مسعود پورعلی:
مسعود پورعلی، روزنامه نگار: رژه بزرگ دریایی روسیه به مناسبت سالروز تأسیس ناوگان دریایی این کشور در بندر سن‌پترزبورگ در حضور هیات‌های بلندپایه نظامی بیش از ۲۰ کشور جهان با حضور ناوگروه 75 نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران یکشنبه ۳ مرداد ماه ۱۴۰۰ برگزار شد. با توجه به این حضور در این نوشتار سعی شده به اهمیت حضور نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در این رژه اشاره شود.
اهمیت حضور ناوگروه 75 در رژه روسیه
هفتادوهفتمین ناوگروه نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران متشکل از ناوبندر مکران و ناوشکن بومی سهند، پس از ۷۶ روز دریانوردی، سوم مردادماه به سن‌پترزبورگ روسیه رسید و در مراسم رژه سالروز نیروی دریایی این کشور شرکت و به همراه ۵۰ شناور و چندین فروند جنگنده از مقابل ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه و هیات‌هایی از ۲۰ کشور جهان از جمله جمهوری اسلامی ایران رژه رفت. البته در این مراسم تنها ناوشکن سهند، رژه رفت و ناوبندر مکران به‌دلیل ابعاد و تناژ بالا و عمق کم محل برگزاری رژه در این محل حضور نداشت و از لنگرگاه بندر سن‌پترزبورگ در رژه شرکت کرد.
در کنار ابعاد مختلف سیاسی، امنیتی و بین‌المللی حضور نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی در مراسم رژه دریایی روسیه، نفس دریانوردی نظامی ایران و حضور در اقیانوس اطلس شمالی در چنین دریانوردی طولانی حائز اهمیت است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
نخستین حضور نظامی ایران در نیم‌کره‌شمالی
دریانوردی در اقیانوس اطلس شمالی نخستین حضور نظامی جمهوری اسلامی ایران در نیم‌کره‌شمالی زمین به‌شمار می‌آید، موضوعی که مسبوق به سابقه نبوده است. البته این موضوع پیش از پیروزی انقلاب اسلامی درباره شناورهای خریداری شده ایران از غرب وجود داشته، اما سیر حرکت آنها فقط مربوط به همان دریانوردی بوده که شناورها تا ایران برای تحویل طی کرده‌اند، اما از این حیث که یک شناور از ایران به سمت نیم‌کره‌شمالی زمین برود، برای نخستین‌بار درقالب ناوگروه 75 نیروی دریایی ارتش به‌وقوع پیوست.
طولانی‌ترین دریانوردی تاریخ ایران
ناوگروه 75 نیروی دریایی ارتش مسیری که از بندرعباس تا سن‌پترزبورگ طی کرد، حدود 26 هزار کیلومتر (معادل 14 هزار مایل دریایی) است که از این حیث طولانی‌ترین دریانوردی ایران تاکنون محسوب می‌شود. اگر مسیر بازگشت را هم درنظر بگیریم، حدود 52 هزار کیلومتر دریانوردی است که یک رکورد در تاریخ نیروی دریایی و دریانوردی ایران به‌شمار می‌آید؛ اتفاقی که فقط با وجود یک بندر متحرک دریایی مانند ناوبندر مکران امکان‌پذیر بود.
دریانوردی در سخت‌ترین شرایط جوی
یکی از موارد اهمیت حضور ناوگروه 75 نیروی دریایی ارتش در رژه دریایی روسیه این است که این ماموریت با توجه به مسیری که ناوگروه طی کرده، در سخت‌ترین شرایط جوی دریا انجام شده است. بررسی نقشه‌های منطقه دماغه امید نیک بیان‌گر این است که در طول سال، یا دلیل برخورد آب‌های گرم و سرد در این منطقه و یا به‌خاطر تغییر زاویه خورشید، از نظر جوی وضعیت نامناسبی در این منطقه حاکم است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که عرض‌های بالاتر از ۴۰ درجه جنوبی به‌شدت وضعیت جوی نامساعدی برای کشتیرانی و عبور دارد و طول موج‌ها گاهی به 8 متر می‌رسد.
انجام ماموریت با تجهیزات ساخت داخل
ویژگی اصلی حضور ناوگروه 75 نیروی دریایی ارتش در رژه روسیه، اجرای آن با دو شناور بومی یعنی ناوشکن سهند و ناوبندر مکران است. حضور ناوشکن سهند در این ماموریت و دریانوردی در متلاطم‌ترین آب‌های جهان با شرایط جوی بسیار نامساعد برای شناوری با تناژ ۱۴۰۰ تن، کاری غیرممکن بود که ناوشکن ساخت جمهوری اسلامی از عهده آن به‌خوبی برآمد. در همین رابطه امیر دریادار خانزادی که در مراسم رژه حضور داشت، طی سخنانی گفت: «نمایش اقتدار، توانمندی و خوداتکایی، پیام اصلی حضور ناوگروه ایران در خلیج فنلاند و رژه نیروی دریایی روسیه بود.»
رسانه‌ها و تحلیل‌گران حاضر در مراسم رژه دریایی روسیه وقتی می‌خواستند درباره ناوهای هند و پاکستان نظر بدهند، تاکید می‌کردند که این ناوها با کمک نیروی دریایی روسیه ساخته شده، اما درباره ناوهای ایران بیان می‌داشتند: «ناوهای ایرانی کاملا بومی ایران است.» شاید از این نظر ایران در دنیا منحصربه‌فرد باشد؛ چراکه هیچ کشوری ناو را به‌تنهایی نمی‌سازد، اما ایران با وجود تحریم‌ها این کار را کرده است.
حضور در حیاط‌خلوت آمریکا
از مهم‌ترین ابعاد اهمیت حضور ناوگروه 75 نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در شمال اقیانوس اطلس، حضور در حیاط‌خلوت آمریکا است. آمریکایی‌ها به‌دلیل بعد مسافت و دوری سرزمین‌شان از منطقه غرب‌آسیا تصور حضور جمهوری اسلامی ایران را در آب‌های شمال اقیانوس اطلس که حیاط‌خلوت‌شان محسوب می‌شود نداشتند. اما ناوگروه 75 در کنار ماموریت اصلی (حضور در رژه روسیه)، با حضور در این منطقه، خط و نشانی برای آمریکایی‌ها کشید.
جمع‌بندی
حضور ناوگروه 75 نیروی دریایی ارتش در رژه دریایی روسیه از جهات مختلفی دارای اهمیت بود. این حضور علاوه‌بر نشان دادن توان و اقتدار نظامی جمهوری اسلامی ایران به سایر کشورها، نشانگر ظرفیت‌های عظیم جمهوری اسلامی ایران در عرصه دریانوردی است که جهان نمی‌تواند جایگاه آن در صلح و امنیت جهانی را نادیده بگیرد. از سویی دیگر حضور در حیاط‌خلوت آمریکایی‌ها یعنی اقیانوس اطلس شمالی، پیام واضحی به آنان از سوی ایران است که چنانچه بخواهند دربرابر ایران واکنش غیرمنطقی داشته باشند با پاسخ ایران در آب‌های سراسر دنیا مواجه خواهند شد.
مطالب پیشنهادی
