محمود عباس‌زاده، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:
معین رضیئی، روزنامه‌نگار: روز گذشته رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سفری که به تهران داشت با محمد اسلامی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی دیدار کرد، درنتیجه این دیدار بیانیه مشترکی صادر شد که طبق آن به آژانس اجازه سرویس فنی تجهیزات نظارتی مشخص‌شده و جایگزینی کارت‌های حافظه آنها که تحت مهروموم مشترک در ایران نگه‌داری خواهند شد، داده شد. با توجه به اظهارنظر هفته گذشته گروسی که اظهار نگرانی کرده بود مسائل مربوط به سایت‌های هسته‌ای ایران اعلام‌نشده و حل‌نشده باقی بماند و ایران را ملزم به حل سریع‌تر این مساله دانسته بود، درمورد اهداف این سفر و اثرات آن بر مواضع آژانس گفت‌وگویی با محمود عباس‌زاده، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی داشتیم که مشروح آن را در ادامه از نظر می‌گذرانید.
با توجه به موضع هفته گذشته رافائل گروسی که اظهار نگرانی کرده بود از اینکه مسائل مربوط به سایت‌های اعلام‌نشده هسته‌ای ایران حل‌نشده باقی بماند و تهران را ملزم به حل هرچه سریع‌تر این مساله دانسته بود، سفر او به تهران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
گروسی باید می‌دانست که دوران تحریم و گرفتن امتیاز تمام شده است. جمهوری اسلامی ایران در چارچوب پروتکل‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با آنها همکاری می‌کند و اگر سوالی در این چارچوب داشته باشند، جواب می‌گیرند یا اگر احتمالا از طرف تروئیکا حامل پیامی باشد، آن را می‌دهد و پاسخش را نیز خواهد گرفت. اما اگر قرار بود ظرفیت آژانس را در مسیر اهداف سیاسی 1+5 به‌کار گیرد طبیعتا جمهوری اسلامی هم روی خوشی نشان نخواهد داد؛ چراکه ما به‌تمامی تعهدات خودمان عمل کرده‌ایم و اروپایی‌ها و آمریکا بودند که به تعهدات خود پایبند نبودند و یکی از اعضای آنها به‌طور یک‌طرفه برجام را ترک کرد.
سازمان انرژی اتمی اگر می‌خواهد فراتر از وظایف خودش به تحقق تعهدات طرفین کمک کند باید به‌جای ارائه گزارش‌های مطلوب غرب که مردم ایران مفهوم این نوع گزارش را خوب می‌دانند، از طرفین اروپایی و آمریکا سوال بپرسد که آنها چه کرده‌اند و گزارشی از عملکرد آنها ارائه بدهد.
در این سفر گروسی با پرسش‌های پرتعداد جمهوری اسلامی ایران مواجه شد و از این نظر این سفر دارای اهمیت است.
یکی از مواردی که پیرامون عملکرد آژانس مطرح می‌شود، این است که آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها به‌دنبال این هستند که بعد از اقداماتی همچون قانون اقدام راهبردی، ایران مجددا به‌سمت مسیر دولت روحانی در مذاکرات بازگردد، یعنی یک نگاه منفعلانه در مذاکرات داشته باشد و کمترین امتیاز را از طرف‌های غربی مطالبه کند. بر همین مبنا برخی این‌گونه تحلیل می‌کنند که سفر دیروز گروسی به تهران و بیانیه مشترکی که ارائه شد، خنثی‌کننده این برنامه و نقشه پنهانی آمریکا علیه فعالیت‌های هسته‌ای ایران است. چقدر این گزاره را درست می‌دانید؟
گزارش گروسی به شورای حکام باید مستند باشد و شورای حکام به استناد گزارش‌های مستند می‌تواند تصمیم بگیرد. اینکه آمریکایی‌ها بخواهند از گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای ایجاد فشار بر جمهوری اسلامی ایران استفاده کنند، یک امر تقریبا تجربه‌شده است و اصولا او باید از ارائه گزارش‌های بی‌مبنا و بدون سند اجتناب کند. به دو دلیل؛ اول اینکه اعتبار آژانس زیر سوال نرود و دوم گروسی نباید طوری رفتار کند که جمهوری اسلامی ایران تعامل و همکاری‌اش با آژانس را کاهش دهد. او درمورد همکاری‌اش با غربی‌ها این را نیز باید مدنظر قرار دهد که همکاری و مسامحه ایران حدی دارد و اگر از آن عبور کند با تصمیم قاطع کشورمان مواجه خواهد شد.
