سارا طاهری، روزنامه‌نگار: 31 شهریور سال 1359روز شروع جنگ تحمیلی از سوی رژیم بعث عراق علیه جمهوری اسلامی ایران، به‌عنوان آغاز هفته دفاع مقدس نام‌گذاری شده است و از ۳۱ شهریور تا 6 مهر ادامه دارد. 31 شهریور 1359 بود که با حمله هوایی عراق به چند فرودگاه ایران و تعرض زمینی همزمان ارتش بعث به شهرهای غرب و جنوب ایران، جنگ 8 ساله حکومت صدام حسین علیه ایران آغاز شد. بی‌شک دفاع مقدس صحنه رشادت‌‌ها و جانفشانی‌های تمام آحاد کشور بود و دانشگاهیان نیز در این میان نقش پررنگی داشتند و با توجه به توانایی‌‌های خود یا به‌طور مستقیم به جنگ رودررو با دشمن رفتند یا در سنگرهای مهندسی، تجهیزاتی را طراحی و ساختند که به دلیل تحریم در اختیار ما قرار نداشت.  دانشگاه‌‌های کشور، به‌ویژه دانشگاه آزاد اسلامی کارنامه بسیار خوبی در زمان دفاع مقدس و هم در سال‌های پس از آن و در ایام هفته دفاع مقدس ارائه کردند. کارنامه‌ای که گنجینه‌ای نهفته از فضایل مهم اخلاقی و معرفتی است که در این برهه از زمان تبیین آن می‌تواند نقش مهمی در توسعه و پیشرفت کشور داشته باشد. به عبارت بهتر می‌توان گفت آشنایی با زندگینامه، وصایا و دیدگاه‌‌های شهدای انقلاب اسلامی در مراکز آموزشی یکی از مسیرهای مهم در ماندگاری، حفظ و بیان ارزش‌های دینی، فرهنگ ایثار و شهادت در میان نسل‌ جوان است. دانشگاه آزاد اسلامی نیز سال‌هاست در این راستا گام برداشته و هر ساله همزمان با آغاز هفته دفاع مقدس، برنامه‌هایی را برای گرامیداشت شهدا و جانبازان تدارک می‌بیند.  آن طور که رئیس مرکز امور شاهد و ایثارگران دانشگاه آزاد اسلامی گفته است این دانشگاه، 374 شهید را در طول دفاع مقدس، حوادث پس از آن و مدافعان حرم تقدیم کشورمان کرده که تمام آنها از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی در سطح علمی و استان‌های مختلف بودند. همچنین واحدهای مختلف دانشگاه آزاد اسلامی هم میزبان ۲۴۵ شهید از شهدای گمنام در سطح کشور هستند.  حالا با اینکه بیش از سه دهه از آن روزها می‌گذرد و شاید دیگر نسل جوان حتی فیلم و عکسی هم از دوران دفاع مقدس به خاطر نداشته باشند دانشگاه آزاد اسلامی با افتتاح یک نمایشگاه مجازی از شهدای دفاع مقدس یاد و خاطره آنان را زنده نگاه داشته است. نمایشگاهی که تنها با ورود به دنیای مجازی می‌توان این شهدا را با تمام مشخصات آنها مشاهده کرد و در جریان نحوه و مکان شهادت‌شان قرار گرفت.  دانشگاه آزاد اسلامی همچنین برای اولین بار می‌خواهد قهرمانان حل مساله دفاع مقدس خود را معرفی کنند؛ چراکه دانشگاه آزاد اسلامی یک دانشگاه حل مساله و کارآفرین است. بنابراین درحوزه دفاع مقدس نیز قرار است در این راستا فعالیت شود.  البته برنامه‌های دانشگاه آزاد اسلامی این روزها فقط به هفته دفاع مقدس ختم نمی‌شود؛ مسئولان دانشگاه برای برگزاری مراسم اربعین نیز برنامه‌هایی را تدرک دیده‌اند. ازجمله اینکه بیش از 100 زائر از دانشگاه آزاد اسلامی با توجه به محدودیت‌های اعلام شده از سوی سازمان حج و زیارت قرار است برای مراسم اربعین اعزام شوند. احمد صالحی‌آرا، رئیس مرکز امور شاهد و ایثارگران دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» از جرئیات برنامه‌های هفته دفاع مقدس و برگزاری مراسم اربعین در این دانشگاه سخن گفت.  احمد صالحی‌آرا، رئیس مرکز امور شاهد و ایثارگران دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» گفت: «مرکز شاهد ایثارگران دانشگاه آزاد به مناسبت چهلمین سالگرد دفاع مقدس اقداماتی را برای هرچه باشکوه‌تر برگزار شدن مراسم هفته دفاع مقدس در سال‌جاری تدارک دیده است. این اقدامات پیرو ابلاغیه سراسری ستاد‌کل نیروهای مسلح خواهد بود که این ابلاغیه به تمام مراکز کشوری و لشکری ابلاغ شده است.» او اضافه کرد: «دانشگاه آزاد اسلامی برنامه‌های خود را براساس این ابلاغیه تنظیم کرده و محورهای داده‌ شده را به‌صورت بومی‌سازی شده برای تمام استان‌ها جهت اجرا ارسال کرده است.»

