پنج راهکار اساسی برای بهبود وضعیت فرهنگی کشور

کیانا تصدیق مقدم: نشست خبری دکتر مجید امامی، دبیر شورای فرهنگ عمومی به مناسبت روز فرهنگ عمومی در صبح سه‌شنبه،11 آبان‌ماه در ساختمان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.امامی در ابتدای این نشست با اشاره به اوضاع نابسامان فرهنگی در کشور ضمن ارائه ی برنامه های خود پنج رکن را ارکان اساسی و ضروری برای اجرا دانست و در این مسیر حضور پررنگ مردم از جمله جوانان را الزامی و اثربخش خواند.دبیر شورای فرهنگ عمومی این دوره را فصل تحول گرایی و امید نامید و وعده داد که در دولت سیزدهم شاهد اتفاق های خوبی در زمینه فرهنگ هستیم.

امامی سپس صحبت های خود را اینگونه شروع کرد:

«من یک سوالی از خود می پرسم و در این باب صحبت را آغاز می کنم.همه میدانند که حال و هوای نظام فرهنگی کشور مطلوب نیست و از جمع خبرنگاران گرفته تا مسافران خودرو و کمیسیون های مجلسی که شما رویت می کنید چندان رضایتی از حال و هوای فرهنگی کشور نیست.این غیر از این است که ملاحظات جناحی و سیاسی نامربوط در حوزه فرهنگ در دوره ها و دولت های مختلف چه کرده یا چه خواهد کرد؟ تازه حتی اگر اصلا هم جناحی نگاه نکنیم حال و هوای خوبی نداریم.این دردشناسی به نظرم خودش پنجاه درصد راه است و یک پاسخ خیلی واضح دارد آن هم رسمی تر از گذشته و با بیان بسیار فصیحی رهبر انقلاب فرموده اند.تعبیر و تحول انقلابی در ساخت یا ساختار فرهنگی کشور استحضار دارید که قبل از اینکه یک پیشنهاد یا دستور باشد نشان دهنده ی یک وضعیت روزمره شده و غیرقابل تحمل است.وضعیت ساختاری فرهنگ کشور علی رغم همه ی منابع و ظرفیت ها و زیبایی های فرهنگ و جامعه ی ایرانی دیگر قابل تحمل نیست.ما نه هزینه ای برای فرهنگ می کنیم و نه از هزینه ای که می کنیم راضی هستیم.ما نه منابع اداری و مدیریتی فرهنگ برایمان رضایت بخش است نه آن منابع و کار های کارآمدی که داریم آنچنان که می خواهیم موفق هستند».وی ادامه می دهد:«در عرصه ی عمل به نظر ما می رسد که باید نام این فصل را تحول و امید قرار داد.امیدها زنده شده مخصوصا در تکامل و همدلی که بین گروه ها و بازیگران مختلف نظام فرهنگی کشور وجود دارد و بر این اساس به نظرم پنج اتفاق مهم باید رخ دهد و کارهای زیادی ام برای این موضوع در یک ماه گذشته انجام شده.من دقیقا حدود یک ماه است که در کنار عزیزان هستم و این دولت و به طور مشخص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که به حق و به دلیلی که اگر بپرسید توضیح می دهم دبیرخانه ی شورای فرهنگی عمومی قرار داده شده است».

شورای فرهنگ عمومی انضمامی و مسئله محور است

امامی در ادامه بیان کرد:«شورای فرهنگ عمومی اولین شورای عمومی و مهم ترین آنهاست که اگر دنبال کارآمدی عینی و انضمامی شورایی می گردید باید به سراغ این نهاد می آمدید زیرا انضمامی و مسئله محور است و چون سرحال تر و در بیش از سیصد شهرستان کشور مانند یک سلسله وجود دارد.اما چرا از آن راضی نیستیم این دقیقا چیزی است که همه ی مارا آشفته کرده است و همه ی ما را به جایی رسانده که اسمش را اقدام، عمل، حضور و اخلاص انقلابی در حوزه ی نظام فرهنگی کشور گذاشتیم».

پنج قدمی که باید برای تحول فرهنگ عمومی برداشت

امامی در رابطه با 5راهکار اثربخش برای تحول فرهنگی گفت:«یک شوراها و امنای سیاستگذاری فرهنگی کشور باید بپذیرند که بدون تحول گرایی، جوان گرایی و تخصص گرایی، در همچنان بر همان پاشنه خواهد گشت پس ما درخواست و آرزویمان و برنامه ای که داریم این است که در شوراها و هیئت های حکمرانی فرهنگی کشور روح تحول گرایی، تخصص گرایی و جوان گرایی را زنده کنیم.دو اینکه مدیریت و راهبری نظام فرهنگی کشور توان، اختیارات و ضمانت اجرا و اعتدال کافی را ندارند.یعنی وزیر فرهنگ در حوزه ی نظام فرهنگ و مسئولیت های دولت به اندازه ی وزیر اقتصاد و وزیر کشور و ...اختیاراتی در عمل ندارند هرچند در کاغذ اختیار تام دارد.برای اصلاح این رویه از باب اختیارات دولت و هیئت وزیران و از امر عضویت مهمی که وزیر فرهنگ دارد همچنین از این جهت که در ساختار ما وزیر فرهنگ، رئیس شورای فرهنگ عمومی کشور است این خلاء ها باید رفع شود و ما دنبال آن هستیم و فکر می کنم به زودی خبرهای خیلی خوبی و اتفاقاتی که برای اولین بار در سه دهه ی اخیر انجام شده را می شنوید».وی ادامه داد:«قدم سوم برای تحول انقلابی در ساختار فرهنگی کشور این است که تشکیلات، سازمان ها و سازماندهی فرهنگی کشور نیازمند بازآرایی و تعالی هستند بعضی از سازمان ها باید جایگاه و رویه ی خود را عوض کنند.بعضی از سازمان ها این کارکردهای فعلی خود را که مورد انتظارشان است دیگر قابل تحقق نیست.ما سازمان هایی داریم که در جای خودشان نیستند و سازمان هایی هم داریم که کاملا درست عمل می کنند ولی اساسا کج کارکرد فرهنگی دارند اینها باید در انس و همدلی در این دوره ی جدید که اسمش دوره ی یازدهم شورای فرهنگی عمومی کشور است باید بتوانند از این فرصت و اعتماد برای پایان اختلافات استفاده کنند و خودشان را اصلاح کنند.صراحتا می گویم بخش مهمی از بودجه ی فرهنگی کشور در سازمان ها و نهادهای رسمی فرهنگی اجتماعی کشور هزینه می شود.با تمام زحماتی که عزیزان می کشند آیا به اندازه ی هزینه ی اداره و نیروی انسانی مفید هستند؟پاسخ مثبت نیست.پس نیازمند بازآرایی هستیم.امر چهارم مردمی گرایی، ما باید در نظام فرهنگی کشور و در حکمرانی فرهنگی کشور با مردم آشتی کنیم.مردم صاحبان نظام هستند و مفید ترین فعالیت های فرهنگی در زندگی روزمره توسط مردم صورت می گیرد مثال آن بزرگ ترین رویداد های فرهنگی ما است از محرم تا نوروز.ما باید با مردم گرایی این دوره ی جدید را مشهور کنیم و برای این امر برنامه، ایده و راهکار هایی داریم.مردم و جبهه ی مردمی فرهنگ در جمهوری اسلامی و جبهه ی انقلابی فرهنگی درواقع کم توقع ترین و پر اثر ترین نهاد های فرهنگی در کشور ما هستند.ما خادم آنها هستیم و بزرگترین نقشی که داریم تسهیل اقدام و عمل فرهنگی آنهاست.به نظر ما اصناف هم نهاد های فرهنگی هستند».امامی آخرین رکن تحول را اینگونه شرح داد:«ما با کمبود ایده و نوآوری نمی توانیم تحول انقلابی را رقم بزنیم.ما در خلاء فقر ایده و نوآوری و فناوری های فرهنگی هستیم در سازمان های فرهنگی اجتماعی به همین منظور باید مراکز رشد و نوآوری فرهنگ عمومی برای طراحی و خلاقیت در الگوهای سبک زندگی و الگوهای فعالیت فرهنگی و روش های جدیدی برای اصلاح روش ها و اخلاق عمومی پیدا شوند و ما از آنها حمایت کنیم.به همین منظور یکی از سیاست های جدی ما تاسیس مراکز رشد و نوآوری فرهنگی عمومی و سبک زندگی در استان هایی که توان آن را دارند مستقلا در دبیرخانه ی شورای فرهنگ در حال پیگیری است که اینها رویکرد پایین به بالا را جایگزین رویکرد بالا به پایین کنند».وی ادامه داد:«ما مخالف حجم انبوه ارسال ابلاغیه ها و بخشنامه ها و تحمیل آن به استان ها و شهرستان ها هستیم.حرف ما این است که اگر چشمه ای از خود بجوشد ارزش دارد ما باید کمک کنیم که ظرفیت هایی که در شهرستان ها و نواحی فرهنگی ما وجود دارد فضایی برای ایده و نوآوری پیدا کنند.»