صبوری میراث اردلان

سال‌ها از روزهای رونق و شکوه عمارت خسروآباد سنندج در استان کردستان می‌گذرد، روزهایی که خسروخان اردلان، حاکم محلی این منطقه با مستوره خانم یکی از زنان تاثیر‌گذار کردستان در آن زندگی می‌کردند اما پس از مرگ خسروخان عمارت به خاندان صادق وزیری از بزرگان سنندج فروخته می‌شود و از آن پس در سراشیبی تخریب قدم گذاشت.
هنوز هم یکی از نوادگان صادق وزیری‌ها در این بنا روزگار می‌گذراند اما دیگر خبری از رونق و شکوه در عمارتی که مهم‌ترین بنای تاریخی کردستان به شمار می‌رود، نیست. حالا آنچه از این بنا باقی مانده است ارسی‌های رنگ و رو رفته و شیشه‌های رنگی است که تک و توک شکسته‌اند. عمارت 11 هزار متر مربعی که در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است، 20 سالی می‌شود در پیچ و خم تامین اعتبار مانده و هر روز فرسوده‌تر می‌شود.
در سال 1390، اعتباری بالغ بر 130 میلیون تومان برای بازسازی و مرمت این بنا هزینه شد و بنا بر اعلام امیر الهی، مدیرکل وقت میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کردستان قرار بود تا پایان سال 1392، شرایط برای بازدید مردم فراهم شود اما علاقه مردم برای بازدید از این بنا سبب شده در شرایط فعلی با وجود اینکه عملیات مرمت ادامه دارد، درهای عمارت روی علاقه‌مندان باز باشد.
پس از آن در سال 1394، علیرضا آذرشب، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان کردستان از ارائه طرح احیای عمارت خسروآباد به دولت خبر داد و گفت:«در این طرح که اعتبار 80 میلیارد ریالی برای آن پیش‌بینی شده، مرمت، احیا و تملک زمین‌های اطراف عمارت در نظر گرفته شده است.»
 سال ۹۴ بدون یک ریال اعتبار
سید محسن علوی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان کردستان معتقد است از این میزان اعتبار تعیین شده در سال 1394، حتی یک ریال هم پرداخت نشد. او درباره این موضوع به «فرهیختگان» می‌گوید: «سال 94 یک ریال اعتبار مرمتی نداشتیم اما امسال از اعتبارات 95، میزان 250 میلیون تومان اختصاص یافته است که بخشی از آن صرف مرمت حفاظتی شده و بخش دیگر با توجه به تغییر کاربری بنا وارد مرحله احیا می‌شود، در حال حاضر در بخش مرمت حفاظتی هستیم تا بنا به حالت اولیه خود بازگردد.» او افزود: «قسمت کلاه فرنگی که در بخش ورودی عمارت قرار دارد به‌طور کامل از بین رفته بود که دو سال پیش بازسازی شد، همچنین آبچکان‌های اطراف بنا هم به‌طور کامل مرمت و نصب شدند. اقدامات زیادی تاکنون برای حفظ بنا انجام شده اما وسعت ساختمان اجازه نمی‌دهد دیده شود. برای اتمام مرمت نیاز به 5/2 تا سه میلیارد اعتبار لازم است در نتیجه بنا به صندوق حفظ و احیا سپرده شده تا به بهره‌بردار شخصی واگذار شود. این عمارت حتی اگر واگذار هم نشود باز سال‌های بعد نیاز به مرمت دارد.»

 عمارت ۷۰ اتاقه مهمانسرا می‌شود
 علوی درباره مراحل واگذاری به صندوق احیا بیان کرد: «مجوز برگزاری مزایده بنا کسب شده و در لیست واگذاری قرار دارد. کاربری پیشنهادی اقامتی پذیرایی است چون عمارت قبلا هم کاربری مسکونی داشته و نزدیک به 70 اتاق دارد و می‌شود از آن به‌عنوان فضای پذیرایی و اقامتی استفاده کرد؛ مانند آنچه در کاشان و اصفهان و یزد است. مخصوصا برای تابستان فضای بیرونی قابلیت تبدیل به رستوران روباز دارد.» او نحوه عملکرد صندوق احیا را تا حدودی بازدارنده دانست و افزود: «شرایطی که صندوق می‌گذارد باب طبع سرمایه‌گذاران نیست و همین سبب می‌شود که مانند یک ترمز عمل کند. مبالغی که صندوق برای بهره‌برداران تعیین می‌کنند هم شامل مبالغ مرمتی می‌شود و هم مبالغ اجاره که شخص با توجه به اینکه مالکیت بر بنا پیدا نمی‌کند و مستاجر هم برای مدت محدود این بنا را در اختیار دارد رغبتش برای سرمایه‌گذاری کم می‌شود.»