  باید قهرمانان حل مساله دفاع مقدس خود را معرفی کنیم

صالحی‌آرا با بیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان یک دانشگاه حل مساله در کشور عمل می‌کند، توضیح داد: «بنابراین باید توقع داشته باشیم که در حوزه دفاع مقدس نیز به همین شکل یعنی به‌عنوان یک دانشگاه حل مساله و کارآفرین عمل کنیم. درواقع باید تلاش کنیم قهرمانان حل مساله دفاع مقدس خود را معرفی کنیم و در یک کلام دانشگاه آزاد باید معرف قهرمانان حل مساله در دفاع مقدس باشد.»

او بیان کرد: «رزمندگان ما در طول هشت سال دفاع مقدس دستاوردهای خلاقانه‌ای در حوزه پزشکی، راهسازی، عمران و... داشتند و دانشگاه آزاد اسلامی می‌تواند نقش اصلی و جریان‌ساز در معرفی این دستاوردهای نوآورانه و حل مساله‌ای داشته باشد.»

  نمایشگاه شهدای دانشگاه آزاد به‌صورت مجازی قابل‌مشاهده است

رئیس مرکز امور شاهد و ایثارگران و رئیس ستاد اربعین حسینی دانشگاه آزاد اسلامی تاکید کرد: «این رسالت بسیار بزرگی است که برعهده دانشگاه آزاد بوده و بر اساس آن در مجموعه شاهد و ایثارگران اقدامات زیادی را برای شناسایی قهرمانان ملی خود انجام داده‌ایم. در همین راستا در چندماه گذشته نمایشگاهی را از شهدای دانشگاه آزاد طراحی کرده‌ایم که هم‌اکنون در فضای مجازی قابل رویت است.»

او با بیان اینکه در فضای مجازی با ثبت عنوان نمایشگاه شهدای دانشگاه آزاد می‌توان تصویر این شهدا را مشاهده کرد، تصریح کرد: «خرداد امسال مراسم رونمایی از نمایشگاه مجازی شهدای دانشگاه آزاد اسلامی، با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و جمعی از خانواده‌های معظم شهدای دانشگاه آزاد اسلامی به‌صورت حضوری و مجازی در سالن شهید استاد مطهری سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد.» صالحی‌آرا در ادامه اظهار کرد: «ﻣﺮﮐﺰ ﺷﺎﻫﺪ ﻭ ﺍﯾﺜﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻫﻤﮑﺎﺭﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ تمام ﻭﺍﺣﺪﻫﺎ ﺍﺯ ماه‌ها ﻗﺒﻞ برای انسجام‌بخشی ﺩﺭ ﺣﻮﺯه‌ ﺷﻬﺪﺍﯼ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎه‌ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ، وصیتنامه، زندگی‌نامه ﻭ ﻋﮑﺲﻫﺎﯼ شهدا را ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﯾﮏ ﺁﻟﺒﻮﻡ جمع‌آوری کرد، بنابراین در این نمایشگاه ﻣﺠﺎﺯﯼ ﻭﺿﻌﯿﺖ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺷﻬﺪﺍﯼ ﮔﺮﺍﻧﻘﺪﺭﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺍﺳﺘﺎﻥ به‌صورت ﻣﺠﺰﺍ طراحی‌شده‌ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭﯾﺎﻓﺖ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ داده‌شده‌ از سوی ﺧﺎﻧﻮﺍﺩه‌ ﺍﯾﻦ ﻋﺰﯾﺰﺍﻥ بوده که ﺩﺭ ﺁﻥ ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه‌ ﺷﺪه‌ ﺍﺳﺖ.»