ابعاد این تصمیم قاطع دقیقا می‌تواند شامل چه مواردی باشد؟
ما تجربه مصوبه اقدام راهبردی مجلس در آذرماه سال گذشته برای رفع تحریم‌ها و صیانت از منافع ملی را داریم و در سایه همین گام بوده که اروپایی‌ها برای راه انداختن مذاکرات وین پیشقدم شده‌اند. غربی‌ها باید بدانند که جمهوری اسلامی ایران برای بازی و مانور دستش از برگه‌های ارزشمند خالی نیست.
درحال‌حاضر در ایران هم یک دولت متعهد، انقلابی و با عزم جدی برای اداره کشور براساس ظرفیت‌های داخلی فعالیت می‌کند و راه‌هایی نیز برای خنثی کردن تحریم‌ها باز کرده، همچنین مجلسی داریم که بسیار جدی در صیانت از منافع ملی اقدام می‌کند و در مواقع لزوم تصمیمات قاطع می‌گیرد.
با توجه به اینکه هم طرف ایرانی و هم طرف غربی بر ادامه مذاکرات تاکید دارند و روند هم نشان می‌دهد که مذاکرات هسته‌ای متوقف نخواهد شد، فکر می‌کنید مذاکرات و گفت‌وگوها چه زمانی از سر گرفته می‌شود و در دور جدید مذاکرات که اولین دور گفت‌وگوهای دولت سیزدهم محسوب می‌شود، جمهوری اسلامی چه رویکردی خواهد داشت؟
جمهوری اسلامی در مذاکرات وین مطالبات و مواضع خود را به‌صورت شفاف و علنی اعلام کرده است. بالاخره ما به تعهدات خودمان عمل کرده‌ایم و طرف مقابل به تعهداتش مبنی بر لغو تحریم‌ها عمل نکرده است. طبیعتا مطالبه جمهوری اسلامی این خواهد بود که طرف مقابل به تعهداتش عمل و تحریم‌ها را لغو کند و با توجه به سابقه بد آمریکایی‌ها در ترک یک‌طرفه برجام، لغو تحریم‌ها باید راستی‌آزمایی شود. همچنین درمورد خسارت واردشده به ایران که ناشی از عدم لغو تحریم‌ها و خروج یک‌طرفه آمریکا از برجام بوده است باید تعیین تکلیف شود. جمهوری اسلامی مواضع خودش را شفاف اعلام کرده و اکنون توپ در میدان غربی‌هاست و آنها باید پاسخ دهند و ما باید پاسخ‌شان را بررسی کنیم و اگر نیاز به مذاکره بود، وارد خواهیم شد.
شروع مذاکرات منوط به پاسخ طرفین غربی به مطالبات ایران خواهد بود. اگر آنها بخواهند روند را فرسایشی کنند، بالطبع ممکن است اصل مذاکره زیرسوال برود؛ چراکه مذاکره برای تامین احترام و منافع متقابل است و مذاکره برای مذاکره و معطل نگه داشتن فعالیت هسته‌ای ایران اقدامی نیست که ما به آن تن دهیم و برای آن عجله داشته باشیم.
ما هیچ‌وقت تسلیم فشارهای آنها نمی‌شویم و به‌نوعی به مرحله بازدارندگی رسیده‌ایم. غربی‌ها این را می‌دانند و در محاسبات‌شان این داده‌ها را مدنظر قرار خواهند داد.
سفر گروسی سفر راحتی برای او نبود؛ چراکه جمهوری اسلامی ایران دست برتر را دارد و توپ در میدان آمریکا و تروئیکای اروپاست. آژانس باید استقلال خودش را نشان دهد و اثبات کند که هم‌راستای با واشنگتن و اروپایی‌ها نخواهد بود و تلاش نخواهد کرد که جای بدهکار و طلبکار را عوض کند.
جمهوری اسلامی ایران تا کی صبر می‌کند و منتظر غربی‌ها می‌ماند؟
ایران بعد از تشکیل مجلس یازدهم و به‌ویژه بعد از تشکیل دولت جدید تصمیم خود را گرفته و منتظر اروپایی‌ها نمانده است. ما کار را شروع کرده‌ایم و عجله برای شروع مذاکرات بی‌حاصل نداریم. ما وارد مذاکره‌ای خواهیم شد که از حاصل آن اطلاع و اطمینان داشته باشیم.
مطالب پیشنهادی
