مدیرگروه رشته سینما دانشگاه تربیت‌مدرس:
یگانه عرب، روزنامه‌نگار: محمدعلی صفورا، مدیرگروه رشته سینما دانشگاه تربیت‌مدرس نیز با بیان دغدغه‌های دانشجویان گروه سینما گفت: «قبل از شیوع کرونا دانشجویانی که در رشته سینما تحصیل می‌کردند، بخش مهمی از کارشان به‌عنوان پایان‌نامه در کنار واحدهای نظری ساخت فیلم بود که هزینه زیادی را دربرداشت. معمولا دانشجویان، فیلمنامه‌های بلندپروازانه می‌نویسند و متاسفانه شرایط تولید و سرمایه‌گذاری تهیه‌کننده برای اکثر این کارها وجود ندارد؛ درنتیجه این موضوع باعث می‌شود دانشجوی توانمند این حوزه وقتی شرایط تولید نداشته باشد نتواند به‌عنوان یک نیروی بالقوه خود را به جامعه سینمایی بشناساند.» وی افزود: «این جریان معمولا باعث می‌شود، پایان‌نامه‌هایی ساخته شود که از لحاظ عملی از استاندارد ذهنی دانشجو و حتی استاد فاصله داشته باشد. این بزرگ‌ترین چالش ساخت فیلم‌ها قبل از دوران کروناست. البته بعد از دوران کرونا بزرگ‌ترین مشکل به این موضوع بازمی‌گردد که دانشجو چند امکان دیگر خود را نیز از دست می‌دهد. نخست، ارتباط با دیگر عوامل و کار گروهی دانشجویان است که گروه نمی‌تواند به‌صورت حضوری برای پروژه یک‌جا جمع شود و به هم کمک کند. دو، به‌دلیل اینکه دانشجویان نتوانستند به فیلمنامه‌هایی خارج از منزل و آپارتمان‌های خود به‌دلیل شرایط قرنطینه و کرونا فکر کنند، فیلمنامه‌ها به‌شدت ساده و آپارتمانی شده‌اند و به‌دلیل عدم حضور در فضاهای عمومی در حد تجربیات کلاسیک بود.» صفورا اشاره کرد: «جریان کرونا موجب شد آثار دانشجویان رشته سینما بیش از هر زمان دیگری تحت‌تاثیر این ویروس قرار بگیرد و کارها ساده و معمولی شوند؛ هرچند وجود این محدودیت و تک‌نفره شدن کارها، از طرفی نیز موجب خلاقیت دانشجوهای رشته سینما شده است، به این‌گونه که می‌دانند در فضای بسته و محدود هم می‌شود، فیلم ساخت. همیشه همین‌طور بوده که اگر شرایط محدودیت‌هایی برای هنرمندان به وجود آورده، قطعا امکانات بالقوه‌ای نیز در اختیارشان می‌گذارد تا بتوانند خلاق شوند.»
فیلمسازی دانشجویان سینما در محدودیت کرونایی مشکل‌ساز شده است
مدیرگروه رشته سینما دانشگاه تربیت‌مدرس بیان کرد: «دانشجو توانسته یک‌سری جنبه‌های خلاقانه در خود تقویت کند و کارها به‌شدت شخصی و حسی شود، این باعث شده است دانشجو در بخش‌های مختلف اقدام کند یعنی خود را به کارگردان، تدوینگر، صداگذار، فیلمبردار و حتی شاید بازیگر معرفی کند. اینها امکاناتی است که به‌عنوان داشته و نداشته شرایط کرونا می‌شود به آن فکر کرد و دانشجویان هم در همین طیف فیلم ساختند که گاه اتفاقات خوبی می‌افتاد؛ اما واقعیت این است که گاه آن شرایط منفی که بحث اقتصاد، بودجه، تهیه‌کننده، بحث تیم قوی- چون سینما تیم لازم دارد- و دیگر اینکه دوربین باید از منازل بیرون برود و در فضای عمومی جامعه قرار بگیرد، وجود داشت. درحال‌حاضر این امکانات را از دست داده‌ایم و فیلم‌های ما غیر از خلاقیت‌های گاه فردی از این زوایا دچار مشکل شده است.»
وی همچنین با اشاره به لزوم به‌روزرسانی سرفصل‌های این رشته در دانشگاه‌ها توضیح داد: «به‌روزرسانی و بازنگری دروس برای هردانشگاهی متفاوت است؛ چراکه هر دانشگاه سیاست خود را دارد و از طرفی وزارت علوم نیز دانشگاه‌هایی را مکلف کرده تا بازنگری دروس را برعهده بگیرند و فکر می‌کنم بازنگری دروس رشته سینما در دانشگاه دیگری درحال انجام است. البته سیاست داخلی دانشگاه تربیت‌مدرس همیشه بر این است که گروه‌های آموزشی ازجمله سینما هرسال خود را به‌روز کنند و طرح درس‌هایشان را بنا به شرایط روز تغییر دهند.»