رئیس مرکز امور شاهد و ایثارگران دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر اینکه مهم‌ترین درسی که باید از گذشته بگیریم و در آینده آن را از یاد نبریم، «قوی شدن» است، افزود: «موفقیت انقلاب اسلامی در گرو قوی شدن است و یکی از بزرگ‌ترین اهداف دشمن نیز به فراموشی سپردن این درس در حافظه تاریخی ملت و تبدیل نقاط قوت انقلاب اسلامی به نقاط ضعف است.»

دانشگاه آزاد اسلامی 374 شهید تقدیم انقلاب اسلامی کرده است

او با اشاره به این نمایشگاه تاکید کرد: «رونمایی از این نمایشگاه بهانه‌ای برای معرفی شهدای ارزشمند، وفادار و متعهد به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است. دانشگاه آزاد اسلامی 374 شهید والامقام را در طول دفاع مقدس، حوادث پس از آن و مدافعان حرم تقدیم نظام جمهوری اسلامی کرده است. همه این شهدا از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی در سطح علمی و استان‌های مختلف بودند، همچنین واحدهای مختلف دانشگاه آزاد اسلامی در سطح کشور میزبان ۲۴۵ شهید از شهدای گمنام در سطح کشور هستند.»

دانشجویان دانشگاه آزاد باید پرورش‌یافته ارزش‌های دفاع مقدس باشند

او با طرح این سوال که چرا باید دانشگاه آزاد اسلامی در این عرصه گام بردارد و برنامه‌های هفته دفاع مقدس را اجرا کند، عنوان کرد: «دانشجویان و جوانانی که در دانشگاه آزاد اسلامی مشغول به تحصیل هستند باید پرورش‌یافته ارزش‌های دفاع مقدس باشند و سپس سیستم آموزشی بر آنها جاری و ساری شود. به تعبیری که در بیانات مقام‌معظم‌رهبری و مسئولان کشور نیز بیان شده است به‌جای آموزش‌ و پرورش باید به پرورش و آموزش توجه شود.»

رئیس مرکز امور شاهد و ایثارگران دانشگاه آزاد اسلامی گفت: «بنابراین دانشگاه آزاد اسلامی نیز این رسالت را دنبال کرده تا بتواند شعور و هویت ارزش‌هایی را که شهدا در این مسیر برای آن فداکاری کرده‌اند به نسل جوان و آینده معرفی کند.»

  واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی برنامه هفته دفاع مقدس را تدارک دیده‌اند

صالحی‌آرا در ادامه تاکید کرد: «واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی نیز با اجرای برنامه‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی ازجمله عطرافشانی و غبارروبی گلزار شهدا، تجدید بیعت با آرمان‌های شهدا، تجلیل از ایثارگران و... هفته دفاع مقدس را گرامی خواهند داشت.» او خاطرنشان کرد: «در تمام واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی برای هفت‌روز هفته دفاع مقدس یعنی از سی‌ویکم شهریورماه تا ششم مهرماه مراسمی آغاز شده و هر روز به یک موضوع اختصاص خواهد داشت و براساس آن فعالیت‌های فرهنگی اعم از نمایشگاه در فضای مجازی برگزار خواهد شد، البته استان‌هایی که بتوانند در فضای حقیقی نمایشگاه خود را برگزار کنند منعی وجود نخواهد داشت.» او اضافه کرد: «دیدار از پیشکسوتان دفاع مقدس، خانواده معظم شهدا و جانبازان و... از دیگر برنامه‌هایمان خواهد بود، همچنین ارج نهادن به مردان و زنان قهرمانی که در استان‌ها و شهرستان‌های ما داعیه‌دار دفاع مقدس بودند از دیگر برنامه‌های هفته دفاع مقدس در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی است که از آنها یاد خواهد شد.»

