• تقویم روزنامه فرهیختگان ۱۴۰۰-۰۷-۱۹ - ۰۲:۵۰
  • نظرات روزنامه فرهیختگان۰
  • 0
  • 0
مروری بر نقد تهماسب صلح‌جو بر فیلم مهاجر در شماره‌ 84 مجله‌ فیلم

دوگانه‌ خشونت و عرفان در سینمای جنگ؛ مهاجر کجا ایستاده است؟

تهماسب صلح‌جو منتقد نام‌آشنای سینما با یک اظهارنظر کلی درباره‌ سینمای جنگ به سراغ فیلم مهاجر می‌رود؛ اینکه فیلم‌های دفاع مقدس و جنگ یا بر خشونت جنگ متمرکزند و سعی می‌کنند از طریق تصاویر متحرک و جلوه‌های ویژه بیننده را به وجد بیاورند یا به فضای معنوی و عارفانه‌ای پرداخته‌اند که در جبهه‌ها بوده است.

دوگانه‌ خشونت و عرفان در سینمای جنگ؛ مهاجر کجا ایستاده است؟

الهام احمدپور، روزنامه‌نگار: تهماسب صلح‌جو منتقد نام‌آشنای سینما با یک اظهارنظر کلی درباره‌ سینمای جنگ به سراغ فیلم مهاجر می‌رود؛ اینکه فیلم‌های دفاع مقدس و جنگ یا بر خشونت جنگ متمرکزند و سعی می‌کنند از طریق تصاویر متحرک و جلوه‌های ویژه بیننده را به وجد بیاورند یا به فضای معنوی و عارفانه‌ای پرداخته‌اند که در جبهه‌ها بوده است.  اما از نظر صلح‌جو این دو رویکرد محصول پرباری نداشته‌اند که بتوان آنها را معرف دو جریان شاخص در سینمای جنگ دانست. صلح‌جو فیلم حاتمی‌کیا را جایی میان این دو جریان می‌بیند. یعنی فیلم «از سویی به کمک تصاویر پرتحرک تماشاگر را به هیجان می‌آورد و از طرفی جابه‌جا زمزمه‌های عارفانه در گوش او نجوا می‌کند.» او تلفیق این دو فضا را در کار حاتمی‌کیا یک سر و گردن بالاتر از فیلم‌های مشابه می‌داند. صلح‌جو سکانس آغازین فیلم را در معرفی شخصیت‌ها و نیز ابراز آن رویکرد عارفانه موثر می‌داند و نمای بسته محمود را که با جان و دل به نوای نی گوش می‌کند و بعد دوربین ما را به منشا آن صدا یعنی اسد می‌رساند، معرف رابطه‌ میان این دو نفر می‌داند. از نظر او «مهاجر در کلیت خود در پی توصیف چند و چون این دلبستگی و کشف منبع فیض این معنویت است.» صلح‌جو معتقد است نکته‌ای که باعث می‌شود فیلم حاتمی‌کیا در یک حال‌وهوای عارفانه و غیرزمینی خلاصه نشود و برای مخاطب قابل باور باشد، تعمیم ندادن این معنویت به همه رزمندگان است. برای مثال نگاه شخصیت‌هایی مثل بی‌سیم‌چی یا حاجی رئوفی به جنگ و حوادثی که پیش می‌آید، مانند نگاه اسد نیست. نکته دیگر که این موضوع را تکمیل می‌کند، نشان دادن توأمان ماهیت ویرانگر جنگ طی گلوله‌باران شدن اسد و دوستانش توسط نیروهای خودی است که با استفاده از تکنیک اسلوموشن برجسته شده است.  تهماسب صلح‌جو در انتهای نقد خود فیلم مهاجر را به‌عنوان یک «اثر دقیق فکر شده‌ ممتاز» می‌شناسد که با ظرافت تمام از تحول هواپیمای کوچک (مهاجر) از یک وسیله‌ تکنولوژیک به یک واسطه‌ ارتباط عاطفی میان انسان‌ها را در ساختار دراماتیک خود استفاده کرده است.  به نظر می‌رسد صلح‌جو برخلاف اظهارنظر آغازینش درباره دو رویکرد متفاوت در سینمای جنگ، خود در نتیجه‌گیری‌ای که درباره‌ فیلم مهاجر ارائه داده است، از همان دوگانه استفاده می‌کند و می‌نویسد «مهاجر پیش از آنکه حکایت خشم و خون و کین و ستیز باشد، توصیف بی‌پیرایه‌ دوستی‌های پایدار است.»

