شایسته و صحیح را درک کند.

در گفت‌وگوهایی میدانی که با هنرمندان تئاتر داشته‌ایم، بیشتر آنان نگران وضعیت مدیریت تئاتر هستند و نمی‌دانند حتی برای دریافت حمایت می‌توانند روی قول مدیران فعلی حساب باز کنند یا نه.

در پایان بار دیگر باید بر این نکته تاکید کنیم که شاید معاونت هنری به اندازه معاونت سینمایی بازخورد رسانه‌ای برای وزیر ارشاد نداشته باشد، اما چه وزیر و مشاورانش به این معاونت علاقه داشته باشند و چه نداشته باشند، معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یکی از مهم‌ترین بخش‌های وزارت ارشاد است و تدبیر سریع‌تر برای مدیریت آن قطعا بر وضعیت موسیقی و هنر تئاتر موثر خواهد بود. این تاسفبار است که بعد از گذشت نزدیک سه‌ماه فعالیت دولت جدید، همچنان رسانه‌ها باید هرهفته انتخاب معاون جدید هنری را یادآوری کنند.