  برنامه‌های هفته دفاع مقدس با رعایت پروتکل‌های بهداشتی خواهد بود

رئیس مرکز امور شاهد و ایثارگران و رئیس ستاد اربعین حسینی دانشگاه آزاد اسلامی تاکید کرد: «با توجه به شیوع کرونا و رعایت پروتکل‌های بهداشتی برنامه‌های دفاع مقدس تنظیم خواهد شد، بنابراین در هر استان یا واحدی که در وضعیت قرمز کرونایی نباشد برنامه‌ها به‌صورت حضوری دنبال خواهد شد، اما در واحدهای دیگر برنامه‌ها حتی برگزاری نمایشگاه عکس به‌صورت مجازی خواهد بود.» صالحی‌آرا گفت: «عطرافشانی قبور گمنام شهدا و همچنین شهدای دانشگاه از دیگر برنامه‌های ما در هفته دفاع مقدس خواهد بود که با توجه به وضعیت کرونایی، مدیران دفاتر شهدا و ایثارگر در سطح استان‌ها به‌جای حضور در منازل خانواده شهدا، برنامه دیدار خود را بر سر مزار شهدا تنظیم می‌کنند که این دیدارها در فضای باز صورت خواهند گرفت.»

  3 هزار و 850 نظام موضوع در حوزه دفاع مقدس تعیین شده است

صالحی‌آرا درخصوص نظام موضوعات دفاع مقدس نیز صحبت به میان آورد و گفت: «درخصوص نظام موضوعات کارگروهی مجزا متشکل از تعدادی از اساتید دفاع مقدس تشکیل شده که موظف هستند در این کارگروه، محورهای تعیین شده گروه‌های 19گانه علوم انسانی را مورد بررسی قرار دهد.»  او با بیان اینکه بیش از 3 هزار و 850 نظام موضوع در حوزه دفاع مقدس تعیین شده است، اضافه کرد: «این نظام موضوعات در بین این 19 گروه توزیع شده و هر گروه، موضوعات را در قالب موضوعات تحقیقاتی برای پایان‌نامه و رساله دکتری تنظیم کرده و پس از پالایش و تدوین به‌صورت کتاب و نظام موضوعات تخصصی در اختیار دانشجویان قرار می‌دهد.»  رئیس مرکز امور شاهد و ایثارگران دانشگاه آزاد اسلامی اظهار کرد: «نقش نظام موضوعات دفاع مقدس در تفکر انقلابی، بسیجی و احترام به ارزش‌های دفاع مقدس در میام دانشجویان می‌تواند تاثیر‌گذار باشد. ما افتخارات بسیار بزرگی را در دوران دفاع مقدس به دست آورده‌ایم که بسیاری از این اتفاقات و افتخارات پنهان مانده و هنوز کشف نشده است.»  او بیان کرد: «به‌طور مثال در دوران دفاع مقدس بحث انتقال مجروحان به یک بیمارستان مجهز در دنیا رکوردشکن هستیم. قبلا رکورد انتقال مجروحان به بیمارستان‌های مجهز در زمان جنگ حدود یک ساعت‌ونیم و متعلق به کشور انگلستان بود. اما در طول دفاع مقدس این اقدام را به کوتاه‌ترین زمان ممکن یعنی به حدود 40 دقیقه با ایجاد بیمارستان‌های مجهز صحرایی در مناطق جنگی کاهش دادیم.»  صالحی‌آرا ادامه داد: «همچنین پل‌هایی در عملیات‌های مختلف ازجمله عملیات ولفجر 8 و کربلای 5 احداث شد که رزمندگان از آن استفاده کردند. این اقداماتی بوده که به سادگی از کنار آنها گذشته و به آن توجه نکرده‌ایم. بنابراین تنظیم نظام موضوعات دفاع مقدس از اهمیت زیادی برخوردار است و باعث کنکاش عملی و پژوهشی دانشجویان در گنجینه دفاع مقدس خواهد شد.»

