زهرا رمضانی، روزنامه‌نگار: دانشگاه آزاد اسلامی استان قم نیز مانند دیگر استان‌ها از مدت‌ها پیش و با آغاز طرح پایش، فعالیت‌های مختلفی را در راستای حل معضلات استان خود برداشته است. اما حالا درکنار همه فعالیت‌های پژوهشی و آموزشی، درحال تدارک برای تحقق سند تحول و تعالی دانشگاه است تا فصلی نو در ارائه خدمات آموزشی و پژوهشی خود را رقم بزند. ازطرف دیگر رئیس دانشگاه آزاد اسلامی نیز دوشنبه 3 آبان‌ماه سفری یک‌روزه به این استان داشت؛ سفری که نویدبخش زمینه‌سازی برای اجرای اقدامات قابل‌توجهی ازسوی دانشگاه آزاد اسلامی استان قم در حوزه‌های مختلف خواهد بود و قرار است این استان در زمینه ارائه خدمات مختلف به مردم بیش از پیش فعال شده و برنامه‌ریزی جدیدی را نیز برای تربیت نیروی انسانی متخصص خواهد داشت. در این گزارش به‌سراغ خیری، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان قم رفتیم تا برایمان از دستاوردهای حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی بگوید که در ادامه می‌خوانید.

 قدم‌های دانشگاه آزاد برای نظریه‌پردازی در حوزه مهدویت

حسن خیری، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان قم با اشاره به سفر دکتر محمدمهدی طهرانچی به این استان گفت: «سفر یک‌روزه رئیس دانشگاه آزاد اسلامی بخش‌های مختلفی داشت. یک بخش از سفر دوشنبه دکتر طهرانچی شرکت در اولین اجلاس روسای دبیرخانه‌های استانی مهدویت بود که طبیعتا باید هم جلسه توجیهی می‌داشتند و هم برنامه‌ها و سیاست‌های سازمان مرکزی برای مراکز مهدویت‌پژوه تفسیر می‌شد. درحقیقت بخش اول این سفر به این مساله اختصاص پیدا کرد و اساس بحث در جلسه هم مبنی‌بر این بود که باید یک نگاه جدید تمدنی – بومی به دانشگاه داشته باشیم.»  او ادامه داد: «آنچه تاکنون در حوزه مهدویت اتفاق افتاده، نگاه‌های اقتباسی و تقلیدی بوده و باید این نگاه‌ها به‌سمت بومی و مرجعیت علمی به‌ویژه با تمرکز بر نگاه تمدنی و زمینه‌سازی مباحث مهدویت تغییر پیدا کند؛ از این‌رو دکتر طهرانچی در آن جلسه عنوان کرد که نسبت‌به موضوع مهدویت کم‌کاری کرده‌ایم و بیشتر نگاه‌های فرهنگی و ترویجی نسبت‌به این موضوع داشته‌ایم، درحالی‌که باید با نگاه علمی، نظریه‌پردازی به مقوله مهدویت داشته باشیم، به‌خصوص این نگاه باید در ساحت علوم اجتماعی، سیاسی، ‌فرهنگی و تاریخی وجود داشته باشد و طبیعی است که دنبال کردن این نگاه از دل دانشگاه‌ها بیرون می‌آید.»  رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان قم اظهار داشت: «‌آشنایی با مراکز مهدویت پژوه و استفاده از سخنرانانی که در این حوزه مسئولیت دارند هم از دیگر بخش‌های سفر رئیس دانشگاه آزاد اسلامی به قم به شمار می‌رود، به طوری که قرائتی که رئیس مرکز تخصصی مهدویت قم بوده و رحیمیان که تولیت مسجد جمکران را برعهده دارد در این جلسه به سخنرانی پرداختند. همچنین میزگردها و گفت‌وگوهایی بین روسای دبیرخانه‌های مهدویت پژوه کشور برگزار شد و هرکدام از شرکت‌کنندگان به ارائه مباحثی درباره مهدویت پرداختند.»

