رسانه ملی؛ رویکرد حرفه‌ای پوشش خبری

داود نعمتی انارکی، عضو هیات علمی دانشگاه صداوسیما: صاحب‌نظـــران و کارشناســـــــان ارتباطات و رسانه معتقدند رسانه‌ها ازطریق خبررسانی حرفه‌ای در فرآیندهای شکل‌گیری افکار عمومی تاثیرگذارند. در این ارتباط نقش مدیریت خبر اهمیت دارد، درواقع دو نقش قابل پیش‌بینی است؛ یا انعکاس‌دهنده واقعیت‌ها باشد و خبرها را با کمترین اعمال‌نظر منتشر کند یا نقش صرفا مداخله‌گر در خبررسانی ایفا کرده و با ورود به رویداد، آن را دستکاری کرده و سپس خبرسازی کند. مدل سازمان‌های رسانه‌ای با رویکرد حرفه‌ای در اطلاع‌رسانی، مدل اول است که واقعیت هر رویداد را با کمترین دخل و تصرف که آن‌هم نشات‌گرفته از ضروریات تنظیم خبر است، انتشار دهند. در روزهای اخیر شاهد تغییراتی در پوشش خبری صداوسیما نسبت‌به رویدادهای مهم هستیم؛ رویدادهایی که عمدتا در فضای مجازی انتشار می‌یافت و رسانه ملی نسبت‌به انتشار آنها یا بی‌تفاوت بود یا به دلایلی غیرحرفه‌ای از انتشار آنها خودداری می‌کرد که همین امر موجب شده بود از اعتبار خبر رسانه ملی کاسته و این اعتبار در سبد دیگر رسانه‌ها جمع شود. اما تغییرات در پوشش خبری رویدادهای مختلف مانند هک شدن سیستم پمپ‌بنزین‌ها یا انتصاب یک فامیل توسط شهردار تهران که از بخش‌های مختلف خبری به‌صورت خبر و گزارش منتشر شدند، نشان می‌دهد خبر رسانه ملی ظرفیت و توانایی لازم را در پوشش خبری رویدادهای مختلف، آن‌هم با کمترین فرسایش زمان دارد و طبیعی است از این پس دائما درجهت پوشش رویدادها، رویکرد حرفه‌ای را اتخاذ کند و مورد استفاده قرار دهد. درواقع این رسانه باید از رویکرد سازمانی که صرفا نگاه مدیریتی در آن برجسته است و از رویکرد سیاسی که صرفا نگاه سیاسیون در آن غالب است، فاصله بگیرد و رویکرد حرفه‌ای را در دریافت و انتشار اخبار برگزیند؛ کاری که در این چندروزه انجام شده و جامعه را به‌نوعی شگفت‌زده کرده که پس رسانه ملی هم می‌تواند حرفه‌ای باشد. باوجود این، ذکر چند نکته ضروری است:

1 استمرار این رویکرد در فعالیت‌های مرتبط با تولید و نشر پیام و به‌خصوص خبر تا بر آستانه اعتماد مخاطب به رسانه افزوده شود. برنامه‌های خبری رسانه‌ای چون رادیو و تلویزیون باید جزء پرمخاطب‌ترین برنامه‌ها باشد؛ چراکه خبر محصول باارزش رسانه و عامل معنابخشی به رخدادها است، پس استمرار این رویکرد، خبر رسانه ملی را به باارزش‌ترین محصول این رسانه تبدیل خواهد کرد.

2 رسانه ملی همان‌طور که رئیس جدید آن یادآور شده، باید رسانه مردم باشد تا گروهی خاص. پس این نگرش باید در ساختار تولید و نشر بخش‌های خبری و نیز شبکه خبر برجسته شود تا بتواند به مهم‌ترین منبع اطلاع‌رسانی و از عوامل مهم هدایت، آگاهی و تحرک مردم تبدیل شود.

3 باتوجه به اینکه بسیاری از خبرها قبل از انتشار توسط رسانه‌های جریان اصلی، از منابع مختلف در فضای مجازی انتشار می‌یابند، رسانه‌ای چون رادیو و تلویزیون باید جریان خبری خود را بر اطلاعات جدید رویداد و تفسیر وقایع متمرکز کند تا از این طریق مخاطب را به لایه‌های زیرین رویداد ببرد که بی‌شک مقبولیت اجتماعی رسانه را رقم خواهد زد.

4 بالا رفتن آستانه درک مسئولان در اینکه رسانه وظیفه پوشش خبری رویداد‌ها را برعهده دارد پس باید آنها را پوشش دهد، باعث می‌شود دست‌اندرکاران رسانه بی‌هیچ واهمه‌ای نسبت‌به پوشش خبری رویدادها اقدام کنند. مسئولان باید بپذیرند اگر رسانه‌های داخلی اتفاقات و رخدادها را پوشش ندهند، رسانه‌های دیگر آن‌طور که بخواهند پوشش می‌دهند. باید پرسید کدام‌یک بهتر است؛ پوشش توسط رسانه‌های داخلی که با مسئولیت اجتماعی همراه است یا پوشش توسط رسانه‌های خارجی که با اهدافی خاص انجام می‌شود.

5 پیشنهاد می‌شود ریاست جدید رسانه ملی که استاد ارتباطات دانشگاه است و سال‌ها حوزه پیام و خبر را درک کرده، در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما حضور یابند و صحبتی صریح و بی‌تعارف درخصوص رویکردهای جدید خبری رسانه داشته باشند؛ کاری که تاکنون در رسانه ملی سابقه نداشته است. این گفت‌وگو باعث می‌شود جامعه نسبت‌به مانیفست خبری رسانه مطلع شوند و مدیران و مسئولان نیز آگاه شوند که رویکردهای جدید و حرفه‌ای پوشش خبری رسانه ملی از این پس چگونه خواهد بود.