مروری بر یک نشریه دانشجویی از ابتدا تا کسب جوایز!

محمدصادق اکبری، عضو سابق کمیته ناظر بر نشریات دانشگاه فردوسی مشهد: به نشریه علاقه که نداشتم هیچ، نسبت به آن گارد هم داشتم. هیچ‌گاه حتی تصور هم نمی‌کردم وارد این عرصه شوم. با خودم می‌گفتم آخه کی الان دیگه نشریه می‌خونه؟! اما بالاخره پس از صحبت‌های فراوان با رفیق تشکیلاتی‌ام که تجربه‌ای در این زمینه داشت، قانع شدم که وارد این عرصه شوم.

در ابتدای راه با چند مساله مواجه شدم: اسم نشریه چه باشد؟ مخاطب نشریه‌ام کیست؟ موضوع و محور اصلی نشریه چه باشد؟ بودجه را از کجا تامین کنم؟ چطور مدیریت کنم که کار تشکیلاتی و تیمی باشد نه فردمحور؟ و از این دست سوالات.

درمورد مساله اول دنبال اسمی بودم که کلیشه‌ای نباشد و به‌وفور در میان اسامی نشریات دانشگاه‌ها تکرار نشود و به زبان خودمان، خز نباشد! بالاخره نام «میدان علوم» را انتخاب کردم.

درباره موضوع اصلی و محوری نشریه خیلی فکر کردم. با توجه به مسئولیت سیاسی‌ام در آن زمان، اول به‌سمت این موضوع ذهنم معطوف شد اما بعد از مدتی تامل، دیدم خلأ در جای دیگری است. دانشگاه فردوسی، نشریه سیاسی کم ندارد. فکرم به‌سمت نشریاتی رفت که همه موضوعات را پوشش می‌دهند، اما باز هم دیدم جای نشریات کشکول در دانشگاه‌مان خالی نیست. بالاخره پس از کش‌وقوس‌های فراوان ایده نشریه صنفی که بخواهد صدای مطالبات دانشجویی باشد به‌ذهنم رسید؛ نشریه‌ای که موضوع اصلی‌اش طرح مسائل صنفی و بیان مشکلات و انتقادها باشد و درکنار آن به موضوعات فرهنگی، اجتماعی و ادبی نیز گریزی بزند.

حل مساله جامعه مخاطب نشریه هم با توجه به انتخاب موضوع صنفی برای نشریه کار ساده‌ای شد؛ تمام دانشجویان دانشگاه با افکار و سلایق مختلف به‌علاوه مسئولان گرامی و همچنین فعالین تشکلی به‌صورت خاص.
با درنظر گرفتن موضوع محوری نشریه و جامعه مخاطب آن ترجیحم این بود که نشریه مستقل باشد و صاحب‌امتیاز آن تشکیلاتی خاص نباشد و این تنوع افکار و سلایق در میان تیم نویسندگان نشریه نیز وجود داشته باشد.

با توجه به اینکه می‌خواستم نشریه به‌صورت رنگی و با تیراژ بالای هزار نسخه چاپ شود، مساله مالی نیز نیاز به برنامه داشت. درمورد راه‌های جذب مالی هم‌فکر کرده بودم؛ بودجه دانشگاه، تبلیغات و اسپانسر.
درمورد تعداد صفحات نشریه هم به نتیجه رسیدم که نشریه در ۸ صفحه چاپ شود؛ از این جهت که نه آنقدر زیاد باشد که حوصله مخاطب سر برود و نه آنقدر کم باشد که از حالت نشریه خارج شود.

اما مهم‌ترین و سخت‌ترین مساله به نظر خودم تیم‌سازی بود. من که مدیریت می‌خواندم خوراکم همین کار بود. اصلا دلیل اصلی که قانع شدم وارد عرصه نشریات شوم همین بود؛ تجربه مدیریت و تیم‌سازی در عمل.
برای تیم تحریریه نشریه بیشتر به‌دنبال افراد تازه‌کار و پرانرژی بودم، نه افراد پر سابقه و مشغله. به‌طور موازی و جداگانه تیمی از خواهران و برادران به‌مرور تشکیل شد.
خیلی اعتقاد به ساختارهای پیچیده برای نشریه نداشتم. صاحب‌امتیاز، مدیرمسئول و سردبیر خودم بودم و یک نفر از افراد فعال در میان خواهران را به‌عنوان سردبیر خواهران انتخاب کردم. به‌دنبال چیدن ساختار و چارت سنگین نبودم ،چون می‌دانستم باعث کند شدن روند کار می‌شود.

دوره مدیریت نشریات و رسانه‌های مکتوب و کارگاه طراحی نشریه را در تابستان گذراندم و کار طراحی و ویراستاری نشریه را نیز خودم انجام می‌دادم.

دوست نداشتم همه کارهای نشریه گردن یک ‌نفر باشد؛ برای همین سعی کردم بیشتر از مطالب و نوشته‌های اعضا در نشریه استفاده کنم و خودم کمتر بنویسم تا اعضا احساس مسئولیت بیشتری داشته باشند.
درطول مدت مسئولیت من، ۱۱ شماره نشریه منتشر شد و خودم تنها دو مطلب نوشتم که البته آن دو مطلب سه جایزه گرفت!

یکی از دغدغه‌های اصلی من ادامه راه نشریه بود. بالاخره دوره دانشجویی هر فرد محدود است و باید مسئولیت را به دیگران واگذار کند. مدت‌ها به گزینه‌های متعدد برای برعهده گرفتن مسئولیت نشریه پس از خودم فکر می‌کردم که خط فکری نشریه را ادامه دهند و آن را به رسانه‌ای قدرتمندتر تبدیل کند. معیارها و شاخص‌های زیادی داشتم و آن را با افرادی که مدنظرم بودند، تطبیق می‌دادم. شاید پس از چندماه بررسی ذهنی، به گزینه مطلوبم رسیدم و خوشبختانه او نیز این مسئولیت را پذیرفت و نشریه میدان علوم با همان خط اولیه و البته با ابتکارات و ایده‌های نو راهش را بهتر از قبل ادامه داد.

آدم آرمان‌گرایی هستم و از همان ابتدا به این فکر بودم که حالا که وارد این عرصه می‌شوم باید بهترین نشریه دانشگاه‌مان را بسازم و همیشه تصویر ذهنی آن جایگاه را همراه خودم داشتم، البته آرمان‌گرایی در ابتدای راه ممکن بود باعث عدم ورودم به این عرصه شود ولی با کنترل و تعدیل آن، در ادامه خیلی کمک کرد تا برای هدفم تلاش بیشتری داشته باشم.

خدا را شکر می‌گویم که در جشنواره نشریات دانشگاهی‌مان جوایز متعددی گرفتیم و پس از چندسال تلاش و کوشش و در دوره مدیرمسئول بعدی نشریه، عنوان برترین نشریه صنفی دانشگاه را کسب کردیم.
امید دارم این راه توسط مسئولان جدید نشریه ادامه یابد و بتواند گرهی از گره‌های دانشجویان باز و مشکلی از مشکلات‌شان برطرف کند.