سینما نیاز به تنوع رشته‌ای دارد
صفورا اشاره کرد: «دانشگاه تربیت‌مدرس نیز سالیان سال است که هرسال از ما می‌خواهد بازنگری دروس این رشته را انجام دهیم. این بازنگری فی‌النفسه و به شکل اتوماتیک هرساله اتفاق می‌افتد ولی از نظر من مشکل این نیست؛ بلکه مشکل این است که رشته سینما نیاز به گرایش‌های تازه دارد، یعنی طرح درس‌ها همیشه درحال به‌روزرسانی است؛ اما باید گرایش‌ها و تنوع رشته‌ای داشته باشیم، به‌طور مثال: اگر جلوه‌های ویژه لازمه سینمای امروزه، که هست، حتما باید یک رشته مستقل داشته باشد. ما برای تمام این سرفصل‌ها درس داریم اما اینکه فیلمنامه‌نویسی خودش یک رشته جدا در ایران شود، خیر نداریم و باید اتفاق بیفتد. همچنین باید اتفاقات تازه تکنیکی، فنی، زیبایی‌شناسانه و محتوایی در این رشته رخ بدهد؛ چراکه این موارد، بحث‌هایی است که باید در بحث ایجاد گرایش در دانشکده‌هایی که سینما تدریس می‌شود، اتفاق بیفتد.»
مدیرگروه رشته سینما دانشگاه تربیت‌مدرس در ادامه با بیان اینکه آموزش مجازی، فعالیت عملی دانشجویان رشته سینما را با اختلال همراه کرده است، گفت: «ارتباط رودرروی دانشجو با دیگر هم‌کلاسی‌ها و استاد در کلاس‌های مجازی اتفاق نمی‌افتد، فرصتی که دانشجو بتواند درباره فعالیت‌ها و ایرادهایش حرف بزند، نیز وجود ندارد، موقعیت برگزاری کارگاه‌های آموزشی نیز برایشان فراهم نبوده است؛ البته جریان کرونا عاملی شتاب‌دهنده شد تا ما بتوانیم از امکانات فضای مجازی استفاده کنیم. ما حتی توانستیم بحث‌های عملی را نیز از طریق دیدن فیلم‌ها و نمونه‌ها در کلاس‌های دانشجویان رشته سینما اجرا کنیم. اگر بخواهم ارزیابی‌ای از لحاظ برگزاری کیفیت کلاس‌های دانشجویان این رشته در این مدت دوساله داشته باشم، باید بگویم که به نظر من توانستیم ۸۰درصد کیفیت کلاس‌های عملی را حفظ کنیم؛ زیرا آیتم‌های سینما بصری است و باید دیده شود. ۲۰درصد دیگر نیز قطعا با حضوری‌شدن برخی کلاس‌ها تاثیر بیشتری خواهد گذاشت.»
سیاستگذاران آموزشی باید بازار کار دانشجویان سینما را فراهم کنند
صفورا در ادامه با اشاره به تضمین امنیت شغلی دانشجویان رشته سینما پس از اتمام تحصیلات آکادمیک عنوان کرد: «به نظر من هیچ‌جای دنیا تضمینی برای بازار کار وجود ندارد؛ مگر در برخی کشورهای پیشرفته که دانشجویان پس از اتمام تحصیل وارد بازار کار رشته‌هایشان می‌شوند یا حتی خود دانشگاه‌ها نیز ارتباطاتی با بخش صنعت دارند که می‌توانند دانشجویان را برای کار معرفی کنند. توجه به بازار کار دانشجویان در دانشگاه‌های ایران نیز وجود دارد و گاه استادان، دانشجویان را برای کار معرفی می‌کنند.»
وی افزود: «استادانی که با فضای بیرون و تولید ارتباط دارند، می‌توانند دانشجوهای توانای خود را به فضای تولید، تلویزیون، فیلم‌های کوتاه، کانال‌های تبلیغاتی و... معرفی کنند؛ البته این جریان معرفی نیز به توانایی دانشجو و ارتباطاتی که استاد دارد، برمی‌گردد. چالش پیش‌روی دانشگاه‌ها در این جریان این است که آیا ما برای دانشجویانی که هرسال می‌گیریم، بازار کار فراهم کرده‌ایم؟ این وظیفه سیاستگذاران راس هرم است نه دانشگاه یعنی وزارتخانه، سازمان گسترش صنایع، وزارت کار، همه این نهادهای ذی‌ربط باید مجموعه‌ای تشکیل دهند تا بازار کار برای هر دانشجو در هر رشته‌ای ازجمله سینما فراهم باشد. رسیدن به این مهم سیاست‌های کلان کشور را می‌طلبد اما دانشگاه به سهم خود و استاد به سهم خود تلاش می‌کند دانشجو را جوری بار بیاورد تا بتواند به بازار کار متصل شود، حتی سیاست آموزشی دانشگاه تربیت‌مدرس این است که درواقع واحدها صرفا نظری نباشند و ترکیبی از واحدهای نظری و عملی باشند و دانشجو را جوری بار بیاورند تا بتواند به بازار کار متصل شود.»
مطالب پیشنهادی