 تفاهم‌نامه با موسسه امام‌خمینی(ره) در راستای حرکت به‌سمت دانشگاه اجتماعی

خیری بیان داشت: ‌«در ادامه سفر دکتر طهرانچی، دیداری با آیت‌الله نوری‌همدانی انجام شد و طی این جلسه صمیمی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی به تشریح سند تحول و تعالی دانشگاه و برنامه 5 ساله راهبردی اشاره کرد که موردتوجه این مرجع تقلید قرار گرفت. این مرجع تقلید به تربیت نیروی‌انسانی نخبه برای مقابله با تحریم‌ها اشاره و فقاهت در دین را یکی از موضوعات اصلی در اسلام عنوان کرد. رئیس دانشگاه آزاد اسلامی نیز به راه‌اندازی دبیرخانه مهدویت اشاره و عنوان کرد نگاه این دانشگاه به مهدویت در عرصه تربیت اجتماعی جوانان و اتکا به کانون اسلامی و ولایت‌فقیه است.»  او با اشاره به انعقاد تفاهم‌نامه‌ای میان دانشگاه آزاد اسلامی با موسسه آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی(ره) تصریح کرد: «این تفاهم‌نامه هم از دیگر دستاوردهای سفر دکتر طهرانچی به استان قم بود. این موسسه پیش‌تر توسط مرحوم آیت‌الله مصباح‌یزدی اداره می‌شد و مورد عنایت مقام‌معظم‌رهبری بوده و از مراکز مهم قم به‌شمار می‌رود که به‌صورت جدی در علوم‌انسانی و اسلامی فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی دارد. به‌طوری‌که در حکم رهبری به موسسه آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی(ره) بر تعامل و هم‌افزایی با دانشگاه‌ها تاکید شده است.» رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان قم در توضیح بیشتر این مساله افزود: «از آنجاکه دانشگاه آزاد اسلامی می‌خواهد به‌سمت دانشگاه اجتماعی، بومی و اسلامی در تراز انقلاب اسلامی حرکت کند، ‌طبیعتا همکاری با چنین مراکزی را در دستورکار خود دارد و طبیعتا غیر از همکاری با مراکزی مانند حوزه علمیه،‌ باید چنین مراکزی موردتوجه دانشگاه قرار بگیرد. ازجمله مباحث جدی در این تفاهم‌نامه نیز ایجاد فرصت‌های مطالعاتی اعضای هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی در موسسه آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی(ره) است که برنامه‌ریزی برای اجرای آن براساس تفاهم‌نامه دنبال خواهد شد و زمان‌بندی‌ها هم طبق برنامه پیش خواهد رفت.»

 فرش دستبافت و زیارت؛ دو برنامه علمی دانشگاه آزاد استان قم

خیری اظهار داشت: «تشکیل شورای استان هم از دیگر برنامه‌های سفر دکتر طهرانچی بود و طی جلسه سه‌ساعته‌ای که برای این منظور برقرار شد، وضعیت دانشگاه استان به‌صورت مبسوط تشریح شد و در ادامه نیز دکتر طهرانچی به موضوع سند تحول و تعالی ورود و عنوان کرد که این سند چه مبنایی داشته و راهبردها و سیاست‌هایی که بایستی در راستای تحقق این سند دنبال شود، چه باید باشد. همچنین به‌صورت گزینشی آمایش دانشگاه آزاد اسلامی قم که فاز اول آن به تصویب سازمان مرکزی رسیده نیز مورد بررسی قرار گرفت. پرداخت مصداقی توسط رئیس دانشگاه آزاد اسلامی برای بهره‌برداری از این سند آمایش در راستای به‌اجرا رساندن سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی نیز از دیگر مباحث مطرح‌شده در این جلسه به‌شمار می‌رود.» او با اشاره به دو برنامه علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان قم گفت: ‌«یکی از برنامه‌های ما درباره فرش دستبافت قم است. در اینجا باید به این مساله اشاره کنم که فرش قم نه‌تنها ملی، بلکه جایگاه بین‌المللی دارد، با این‌حال این حوزه مورد بی‌مهری قرار گرفته است. البته تنها فرش دستبافت قم نیست که چنین سرنوشتی دارد، بلکه این حوزه نیز مانند دیگر صنایع دستی مورد بی‌توجهی قرار گرفته و برنامه علمی مشخصی تا امروز برای آن وجود نداشته است.»  رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان قم در همین زمینه افزود: «سیاست دانشگاه آزاد اسلامی در طرح پایش نیز بر اساس مزایای نسبی هر استان دنبال می‌شود. یعنی برخی از موضوعات تحت عنوان طرح پایش به دانشگاه‌ها واگذار می‌شود تا ابعاد مختلف آن بررسی شود. فرش دستبافت نیز به استان قم واگذار شده و ابعاد مختلف آن در دبیرخانه‌ای که در واحد استانی تاسیس شده موردبررسی قرار گرفته و تا امروز نیز 800 موضوع در این‌باره شناسایی شده و طبیعتا درباره هرکدام از آنها کار علمی انجام خواهد گرفت.»  خیری با تاکید بر اینکه راه‌اندازی مدرسه عالی فرش در دستورکار استان است، بیان داشت: «‌تاسیس رشته‌هایی که به‌صورت علمی با مساله فرش در ارتباط است را هم مدنظر قرار داده‌ایم تا بتوانیم نیروی انسانی متخصص در این زمینه تربیت کنیم. ازسوی دیگر بحث زیارت و چاپ و نشر هم به‌عنوان کارویژه‌های اصلی دانشگاه آزاد اسلامی استان قم تعریف شده که درقالب طرح پایش آن را دنبال می‌کنیم. با این‌حال طبیعی است که مساله زیارت باتوجه به وجود حرم مطهر حضرت معصومه(س) در استان، به‌عنوان موضوع جدی تلقی می‌شود.»

