لزوم ورود نهادهای نظارتی

به گزارش «فرهیختگان»: آنطور که در جوابیه بانک پارسیان دیده می‌شود، مدیران این بانک سعی کرده با فرار روبه‌جلو، علاوه بر اینکه پاسخ مناسبی به دلایل انباشته شدن 51 هزار میلیارد تومان تسهیلات غیرجاری ندهند، در سراسر جوابیه «فرهیختگان» را به «اظهارات خلاف واقع و تحلیل‌های غیرکارشناسی» متهم کرده‌اند. درخصوص ادعاهای بانک پارسیان لازم است به چند مورد اشاره کنیم.

1- در جوابیه بانک پارسیان بدون اشاره به مورد مشخص و بدون استدلال درست و علمی و فنی، ادعا شده که گزارش روزنامه «فرهیختگان» «حاوی مطالب غیرواقعی، تحلیل‌های غیرکارشناسی و استنتاج نادرست و غیرمرتبط و نشانگر استفاده از آمار ولی اخذ نتایج غیرفنی است.» در این جوابیه، «فرهیختگان» و نویسنده گزارش ظاهرا حق نداشته به بی‌قانونی‌ها و بی‌انضباطی بانک معترض شوند؛ این درحالی است که تجربه ورشکستگی موسسات مالی و اعتباری در سال‌های گذشته نشان داد قبل از آنکه هزینه بی‌انضباطی نظام بانکی به همه مردم ایران تحمیل شود، باید از حرکت بانک‌ها و موسسات مالی در خلاف جهت قوانین پولی و بانکی جلوگیری شود که رسانه در خط مقدم هشدارهای این بی‌انضباطی‌هاست.

2- در جوابیه بانک پارسیان با قانونی دانستن افزایش نسبت مطالبات غیر جاری بانک‌ها، استدلال شده که «دلیل عدم بازگشت وجوه اعطایی بانک‌ها در دوره زمانی مشخص توسط وام‌گیرندگان به ترتیب اولویت به سه عامل اصلی بستگی دارد. این عوامل عبارتند از: 1- شرایط و وضعیت کلان اقتصادی کشور، 2- زمان‌بر بودن نتیجه اقدامات حقوقی بانک‌ها و اطاله‌های دادرسی در پرونده بدهکاران بانکی و 3- کیفیت اعتبارسنجی صحیح مشتریان یا بهداشت اعتباری. در ادامه بانک پارسیان مدعی شده در گزارش «فرهیختگان» به این موارد بی‌توجهی شده و صرفا از «بهداشت اعتباری و اعتبارسنجی ناصحیح مشتریان» سخن گفته شده است.

در این خصوص لازم به ذکر است «فرهیختگان» به‌هیچ‌وجه اثرات دو عامل اول و دوم را در افزایش مطالبات غیرجاری رد نکرده، اما با پذیرفتن این نکته که این دو عامل برای همه بانک‌های کشور یکسان بوده، ضروری است مدیران بانک پارسیان توضیح دهند که چگونه است در نظام بانکی ایران نسبت تسهیلات غیرجاری به کل تسهیلات از حدود 9.2 درصد در سال 1385 به 18.3 درصد تا سال 1389 به 10.3 درصد تا سال 1396 و به 8.5 درصد تا پایان سال 1399 رسیده اما در همین مدت این نسبت در پارسیان بین 37 تا 39 درصد در نوسان بوده است. به عبارتی اگر تحریم وجود دارد، اگر تورم وجود دارد، اگر رکود وجود دارد، اثرگذاری این شرایط بر کیفیت تسهیلات برای همه بانک‌های کشور یکسان است.

3- بانک پارسیان در بخشی از جوابیه مدعی شده «فرهیختگان» به‌اشتباه می‌گوید (نشان از بی‌خبری «فرهیختگان» دارد) این بانک تسهیلات و تعهدات کلان را افشا نمی‌کند، این درحالی است که پارسیان همانند دیگر بانک‌ها گزارش‌های روزانه و آنلاین تحت عنوان گزارش‌ها ایکس 28 به‌طور مستمر به بانک مرکزی ارسال می‌کند.» لازم است به مدیران بانک پارسیان گوشزد کنیم اگر در سامانه کدال صورت مالی بانک‌های دیگر را مشاهده کنند، آخرین اطلاعات افشاشده توسط همه بانک‌ها در صورت مالی؛ اطلاعات تسهیلات و تعهدات کلان است، اطلاعاتی که بانک پارسیان چندین سال است برخلاف قوانین بانک مرکزی، آن را برای عموم مردم افشا نمی‌کند. اینکه پارسیان لیست دریافت‌کنندگان تسهیلات کلان را به بانک مرکزی می‌فرستد، این شاهکار نیست. درواقع مقصود «فرهیختگان» از مخفی‌کاری بزرگ پارسیان، همین عدم افشای این اطلاعات در صورت مالی برای عموم مردم است، نه عدم افشای آن برای بانک مرکزی.

4- نویسنده جوابیه پارسیان مدعی شده «فرهیختگان» در گزارش خود ادعا کرده که «20 درصد تسهیلات بانک به ایران‌خودرو تخصیص داده شده است.» این درحالی است که در گزارش «فرهیختگان» تاکید شده اگر تسهیلات کلان بانک افشا شود، شاید و ممکن است مثلا روشن شود 20 درصد تسهیلات مربوط به ایران‌خودرو است. روشن است مدیران بانک حتی یک‌بار هم گزارش مذکور را به‌دقت مطالعه نکرده‌اند.

5- در جوابیه بانک پارسیان آمده است، نویسنده گزارش «فرهیختگان» «با قلم‌فرسایی بسیار زیاد تلاش کرده ثابت کند اگر لیست تسهیلات و تعهدات کلان و لیست تسهیلات اشخاص مرتبط با بانک برای جامعه افشا شود آنگاه فشار اجتماعی باعث می‌گردید بانک‌ها به بنگاه‌های اقتصادی که زیان‌ده هستند، کمک نکنند.» لازم به توضیح است آنچه «فرهیختگان» در گزارش خود ذکر کرده، اظهارات یکی از مشهورترین کارشناسان نظام پولی و بانکی است. وی معتقد است شفافیت لیست تسهیلات کلان باعث خواهد شد که بنگاه‌های زیان‌ده که اتفاقا تسهیلات قابل‌توجهی را نیز از بانک‌ها دریافت کرده‌اند، با تنبیه مجبور شوند اصلاحاتی در هزینه‌های خود کرده و به‌جای تحمیل هزینه‌های اقتصادی به مردم و جامعه، از طریق اصلاح و افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های سربار به بهبود امور خود بپردازند، نه با عدم پرداخت تسهیلات دریافتی.

لازم به ذکر است روزنامه «فرهیختگان» بنابر رسالت خود، از مدت‌ها پیش خواستار شفاف‌سازی بانک پارسیان در خصوص لیست تسهیلات و تعهدات کلان این بانک شده بود که طی چندسال اخیر هرگز افشا نشده است. همچنین طی دوهفته اخیر خبرنگار «فرهیختگان» این موضوع را از بانک مرکزی پیگیری کرده است. نتیجه 10 مورد پیگیری این موضوع از بانک مرکزی تاکنون بی‌نتیجه مانده است. اینکه بانک مرکزی به‌عنوان نهاد ناظر سیستم پولی و بانکی کشور چگونه چشم خود را روی تخلفات در نظام بانکی می‌بندد، موضوعی است که ضرورت ورود نهادهای نظارتی ازجمله کمیسیون‌های تخصصی مجلس و سازمان بازرسی را می‌طلبد.