  برنامه‌های مرکز امور شاهد و ایثارگران در ایام اربعین چیست؟

این روزها همه عاشقان اباعبدالله(ع) در تکاپوی رسیدن به بین‌الحرمین عاشقان هستند. هرچند عشق به ولایت اولین جاذبه این زیارت به‌‌شمار می‌رود ولی این حرکت خودجوش و مردمی پیام‌هایی عمیق، فراگیر و جهان‌شمولی را در بر دارد که پرداختن به این موارد درمیان قشر دانشگاهی و نخبگانی ضروری به‌‌نظر می‌رسد. دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان یک محیط آموزشی و تربیتی ماموریت اجتماعی خود را برای حضور حداکثری دانشجویان، اساتید و کارکنان در راهپیمایی بزرگ اربعین حسینی با تشکیل ستاد اربعین شروع کرده است.»

 زائران اعزامی دانشگاه بیش از 100 نفر پیش‌بینی‌شده است

صالحی‌آرا در بخش دیگری از سخنان خود درخصوص برنامه‌های دانشگاه آزاد اسلامی در اربعین توضیح داد: «ستاد اربعین دانشگاه آزاد پیرو اعلام ستاد بازسازی عتبات درخصوص حضور موکب‌های اربعین حسینی اعلام آمادگی کرد. زائران اعزامی از دانشگاه آزاد با توجه به محدودیت‌های اعلام‌شده از سوی سازمان حج و زیارت، حدودا بیش از 100 نفر پیش‌بینی‌شده که تعدادی از این زائران به‌عنوان خادم جهت خدمتگزاری در مواکب مرتبط با دانشگاه آزاد اسلامی حضور خواهند یافت و مابقی در مراسم حماسی راهپیمایی اربعین شرکت می‌کنند.»

  انسجام‌بخشی و هم‌افزایی واحدهای دانشگاه برای برگزاری مراسم اربعین حسینی

او تاکید کرد: «یکی از اهداف ستاد اربعین دانشگاه آزاد اسلامی انسجام‌بخشی و هم‌افزایی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی جهت برگزاری مراسم اربعین حسینی است. برنامه‌های این ستاد در سال‌جاری در راستای اقدامات فرهنگی تاثیرگذار که به معرفت‌‌افزایی زائران دانشگاهی و شناخت بیشتر از مباحث اربعین کمک کند، تدوین شده است.»

حضور خادمان دانشگاه در راهپیمایی بزرگ حماسه‌ساز اربعین

رئیس مرکز امور شاهد و ایثارگران و رئیس ستاد اربعین حسینی دانشگاه آزاد اسلامی درخصوص دیگر برنامه‌های دانشگاه در اربعین حسینی گفت: «یکی از برنامه‌هایمان در زمینه حضور خادمان در راهپیمایی بزرگ حماسه‌ساز اربعین بوده و برنامه دیگر در داخل کشور است که برای آن یک دستورالعمل تهیه شده و به همه واحدهای دانشگاهی ابلاغ شده است.» او ادامه داد: «براساس این دستورالعمل در ایام هفته اربعین که مقارن با اول مهرماه خواهد بود، واحدهای دانشگاه آزاد با برپایی ایستگاه‌های صلواتی و ایجاد شور و هیجان اقدام به برگزاری مراسم عزاداری اقدام خواهند کرد.» او در بخش دیگری از سخنان خود درخصوص جلسه شورای سیاست‌گذاری حوزه شاهد و ایثارگر دانشگاه آزاد اسلامی توضیح داد: «این شورا، سیاست‌گذاری کلان و ریل‌گذاری محورهای عمده مجموعه شاهد و ایثارگران دانشگاه آزاد اسلامی را برعهده دارد. در این شورا که روز یکشنبه نهمین جلسه آن برگزار شد، مباحثی ازجمله کارگروه دفاع مقدس پیگیری می‌کند و همچنین در این شورا اهداف هفت‌گانه‌ای ترسیم شده است که براساس آنها اقدامات اساسی انجام خواهد شد.»

صالحی‌آرا ادامه داد: «در این شورا همچنین مباحثی ازجمله نظام موضوعات دفاع مقدس، ارج نهادن و تکریم دانشجویان و خانواده معظم شاهد را که میزبان آنها در دانشگاه آزاد هستیم، دنبال می‌کنیم.»