مجلس در مسیر انحصارزدایی از فضای کسب وکار

نمایندگان مجلس شورای اسلامی روز گذشته کلیات طرح «تسهیل صدور مجوز برخی کسب‌وکارها» را تصویب کردند. موافقت نمایندگان با این طرح می‌تواند یکی از اقدامات مهم مجلس در راستای ایجاد جهش تولید و برداشتن موانع پیش‌پای صاحبان کسب‌وکارهای مختلف باشد. وجود مقررات دست‌وپاگیر و شرایط سخت و انحصاری برای دریافت مجوز آغاز به‌کار اکثر مشاغل مانند نانوایی، گلخانه، دامداری، پرورش ماهی، صنایع تبدیلی کشاورزی، صرافی، کارگزاری بورس، اعتبارسنجی‌ها، داروخانه، بیمارستان، مطب، درمانگاه‌ها، انواع کلینیک‌ها و آزمایشگاه‌ها، دفترخانه رسمی، وکالت، آژانس‌ها، آژانس مسافربری، هتل و مسافرخانه، پمپ‌بنزین و گاز، مراکز رفاهی بین‌شهری، تولید تجهیزات بیمارستانی و... باعث شده است علاوه‌بر ایجاد انحصار در بازار این مشاغل و خریدوفروش نجومی مجوز برخی اصناف، رتبه‌بندی جهانی ایران نیز در زمینه شاخص‌های سهولت کسب‌وکار پایین باشد. در همین راستا با وجود نیاز مبرم کشور به رونق و جهش تولید برای خنثی‌سازی تحریم‌های اقتصادی، ایران میان کشورهای دنیا رتبه پایینی به‌لحاظ شاخص‌های سهولت کسب‌وکار دارد به‌نحوی که رتبه ایران بین 190کشور دنیا از منظر دشواری شروع فعالیت اقتصادی 178 و از لحاظ شاخص‌های سهولت کسب‌وکار 120 است. این درحالی است که طبق ماده22 قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه، دولت مکلف بوده است رتبه کشور را در شاخص مذکور هرساله 10رتبه ارتقا دهد و در پایان اجرای قانون برنامه، به کمتر از 70 برساند.

طرح مجلس به‌منظور تسهیل صدور مجوز کسب‌وکار می‌تواند تا حد زیادی به بهبود فضای کسب‌وکار کمک کند. به‌عنوان مثال همان‌طور که اشاره کردیم وجود انحصار در صدور برخی مجوزها به دلایل مختلف باعث شده است متقاضیان راه‌اندازی مشاغلی همچون سردفتری اسناد رسمی یا راه‌اندازی داروخانه بعضا تا چندین میلیارد تومان هزینه صرف خرید مجوز در شهرهای بزرگ کنند. برای حل این معضل در طرح تسهیل صدور مجوز کسب‌وکار محدودیت‌هایی دست‌وپاگیر مانند فاصله جغرافیایی، حدنصاب‌های جمعیتی، اشباع بازار، تعیین ظرفیت و... که سبب ایجاد انحصار می‌شد برای تمامی مشاغل حذف خواهد شد.  همچنین وجود بروکراسی‌های سنگین در مجوزهای کسب‌وکار یکی دیگر از موانع پیش‌روی صاحبان مشاغل و تولیدکنندگان است، بنابر ادعای محسن دهنوی عضو هیات‌رئیسه مجلس و نماینده موافق طرح «تسهیل صدور مجوز برخی کسب‌وکارها» برای راه‌اندازی یک مزرعه پرورش ماهی ۱۳۰مدرک و حداقل دوسال زمان لازم است. زمان‌بر بودن فرآیند صدور مجوز باعث می‌شود کارآفرینان و تولیدکنندگان از تصمیم خود برای فعالیت در بخش‌های مولد اقتصادی دست بکشند و به‌سمت بازارهای غیرمولد، کم‌ریسک و مخرب برای اقتصاد ببرند. به‌منظور حل این مشکل در طرح «تسهیل صدور مجوز برخی کسب‌وکارها» مدت زمانی مشخص و مورد توافق برای پاسخگویی مرجع صادرکننده مجوز کسب‌وکار در نظر گرفته شده است که درصورت عدم اظهارنظر به‌موقع مرجع صادرکننده، با درخواست متقاضی به‌صورت خودکار موافقت می‌شود. موارد ذکرشده تنها گوشه‌ای از تاثیرات مثبت طرح «تسهیل صدور مجوز برخی کسب‌وکارها» بر فضای کسب‌وکار کشور و جهش تولید است. طرحی که مبدع اصلی‌اش سیداحسان خاندوزی، نایب‌رئیس پیشین کمیسیون اقتصادی مجلس و وزیر اقتصاد فعلی دولت سیزدهم است و به همین دلیل نیز پیش‌بینی می‌شود در آینده اجرایی‌شدن این طرح با کمترین چالشی ازسوی دولت همراه خواهد شد. در ادامه گزارش پیرامون مزایا و معایب طرح «تسهیل صدور مجوز برخی کسب‌وکارها» با تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

در همین رابطه مطالب زیر را بخوانید: