سیامک خاجی، روزنامهنگار: علیرضا بیرانوند پس از حرکت کمنظیری که در دیدار تیمملی ایران برابر سوریه داشت بار دیگر مورد توجه رسانههای دنیا قرار گرفته است و توانایی ویژهاش با تمجید آنها روبهرو شده است. یکی از مهمترین ویژگیهای دروازهبانی بیرانوند در سالهای اخیر پرتاب دستهای عالی او است که هر کدام میتواند یک پاس گل برای مهاجمان تیم محسوب شود. حضور مهاجمان سرعتی در پرسپولیس و همچنین تیمملی سبب شده بود که پیش از این نیز بارها این توانایی او مورد تمجید رسانهها قرار گیرد و او حالا اینبار پرتاب بسیار بلند و شگفتآور دیگری را در دیدار با سوریه داشت که شاید حتی رکورد بیشترین پرتاب دست یک گلر در فوتبال را جابهجا کند. اگرچه مهدی طارمی در این صحنه قدر پاس عالی بیرانوند را ندانست و نتوانست از این فرصت بهخوبی استفاده کند اما حرکت گلر 28ساله ایرانی از چشم رسانههای دنیا دور نماند.
منجنیق در دست
بیرانوند پیش از این نیز چندینبار با چنین پرتابهایی باعث شگفتی هواداران فوتبال شده بود و کلیپهای این حرکت او بارها در فضای مجازی دستبهدست میشد. او که از زمان بازی در نفتتهران با این حرکت خود به شهرت رسیده بود، بعدها در پرسپولیس، تیمملی و همچنین در ترکیب تیم فصل پیشش در بلژیک، یعنی آنتورپ هم این کار را تکرار کرده بود تا باعث شگفتی شود. وقتی در جریان دیدار آنتورپ مقابل تاتنهام در لیگ اروپا او با یک پرتاب دست بلند مهاجم تیمش را صاحب توپ کرد، ژوزه مورینیو، سرمربی آن زمان تیم انگلیسی از این کار او ابراز تعجب کرد.
بیرو پیش از این نیز در جریان دیدارهای مقدماتی جام جهانی 2022 قطر و در دور دوم انتخابی برابر عراق، مشابه این پرتاب را انجام داده بود که در آن زمان هم رسانهها از اینکه او با دست توانسته توپ را به نزدیکی دروازه حریف بفرستد، شگفتزده شدند. روزنامه «آاس» اسپانیا در آن زمان نوشت که شاید برای شما باورپذیر نباشد، اما این پرتاب واقعی است. این روزنامه این بار هم باز به تمجید از بیرانوند پرداخت و معتقد است که دست گلر ایران قدرتی فراتر از حد عادی دارد.
سایت «نیوزبلاد» بلژیک نیز در واکنش به این حرکت جالب گلر تیمملی ایران در دیدار روز پنجشنبه نوشت: «اگر علیرضا بیرانوند در یک کار تبحر داشته باشد آن پرتاب بلند توپ با دست است. گلر فصل پیش آنتورپ که امسال بهصورت قرضی به «بواویشتا»ی پرتغال رفته، روز پنجشنبه در دیدار ایران مقابل سوریه در مرحله مقدماتی جام جهانی 2022 درون دروازه تیمملی کشورش قرار گرفت و در این مسابقه باز هم قدرت بالای دستانش را به رخ کشید. او با پرتابی که حدود 70 متر بود، مهاجم ایران را صاحب توپ کرد که صحنهای جالب بود و کمتر شبیه آن را دیده بودیم.» کاران تجوانی، نویسنده انگلیسی که دو کتاب درباره فوتبال منتشر کرده نیز در توئیتی در واکنش به این کار بیرانوند نوشت: «همیشه این کار بیرانوند را دوست داشتهام. داستان جالبی پشت آن است: درحقیقت او این توانایی را از یک بازی محلی بنام دال پران بهدست آورده که در آن سنگ را به میزان زیادی پرتاب میکنند و همین موضوع سببشده که او درنهایت بهعنوان یک گلر در فوتبال مشغول شود.»
این حرکت او در بوسنی نیز مورد توجه قرار گرفته و سایت «اسپورت» این کشور درباره آن نوشته است: «این مرد انگار یک منجنیق در دستان خود دارد و کاری که بسیاری با پای خود نمیتوانند انجام دهند را با دست انجام میدهد. این دروازهبان ایرانی پیش از این با پرتابهای دست خود به شهرت رسیده بود و بهتازگی دوباره یک پرتاب عالی انجام داده که شبیه یک منجنیق توپ را به زمین حریف انداخت. شاید بعضی گلرها حتی با ضربه پا هم نتوانند به این اندازه توپ را پرتاب کنند، اما بیرانوند در دیدار با سوریه چنین کاری را با دست انجام داد و ویدئوی این کارش بسیار پربازدید بود. او که سابقه بازی در دو تیم ایرانی نفتتهران و پرسپولیس را دارد، سال قبل به آنتورپ بلژیک رفت اما حالا بهصورت قرضی در بواویشتا حضور دارد. بیرانوند که از سال 2014 به تیمملی کشورش دعوت شده در این مدت 45 بازی ملی نیز انجام داده است.»
مثل یک توپ جنگی
بیرانوند با همین حرکت خیلی زود دوباره نامش را برسر زبانها انداخت و از یونان تا شرق آسیا بسیاری از رسانهها و سایتهای ورزشی درباره او و تواناییاش صحبت میکنند. سایت «EL» یونان، پرتاب دست او را به یک توپ جنگی تشبیه کرده و درباره آن اینچنین مینویسد: «ویدئوی گلر یکمتر و 94 سانتیمتری ایران بار دیگر با یک حرکت جالبتوجه در فضای مجازی وایرال شده است. او که در فوتبال اروپا و در تیم بواویشتا حضور دارد در جریان دیدار دو تیم ایران و سوریه کاری کرد که بسیاری از بینندگان را تحت تاثیر خود قرار داد. در دقیقه 68 این مسابقه او با پرتاب دستهای معروفش یک ضدحمله را برای تیمش پایهریزی کرد. او توپ را درون محوطه هجدهقدم تیم خودی گرفت و با یک پرتاب دست که بیش از 70 متر طول داشت، آن را به مهاجم خودی رساند. اتفاقی که بهندرت در فوتبال شاهد آن هستیم و او همانند یک توپ جنگی این کار را بهخوبی انجام داد.»
اگرچه هنوز رکورد پرتاب دست او بهصورت دقیق اندازهگیری نشده است، اما شاید اگر بیرانوند در کشور دیگری بازی میکرد این عدد به دقت اندازه گرفته میشد تا شاید نامش بهعنوان رکورددار این حرکت در دنیای فوتبال ثبت شود. با این حال این پرتاب او بین 70 تا 75 متر تخمین زده شد که میتواند رکوردی جالبتوجه در این زمینه باشد. سایت «اسپورت بایبل» در گزارشی از این سنگربان باتجربه ایرانی آورده است: «در فوتبال دنیا علیرضا بیرانوند را با پرتابهای بلند دستش میشناسند و او برابر سوریه بار دیگر یکی از این پرتابها را که بیش از 73 متر طول داشت به نمایش گذاشت و تواناییاش را به رخ کشید. این دروازهبان 28ساله که در این تابستان با انتقالی قرضی راهی لیگ پرتغال شده است در جریان دیدار حساس تیمش برابر سوریه که با برد یک بر صفر ایران همراه بود، بار دیگر این توانایی عجیب خود را نشان داد. او در چهلوپنجمین بازی ملیاش علاوهبر اینکه دروازهاش را بسته نگه داشت با این پرتاب بلند میتوانست یک پاس گل نیز بهنام خود ثبت کند. پشتسر این پرتابها اما داستانی عجیب و جالب وجود دارد. بیرانوند که در نوجوانی رویای تبدیل شدن به یک فوتبالیست حرفهای را داشت سرانجام تصمیم گرفت برای رسیدن به این هدف شهر محل زندگی خود را ترک کرده و راهی تهران شود. این کار البته باعث شد مدتی بیخانمان شود و به مشاغلی همچون شستن ماشین و تمیز کردن خیابان نیز مشغول شود. تا پیش از جام جهانی 2008 شاید کمتر کسی از داستان زندگی او باخبر بود، اما وقتی در این مسابقات پنالتی کریس رونالدو را مهار کرد بیشتر توجهات را بهسمت خود جلب کرد و قصه زندگی دشوار او مورد توجه رسانهها قرار گرفت. بیرانوند البته تنها گلر این مسابقه نبود که توانایی منحصر به فردی دارد و در سوی دیگر میدان ابراهیم عالمه، سنگربان سوریه نیز با شیوه پرتاب توپ خاص خود مورد توجه قرار گرفته است. این دروازهبان 29ساله نخستینبار در جریان دیدار تیمملی کشورش برابر ژاپن در سال 2018 با یک ضربه شبیه بازیکنان والیبال توپ را به همتیمیاش سپرد تا حرکتش مورد توجه قرار گیرد و از آن زمان نیز بارها این کار را انجام داده است.»
رکوردی جدید؟
شاید این حرکت او برای بسیاری از هواداران فوتبال تازگی داشته باشد، اما در ایران و بهخصوص هواداران پرسپولیس بارها چنین صحنههایی را در جریان دیدارهای تیم موردعلاقه خود دیدهاند و چندان برایشان دور از ذهن نیست. البته این بار بیرانوند پرتابی بسیار بلند داشت که حتی سایت «givemesport» معتقد است شاید رکورد پرتابهای دست گلرها در فوتبال را شکسته باشد. این سایت مینویسد: «در فوتبال مدرن بازیسازی گلرها به یکی از مهمترین بخشها تبدیل شده و مربیان علاوهبر اینکه از آنها انتظار دارند تا برابر حملات حریف مقاومت کنند، بهدنبال شروعمجددهای خوب نیز هستند. در این سالها یکی از ملاکهای اصلی برای باشگاههای بزرگ در انتخاب دروازهبانها توانایی آنها در کار با پا و ارسال پاسهای دقیق است.
چیزی که در تیمهایی چون منچسترسیتی و لیورپول از ادرسون و آلیسون بکر میبینیم. پپ گواردیولا همیشه در تیمهایش تاکید ویژهای روی این توانایی دروازهبانهایش دارد و حتی وقتی به سیتی رفت پس از عملکرد ضعیف جو هارت در این بخش با وجود اینکه او گلر اول تیمملی انگلیس بود، کلودیو براوو را خرید تا بتواند از قدرت بازیسازیاش استفاده کند. گلری که بتواند با پاسی بالای 50 متر همتیمیاش را صاحب توپ کند مسلما برتری محسوسی نسبت به رقبای خود دارد و مهم نیست این کار را با پا انجام میدهد یا با دست. هیچکس مثل علیرضا بیرانوند که یکی از بهترین دروازهبانهای فوتبال ایران است و در لیگهای اروپایی بازی میکند، نمیتواند بهخوبی او پرتاب دست بلندی داشته باشد. او که در جام جهانی 2018 پنالتی رونالدو را مهار کرده بود این بار برابر سوریه یکی دیگر از پرتابهای شگفتانگیزش را به نمایش گذاشت و توپ را به نزدیکی محوطه جریمه حریف فرستاد. البته این نخستینبار نیست که او چنین کاری انجام میدهد، اما تواناییاش در انجام این حرکت واقعا جالبتوجه است.»
بیرانوند در ابتدای فصل قبل با انتقالی که چندان کمحاشیه هم نبود، راهی لیگ بلژیک شد تا برای آنتورپ بازی کند. حضورش در این تیم با تاخیر بهدلیل شرایط کرونایی همراه بود و به همین دلیل دیرتر از سایر بازیکنان در تمرینات پیشفصل حاضر شد. سرمربی تیم هم تصمیم گرفت از دیگر گلرهای آنتورپ در شروع فصل استفاده کند و وقتی ژان بوتز فرانسوی که او هم بهتازگی خریداری شده بود، نمایش قابل قبولی در این تیم ارائه کرد و دیگر کمتر فرصت به بیرانوند رسید. در ادامه فصل او چند بار شانس بازی در ترکیب تیمش را بهدست آورد، اما نتوانست بهخوبی از آن استفاده کند و درنهایت باز هم به یک نیمکتنشین تبدیل شد. با این شرایط تصمیم گرفت در تابستان راهی تیم دیگری شود تا بتواند فرصت بیشتری برای بازی داشته باشد و به همین دلیل بواویشتا را انتخاب کرد.
بیرانوند که هنوز برای این تیم پرتغالی به میدان نرفته و پس از اینکه بازی هفته نخست را از دست داد، در سه بازی بعدی نیز نیمکتنشین رافائل براکالی، گلر برزیلی و 40ساله این تیم بوده که سال گذشته به هیچ عنوان فرصت بازی در ترکیب تیمش در لیگ را بهدست نیاورد، اما این فصل با بستن بازوبند کاپیتانی، در هر 4 هفته ابتدایی فیکس بوده است. او در دو بازی این تیم در جام حذفی نیز در ترکیب اصلی قرار داشته و در این 6 مسابقه موفق به ثبت 4 کلینشیت شده است.
اعتماد اسکوچیچ
در چنین شرایطی شاید رسیدن بیرانوند به ترکیب اصلی کمی طول بکشد، اما حضور او بهعنوان دروازهبان اصلی تیمملی ایران میتواند باعث شود تا ژوائو پدرو سوسا، سرمربی 50ساله و پرتغالی این تیم که بهتازگی هدایت بواویشتا را برعهده گرفته و پس از مدتها حضور بهعنوان کمکمربی در تیمهای مختلف، دومین تجربه نشستن روی نیمکت یک تیم بهعنوان نفر اول را تجربه میکند، مجبور به ایجاد تغییراتی در ترکیب تیمش شود.
روزنامه رکورد پرتغال با اشاره به پرتاب دست بیرانوند در دیدار برابر سوریه نوشته است: «اگرچه بیرانوند هنوز در فصل جدید برای بواویشتا به میدان نرفته است، اما هواداران این تیم میتوانند انتظار چنین اتفاقاتی را در این فصل در دیدارهای بواویشتا داشته باشند. او توپ را با پرتاب دستی غیرمعمول به نزدیکی دروازه حریف فرستاد و میتوانست یک موقعیت گل را برای تیمش ایجاد کند. اتفاقی که احتمالا بهزودی در پرتغال هم شاهد آن خواهیم بود.» اگرچه بیرانوند در ماههای اخیر کمتر در تیمهای باشگاهی خود فرصت بازی پیدا کرده است، اما دراگان اسکوچیچ در دیدارهای اخیر تیمملی همچنان بهعنوان گلر اصلی روی درخشش او حساب ویژهای باز کرده است و ترجیح داده تا همچنان او گلر اول تیمش باشد. شاید نیمکتنشینیها باعث افت کیفی بیرانوند شود، اما تجربه بالای او در دیدارهای ملی میتواند در مسابقات حساس انتخابی جام جهانی و برای رقبای قدرتمندی که در گروه ایران قرار دارند، بسیار حائز اهمیت باشد.
بواویشتا در دیدارهای این فصل خود با 2 برد، یک تساوی و یک شکست در رده پنجم جدول لیگ قرار گرفته است و شروع قابلقبولی در فصل جدید داشته است. با این حال آنها فصلی طولانی را پیشرو دارند و بعید است همچنان این سنگربان 40ساله را برای مدتی طولانی در ترکیب اصلی حفظ کنند.
با پایان رقابتهای ملی، بواویشتا در نخستین بازی خود در ادامه فصل باید رودرروی پورتیموننزه قرار گیرد و پس از آن نیز به مصاف بنفیکا خواهد رفت که هر دو مسابقه میتواند برای این تیم سخت باشد. از طرف دیگر اوضاع رقیب او در آنتورپ هم چندان خوب پیش نمیرود و بوتز که با جدایی قرضی بیرو با خیالی راحتتر بهعنوان دروازهبان اصلی در دیدارهای این تیم به میدان میرود در 5 دیدار ابتدایی فصل تیمش نتوانسته کلینشیت کند و با خوردن 9 گل عملکردی ضعیف از خود ارائه کرده است. آنتورپ در این دیدارها تنها یک برد داشته و ادامه این روند میتواند موقعیت آنها در جدول لیگ بلژیک را به خطر بیندازد. شاید در چنین شرایطی بیرانوند در این تیم خیلی زودتر از باشگاه پرتغالیاش فرصت بازی در ترکیب تیمش را کسب میکرد، اما با توجه به اینکه بهنظر مشکلاتی نیز با سرمربی این تیم داشت، جدایی موقت از این تیم و حضور در فضایی تازه میتواند به بازگشت او به روزهای خوبش کمک کند.