 کلینیک روانشناسی تا سال آینده راه‌اندازی خواهد شد

او در توضیح بیشتر این مساله اظهار داشت: «متاسفانه مقوله زیارت ازلحاظ بحث علمی متولی جدی ندارد؛ درحالی‌که سالانه 24 میلیون زائر در استان رفت‌وآمد می‌کنند و بخشی از آنها نیز از خارج کشور می‌آیند، اما برنامه مشخصی در این زمینه وجود ندارد. به‌عبارت دیگر، شهر قم ‌ازلحاظ شهرسازی، امکانات، بهره‌برداری از فضاها، ارائه خدمات، ‌حوزه‌های شغلی، درمانی، هنر و حتی مقوله سوغات ظرفیت‌های زیادی دارد که نیاز به کار کارشناسی جدی در ارتباط با هرکدام از آنها وجود دارد و باید بتوانیم ظرفیت‌های استان را با استفاده از فرصت زیارت، از بالقوه به بالفعل تبدیل کنیم و اثرات این کار به خود استان بازخواهد گشت.»

 هدف‌گذاری دانشگاه آزاد قم برای ورود علمی به حوزه چاپ

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان قم با اشاره به مقوله چاپ و نشر تصریح کرد: «قم استانی است که انتشارات مختلفی را در خود جای داده و ابعاد مختلف چاپ و نشر در استان فعال هستند که باید کار علمی پیرامون جنبه‌های مختلف این حوزه صورت بگیرد؛ از این‌رو درنظر داریم هم ازلحاظ دوره‌های کوتاه‌مدت، مدارس مهارتی، رشته‌ها و تاسیس رشته‌های مرتبط با این حوزه‌ها اقداماتی را انجام دهیم. طبیعی است که در این میان دبیرخانه علمی موظف است کار مطالعاتی پیرامون هرکدام از این مباحث را پیگیری کند تا در آینده شاهد اتفاقات قابل‌قبول در این حوزه باشیم.»  خیری با اشاره به راه‌اندازی کلینیک روانشناسی افزود: ‌«ما بحث کلینیک‌های سلامت را داریم که هم بین‌رشته‌ای بوده و هم بعد سلامت جسمی و روانی و معنوی افراد را شامل می‌شود. آنچه تا امروز در ارتباط با کلینیک‌ها مطرح بوده، یا صرفا مشاوره‌های روانشناسی بوده یا جنبه‌های فیزیکال صرف را شامل می‌شد، اما آنچه مدنظر رئیس دانشگاه آزاد اسلامی است، اینکه این کلینیک‌ها برمبنای آموزه‌های دینی و حکمی که روح و جسم را با هم دنبال می‌کند و براساس تعالی انسان برنامه‌ریزی شوند، ما نیز برنامه‌ریزی‌های لازم برای راه‌اندازی چنین کلینیکی را دنبال خواهیم کرد.»

او با بیان اینکه طبیعتا استانی مانند قم که هم در حوزه پزشکی فعال است و هم در مباحث علوم اجتماعی و مباحث مرتبط با سلامت اجتماعی زمینه لازم برای فعالیت را دارد، خاطرنشان کرد: «قطعا باتوجه به چنین ظرفیتی زمینه برای تاسیس چنین کلینیکی فراهم است و قطعا در آن هم خدمات ارائه می‌شود و هم جنبه‌های مطالعاتی را شامل می‌شود. یعنی این‌طور نیست که بخواهیم در این کلینیک صرفا به ارائه خدمات بپردازیم، بلکه مباحث پژوهشی را هم دنبال خواهیم کرد. آنچه بنده از مباحث رئیس دانشگاه آزاد اسلامی برداشت کرده‌ام، این است که ما نیز باید تلاش کنیم این کلینیک تاسیس شود و این احتمال وجود دارد که تا سال آینده شاهد راه‌اندازی چنین کلینیکی در استان قم باشیم.»

در همین رابطه مطلب زیر را بخوانید:

در سفر یک‌روزه دکتر طهرانچی به قم چه گذشت؟ (لینک)