نظرات کاربران
تعداد نظرات کاربران : ۰

یادداشتهای روزنامه فرهیختگانیادداشت

سهم طبقۀ متوسط از صنعت سریال‌سازی؛

«افعی تهران» از چه کسی انتقام گرفت؟

فرصتی برای تجدید ظهور «خوبی مردم ایران»؛

مفهوم ملت را زنده کردند

فیلم پرحاشیه «بیبدن» با قصه‌‌ای به‌اندازه از ایده‌ای مهم دفاع کرد؛

سینمای اجتماعی زنده است

درباره فیلم «بی‌بدن»؛

قصه‌گویی شرافتمندانه درباره قصاص

مصطفی قاسمیان، خبرنگار:

یک درامدی خوب و تماشاگرپسند

اهل ملت عشق باش؛

عشق و دیگر هیچ...

آقای کارگردان! چه داری می‌کنی با خودت؟!

آنتی ‌کانسپچوآل آرت ترک و کُرک و پَر ریخته حسن فتحی

مریم فضائلی، خبرنگار:

چشم‌هایمان گناه داشتند!

میلاد جلیل‌زاده، خبرنگار گروه فرهنگ:

رویاهای شخصی‌ات را نفروش!

سریال پرطرفدار «حشاشین» چه می‌گوید؛

علیه شیعه یا علیه اخوان؟

راضیه مهرابی‌کوشکی، عضو هیات‌‌علمی پژوهشکده مطالعات فناوری:

فیلم «اوپنهایمر» به مثابه یک متن سیاستی

میلاد جلیل‌زاده، خبرنگار گروه فرهنگ:

از شما بعید بود آقای جیرانی

ایمان‌ عظیمی، خبرنگار:

دیکته نانوشته غلط ندارد

درباره هزینه‌ای که می‌شد صرف «هفت سر اژدها» نشود؛

چرخ را از نو اختراع نکنیم

فرزاد حسنی بعد از سال‌ها، به قاب تلویزیون آمد؛

بازگشت امیدوارکننده

در نقد بهره کشی «علی ضیا» از شهرت؛

از موج ابتذال پیاده شو

محمد زعیم‌زاده، سردبیر فرهیختگان:

در عصر پساواقعیت به احمد خطر حرجی نیست اما...

سیامک خاجی، دبیر گروه ورزش:

برای خداحافظی زود بود آقای جملات قصار!

محمدرضا ولی‌زاده، فرهیختگان آنلاین:

عجایب آماری دیدم در این دشت!

محمدامین نوروزی، مستندساز:

از این طرف که منم راه کاروان باز است...

فاطمه دیندار، خبرنگار:

برای درخشش سیمرغ‌های بلورین

محمد زعیم‌زاده، سردبیر؛

کدام سینما؟کدام نقد؟

حامد عسکری، شاعر و نویسنده:

فیلم دیدن با چشم‌های تار...

چهل و دومین جشنواره فیلم فجر؛

چند نقد بر فیلم سینمایی «آپاراتچی»

«صبحانه با زرافه‌ها»؛

یک وس اندرسون ایرانی تمام‌عیار

ویژه‌نامه جشنواره فیلم فجر؛

«صبحانه با زرافه‌ها»؛ معنازدایی از جهان

«صبحانه با زرافه‌‌ها»؛

تهش هیچی نیست، پس لذت ببر!

درباره فیلم جدید سروش صحت؛

قرار صبحانه با خودمان

هومن جعفری، خبرنگار:

مردی که سازش نمی‌کرد

در روزگار بی‌مایگی حضور قاف غنیمتی است؛

برای «قاف» و عمو اکبر

تولد قاف به میزبانی اکبر نبوی با همکاری «فرهیختگان»؛

«قاف» نمی‌خواهد متکلم‌ وحده باشد

میلاد جلیل‌زاده، خبرنگار گروه فرهنگ؛

هنوزم نقش بازی می کنی آقای فرخ نژاد؟

خبرهای روزنامه فرهیختگانآخرین اخبار